Ambasada e Rusise, Tirane
Në kuadër të 1️⃣0️⃣0️⃣-vjetorit të marrëdhënieve diplomatike midis Rusisë dhe Shqipërisë në vitin 2024, do të dëshironim të vërenim se veprimtaria letrare e shkrimtarëve dhe poetëve të dy vendeve ka qenë dhe mbetet një tjetër faktor që kontribuon në të kuptuarit më të mirë të njëri-tjetrit, në afrimin dhe pasurimin reciprok të kulturave tona.
☝️ Dihet se në periudhën 1946-1961, në institucionet e larta arsimore humanitare të BRSS studioi një numër i konsiderueshëm i qytetarëve shqiptarë, të cilët pas kthimit në atdhe punuan si pedagogë në universitetet dhe institutet shqiptare, në atelje arti, mësues në shkolla, etj. Kishte edhe ata që, tashmë duke pasur trajnim bazë dhe talent të dukshëm, u drejtuan me qëllim në Moskë për të fituar njohuri dhe aftësi profesionale në veprimtarinë e shkrimtarëve. Në mesin e tyre ishte edhe shkrimtari i shquar shqiptar I.#Kadare, i cili në vitet 1959-1961 përfundoi praktikën në Institutin e Letërsisë Botërore të Maksim Gorky në Moskë. Atje ai shkroi romanin e tij të parë “Qyteti pa reklama”. Në 1961, në Moskë doli botimi i parë jashtë vendit i I.Kadaresë — përmbledhja me poezi “Lirika”. Në të njëjtat vite në Institutin e Letërsisë Botërore të Maksim Gorky studioi një tjetër shkrimtar i ardhshëm shqiptar, D.#Xhuvani. Në Universitetin e Leningradit në fakultetin e gazetarisë studioi poeti dhe romancieri shqiptar D.#Agolli, i cili mbrojti me sukses diplomën e tij për veprimtarinë e Migjenit dhe rëndësinë e tij në letërsinë shqipe.
📖 Në vitet 1950-1960, në Shqipëri u shpërndanë gjerësisht veprat e letërsisë klasike ruse dhe sovjetike. Një kontribut të madh në promovimin e veprave të shkrimtarëve dhe poetëve të njohur rusë dhanë gjuhëtarët dhe përkthyesit vendas – M.Kuteli, N.Jorgaqi, P.Kolevica, etj. Në vitet 1990 e më tej – J.Bllaci, L.Bare, S.Gjerasi, J.Dhoksani, etj.
📚Në BRSS dhe Rusi gjithashtu u botuan vepra të autorëve shqiptarë. Kështu, romanet e I.Kadaresë “Gjenerali i Ushtrisë së Vdekur”, “Dimri i Madh”, “Pallati i Ëndrrave” e të tjera u përkthyen në rusisht. Publiku në Rusi është i njohur me veprat e mjeshtrave shqiptarë të fjalës.
👩🏫Gjuha dhe letërsia shqipe janë studiuar profesionalisht dhe vazhdojnë të studiohen në fakultetin filologjik të Universitetit shtetëror të Shën-Peterburgut, në Institutin shtetëror të marrëdhënieve ndërkombëtare në Moskë, në Universitetin shtetëror të Moskës dhe universiteteve të tjera në vendin tonë.
