Nga Yasmin Khatun Dewan
Si po përdor Kina modën për të fshirë identitetin ujgurë
Fushata e fshehtë mediatike e Kinës që synon gratë myslimane ujgure po ndryshon fytyrën e Xinjiang.
Moda duhet të jetë një shprehje e stilit dhe krijimtarisë, jo një ushtrim i kontrollit shtetëror, por kjo e fundit është bërë në Xinjiang. Ndër format e shtypjes së përdorura nga superfuqia e Azisë Lindore kundër pakicës ujgure janë kampet e fshehta të paraburgimit, duke detyruar gratë të ndajnë shtretërit e tyre me zyrtarët meshkuj ndërsa burrat e tyre arrestohen, martesat e detyruara dhe ndalimi i shkrimeve fetare.
Por Kina po përdor gjithashtu modën e promovuar nga shteti për të ndryshuar në mënyrë dramatike identitetin e Ujgurëve, sipas akademikut me qendër në SHBA Timothy Grose, i cili kohët e fundit zbuloi detaje të një fushate prej 8 milion dollarësh të nisur në 2011 për të ndryshuar mënyrën e veshjes së grave myslimane ujgure.
Stili i sponsorizuar nga shteti
Në vitin 2011, zyrtarët kinezë filluan “Projektin i Bukurisë”, një iniciativë multimediale pesë-vjeçare, që inkurajoi gratë e veshura me devotshmëri ujgure “të shmangin nikabin dhe hixhabin”. Që atëherë, shfaqjet e modës dhe sfilatat kanë synuar të inkurajojnë “stilin modern” dhe “të transformojnë” mënyrën e jetës së këtyre grave.
Megjithëse kjo mund të duket si dicka e drejtë si romani dystopian, Grose përshkroi disa dokumente qeveritare që përshkruanin politikat në detaje, si dhe postera që inkurajojnë ndryshime të tilla. Këto postera “ishin varur nëpër hapësirat publike në rajon” për të dekurajuar veshjen tradicionale islame dhe për të ndryshuar mënyrën se si gratë i shikonin këto stile, i tha Grose MEE.
Ndërsa gratë në të gjithë botën kanë mënyra të ndryshme të interpretimit të veshjes fetare, dhe ndërsa moda mund të ndryshojë me kalimin e kohës, kjo lloj fushate nuk është një formë interpretimi ose shprehjeje individuale. Ky është një orkestrim kontrolli nga shteti, i cili kufizon mënyrën në të cilën gratë ujgure mund të shprehin identitetin e tyre.
Është shumë herët për të kuptuar ndikimin e plotë të fushatave të tilla, por kjo vjen së bashku me ndalimet aktive për hixhabin dhe simbolet e tjera fetare në vend, me gjobat për mosbindje. Ligjet dhe ndalimet i pengojnë gratë ujgure që të mos e përdorin veshje fetare, ose t’i inkurajojnë ato të zgjedhin stile më pak të dukshme, psh: si një shall të lidhur në kokë që nuk është aq i identifikueshëm.
Kontrolli shoqëror
Në fillim të këtij viti, Kina raportohet të ketë tentuar të ndalojë eksportin e veshjeve të zeza në Hong Kong, pasi ajo ishte bërë uniforma e adoptuar për protestuesit e demokracisë. Këto përpjekje mund të kenë qenë të kota, duke pasur parasysh sasinë e veshjeve të zeza tashmë në treg dhe në veshjet garderobën e njerëzve.
Në Xinjiang, një rajon autonom që humbet me shpejtësi çdo këndvështrim të asaj autonomie, promovimi i mbështetur nga shteti i stileve të veçanta nuk ka të bëjë vetëm me paraqitjet e jashtme, por ka të bëjë edhe me kontrollin shoqëror. Kjo vjen së bashku me një fushatë të paraburgimit masiv, torturave dhe kufizimeve të ashpra për liritë e shprehjes dhe lëvizjes.
Nxitja e asimilimit të Xinjiang nga Kina kthehet pas në kohë që në në aneksimin e rajonit ujgur në fund të viteve 1940. Por goditja është intensifikuar vitet e fundit, me kufizime në predikim, agjërim, rritje të mjekrës ose veshjes së hixhabit. Autoritetet kineze pretendojnë se simbolet e dukshme fetare janë manifestime të ekstremizmit, duke justifikuar goditjen në emër të luftës “kundër terrorizmit”.
Kina nuk është vetëm në këtë. Veshja tradicionale islamike është e ndaluar në pjesë të ndryshme të botës, ku kundër-terrorizmi i brendshëm dhe debati mbi simbolikën fetare e ka sjellë atë në vëmendje edhe në vende si Franca dhe Belgjika.
Veshtje ushtarake
Ekstremizmi fetar është bërë një fjalim kryesor në çështjet e sigurisë kombëtare, duke shtuar frikën e publikut. Në Kinë, fushata shtetërore kundër veshjes fetare ka provuar të jetë një mjet efektiv për asimilimin, fshirjen e identitetit Ujgure.
Ndërkohë, në mbarë botën, po ndodh një ndryshim global në kuptimin se si ne i shohim simbole të tilla fetare. Stilet e modernizuara dhe përqëndrimi në zbukurim siç janë modelet e veshura me hixhabin që shfaqen në pistë, në fushata bukurie dhe në reklama janë dukur se kundërshtojnë llojin e represionit që po kryhet nga Kina në Xinjiang.
Dallimi është se në Xinjiang, ndryshime të tilla janë rezultat i shtrëngimit dhe indoktrinimit nga shteti si një përpjekje për të kontrolluar trupin femëror duke ndryshuar mënyrën në të cilën vishen.
Kjo fushatë kontrolli dhe shtrëngimi ka ekzistuar për gati një dekadë, por fshehtësia, mohimi dhe përpjekja për të heshtur kritikët me peshën e saj ekonomike vazhdojnë të mbajnë abuzimet e Kinës nga dukshmëria. Superfuqia e ka lënë të kuptohet se është e gatshme të ndëshkojë ata që flasin.
Ajo është pjesërisht për shkak që të folurit jashtë nuk ka qenë kurrë më e rëndësishme.
Pikëpamjet e shprehura në këtë artikull i përkasin autorit dhe nuk pasqyrojnë domosdoshmërisht politikën editoriale të Middle East Eye./Gazetaimpakt/middleeasteye
