Raundi i shtatë i bisedimeve ndër-siriane në Gjenevë, i cili përfundoi të premten në qytetin zviceran të Gjenevës, ka arritur të afrojë tre grupe pjesëmarrëse të opozitës siriane pranë krijimit të një delegacioni të vetëm dhe unik si kurrë më parë.
Ndërmjetësi i OKB-së Staffan de Mistura, fillimisht nuk kishte shpresa të mëdha për sesionin. Pak para fillimit të raundit, në përfundim të takimit ndërkombëtar të Sirisë në Astana javën e kaluar, ai u tha gazetarëve se “është gjithmonë më mirë t’i shmangim pritshmëritë e tepërta”.
Duke dështuar që të sjellë ndonjë frut mbi thelbin e negociatave, që është zgjidhja politike në Siri, këto bisedime të Gjenevës, megjithatë, lëvizën përpara në formatin e duhur.
Ka pasur raste në Gjenevë, kur tre grupet pjesëmarrëse të opozitës siriane, Komiteti i Lartë i Negociatave të mbështetura në Rijad, platforma e Moskës dhe platforma e Kajros, refuzuan të njihnin edhe të drejtën e njëri-tjetrit për të ekzistuar dhe të quheshin një forcë opozitare. Në këtë raund, ata jo vetëm që morën pjesë së bashku në takimet teknike me ekspertët e OKB-së, por gjithashtu patën takime të përditshme brenda-opozitare, ndonjëherë dy herë në ditë, për të punuar mbi një qëndrim të përbashkët.
Si rezultat, ata ranë dakord bashkarisht për 12 parime themelore për një kushtetutë të ardhshme siriane të propozuar nga de Mistura, dhe madje arritën një mirëkuptim të përgjithshëm midis njëri-tjetrit në nivelin politik. Duke folur për gazetarët mbi rezultatet e raundit të shtatë të bisedimeve, përfaqësuesit e të gjitha platformave thanë se një delegacion i vetëm i opozitës do të formohej shumë shpejt, me gjasë para fillimit të raundit të tetë në shtator, pasi grupet ishin të gatshme të punonin mbi çështjen e bashkimit gjatë kësaj periudhe.
Një tjetër arritje e raundit 7 ka qenë kristalizimi i formatit të punës në dy nivele të bisedimeve: nivelin e përgjithshëm ose politik dhe nivelin teknik ose ekspert. Ky i fundit ishte shpikje e raundit të bisedimeve të qershorit, kur ekspertët e OKB-së filluan të takoheshin veçmas me ekipin e qeverisë siriane dhe me përfaqësuesit e të gjitha platformave të opozitës së bashku për të diskutuar kushtetutën e re siriane.
Në Gjenevë-7, takime të tilla teknike vazhduan, por axhenda e tyre u zgjerua për të mbuluar tre çështje të tjera: anti-terrorizmin, qeverisjen dhe zgjedhjet.
Edhe pse disa anëtarë të delegacioneve të opozitës u ankuan për këtë model të dyfishtë, ndoshta është gjëja e parë e cila në të vërtetë bëri që platformat të punojnë së bashku dhe të zbulojnë se kanë të njëjtat gjëra për të punuar.
Delegacioni qeveritar ka adresuar vetëm dy tema në këto takime teknike me ekspertët e OKB-së: luftën kundër terrorizmit dhe kushtetutën e ardhshme për vendin.
Në nivelin e përgjithshëm apo politik të negociatave, dallimet ndërmjet palëve mbetën të njëjta si më parë: ekipi i Damaskut dëshiron të përqendrohet kryesisht dhe vetëm në anti-terrorizmin, ndërsa përfaqësuesit e opozitës këmbëngulin në një tranzicion politik.
Çështja e antiterrorizmit në përgjithësi ka qenë në rend të ditës në Gjenevë-7, për shkak të kontekstit ndërkombëtar në të cilin u zhvilluan negociatat. Ai erdhi menjëherë pas takimit ndërkombëtar të Sirisë më 4-5 korrik në Astana pas dhe takimit të parë të 7 korrikut ndërmjet presidentit rus Vladimir Putin dhe udhëheqësit të SHBA-së Donald Trump në periferi të samitit të G20 në Hamburg, ku ata diskutuan tërësisht mbi Sirinë.
Në bisedimet e Astanës, tre vende garantuese të armëpushimit – Rusia, Turqia dhe Irani – me ndihmën e Jordanisë dhe Shteteve të Bashkuara si vëzhgues, u përpoqën të bashkërendonin një sërë specifikash të krijimit të katër zonave de-esklauese në Siri. Ata nuk mundën të bien dakord për të gjitha detajet dhe të nënshkruanin një paketë dokumentesh, por u angazhuan qartë për të vazhduar punën në nivelin e ekspertëve.
Menjëherë pas takimit Trump-Putin në G20, Ministri i Jashtëm rus Sergej Lavrov u tha gazetarëve se ekspertët nga Rusia, Shtetet e Bashkuara dhe Jordania kishin përfunduar punën e tyre dhe kishin rënë dakord për një memorandum për krijimin e një zone de-eskalimi në Sirinë jugperëndimore: në Daraa, Kuneitra dhe në provincën As-Suajda. Kështu, Rusia dhe Shtetet e Bashkuara u zotuan të sigurojnë zbatimin e armëpushimit në atë rajon të Sirisë, duke filluar nga 9 korriku.
Për më tepër, gjatë një konference të përbashkët për shtyp me Presidentin francez Emmanuel Macron të enjten, Trump tha se Shtetet e Bashkuara dhe Rusia po diskutonin marrëveshjen e dytë të armëpushimit në Siri. Macron tha se Parisi nuk këmbëngul më në largimin e presidentit sirian Bashar Assad, pasi qëllimi kyç është qenë çrrënjosja e terrorizmit në vend.
Këto lajme frymëzuan kreun e delegacionit të Damaskut në Gjenevë, Bashar Jaafari, për t’i bërë thirrje me një forcë të përtërirë bashkësisë ndërkombëtare, nëpërmjet fjalimit të tij para de Misturas dhe gazetarëve, për t’u angazhuar seriozisht në luftën kundër terrorizmit në Siri dhe për të thënë se “çdo zgjim në kryeqytetet perëndimore” në lidhje me këtë luftë do të mirëpritet.
Raundi tjetër i bisedimeve të Gjenevës, ndoshta do të zhvillohet në shtator, pas një takimi të ri të nivelit të lartë mbi Sirinë në Astana gjatë javës së fundit të gushtit. Shanset që Gjeneva-8 do të jetë raundi i parë i bisedimeve të drejtpërdrejta ndërmjet partive siriane, duke pasur parasysh vendosmërinë e platformave të opozitës për t’u bashkuar menjëherë, janë rritur. / © Gazeta Impakt
