A është ky fundi i globalizmit?

Nga: Erdal Tanas Karagol

Për shkak të luftërave tregtare midis Sh.B.A dhe Kinës që i paraprinë pandemisë së koronavirusit, rëniet dominuan si në tregtinë globale ashtu dhe parashikimet e rritjes ekonomike globale.

Ndërsa luftrat tregtare ishin duke u diskutuar dhe bisedimet intensive u pasuan në lidhje me faktin se Organizata Botërore e Tregtisë (OBT) duhet të reformohet për shkak të pafuqisë së saj, spekulimet për fundin e globalizmit pas koronavirusit janë bërë gjithashtu një çështje e butë e nxehtë.

Pra, a do të ndjehen ndryshimet e shkaktuara nga koronavirusi në shumë fusha në tregtinë globale?

Natyrisht, deklaratat që shpallin fundin e globalizmit të cilat janë shprehur shpesh nga Presidenti i Sh.B.A. Donald Trump do të ngjallin debate rreth globalizmit në periudhën në vijim.

Gjatë epidemisë së koronavirusit, vendet pësuan vështirësi serioze në plotësimin e nevojave të tyre, veçanërisht pajisjeve thelbësore shëndetësore. Sepse shumë vende të zhvilluara nuk ishin pjesë e zinxhirit global të furnizimit për maska të thjeshta.

Ndërkohë, gjatë epidemisë së koronavirusit, disa vende duhej të vendosnin kufizime të detyrueshme të eksportit për tu bërë të vetë-mjaftueshëm. Shumë vende, përfshirë vendet anëtare të BE-së, fillimisht aplikuan kufizime të eksportit për pajisjet e tyre mbrojtëse personale (PPE), siç janë maskat për fytyrën.

Prandaj, ne mund të konsiderojmë faktin se Organizata Botërore e Tregtisë (OBT), e cila u krijua për liberalizimin e tregtisë botërore, po lejon përjashtime për kufizimet e eksportit për “produktet themelore” për shkak të pandemisë koronavirus si një moment ujëmbledhës.

Do të fillohet një periudhë e re

Ndërsa u goditën nga pandemia e koronavirusit, vendet nuk ishin në gjendje të merrnin produktet e nevojshme për t’u furnizuar me urgjencë, veçanërisht pajisjet e kujdesit shëndetësor; në periudhën në vijim, secili vend do të fillojë të prodhojë produktet e nevojshme, megjithëse me një kosto më të lartë për një periudhë të caktuar kohe.

Hapi i parë që do të merret për të arritur këtë do të ishte inkurajimi i prodhimit vendas duke vendosur tarifa të larta të importit në pajisjet thelbësore shëndetësore.

Ne mund ta shohim këtë si një formë të ndryshme të afrimit të industrisë së re në ekonomi.

Me fjalë të tjera, shtetet i mbështesin këta prodhues duke i mbrojtur ata kundër konkurrencës së huaj në mënyrë që të prodhojnë produkte thelbësore ose strategjike që nuk prodhohen brenda vendit nga prodhuesit vendas. Prandaj, prodhuesi vendas mbështetet duke filluar nga nisja derisa të jenë në gjendje të qëndrojnë me këmbët e tyre.

Për shkak të nevojës urgjente të ventilatorëve dhe pjesëve të frymëmarrjes gjatë periudhës së pandemisë së koronavirusit, ata tani do të prodhohen brenda vendit në Turqi. Ruajtja dhe mbështetja e këtij procesi është shumë e rëndësishme.

Sidoqoftë, duhet të kemi në mendje faktin se prodhimi i disa produkteve shëndetësore, shumë prej të të cilave janë furnizuar nga vende të ndryshme, do të ketë shumë vështirësi.

Meqenëse çdo pjesë e produkteve të teknologjisë së lartë është prodhuar në një vend tjetër për shkak të kostos së tyre konkurruese të ulët, elementë të tillë si konkurrueshmëria dhe stabiliteti në këtë treg janë po aq të rëndësishëm sa prodhimi.

A është ky fundi i globalizmit?

Globalizimi që filloi pas vitit 1980 dhe vëllimi në rritje i tregtisë së jashtme kanë qenë burimi i rritjes së të ardhurave për frymë, me fjalë të tjera, pasurimit dhe rritjes ekonomike të shumë vendeve. Sidoqoftë, ndërsa vendet që prodhojnë dhe eksportojnë këto produkte bëhen më të pasura, ato që nuk e kanë këtë avantazh që u mundëson atyre të konkurrojnë janë varfëruar.

Hendeku i të ardhurave për frymë midis vendeve ka parë gjithashtu një rritje të mprehtë.

Prandaj, vlen të përmendet se është vendosur një proces i vetë-përmirësimit të globalizmit, i cili përfshin tregtinë e jashtme./Gazteaimpakt/yenisafak/

NDANI KËTË POSTIM

Mund tju interesojne