KAM një rrëfim për të bërë: Më pëlqen Marwan Barghouti.
E kam vizituar disa herë shtëpinë e tij modeste në Ramallah. Gjatë bisedave tona, ne diskutuam për paqen izraelito-palestineze. Idetë tona ishin të njëjta: krijimi i shtetit të Palestinës pranë Shtetit të Izraelit dhe vendosja e paqes ndërmjet dy shteteve, bazuar në vijat e vitit 1967 (me rregullime të vogla), me kufij të hapur dhe bashkëpunim.
Kjo nuk është një marrëveshje e fshehtë: Barghouti e ka përsëritur këtë propozim shumë herë, si në burg dhe jashtë tij.
Më pëlqen edhe gruaja e tij, Fadwa, e cila është arsimuar si avokate, por ia dedikoi kohën përpjekjes për lirimin e burrit të saj. Në funeralin e Yasser Arafatit, unë ndodhesha pranë saj dhe e pashë fytyrën e saj me lot.
Këtë javë, Barghouti, së bashku me rreth njëmijë të burgosur të tjerë palestinezë në Izrael, filluan një grevë urie të pakufizuar. Unë sapo nënshkrova një peticion për lirimin e tij.
MARWAN BARGHOUTI është një lider i lindur. Përkundër strukturës së tij të vogël fizike, ai qëndron në çdo mbledhje. Brenda lëvizjes Fatah ai u bë udhëheqës i divizionit të të rinjve. (Fjala “Fatah” janë inicialet e “Lëvizjes Çlirimtare Palestineze, në anën e kundërt”).
Barghoutit janë një klan i përhapur, duke dominuar disa fshatra pranë Ramallahut. Marwan vetë lindi në vitin 1959 në fshatin Kobar. Një paraardhës, Abd-al-Jabir al-Barghouti, udhëhoqi një revoltë arabe më 1834. E kam takuar Mustafa Barghoutin, një aktivist për demokracinë, në shumë demonstrime dhe kam ndarë gazin lotsjellës me të. Omar Barghouti është një lider i lëvizjes ndërkombëtare të bojkotit anti-Izrael.
Ndoshta simpatia ime për Marwanin është e ndikuar nga disa ngjashmëri në rininë tonë. Ai u bashkua me lëvizjen e rezistencës palestineze në moshën 15 vjeçare, të njëjtën moshë si unë, kur iu bashkëngjita nëntokës hebraike rreth 35 vjet më parë. Miqtë e mi dhe unë u konsideruam luftëtarët e lirisë, por u karakterizuam nga autoritetet britanike si “terroristë”. E njëjta gjë ka ndodhur tani me Marwan – një luftëtar i lirisë në sytë e tij dhe në sytë e shumicës dërrmuese të popullit palestinez, një “terrorist” në sytë e autoriteteve izraelite.
Kur ai doli në gjyq në Gjykatën e Qarkut në Tel Aviv, miqtë e mi dhe unë, anëtarët e lëvizjes paqësore izraelite Gush Shalom (Blloku i Paqes), u përpoqëm të tregojnë solidaritetin tonë me të në sallën e gjyqit. Ne u përjashtuam nga rojet e armatosura. Një nga miqtë e mi humbi një thua në këtë luftë të lavdishme.
VITE MË PARË e quajta Barghoutin “Mandela palestineze”. Pavarësisht dallimit në gjatësinë dhe ngjyrën e lëkurës, ekzistonte një ngjashmëri thelbësore midis të dyve: të dy ishin burra paqeje, por e justifikonin përdorimin e dhunës kundër shtypësve të tyre. Megjithatë, ndërsa regjimi i Aparteidit ishte i kënaqur me një dënim të përjetshëm, Barghouti u dënua me pesë dënime qesharake pesëvjeçare dhe 40 vjet të tjerë – për veprime të dhunës të ekzekutuara nga organizata e tij Tanzim.
(Gush Shalom botoi një deklaratë këtë javë duke sugjeruar se me të njëjtën logjikë, Menachem Begin duhet të ishte dënuar nga britanikët për 91 dënime të përjetshme për bombardimin e hotelit King David, në të cilin 91 persona – shumica prej tyre hebrenj – humbën jetën.)
Ekziston edhe një ngjashmëri midis Mandelës dhe Barghoutit: kur regjimi i aparteidit u shkatërrua nga një kombinim i “terrorizmit”, sulmeve të dhunshme dhe bojkotit botëror, Mandela doli si udhëheqës natyror i Afrikës së re të Jugut. Shumë njerëz presin që kur të krijohet një shtet palestinez, Barghouti do të bëhet presidenti i tij, pas Mahmud Abbasit.
Ka diçka në personalitetin e tij që frymëzon besimin, duke e kthyer atë në arbitarin natyror të konflikteve të brendshme. Njerëzit e Hamasit, të cilët janë kundërshtarët e Fatahut, janë të prirur për ta dëgjuar Marwan. Ai është pajtuesi ideal midis dy lëvizjeve.
Disa vjet më parë, nën udhëheqjen e Marwanit, një numër i madh i të burgosurve që u përkisnin të dy organizatave nënshkruan një apel të përbashkët për unitetin kombëtar, duke vendosur kushte konkrete. Asgjë nuk doli nga kjo.
Kjo, sidoqoftë, mund të jetë një arsye shtesë për refuzimin e qeverisë izraelite të çdo sugjerimi për lirimin e Barghoutit, edhe kur një i burgosur në këmbim ofroi një mundësi të përshtatshme. Një Barghout i lirë mund të bëhet një agjent i fuqishëm për bashkimin palestinez, si gjëja e fundit që sundimtarët izraelitë duan.
Divide et impera – “ndani dhe sundoni” – që nga koha romake ky ka qenë një parim udhërrëfyes i çdo regjimi që shtyp një popull tjetër. Në këtë, autoritetet izraelite kanë qenë jashtëzakonisht të suksesshëm. Gjeografia politike siguroi një mjedis ideal: Bregu Perëndimor (i lumit Jordan) ndahet nga Rripi i Gazës prej rreth 50 km territor izraelit.
Hamasi mori përsipër Rripin e Gazës me zgjedhje dhe dhunë, dhe refuzon të pranojë udhëheqjen e PLO-së, një bashkim i organizatave më laike që rregullojnë Bregun Perëndimor.
Kjo nuk është një situatë e pazakontë në organizatat kombëtare çlirimtare. Ata ndahen shpesh në krahë më pak apo më shumë skajshëm, për kënaqësinë e madhe të shtypësit. Gjëja e fundit që autoritetet izraelite janë të gatshme të bëjnë është lirimi i Barghoutit dhe lejimi i tij për të rivendosur unitetin kombëtar palestinez. Zoti na ruajt.
Grevistët E URITUR nuk kërkojnë lirimin e tyre, por kërkojnë kushte më të mira burgimi. Ata kërkojnë, ndër të tjera, vizita më të shpeshta dhe më të gjata nga gratë dhe familja, një fund torturash, ushqim të mirë, dhe kaq. Ata gjithashtu na kujtojnë se sipas ligjit ndërkombëtar një “pushteti pushtues” i ndalohet të zhvendosë të burgosurit nga një territor i pushtuar në vendin e origjinës së pushtuesit. Pikërisht kjo ndodh me pothuajse të gjithë të burgosurit e sigurisë palestineze.
Javën e kaluar Barghouti i përcaktoi këto kërkesa në një artikull të botuar nga New York Times, një akt që tregon anën më të mirë të gazetës. Shkrimi e përshkroi autorin si një politikan dhe deputet palestinez. Ishte një vepër e guximshme nga gazeta (e cila disi e rivendosi pozitën e saj në sytë e mi pasi dënoi Bashar al-Asadin për përdorimin e gazit helmues, pa një copëz prove).
Por guximi ka kufijtë e vet. Ditën tjetër NYT publikoi një shënim të redaktorit ku thuhej se Barghouti ishte dënuar për vrasje. Ishte një dorëzim i mjerë ndaj presionit sionist.
Njeriu që pretendoi këtë fitore ishte një individ që mua më duket veçanërisht i padurueshëm. Ai e quan veten Michael Oren dhe tani është zëvendës ministër në Izrael, por ka lindur në SHBA dhe i përket nëngrupit të hebrenjve amerikanë, të cilët janë super super-patriotë të Izraelit. Ai miratoi shtetësinë izraelite dhe një emër izraelit për të shërbyer si ambasador i Izraelit në SHBA. Në këtë mënyrë ai tërhoqi vëmendjen duke përdorur një retorikë anti-arabe veçanërisht ekstreme, aq ekstreme sa e bënte edhe Benjamin Netanjahun të moderuar.
Unë dyshoj që ky person të ketë sakrifikuar ndonjëherë ndonjë gjë për patriotizmin e tij; në të vërtetë, ai ka bërë mjaft karrierë për të. Megjithatë ai flet me përbuzje rreth Barghoutit, i cili ka kaluar shumë nga jeta e tij në burg dhe në mërgim. Ai e përshkruan artikullin e Barghoutit në New York Times si një “akt terrorist gazetaresk”. Shiko kush flet.
Një GREVË URIE është një akt shumë i guximshëm. Është arma e fundit e njerëzve më pak të mbrojtur në tokë – të burgosurit. E neveritshmja Margaret Thatcher i la grevistët hungarezë të vdesin nga uria.
Autoritetet izraelite donin t’i ushqenin me detyrim grevistët palestinezë të urisë. Shoqata e Mjekëve izraelitë refuzoi të bashkëpunojë, pasi veprime të tilla në të kaluarën kanë çuar në vdekjen e viktimave. Kjo i dha fund kësaj lloj torture.
Barghouti kërkon që të burgosurit politikë palestinezë të trajtohen si të burgosur lufte. Nuk ka shanse për këtë.
Megjithatë, duhet të kërkohet që të burgosurit e çdo lloji të trajtohen në mënyrë humane. Kjo do të thotë se privimi i lirisë është i vetmi dënim i vendosur, dhe se brenda burgjeve duhet të akordohet maksimumi i kushteve të mira.
Në disa burgje izraelite duket se është krijuar një lloj modus vivendi midis autoriteteve të burgjeve dhe të burgosurve palestinezë. Por kjo nuk ndodh te të tjerat. Ato të japin përshtypjen se shërbimi i burgjeve është armiku i të burgosurve, duke e bërë jetën e tyre aq të mjerueshme sa të jetë e mundur. Kjo është përkeqësuar tani, në përgjigje të grevës.
Kjo politikë është mizore, ilegale dhe kundërproduktive. Nuk ka asnjë mënyrë për të fituar kundër një greve urie. Të burgosurit janë të detyruar të fitojnë, veçanërisht kur njerëz të mirë në mbarë botën po shikojnë. Ndoshta edhe NYT.
Unë jam duke pritur për ditën kur mund ta vizitoj Marwan përsëri si një njeri të lirë në shtëpinë e tij në Ramallah. Edhe më shumë nëse Ramallah në atë kohë është një qytet në shtetin e lirë të Palestinës.
Uri Avnery
/ © Gazeta Impakt
