Meka e sunduar nga Shtëpia e Saudisë duhet t’i përkasë të gjithë muslimanëve

Sa e drejtë është që vendet më të shenjta të Islamit, Meka dhe Medina, janë të kontrolluara nga Arabia Saudite, mbretëria  shpesh duke i përdorur ato si një mjet politik për të rritur ndikimin të madh në botën muslimane?

Ndoshta, është koha për të gjetur një zgjidhje për dilemën e sundimit të vendeve të shenjta islamike nga një pjesë e vogël e muslimanëve.

 

Në shumë mënyra, monarkia e Arabisë Saudite – e njohur për shkeljet e të drejtave të njeriut dhe mbështetjen e ekstremizmit – njollos reputacionin e Islamit. Megjithatë, Shtëpia e Saudisë  kontrollon Mekën, drejtimin e lutjes muslimane dhe vendndodhjen e pelegrinazhit të haxhit, dhe Medina, ku Profeti Muhammed ndërtoi shoqërinë e parë myslimane, vdiq dhe u varros. Çdo vit miliona pelegrinë zbresin në Mekë për të rrethuar Qaben, që besojmë se ishte ndërtuar nga Abrahami për të nderuar Zotin dhe restauruar nga Profeti Muhamed në adhurimin e Tij.

Arabia Saudite ka qenë shpesh duke politizuar vendin e shenjtë në Mekë, prandaj është e domosdoshme të  gjejmë   një zgjidhje të menjëhershme. Politizimi ka përfshirë dhënien dhe ndalimit të vizave dhe kërcënimeve ndaj vendeve që nuk ndajnë pikëpamjet e saj rajonale politike. ASK akuzohet se po bën kërcënime ndaj vendeve afrikane që kanë refuzuar të mbështesin bllokatën kundër Katarit, duke përfshirë një përpjekje për të përdorur detyrimin dhe shantazhin.

Irani gjithashtu akuzoi Arabinë Saudite për “bllokimin e rrugës që shpie te All-llahu” në vitin 2016 kur Teherani njoftoi se pelegrinët e tij nuk do të kryejnë haxhin në Mekë atë vit. Grindja filloi si pasojë e rrë mujë s së vitit 2015 që përfundoi me vdekjen e 2,300 pelegrinëve, duke përfshirë 464 iranianë, duke udhëhequr Teheranin për të akuzuar mbretërinë duke qenë të paaftë ose të gatshëm për të menaxhuar në mënyrë të sigurt Haxhin.

Siria po ashtu kishte një pjesëmarrje në dramën politizuese të vendeve të shenjta myslimane. Këtë javë qeveria siriane akuzoi autoritetet saudite për kufizime të vazhdueshme që nga viti 2012 për qytetarët sirianë që kërkojnë të marrin pjesë në pelegrinazhin vjetor musliman.

Gjatë viteve të sundimit të tij, udhëheqësi i vonshëm libian Muamar Gadafi bëri thirrje për themelimin e asaj që ai e quajti “Vatikanin Islamik” në Mekë dhe Medinë, kështu që tokat islamike në Hijaz janë nën tutelën e një trupi islamik që bëhet Mbikëqyrësi dhe predikuesi i vendeve të shenjta.

Nuk ishte hera e parë që udhëheqësi i ndjerë paraqiti propozimin. Sa herë që marrëdhëniet e tij me regjimin e Al Saudit u bënë të tendosura, Gaddafi ri-ofroi këtë propozim. Ai e pa që regjimi saudit nuk kishte legjitimitetin që të ishte vetëm mbajtësi i dy xhamive të shenjta, sepse monarkia saudite ishte besnike ndaj ‘kryqtarit’ të Perëndimit dhe Amerikës imperialiste. Ky propozim i njëjtë u promovua edhe nga Ayatollah Ruhollah Khomeini pas revolucionit iranian dhe gjatë Luftës së Parë të Gjirit që Imam Khomeini luftoi kundër Irakut të Sadam Huseinit për tetë vjet.

Midis dëshirës së udhëheqësit libian dhe atij të Imam Khomeinit për një projekt të Vatikanit Islam, lindin shumë pyetje dhe çështjet më të rëndësishme janë: sa e ligjshme është kujdestaria e  saudisë  mbi vendet e shenjta në Mekë dhe Medinë?

Në kontekstin e kombit-shtet modern, qendra e Mekës për të gjithë muslimanët ka qenë shkaku i telasheve të mëdha. Kjo do të thotë që nëse myslimanët pëlqejnë apo jo, Shtëpia e Saudisë  është tani udhëheqësi i Islamit. Pse? Sepse ata kanë fuqi mbi Mekën. Ekuilibrin i myslimanëve në botë nuk mund ta mashtrojë Shtëpinë e Saudisë , sepse ata janë vetëshpallur kujdestarë të dy xhamive të shenjta. Shumica e kombeve myslimane thjesht pranojnë nocionin që Shtëpia e Saudit është udhëheqësi i tyre për shkak të frikës së bien viktimë e kufizimeve të vizave ose më keq duke u bërë armik i mbretërisë me Katarin duke qenë një shembull i rëndësishëm. Respekti i thellë për Mekën siguron Shtëpinë e Saudisë  me legjitimitet fetar në të gjithë botën myslimane, në mënyrë që çdo gjë që vjen nga Arabia Saudite konsiderohet si shprehja më e vërtetë e Islamit edhe nëse është e qartë se mësimet vehabiste janë anti-islamike Dhe zakonisht burimi i terrorizmit islamik. Nuk është naftë saudite që shet tehabinë vehabiste. Është pesha e Mekës e cila i jep rëndësi. Thirrjet janë përshkallëzuar kohët e fundit për ta çliruar Mekën nga kthetrat e Shtëpisë së Saudisë  – largo Mekën dhe teologjia e regresionit.

Shumë kundërshtarë të tutelë s së Arabisë Saudite e shohin sundimin e Arabisë Saudite si rezultat i drejtpërdrejtë i strategjisë Britanike të ndarjes dhe sundimit kolonial dhe mbështetjes në forcat muslimane për të nxitur interesat imperialiste. Kjo ndarje koloniale arriti zhvillimin e sajmë  të  madhë   në Lindjen e Mesme gjatë dhe pas Luftës së Parë Botërore. Ajo bazohet në grindjet sektare që ndanë publikisht muslimanët dhe kthyen jetën e tyre në ferr nëpërmjet lëvizjeve ekstremiste që shumica e liderëve dhe themeluesve të saj studiuan në Arabinë Saudite me libra vehabikë. Al Saud në dekadën e fundit ka shkuar edhe aq larg sa të shpërbëjë në mënyrë të paligjshme disa prej seksioneve më të vjetra të xhamisë më të rëndësishme të Islamit, si pjesë e një zgjerimi shumë të diskutueshëm multi-miliard dollarësh i cili i zemëroi muslimanët në mbarë botën.

Para vitit 1932 dhe krijimit të asaj që tani njihet si Mbretëria e Arabisë Saudite, territori i Hejaz ishte nën sundimin dhe mbikëqyrjen e Sharifëve dhe veçanërisht Hussain Sharif të Mekës.

Pas përfundimit të Perandorisë Osmane, maj 1919, udhëheqësi Beduin Najdi Najdi Abdul Aziz al Saud (i njohur si Ibn Saud) u zhvendos nga jugu i Irakut dhe në juglindje të asaj që sot është Jordania drejt Mekës. Në 1924-25, Ibn Saud dhe luftëtarët e tij vehabist e çuan Sharifin Husein ibn Ali, babai i vëllezërve Hashemitë në Irak dhe Transjordan, nga qytetet e shenjta të Mekës dhe Medinës.

Territori i tij shtrihej pastaj në veriperëndim dhe në veri deri në buzë të territoreve që britanikët u kishin dhënë vëllezërve Hashemitë: Transjordan dhe Irak. Britanikët u përgjigjën në një bastisje në Transjordan me një sulm terren dhe ajror. Ibn Saudi pastaj paraqiti një vendim britanik lidhur me kufijtë. Britanikët i dhanë atij një dorë të lirë në Hejaz dhe Nejd si pjesë e marrëveshjes së fshehtë të Britanisë dhe Francës për të ndarë Lindjen e Mesme në zonat e tyre të ndikimit, në Marrëveshjen Sykes-Picot, të emëruar pas ministrat e tyre përkatës të huaj.

Pavarësisht mbështetjes masive perëndimore për Shtëpinë e Saudisë , shumë myslimanë pohojnë se Meka edhe pse e emërtuar si një qytet saudit ishte dhe është ende një trashëgimi islame që i përket të gjithë muslimanëve. Në mësimet e Islamit, asnjë musliman nuk ka të drejtë të monopolizojë kujdestarinë e vendeve të Shenjta, meqenëse parimi i kujdestarisë në gjendjen aktuale të fragmentimit është i papranueshëm, sepse kjo kujdestari konsiderohet një e drejtë e shenjtë ligjore për të gjithë muslimanët. Për të supozuar kujdestarinë në tokën e dy xhamive të shenjta, thjesht nevojitet pëlqimi i muslimanëve. Çështja këtu është në mungesë të një kalifati islamik ose një komandanti të besimtarëve, zgjidhja do të ishte rishqyrtimi i së paku një referendumi midis muslimanëve, dhe në mungesë të një referendumi të tillë, çështja e kujdestarisë saudite shihet nga disa si mungesa e legjitimitetit.

Së paku, Arabia Saudite padyshim do të urrejë idenë e një referendumi. Për ta është krejtësisht e arsyeshme të thuhet se çdo thirrje për ndërkombëtarizimin e Mekës dhe Medinës është “një thirrje për luftë”. Javën e kaluar, ministri i jashtëm saudisë  u përpoq të përshkruante këtë kërkesë të bërë nga Katari, ishte një mënyrë për të sfiduar Shtëpinë e Saudisë , të cilën Katari e ka mohuar.

Nuk është thjesht një grindje e Gjirit. Kjo është një çështje ndërkombëtare islame. Për sauditë, shenjtorët e shenjtë janë lopë të shenjta, ose më mirë akoma, lopë të holla. Përveç shumave masive të parave, sauditët mbledhin nga pelegrinazhet dhe turizmi fetar, kontrolli i vendeve u jep monarkisë prestigj të paçmuar brenda botës islame. Çdo musliman i devotshëm duhet të përpiqet të bëjë pelegrinazhin në Mekë dhe Medinë në një moment në jetën e tij, pasi Haxhi është një nga pesë shtyllat e besimit të Islamit. Përderisa Shtë pia e Saudisë  të mbajë këto vende, do të shihet nga të gjithë muslimanët, duke mbajtur çelësat e portës së All-llahut.

Arabia Saudite aktualisht kontrollon Mekën dhe Medinën, por ato i përkasin botës myslimane. Ata janë shenjtëria jonë kolektive. Ata nuk duhet të jenë në  posedim individual. Islami është një fe shumë barazimtare. Islami ka pak hierarki dhe ato që ekzistojnë nuk janë të shpërndara gjerësisht. Pse atëherë një regjim që përfaqëson një pjesë të vogël të muslimanëve, eksporton dhe zbaton një ideologji që historikisht kundërshton traditat e pasura Islame të pluralizmit, spiritualitetit dhe kozmopolitizmit, lejohet të kontrollojë qytetet tona të shenjta? Pse muslimanët e përditshëm nuk u merret  një mendim?

Një zgjidhje e mundshme është një koleksion i kombeve myslimane për të filluar një lëvizje duke përdorur mjetet juridike dhe diplomacinë ndërkombëtare për ta bërë Mekën dhe Medinën ose shtetet e pavarura kombëtare (siç është Vatikani) ose për t’i bërë ata të kenë protektoratët ndërkombëtarë me detyrën e mbrojtjes së tyre Dhe mirëmbajtja që bien bashkërisht mbi botën myslimane. Myslimanët, duke patur një Mekë që nuk identifikohej më nga përkatësia etnike, por me fenë e saj, të gjithë mund të konkurrojnë për t’u bërë muslimanë më të mirë, në vend që të konkurrojnë për t’u bërë pengjet e Al Saudit. Kthimi i sistemit qeverisës në Mekë në atë të ngjashme me sistemin e Vatikanit do të siguronte jo-politizimin e vendeve të shenjta muslimane.

Ndoshta mund të ketë një problem me ndërkombëtarizimin e Mekës. Meka do të qëndronte funksionalisht e varur nga Arabia Saudite, e cila do të rrethonte një Mekë të internuar dhe do të kishte kontroll se kush dhe çfarë hyn ose e lë Mekën. Kjo do të thotë se ata mund të vazhdojnë të shtrydhin çdo lloj mënyre dhe numrin e koncesioneve nga Meka thjesht përmes politikave kufizuese të udhëtimit që synojnë Mekën. Për ta rregulluar këtë, Meka dhe Medina duhet të bëhen dhe të mbeten një zonë pa viza për të gjithë muslimanët që kërkojnë pelegrinazh

NDANI KËTË POSTIM

Mund tju interesojne