Sulmi terrorist që u ndërmor nga ana e organizatës terroriste DAESH në natën e festës së vitit të ri ndaj një klub nate në Stamboll, me çrast janë vrarë 39 persona, bëri që të gjitha sytë të kthehen nga Lindja e Mesme dhe Euroazia. Ndërkaq edhe sot diskutohet në lidhje me arsyen dhe pasojat e pranisë së DAESH-it në Lindjen e Mesme dhe Azinë Qendrore. Përkundër sulmeve të ndërmarra nga DAESH-i në vendet të ndryshme të botës, sot diskutohet në lidhje me pyetjen se “A po kalon DAESH-i nga Lindja e Mesme në Azinë Qendrore?” Edhe pse struktura e militantëve të DAESH-it, të cilët organizojnë sulme të terrorit, nga aspekti i origjinës etnike është e ndryshme, në përgjithësi këto sulme kryhen nëpërmjet militantëve nga popujt me origjinë turke. Në shumicën e këtyre debateve pretendohet se Azia Qendrore është kthyer në bazë/qendër të re të DAESH-it. Mirëpo a është e vërtetë kjo? Edhe ne në programin e kësaj jave do të mundohemi ta qartësojmë këtë çështje.
Deri më sot organizata terroriste DAESH ndërmori me qindra sulme terroriste. Mirëpo origjina e terroristëve të cilët kryejnë sulmet kohëve të fundit bie shumë shpesh në rend të ditës. Por, pse? Para se ti përgjigjemi kësaj pyetjeje le ti hedhim një sy një studimi të bërë në lidhje me origjinën e militantëve të cilët iu bashkëngjitën DAESH-it që u publikua në muajin mars të vitit 2016. Radhitja e 10 vendeve të para në këtë listë është kështu:
Tunizia | 6500 |
Arabia Saudite | 2500 |
Rusia | 2400 |
Joprdania | 2250 |
Turqia | 2100 |
Franca | 1700 |
Maroku | 1350 |
Libani | 900 |
Egjipti | 800 |
Gjermania | 760 |
(Burimi: The Telegraph, Iraq and Syria: How many foreign fighters are fighting for ISİL?)
Ndërkaq në një studim tjetër të publikuar në vitin 2015 radhitja e vendeve ishte kështu:
Jordania | 315 |
Tunizia | 280 |
Arabia Saudite | 107 |
Bosnje-Hercegovina | 92 |
Kosova | 83 |
Turkmenia | 72 |
Shqipëria | 46 |
Belgjika | 46 |
Uzbekistani | 33 |
Suedia | 32 |
Palestina | 28 |
Danimarka | 27 |
Taxhikistani | 24 |
Franca | 18 |
Austuria | 17 |
Holanda | 15 |
Finlanda | 13 |
Rusia | 12 |
Kazakistani | 8 |
Turqia | 6 |
Kırgızia | 5 |
(Burimi: Radio Free Europe/Radio Liberty, Foreign Fighters In Iraq & Syria: Where do they come from?)
Si përfundim përgjigjja në pyetjen se “A kërcënohet Azia Qendore nga DAESH-i?” është “Po”. Mirëpo përgjigjja në pyetjen
Rolin kryesor në luftën kundër kërcënimit aktual të DAESH-it në rajonin e Azisë Qendrore do të luajnë ekolet Hanefi/Maturidi të sufizmit turko-islam. Edhe fotografia e Presidentit të Turqisë, Recep Tayyip Erdogan e bërë para tyrbes së Imam Maturidit së bashku me parinë shtetërore të Uzbekistanit gjatë vizitës së tij të bërë në këtë vend para disa muajve, është një mesazh i rëndësishëm në këtë drejtim./ trt