Nga: Massoud and Anne Khodabandeh
Shumë kohë përpara se presidenti Trump të tërhiqej nga marrëveshja bërthamore e Iranit në vitin 2018, SH.B.A dhe Irani kanë qenë “de fakto” në gjendje lufte jo-ushtarake me sanksione, sabotime ekonomik, sulme kibernetike, fushata dezinformimi dhe media sociale sulmojnë. Të dy vendet kanë shfrytëzuar konfliktin në rajon, veçanërisht pas ngritjes së ISIS, për të zgjatur praninë dhe qellimet e tyre ushtarake.
Në kohën kur disa njerëz në Sh.B.A kanë bërë presion për luftë me Iranin me çdo kusht, mungesa e përgjigjes së Sh.B.A-së ndaj sulmit të Iranit në bazat e tij në Irak pas vrasjes së gjeneral Kasem Sulejmani ekspozoi një problem të vërtetë. Tani është një sekret i hapur midis analistëve ushtarakë dhe të sigurisë se lufta me Iranin nuk është një mundësi; as Sh.B.A dhe Izraeli nuk mund të fillojnë një luftë me Iranin pa u përballur me shkatërrim të ndërsjellë.
“Eshtë një sekret i hapur midis analistëve ushtarakë dhe të sigurisë se lufta me Iranin nuk shihet më si një mundësi”.
Të tjerë në frontin anti-iranian kanë bërë presion për ndryshimin e regjimit. Por kjo shtytje afatgjatë për të prodhuar ose nxitur rrëzimin e sistemit qeverisës dhe për ta zëvendësuar atë me një qeveri konformiste gjithashtu nuk ka arritur të sjellë ndonjë rezultat konkret.
Që nga viti 2018, sekretari i shtetit Mike Pompeo i është përmbajtur këtyre axhendave, por nuk ka arritur të bëjë përparim në asnjërën prej tyre. Në vend se të vepronte si fytyra diplomatike e qeverisë amerikane, Pompeo u mbështet në aftësitë e tij prej ishi i CIA-s, në besimin se aktivitetet e fshehta dhe tinëzare nga aktivistët e autorizuar mund të përdoren për të ndikuar, manipuluar, prodhuar dhe devijuar rrjedhën e veprimeve rreth Iranit. Tani, si rezultat i këtyre dështimeve të politikave dhe gabimeve në gjykim, SH.B.A po humbet terren dhe ndikim në Lindjen e Mesme dhe më gjerë, kështu që linja e përparme e Amerikës me Iranin është tërhequr pjesë-pjesë nga kontrolli ushtarak në një luftë të vogël propagandistike të organizuar nga Shqipëria.
Pse Shqiperia?
Shqipëria, natyrisht, tani është shtëpia e grupit të muxhahedinëve iranianë (MEK). Për 40 vjet, që nga largimi nga Irani, së pari në Irak e më pas në Shqipëri, MEK ka premtuar se do të jetë agjenti i ndryshimit të regjimit, qoftë përmes luftës ose kryengritjes. Dhe, pavarësisht se nuk ka prova për efikasitetin e saj, për 40 vjet elementët anti-iranianë në perëndim, veçanërisht neokonservatorët, kanë mbështetur grupin dhe axhendën e tij në përjashtimin pothuajse total të grupeve dhe lëvizjeve të tjera të vërteta të opozitës.
Ky rol i ekzagjeruar i MEK në politikën amerikane të Iranit përsëri u tërhoq në vëmendje kur Pompeo hoqi dorë nga një direktivat për ambasadat e Sh.B.A. Shumë shpejt u shfaq që një lobist i MEK Robert G. Joseph ishte takuar me Brian Hook, përfaqësuesin special të SHBA për Iranin dhe këshilltarin e lartë të Pompeos, para vrasjes së Sulejmanit dhe përsëri vetëm pas kësaj ngjarje. Deklaratat e Pompeo gjatë disa muajve të fundit kanë bërë jehonë në propagandën e MEK duke treguar ndjeshmërin e tij ndaj këtij ndikimi.
“… Administrata Trump ende i përmbahet mashtrimit se MEK ka ndikim ose fuqi në lidhje me ngjarjet në Iran”.
Ky angazhim i vazhdueshëm me MEK tregon se administrata Trump ende mbërthehet nga mashtrimi se MEK ka ndikim ose fuqi në lidhje me ngjarjet në Iran. Në të vërtetë nuk ka. Mbështetja e qëndrueshme e MEK nga anti-Irani refuzon logjikën. Asgjë nuk është fituar gjatë katër dekadave të fundit. Në fakt ka humbur shumë nga ato që mund të lidhen me këtë mbështetje. MEK premton ndryshimin e regjimit, por as nuk mund të afrohet me dorëzimin.
Aftësitë MEK
Një arsye për këtë dështim, nga ata që shfrytëzojnë grupin nuk janë të gatshëm ta pranojnë, është mungesa totale e mbështetjes për MEK nga qytetaët e thjeshtë iranianë brenda dhe jashtë vendit. Aq shumë të papëlqyeshme janë MEK në Iran saqë protestuesit në protestat e karburanteve në nëntor, të cilët ishin paralajmëruar nga shërbimet e Iranit se ishin MEK që fshiheshin pas dhunës, shkuan në shtëpi dhe kërkuan nga qeveria të krijonte kushte të sigurta dhe të përshtatshme për protestën publike. Në mënyrë të ngjashme, studentët, të cilët në janar të këtij viti protestuan kundër reagimit të qeverisë së tyre për goditjen e fluturimit 752 të Ukrainës, lëshuan një deklaratë të fortë duke denoncuar ndërhyrjen nga jashtë Iranit. Kjo ishte shenjë e qartë për të distancuar protestën e tyre nga grupi i urryer i MEK.
Megjithatë, arsyeja kryesore që MEK nuk ka arritur të funksionojë është defekti i saj strukturor. Ky është një kult dhe jo një grup opozitar. MEK i nënshtrohet vetëm dinamikës së vet të brendshme dhe i bindet vetëm ligjeve të veta. Ajo nuk ka asnjë respekt ose nevojë për t’u përmbajtur ose për të miratuar norma dhe vlera të jashtme, qofshin ato juridike apo morale. Qëllimi i MEK është të qëndrojë i rëndësishëm, kështu që i falet avokatëve dhe lobistëve që emri i tij të transmetohet dhe publikohet sa më shumë që të jetë e mundur. Por imazhi i PR të tij nuk pasqyron aftësitë reale dhe efektivitetin e grupit.
Kontrolli famëkeq në fermën e MEK i ekspozuar nga “The Intercept” afrohet për të shpjeguar pse disa njerëz në administratën e Trump dhe më gjerë kapen akoma me shpresën se aktivitetet propagandistike të MEK-ut më në fund mund të triumfojnë duke imponuar narrativën e tyre të rreme për ngjarjet. Por, aq sa duan të shfrytëzojnë MEK, ata duhet ta dinë se ky grup tani nuk mund të japë atë që premton. As MEK nuk do të vijë kurrë nën kontrollin amerikan.
Që nga ardhja e parë e saj në Shqipëri në 2013, MEK vazhdoi aktivitetet e saj antagoniste politike anti-Iran. Në vitin 2017, administrata Trump rrëzoi planet për të de-radikalizuar anëtarët e MEK. Përkundrazi, MEK ndërtoi një garnizion ekstra-territorial për të strehuar anëtarët e skllavëruar në mënyrë që ata të mos u largonin prej tij. I inkurajuar, MEK ishte në gjendje të shtrëngonte qeverinë shqiptare për të nxitur hapa kundër Iranit përmes ambasadës së saj në Tiranë. Pas vrasjes së Sulejmanit, dy diplomatë të tjerë iranianë u dëbuan nga Shqipëria dhe policia me një reagim të shpejtë u vendos për të mbrojtur kampin e MEK sikur të ishte një strukturë diplomatike dhe jo një kamp refugjatësh. Kryeministri Edi Rama u detyrua të pranojë se megjithëse Shqipëria kishte pranuar të priste MEK-un si një gjest humanitar, grupi tani shtron një çështje të rëndësishme, atë të sigurisë kombëtare për vendin e tij.
Perspektiva Evropiane
Evropa po mban ndaj MEK një qëndrim ndryshe. Që nga mbërritja në Shqipëri, grupi ra nën një kontroll të shtuar nga shërbimet evropiane të sigurisë dhe inteligjencës, përfshirë shërbimet e fshehta të vetë Shqipërisë. Ekspertët në MEK kishin paralajmëruar se sjellja e keqe e këtij grupi do të rezultojë që linja e përparme e Sh.B.A-së me Iranin të rivarroset në Shqipëri. Toleranca evropiane për MEK-un është shtrirë nga ngjarje nga vetë-varrosje në vitin 2003 deri në komplotin e pretenduar për bomba në Villepinte në 2018, dhunë në Parlamentin Evropian në 2018 dhe ndërhyrje në zgjedhjet e Spanjës. Vitin e kaluar, aktivitetet e MEK filluan të kufizohen pasi leja u mohua për demonstrime dhe tubimin vjetor në Villepinte. Kryetarja e MEK-ut, Maryam Rajavi dhe ndihmësit e saj, tani kanë lëvizur selinë e tyre në Shqipëri, ku ata kanë zënë një kat të tërë të Hotelit Ndërkombëtar në Sheshin Skënderbej në Tiranë. Ndërkohë, hyrja e Shqipërisë në BE është e dënuar për sa kohë që MEK-u mbetet aktiv në atë vend dhe BE tani i konsideron me dyshim Sh.B.A për këtë çështje, jo si miqësi.
Në Shqipëri njerëzit janë të zemëruar. Ata shohin që qeveria e tyre po përkulet ndaj SHBA-së dhe kërkesave të MEK-ut në dëm të vendit të tyre. Mbështetja për MEK-un është simptomatike për çdo gjë që nuk është në rregull me politikën amerikane të Iranit. Në vend që të përpiqet për një diplomaci efektive, Pompeo mbikëqyr një politikë aktive antagoniste të Iranit që tregon përçmim dhe tjetërson vetë njerëzit që janë të nevojshëm për të bërë ndryshime: qytetarët e zakonshëm të vendeve miqëtë dhe armiqtë./Gazetaimpakt/Iranian/
