nga Gezim Selmani.
Nje nga perrallat e rradhes qe qarkullon ne internet dhe shpeshe here cfaqet edhe mes shume komenteve te ndryshme qe bejne gjithandej (FB) Mirditoret, eshte nje disinformimi historik qe i behet ngjarjeve historike te rebelimin te Haxhi Qamilit, ku katoliket e Mirdites e prezantojne veten si shpetimtaret e Shqiperise qe jo vetem e shkateruan kete rebelim, por e kapen te gjalle Haxhi Qamilin dhe e varen para sheshit te Kishes te Oroshit ne Mirdite. Kaq te fiksuar jane separatistet e Mirdites mbas kesaj perralle, sa edhe kur ata i ballafaqon me fakte te padiskutueshme qe hedhin poshte katercipshe kete rrene jezuitesh, perseri ata vashdojne “avazin e Mukes”, duke treguar me kokefortesi perrallen e tyre te famshme per “trimerite” e mirditoreve kunder rebeleve te Haxhi Qamilit.
Tani cila eshte e verteta historike e perplasjes te separatisteve katolike te Mirdites te udhehequr nga Preng Bib Dode Pasha me rebelet e Haxhi Qamilit?!
Ne 3 Korik te vitit 914 ne Shijak filloje rebelimi i Haxhi Qalimit qe u perhape shume shpejte gjithandej Shqiperise. Qeveria e Princ Wied ishte e paafte per ti bere balle kryengritesve dhe ne perplasje me rebelet, 2000 forcat ushtarake qeveritare kishin pasur 400 te vrare dhe ishin rrethuar te pashprese ne Dures. Gjate kesaj periudhe, ishhte vrare edhe Koloneli Thomson qe komandonte trrupat qevereitare te Princ Wiedit, kurse nga Lezha ishte nisur drejt Durresit, Majori austriak Kroon qe drejtonte forcat e xhandarmerise te Veriut dhe kishte marre me vete edhe 1000 malsore. Mbas zbritjes te tij ne Durres, ai morri nen komanden e tij gjithe forcat ushtarake qeveritare qe kishin mbetur pa komande mbas vrasjes te Kolonel Thomson. Disa forca qeveritare te drejtuara nga Aziz Pashe Vrioni u nisen nga Berati dhe i munden rebelet e Haxhi Qamilit ne Kavaje, kurse forcat qeveritare te Mbretit Wied kishin bere planin qe ne mengjezin e 18 Korikut te sulmonin ne befasi forcat e Haxhi Qamilit, por paten nje disfate te turpeshme, per arsye se sulmi kishte filluar 6 ore me vonese dhe Haxhi Qamili ishte informuar qe me pare per kete sulm. Nje arsye tjeter qe i coje trupat qeveritare ne disfate, ishte edhe mos angazhimi ne lufte i katolikeve te Mirdites te ardhur nga veriu qe kundershtuan te luftonin dhe kur plasi beteja i hodhen mitralozet e u larguan me vrap ne panik. Nga kjo beteje, forcat qeveritare paten 80 te vdekur dhe 120 te plagosur, kurse Isa Buletini me Kosovaret e tij i kishin demtuar rende rebelet e Haxhi Qamilit. Ne 19 Korik, Princi i Mirdites, Preng Bib Doda, ne krye te nje detashmeni malsoresh te perbere prej 2000 Mirditas, ishte nisur nga Lezha me vapor dhe kishte sbritur 30 kilometra ne Veri te Durrsit ne perpjekie per ti shkuar ne ndihme forcave qeveritare te Princ Wiedit qe ishin te rrethuara dhe te pashprese ne Durres. Nje kontigjent tjeter i perbere nga 1700 vullnetaresh te tjere, nen drejtimin e nje ushtaraku hollandeze, ishin nisur nga Vlora dhe kishte sulmuar rebelet e Haxhiut ne Lushnje ne perpjekie per ti shtyre drejte Peqinit, kurse Aziz Pashe Vrioni qe i kishte mundur forcat e Haxhi Qamilit ne Kavaje, kishte pesuar disfate dhe ishte terhequr ne Berat ku ishte arestuar me akuzen se kishte konspiruar me rebelet e Haxhi Qamilit. Preng Bib Doda me forcat e tij katolike, ishte perqendruar ne lumin Ishem, 4 ore larg Durrsit dhe mbasi kishte arritur te largonte rebelet nga kodrat e Ishmit, kishte arritur ne Lize ku forcat e tij ishin rrethuar nga rebelet dhe Preng Bib Doda me te gjithe katoliket e tij ishte kapur rrob nga Haxhi Qamili dhe u liruan vetem mbas nje pagese te majme qe familjaret e Prenges i bene Haxhi Qamilit. Nga kjon disfate e turpshme qe pesoj Preng Bib Doda dhe mirditoret e tij, u perhap fjala sikur Prenga Pasha e kishte trradhetuar Princ Wiedin dhe ne fshetesi kishte bashkepunuar me rebelet e Haxhi Qamilit.
Mbas ketyre sukseseve, rebelimi i Haxhi Qamilit morri nje perhapje te gjere, se ne popull u perhap edhe fjala sikur Princ Wiedi kishte konspiruar me katoliket, kunder muslimaneve dhe ky fakt kishte bere qe kjo levizje te gjente perkrahje masive mes muslimaneve shqiptare. Rebelimi kunder qeverise te Princ Wiedit ishte perhapur edhe ne Jug te Shqiperise ku rebelet Borshiote kishi sulmuar forcat qeveritare dhe Kishin rezikuar Vloren qe kishte kerkuar ndihme nga Tepelena. Destabilizimi i vendit i kishte hapur rrugen anarshise ku fshatrat rrotull Vlores kishin filluat te plackisnin gjithcka qe gjenin perpara. Duke pare se Shqiperia po shkonte drejte destabilizimit, Fuqite e Medha sollen ne Shqiperi shume shqiptare me influence per ti dhene perkrahje qeverise te Wiedit dhe njeri prej ketyre shqiptareve ishte pikerishte Ismail Bej Vlora (Qemali) qe morri edhe nje post qeveritar nga Princ Wiedi. Preng Bib Doda, kishte arritur te kishte patur disa fitore ne Shkoder kunder rebelve dhe ishte nisur drejt Shijakut, kurse Ahmet Zogu ne krye te 2000 matjaneve kishte arritur te shkatronte pa rezistence gjithe rrebelet qe nga Kruja deri ne Tirane. Ketu forcat e Zogut nuk avancuan me tutje, duke mos pranuar te luftonin kunder shqiptareve me te njejtin besim fetare, keshtu Zogu u kthye mbrapshte ne vendlindjen e tij duke rruajtur vetem kufijt e Matit. Preng Bib Doda, nuk pranoj te sulmonte perseri Shijakun dhe u terhoq ne Mirdite. Qeveria Greke mes mercenareve te saj epirotas, kishte sulmuar Jugun e Shqiperis, kurse Mbreti Wied i mbetur pa perkrahje edhe nga tradhetia qe i kishte bere edhe Preng Bib Doda Pasha i kerkoj fuqive te medha mbeshtetie udhtarake e finaciare dhe ne qofte se ata nuk do tja jepnin kete perkrahje, atehere ai do te terhiqej nga froni ne Shqiperi. Mbas nje mbledhje qe Princ Wiedi beri me disa lidere te Shqiperise, propozoje qe ta ndante Shqiperine ne tre federata ku Veriu do te drejtohej nga Preng Bib Doda qe nuk e pranoi kete post, ne qofte se nuk do te paguhej per kete pune. Ne 3 Shtator te vitit 1914, Princ Wiedi u largua nga Shqiperia, kurse Esat Pashe Toptani me ndihmen e serbeve morri pushtetin dhe filloi perpjekiet e tij kunder rebeleve te Haxhi Qamilit, por pa sukses. Gjat kesaj kohe, filloj edhe Lufta e pare Boterore dhe Shqiperia u pushtua nga Greket, Italianet dhe Serbet qe ne 2 Gusht te vitit 1915 pushtuan Shqiperine. Gjate pushtimit serb, rebeklet e Haxhi Qamilit i priten forcat serbe me pushke ne Kukes, por duke qene ne nje numur shume me te vogel se Serbet dhe te pa armatosur mire e humbun luften. Haxhi Qemali me lideret e tjere te rebelimit u kapen te gjalle nga Serbet dhe u gjikuan ne Dures ku 52 prej tyre u denuan me varje ne litare. Ketu morre fund edhe historia e rebelimit te Haxhi Qamilit, kurse Shqiperia u pushtua nga Sebet, Greket dhe Italianet, duke e humbur plotesishte indipedencen e saj qe e kishte shpallur tre vjete perpara.
Kjo eshte me pake fjale historia e vertete e rebelimit te Haxhi Qamilit dhe nuk jane perallat e jezuiteve qe si hipokrite klasik qe jane, deshtimet e Preng Bib Dodes dhe mirditoreve te tij gjate kesaj periudhe historike ja u shesin shqiptareve si suksese.
-Informacioni i mbledhur nga libri historik: “Albania in the Twentieth Century, A History: Volume I: Albania and King Zog, pg – 67, 68, 69, 70.
– Wikpedia : “Dutch gendarmes together with Dode’s northern Mirdita Catholics attempted to capture Shijak, but when they engaged the rebels on May 23, they were surrounded and captured, as well as another expedition from Durrës which attempted to release the captured gendarmes. Another expedition failed on June 23, around 15 miles north of Durrës near Slinzë, where Prenk himself was captured by the rebels and then released on parole. There were rumors that he was a traitor to Prince Wilhelm, and he laid down arms and went voluntarily to the rebels.”
