Nga Giles FRASER*
Unë e kam bërë “Mendimin e Ditës” për shumë vjet dhe e kam bërë me shumë dashuri. Njerëzit që punojnë në programin e Radio 4 në BBC, nuk mund të ishin më të sjellshëm me mua personalisht. Dhe kjo mund të thuhet edhe për prezantuesit, po ashtu. Kur u ktheva në punë nga një operacion në zemër, së fundmi, ata kishin bërë diçka të veçantë për të më mirëpritur. Por kur vjen puna tek ajo që unë besoj, ata sa mezi e fshehin nënqeshjen. Dhe kjo nuk ka lidhje me prezantues të veçantë. Një kulturë përbuzjeje tallëse është endemike brenda BBC-së. Dhe një mënyrë e pranueshme për ta demonstruar këtë është mbledhja kaq shumë bezdive për “Mendimin e Ditës”.
John Humphrys thotë se mesazhi i “Mendimit të Ditës” është thellësisht i mërzitshëm, me gjithë sofistikimin kritik të një adoleshenti shkatarraq që merr rrugën drejt lutjes së mëngjesit, duke bërë edhe përshkrimin: “Ne do të dëgjojmë dikë të na thotë se Jezusi ishte vërtet i mirë”. Krahu i tij i djathtë, Justin Webb, ankohet: “Ato janë të gjitha njësoj”, duke e përmbledhur gjithë “Mendimin e Ditës” si: “Nëse të gjithë do të ishin më të mirë me gjithë të tjerët, do të ishte shkëlqyeshëm”.
Imagjinoni të lexosh “Mendimin tënd të Ditës” duke e ditur se gjithë këto tallje dhe përçmime janë duke ndodhur pikërisht aty përballë teje. Nëse do të ishte vetëm për “Mendimin e Ditës”, nuk do të kishte edhe aq rëndësi.
Ndonjëherë inserti është i mirë, ndonjëherë jo edhe aq i mirë. Por është shndërruar në një totem të qëndrimit të BBC-së ndaj besimit në përgjithësi – që është sikur një i afërm i sikletshëm të jetë ftuar në festë, por që duhet të ulet në qoshe dhe për të cilin është e pranueshme të bësh shaka.
Për rrëmujaxhinjtë e superpaguar të BBC-së, besimi është për njerëzit e vegjël, për budallenjtë dhe syleshët. Dhe është e lehtë ta kthesh në humor për një galeri nga ata që kanë lexuar pak kapituj nga Gjeni Egoist dhe mendojnë se kjo i ka kthyer ata në gjigandë të filozofisë.
Personalisht nuk shoh problem që të ketë një insert për një subjekt të veçantë si feja. BBC ka disa inserte për futbollin dhe për shkencën. Dhe më pas është edhe “Ora e Gruas”. Dhe kjo është “ok”. Por për disa arsye, vetë prania e fesë, madje në nivele homeopatike siç transmetohet në BBC, perceptohet si një lloj fyerjeje ndaj lajmeve të çmuara, pa Zot, sekulariste.
Por, lajmet nuk janë të pafe – vetëm njerëzit që i raportojnë ato. Rreth 31 për qind e njerëzve në botë janë të krishterë, 24 për qind janë muslimanë, 15 për qind janë hindu. Pjesa dërrmuese e njerëzve në këtë planet besojnë në një lloj Zoti. Këto besime dhe shumë të tjera numerikisht më të vogla, kanë formësuar historinë e botës, etikën, politikën dhe kulturën si asnjë forcë tjetër e njohur nga njerëzimi. Dhe për mirë apo për keq, njerëzit ende jetojnë dhe vdesin për besimin e tyre. Kaq e thjeshtë, nuk mund të kuptosh botën nëse nuk kupton diçka për mënyrën sesi funksionon besimi në jetët e ndjekësve të tij.
“Mendimi i Ditës” është dy minuta dhe 40 sekonda bisedë për Zotin në një program treorësh radiofonik për politikën, sportin dhe kulturën. Diskutimet për këshillat e garave shpesh marrin më shumë kohë sa ajo që i jepet besimeve të botës.
Mund edhe ta hollosh dhe t’i bësh këto minuta të përzjera me etikën apo shpirtëroren në përgjithësi. Ashtu sikundër mund të përfshish sporte të tjera në Ndeshjen e Ditës nëse dëshiron. Nuk quhet Ndeshja e Ditës në Futboll, në fund të fundit.
Por, kjo do të ishte diçka tërësisht e ndryshme – besimi është shumë më tepër sesa etika e bazuar tek Zoti. Kjo do t’i bënte gjërat më të përgjithshme, do të ishte një strategji tjetër për të larguar në qoshe perspektivën e besimit nga jeta publike.
Disa argumentojnë se gati gjysma e njerëzve në këtë vend nuk shkojnë me Zotin – kështu që përse duhet pasur ky insert në fund fare? Por ekziston edhe gjysma tjetër që mendon se duhet. Dhe çfarë subjekti tjetër në program mund të urdhërojë atë nivel angazhimi? Larg të qënit një forcë bashkuese në vendin tonë, tallësit në BBC tashmë shihen gjerësisht nga shumë njerëz të besimit se kanë marrë anën kundër nesh në një luftë kulturash. Ose po bashkojnë njerëzit po ashtu në idenë e “Menduesve të Ditës”. Shumë komike? Thellësisht, thellësisht e mërzitshme, ndoshta?
*Dr. Giles Fraser është prift në St Mary’s Newington në jug të Londrës dhe ish kancelar në katedralen e Shën Polit. Ai është edhe kolumnist për “The Guardian”./tesheshi
