Viti 2007, ora 23:00, 9 avionë luftarakë izraelitë të tipit F-15 papritmas u zhdukën nga radarët turq. Më vonë, në ora 24:00, 6 avion F-15 izraelitë fluturuan në hapësirën ajrore mbi qytetet turke Hatay dhe Gaziantep.
Nëse ata u zhdukën nga radarët turq, si e dinte ushtria turke se avionët izraelitë thyen hapësirën ajrore turke? Karburantet shtesë që aeroplanët izraelitë u hodhën në hapësirën ajrore turke u gjetën në mëngjesin e ardhshëm pranë qytetit Hatay.
F-15 izraelit me rezervuar të karburantit shtesë
Në vitin 2011, peshkatarët turq që gjuanin peshk në rajonin Khatai të tokës zbuluan “Heron” një avion pa pilot të prodhimit izraelit, nuk ishte përcaktuar nëse ai u rrëzua ose u rrëzua vet.
Në vitin 2012, në muajin maj, mbi Qipron Veriore, një aeroplan F-15 izraelit, i cili kishte ndërprerë hapësirën ajrore mbi Qipron e Veriut (Qiproja turk) tetë herë, u kapë nga avionët F-16 të Turqisë të cilët u ngritën nga baza ajrore e Incirilkut.
Në të njëjtin vit në muajin janar, mbi qytetin turk të Hatay, u vunë re se një avion të tipit F-15 izraelit fluturoi për një orë në mbi këtë qytet, përveç avionit edhe dronat izraelitë te quajtur “Heron” ishin te pranishëm mbi këtë hapësirë.
Aeroplanët nuk u zbuluan nga radarët por përmes tankeve shtesë të karburantit të cilat e kishin hedhur në hapësirën ajrore turke, të cilat e gjetën fshatarët në arrat e tyre dhe raportuan xhandarmarisë.
Më vonë, sulmi terrorist nga PKK që ndodhi në një bazë ushtarake aty pranë në Hatay rezultoi me vdekjen e 6 ushtarëve turq, ndërsa 7 u plagosën. Supozimet janë se Izraeli përmes fluturimeve ndihmoi terroristet në këtë sulm të përgjakshëm.
Avionët e panumërt të Izraelit dhe avionët luftarakë kanë shkatërruar hapësirën ajrore turke, por radarët në pronësi të ushtrisë turke nuk kanë arritur të zbulojnë ato.
Deri më sot, Turqia nuk ka pasur një sistem serioz të mbrojtjes ajrore për të luftuar kundërvajtjet e tilla.
Që nga viti 1952 Turqia është anëtarë i Aleancës Veri-atlantike NATO, aktualisht ne Turqi ekzistojnë rreth 14 bateri te sistemit anti-ajër Patriot të cilët janë ne pronësinë e Spanjës dhe Italisë të vendosura në bazën ajrore Incirlik.
Në anën tjetër kompania mbrojtëse turke “Roketsan” është e ngarkuar për zhvillimin dhe prodhimin e sistemit raketor vendor. Punimet në zhvillimin e sistemit të parë turk të raketave tokë-tokë dhe tokë-ajër me rreze të gjatë veprimi janë në vlugun e madh, ku pritet që deri në vitin 2023 të kaloj në prodhim serik. Por deri ne atë vite presidenti turke, Rexhep Tajip Erodgan shpesh ka dalë me deklarata se Turqisë i nevojitet një sistem mbrojtës anti-ajër me rreze të gjata në mënyrë që të përmbushen kërkesat e ushtrisë turke karhsi kërcënimeve te shumta që vinë nga Siria dhe Iraku Verior.
Ndryshe, Turqia firmosi marrëveshjen për furnizim me sistemin S-400 më 11 prill të vitit 2017, pas përpjekjeve të pasuksesshme për të blerë sistemin amerikan Patriot.
Zyrtarët e SHBA-së kanë kundërshtuar blerjen e S-400 nga Turqia, duke argumentuar se sistemi rus nuk përputhet me sistemet e NATO-s.
Megjithatë, Turqia ka theksuar se S-400 nuk do të integrohet në sistemet e NATO-s dhe nuk do të përbëjë kërcënim për aleancën.
Turqia gjithashtu ka potencuar se ka qenë refuzimi i SHBA-së në lidhje me sistemet Patriot që i ka detyruar të kërkojnë shitës të tjerë, duke shtuar se Rusia i ofroi Ankarasë një marrëveshje më të mirë, duke përfshirë edhe transferimin e teknologjisë.
Ankaraja po ashtu ka argumentuar se Turqia nuk është vendi i vetëm i NATO-s që do të përdorë sisteme ruse të mbrojtjes ajrore. /gazetaere
