Nga Sherrilyn IFILL
Këtë javë, një supremacist i bardhë 28-vjeçar udhëtoi në Nju Jork me qëllimin e shprehur për të vrarë një person me ngjyrë. Çfarëdo njeriu me ngjyrë.
Brenda pak orësh, Timothy Caughman, një zezak nga Kuinsi, mbërriti në një stacion policie në qytet me plagë të hapura. Ai ishte qëlluar me thikë, e në fund edhe me një shpatë 26 inçëshe. “Çfarë po bën”, e kishte pyetur Caughman agresorin.
James Harris Jackson u mor në pyetje nga policia: ai urren personat me ngjyrë që nga rinia e vet. Plani i tij ishte të vriste më shumë njerëz sesa vetëm Caughman-in. Ai kishte menduar të merrte armën e ndonjë polici dhe të qëllonte edhe më shumë zezakë.
Vrasja tragjike e Timothy Caughman është një krim i tmerrshëm urrejtjeje, e gjithashtu është edhe një veprim i terrorizmit të brendshëm. Dhe ka rëndësi që ne të nisim t’i quajmë vrasësit e bardhë supremacistë me këtë emër. Krimi i tij ka ngjashmëri me atë të Dylann Roof, i cili kreu një masakër në kishën Emanuel AME në prill 2015.
Ashtu si edhe Roof, Jackson zgjodhi vendndodhjen për krimin e tij të planifikuar për të rritur rëndësinë e domethënies publike të veprimit të tij. Nju Jorku, u tha ai policëve, ishte ideal për shkak se është “kryeqyteti i medias” në vend. Roof që jetonte në Karolinën e Veriut, zgjodhi kishën Emanuel Baptist në Charleston, Karolinën e Jugut, pasi mësoi për domethënien historike të kishës.
Jackson pretendon se ka lënë në kompjuterin e tij një manifest, ashtu si edhe Roof, që thotë se do të “shpjegojë” veprimet e tij.
Krime të tilla sigurisht që duken se janë akte terrorizmi, por ligjet tona federale për terrorizmin nuk llogarisin procedimin e terrorizmit të vërtetë lokal, ai që vjen nga amerikanët për amerikanët, dhe pa ndikim të huaj.
Sigurisht, Dylann Roof u dënua për vrasje dhe ai është i pandehuri i parë federal për krime të urrejtjes që dënohet me vdekje nga një gjykatë federale, edhe pse shumë nga familjarët e viktimave të tij e kundërshtojnë dënimin me vdekje. Dhe James Jackson është paditur për vrasje të shkallës së dytë në Nju Jork dhe përballet me dekada burgimi. Zyra e prokurorit të distriktit ka lënë të kuptohet se po merr në konsideratë klasifikimin e veprimeve të Jackson si terrorizëm në bazë të ligjeve të shtetit e që do të bënin të mundur ngarkimin e tij me akuzën e vrasjes së shkallës së parë, me mundësinë e burgimit të përjetshëm.
Dizenjimi si terrorizëm është domethënës, jo vetëm për shkak të dënimit të parashikuar. Madje, edhe nëse dënohet për vrasje të shkallës së dytë, Jackson do të marrë burgim për një kohë shumë të gjatë. Dizenjimi është domethënës për shkak se njeh në mënyrën e duhur rrugën sesi komunitetet afro-amerikane dhe të tjera mund të jenë viktima të terrorizmit të bardhë supremacist brenda Shteteve të Bashkuara.
Ky dështim për të vendosur dënim federal për terrorizmin domestik ka po ashtu, rrënjë historike.
Linçimi – vrasja pa dallim e njerëzve me ngjyrë në jugun e Amerikës gjatë fundit të shekullit të 19 dhe fillimit të shekullit të 20-të me varje, djegie, zvarritje, mbytje apo me armë zjarri – krijoi një valë terrori tek komunitetet afro-amerikane. Normaliteti dhe brutaliteti i kësaj dhune ishin themelore për mënyrën sesi përhapej terrori. Viktimat zezakë linçoheshin për çdo arsye të mundshme: kur nuk hiqnin kapelen, kur kërkonin të paguanin një borxh, akuza të rreme për përdhunim apo vrasje, e madje, edhe kur përparonin shumë.
Natyra publike e këtyre krimeve ishte gjithashtu e qëllimshme. Linçimet ishin krime “mesazh” të dizenjuara jo vetëm për të dëmtuar individët, por edhe gjithashtu për të izoluar gjithë afro-amerikanët në komunitet se ata nuk ishin qytetarë me të drejta të plota. Kështu linçimi, ashtu si të gjitha format e tjera të terrorizmit, ndryshon nga krime të tjera të dhunshme për shkak se është dizenjuar të kërcënojë grupe të veçanta dhe të përdorë frikën për t’i bërë qytetarët bashkëpunëtorë në kufizimin e vetë të drejtave të tyre.
Gjatë gjithë gjysmës së parë të shekullit të 20-të, aktivistët e të drejtave të njeriut luftuan për të miratuar një ligj federal kundër linçimit. Këto përpjekje ishin të pasuksesshme, një histori e turpshme për të cilën senati i Shteteve të Bashkuara kërkoi ndjesë në vitin 2006. Agjencitë e zbatimit të ligjit dhe prokuroritë pothuajse asnjëherë nuk arrestuan apo proceduan ndonjë linçues – patjetër që jo për vrasje – dhe kështu pandëshkueshmëria me të cilën agresorët kryenin këto krime u pjesë e terrorit, po ashtu.
Të kuptosh forcat ideologjike që promovojnë ekstremizmin e dhunshëm është thelbësore për të zhvilluar strategjitë e parandalimit të vrasësve të ardhshëm nga përmbushja e planeve të tyre. Për më tepër, duke i dizenjuar përshtatshëm veprimet e supremacistëve të bardhë si terrorizëm, kjo mund të pajisë agjencitë e zbatimit të ligjit me lentet që të hetojnë raste të tilla.
Më kryesorja, shndërrimi i këtyre krimeve si terrorizëm dërgon një mesazh ndaj komuniteteve të prekura se frikërat e tyre po kuptohen, dhe se supremacia e dhunshme e bardhë po njihet si një kërcënim për sigurinë amerikane ashtu sikundër edhe viktimat individuale.
* Sherrilyn Ifill është avokate amerikane. Ajo është profesore e ligjit dhe këshilltare e Fondacionit për Mbrojtje Ligjore, themeluar nga Thurgood Marshall në vitin 1940. Ifill është gjithashtu, eksperte e njohur për të drejtën e votimit dhe seleksionimin gjyqësor./ tesheshi
