Në librin në gjuhën frënge, “Vie d’Ali-Pacha, visir de Janina, surnommé Aslan ou le Lion – Jeta e Ali-Pashës, vezirit të Janinës, i thirrur Asllan ose Luan”, të autorit Alphonse de Beauchamp, botuar në Paris në vitin 1822, gjejmë një fragment të veçantë, në faqen n°180, mbi rrëfimin e një filozofi shqiptar* për Ali Pashë Tepelenën.
Në vijim gjendet teksti i plotë.
“Qeveria e tij kishte megjithatë apologjetë; Konsulli i Francës (François Pouqueville) citon si dëshmi, mendimin e një filozofi shqiptar, që e njihte Francën, që kishte qëndruar në Paris dhe frekuentuar shkrimtarë, bashkëkohorë si Volteri. Burri i moshuar i ka shprehur atij këto fjalë:
Në Prémiti (Përmet) kam lindur. Njeriu i mençur dhe i kujdesshëm mund të jetë i lumtur kudo. Për këtë, unë jam një shembull i padiskutueshëm. Kam parë Versajën dhe Mbretin e Francës; kam parë qytetërimin më të shkëlqyer; kam jetuar në mesin e popullit më të sjellshëm në botë; dhe pavarësisht kësaj, kam dëshiruar të kthehem në atdheun tim.
Për pesëmbëdhjetë vjet kam shërbyer si përkthyes, vezirit Ali Pasha, pa patur prej tij mosmirënjohje apo nder të madh. Qeveria e tij, të cilën ju me siguri do ta gjykoni me ashpërsi, është në raport me njerëzit që ai urdhëron; padrejtësitë dhe mizoritë e tij, gjithçka është e zbatueshme dhe proporcionale me natyrën e egër të shqiptarëve.
Duhej një tiran për të nënshtruar një popull grabitqarësh. Fjalët e mia ju çudisin, e pranoj; por dhjetë vjet më parë ju do të ishit vrarë ose shitur si skllav, nga ata që sot ju shoqërojnë dhe mirëpresin.”
* Identiteti i filozofit shqiptar nuk është përmendur në libër, por sipas kërkimeve mund të bëhet fjalë për Konstandin Dukën nga Përmeti.
nga Aurenc Bebja.
