E Ardhmja e Palestinës

Hyrje

Pretendimi që Izraeli ka “të drejtën për të qenë” është një mit i trilluar. Në fakt, shtetet e aparteidit janë krime kundër njerëzimit dhe duhet që të zhbëhen. Pyetja përkatëse e hetuar nga ky dokument, është se cilat janë perspektivat e ardhshme për një Palestinë demokratike? Ky dokument fillon duke shqyrtuar themelet e shtetit izraelit, duke përfshirë ideologjinë e tij racore, veçorinë e qëndresës palestineze, “barasvlefshmërinë morale” dhe argumentet e rreme të reformimit të “sionizmit të majtë”; dhe pastaj më në fund perspektivat për një Palestinë demokratike. Analiza identifikon sfidat kyçe të pushtimit ushtarak sionist, aleatëve të fuqishëm perëndimorë, një detyrë fanatike sioniste dhe përçarjen në mesin e grupimeve palestineze dhe aleatëve të tyre. Në anën tjetër anët e fuqishme janë qëndresa e vazhdueshme palestineze, ligjshmëria në rritje e Palestinës, angazhimi i aleatëve rajonalë dhe cënueshmëria e aleatëve të Izraelit ndaj shpalosjes së krimeve sioniste. Shkurtimisht e ardhmja e Palestinës është e mbuluar me ndarje, shpagime dhe flijime, por mbetet larg qenies së pashpresë.

——————-

Palestina shpesh përshkruhet si një klishe: “konflikt fetar”, “viktima të dobëta” dhe “terror”. Asnjë nga këto koncepte nuk na ndihmon që të kuptojmë gjendjen. Por nuk është shumë e ndërlikuar. Rrënjët e konfliktit qëndrojnë në një projekt tradicional të kolonizmit, të mbështetur nga Britania dhe Sh.B.A-ja. Kjo është përkeqësuar nga brutaliteti publik dhe shpronësimi i vazhdueshëm. Shtatë dhjetëvjeçarët e fundit të konfliktit dhe dhunës së tmerrshme tregojnë rryma dhe kundër-rryma, kryesisht ato të spastrimit etnik dhe qëndresës etnike. Një lexim i duhur i këtyre rrymave mund të na ndihmojë të shohim se çfarë lloj perspektivash mund të ketë për një Palestinë demokratike dhe paqësore.

Pavarësisht dhjetëvjeçarëve të sulmeve kafshërore, qëndresa palestineze ndaj shtetit racor izraelit nuk është zvogëluar dhe jo më që të zhduket. Në të vërtetë, në mes të një gjendjeje të dukshme të dëshpëruar, ka disa rreze shprese. Kufijtë në veri dhe në jug janë vendosur në zgjerimin e shtetit sektar, nga qëndresa në Gazza dhe në Libanin e jugut. Ndërkohë, popujt palestinezë në territoret e pushtuara mbeten në vendin e tyre dhe shfaqin qëndresë ashpër (sumud), ndërsa kolonistët e rinj gëzojnë çdo sekuestrim të ri të tokës palestineze. Tre breza të qëndresës tani u japin formë marrëdhënieve shoqërore.

Nga njëra anë ka konflikte dhe dhunë, të lidhura me mendimet polarizuese koloniale dhe anti-koloniale. Nga ana tjetër, në qytete të mëdha arabe – Ramallah, Halil dhe Nablus – ka një ajër të çuditshëm normaliteti në një peizazh të gardheve, mureve, zonave racore të klasifikuara, rrugëve ushqyese dhe bazave ushtarake. Dhjetëra mure në të tërë Bregun Perëndimor mbrojnë kolonitë sioniste. Ndryshe nga Kudsi (Jeruzalemi), i cili është një zonë e patrulluar “e përzier” nga policët, jeta në qytetet arabe vazhdon me praninë e pakët izraelite gjatë ditës. Megjithatë trupat e stuhive vijnë natën.

Ky dokument fillon duke shqyrtuar themelet e shtetit izraelit, duke përfshirë ideologjinë e tij racore, veçorinë e qëndresës palestineze, “barasvlefshmërinë morale” dhe argumentet e rreme të reformimit të “sionizmit të majtë”; dhe pastaj më në fund perspektivat për një Palestinë demokratike. Pëfundimi nuk është pesimist.

———-

1. Kolonia Europiane Në Palestinë

Nuk ka nevojë që të shpenzosh shumë kohë duke debatuar nëse shteti çifut i Izraelit është një regjim racor dhe i aparteidit. Nuk mund të ketë dyshim se është ndërtuar mbi privilegjin “racor” dhe ka zhvilluar sistemin e tij të plotë të aparteidit me spastrim etnik të qëndrueshëm. Për shembull, grupi Adalah (2017) ka dokumentuar më shumë se 65 ligje që e bëjnë Izraelin një shtet racist. Raporti më i fundit autoritar nga Kombet e Bashkuara – nga avokatët amerikanë Richard Falk dhe Virginia Tilley (2017) – e bën të qartë se Izraeli është me të vërtetë një “shtet aparteidi” dhe si rrjedhojë, një krim kundër njerëzimit. Ai duhet të zhbëhet. Pretendimi se shteti racor i Izraelit ka “të drejtën për të ekzistuar” është një mit i trilluar. Si Falk dhe Tilley (2017) theksojnë: “gjendja në Izrael-Palestinë përbën një detyrim të paplotësuar të bashkësisë ndërkombëtare të organizuar për të zgjidhur një konflikt të krijuar pjesërisht nga veprimet e tij”.

Ndërsa Palestina ka një histori të lashtë, me qytetin e Xherikos, i themeluar ndoshta 10,000 vjet më parë dhe me pushtimin e qytetit të shenjtë të Kudsit (Jeruzalemit) nga një shumëllojshmëri e perandorive gjatë shekujve, gjendja e tanishme e Izraelit ka një histori të veçantë. Pasi britanikët dhe francezët pushtuan Levantin dhe tokat e tjera arabe nga Perandoria Osmane, në fillim të shekullit të 20-të, ata filluan një sërë ndarjesh. Pjesa më e madhe e kësaj ndarjeje ishte të dobësonte çdo shtet arab i cili do të shfaqej dhe një pjesë tjetër do të ishte shpërndarja e tokave në lëvizjen sioniste të çifutëve europianë.

Që të 13 kryeministrat e Izraelit që nga viti 1948 kanë ardhur nga familjet europiane. Askush nuk erdhi nga një familje që kishte jetuar në Palestinë më shumë se një brez. Pavarësisht kësaj të tërë ata pretenduan “të drejtën e kthimit” në një vend mitik paraardhës.

Sionizmi ishte dhe është një projekt kryesisht laik, kolonial; por ai tërhoqi një mit fetar dhe erdhi pas shekujve të diskriminimit anti-çifut brenda Europës. Mitet fetare ishin nga tekstet biblike (Zanafilla 15:18, mbi tokat e premtuara) dhe nga kultura e Rijetësimit të Dytë të Tempullit, një filiz në kuadër të judaizmit bashkëkohor. Kjo linjë këmbëngul se populli çifut nuk do të ketë shpagimin e tij shoqëror dhe shpirtëror derisa Tempulli i Dytë i shkatërruar në epokën romake të rindërtohet në Kuds (Jeruzalem) (Isaacs 2005).

Sionistët europianë ia dolën mbanë që të nxjerrin një premtim (“Deklarata e Belfurit” e vitit 1917) për tokën në Levant nga qeveria britanike, pasi ajo pushtoi rajonin nga osmanët. Politikisht, megjithëse dhe si një gazetar i mprehtë britanik i viteve 1920 vuri në dukje, kur ripohoi “Deklaratën e Belfurit” në vitet 1920, synimi britanik ishte “themelimi në një cep strategjik në Lindjen e Afërme e një trupe njerëzish në koalicion të ngushtë me britanikët” (Jefferies 2014). Gjithashtu e njëjta administratë britanike, e kryesuar nga David Lloyd George, do të pengonte gjithashtu pretendimet e pavarësisë së Irlandës, me një ndarje në veri të ishullit, të mbajtur nga “besnikët” protestantë.

Ndarja e Indisë në fund të viteve 1940 dhe krijimi i Pakistanit synonte gjithashtu mbajtjen e një aleati britanik në rajon, si pjesë e “lojës së madhe” kundër ndikimit të Bashkimit Sovjetik (Singh Sarila 2005). Francezët nga ana e tyre, krijuan një shumicë krishtere artificiale në Liban, duke përfytyruar se shteti i vogël do t’u qëndronte besnik ndaj Europës dhe Francës.

Epo është shkruar shumë për sionizmin (p.sh. Hertzberg 1959, Hart 2005), britanikët në Palestinë (p.sh. Tuchman 1956, Segev 1999), Deklarata e Belfurit (p.sh. Jefferies 2014, Anderson 2017), holokausti nazist (p.sh. Gilbert 2014, Arad , Gutman dhe Margaliot 2014) dhe luftërat e pavarësisë së popujve arabë (p.sh. Hourani 1991, Provence 2005, Khalidi et al 2010). Ky kapitull do t’i drejtohet shkurtimisht asaj historie, të mjaftueshme për një kontekst të krijimit bashkëkohor të shtetit çifut dhe shtypjes së shtetit arab.

Forca misionare pas krijimit të një shteti çifut në Palestinë kishte dy arsye. I pari ishte një mision sionist për të kolonizuar (ose për të “ri-pushtuar”) atë tokë e cila u pretendua si toka e paraardhësve, i mbështetur në historinë e shkrimeve të shenjta.

E dyta ishte të kërkonte strehim nga shekujt e diskriminimit kundër çifutëve europianë, e cila kishte kulmin e saj të tmerrshëm në holokaustin nazist të viteve 1933-1945. Ky diskriminim i gjërë ishte krijuar përgjatë Perandorisë së Shenjtë Romake, ku çifutët u fajësuan për gjëra të ndryshme, duke përfshirë vrasjen e Jezusit të Nazaretit (Adams dhe Heß 2018). Çifutët europianë shpesh ishin të ndaluar që të kenë tokë dhe zyra publike dhe u dëbuan nga vende të ndryshme europiane (Nirenberg 2013; Trachtenberg 2014). Holokausti nazist, një përpjekje gjenocidi ndaj çifutëve europianë, është dokumentuar mirë, pavarësisht nga kushtet e luftës dhe shkatërrimi i të dhënave dhe i mbetjeve njerëzore (Gutman dhe Berenbaum 1998). Nuk ka dyshim për atë krim të madh; as nuk ka ndonjë dyshim se çifutët europianë në vitet 1940 po kërkonin strehim të sigurt nga persekutimi në Europë. Megjithatë asnjë nga këto nuk arsyetonte shpronësimin dhe spastrimin etnik të popullit arab të Palestinës.

Në kundërshtim me mitin popullor, Kombet e Bashkuara nuk e kanë “krijuar” shtetin e Izraelit. Në fund të viteve 1940, britanikët kaluan “mandatin” e tyre drejt Lidhjes së Kombeve në Palestinë tek Kombet e Bashkuara të sapokrijuara. OKB-ja krijoi një komision i cili raportoi për “Qeverinë e Ardhshme të Palestinës”. Raporti i shumicës nga ky komitet krijoi bazën e rezolutës 181 të UNGA-së, e cila rekomandoi krijimin e një shteti arab, një shteti çifut dhe një “regjimi të veçantë” të statusit ndërkombëtar për Kudsin (Jeruzalemin) (UNGA 1947). Edhepse popullsia e Palestinës në vitin 1946 ishte 65% arabe dhe 33% çifute, me “asnjë ndarje të qartë territoriale të çifutëve dhe arabëve nga zona të mëdha të afërta”, komiteti rekomandoi që zona për shtetin çifut të jetë 55.5% e Palestinës. Prandaj, padrejtësia ndaj popullatës arabe filloi me një raport dhe rezolutë të pabarabartë të OKB-së. Ajo ishte gjithashtu e diskutueshme në atë kohë. Rezoluta 181 u miratua më 29 nëntor 1947 me 33 vota pro, 13 kundër dhe 10 abstenime (Hammond 2010, UNGA 1947). Si britanikët ashtu dhe OKB-ja, i lanë grupet sioniste në punën e tyre të ndyrë.

Më 14 maj 1948, David Ben-Gurion, kreu i Agjencisë Çifute, shpalli krijimin e një shteti të Izraelit. Deklarata u njoh menjëherë nga qeveria e SHBA, pastaj BRSS dhe shkallë shkallë dhe shumë të tjerë. Pothuajse një vit më vonë, Izraeli u pranua si anëtar i Kombeve të Bashkuara. Megjithatë 25 shtete (shtetet arabe, muslimane dhe afrikane) nuk e kanë njohur kurrë Izraelin, ndërsa shtatë vende (Irani, Çadi, Kuba, Maroku, Tunizia, Omani dhe Katari) më pas kanë tërhequr njohjen e tyre të mëparshme (JVL 2018). Të dyja palët e mëparshme të cilat shoqëruan tërheqjen e deklaratës u ndoqën një valë e tmerrshme e dhunës sioniste, të cilën palestinezët arabë e quajnë “Katastrofa” (al Nakba), duke fshirë popullsinë palestinezë nga qindra fshatra dhe nga trojet të cilën ata tani e quajnë “Palestina e 1948”. (Sa’di dhe Abu-Lughod 2007; Pappe 2006: kreu 4).

Historiani izraelit Ilan Pappe ka dokumentuar tërësisht operacionin e spastrimit etnik dhe në veçanti planifikimin e tij. Ai u drejtua nga një plan “i katërt dhe i fundit” në mars të vitit 1948 për të “spastruar etnikisht vendin në tërësi”. Ben Gurioni udhëheqës i këtij operacioni, besonte se 80-90 % të territorit të mandatit britanik nevojitet dhe në vitin 1947 ai shprehu se “vetëm një shtet me të paktën 80 % çifutë” do të ishte “një shtet i qëndrueshëm dhe solid (çifut)” Pappe 2006: xii-xiii, 26, 48). Për këtë qëllim, Plani C kishte thirrur për vrasjen e udhëheqësve politikë palestinezë, zyrtarëve të lartë, nxitësve dhe mbështetësve financiarë dhe dëmtimit të transportit, puseve të ujit, mullinjve, fshatrave, klubeve dhe kafeneve (Pappe 2006: 28). Plani i katërt dhe i fundit (Plani Dalett, 10 mars 1948) shtoi:

“Këto operacione mund të kryhen në mënyrën e mëposhtme: ose duke shkatërruar fshatrat (duke i vënë flakën atyre, duke i hedhur në erë, duke vënë mina në mbeturinat e tyre) dhe sidomos në ato qendrat e popullsisë… Në rast të qëndresës, forca e armatosur duhet të asgjësohet dhe popullsia të dëbohet jashtë kufijve të shtetit”. (Pappe 2006: 39, gjithashtu Vidal 1997).

Pasoja e theksuar nga masakra e Deir Jasinit më 9 prill, ku u vranë 107 fshatarë, ishte një seri e dëbimeve në të cilat u shkatërruan 531 fshatra dhe 11 lagje urbane dhe 800,000 palestinezë u kthyen në emigantë (Pappe 2006: xiii, Vidal 1997). Prandaj, themelimi i Izraelit u ndërtua mbi një gjenocid të pjesshëm dhe spastrim etnik të popullatës jo-çifute të Palestinës. Shumë vonë ish-Presidenti i Kongresit Botëror të Çifutëve, Nahum Goldman, raportoi kolegun e tij David Ben Gurionin të kishte thënë:

“Përse arabët duhet të bëjnë paqe? Nëse do të isha një udhëheqës arab, unë nuk do të zhvilloja kurrë bisedime me Izraelin. Kjo është e natyrshme: Ne kemi marrë vendin e tyre… Ata vetëm shohin një gjë: Ne kemi ardhur këtu dhe kemi vjedhur vendin e tyre. Përse duhet ta pranojnë këtë? Ata mbase mund të harrojnë pas një ose dy brezave, por në këtëçast nuk ka gjasë”. (në Goldmann 1978: 99).

Shteti i ri izraelit nuk u pranua nga fqinjët arabë, të cilët po hapnin dyert për një numër të madh emigrantësh. Dhe Izraeli kishte probleme të brendshme që nga fillimi. Kishte një përpjekje të dështuar për të krijuar një kushtetutë, pastaj të përdorte një sërë “ligjesh themelore” të cilat vendosnin disa parime, duke i lënë të tjerët të pazgjidhur. Dy arsyet kryesore për shtetin racor u sendërtuan kështu: “Strehim dhe “kthimi nga mërgimi”, domethënë, strehim nga gjenocidi nazist dhe persekutimi më i gjerë europian dhe kthimi në një vend i cili cilësohej me prejardhjen e paraardhësve. Në Deklaratën e Pavarësisë së tij Izraeli quhet një “shtet i imigracionit çifut”. “Ligji i Kthimit” sionist, i hartuar nga Ben Gurioni “nën hijen e holokaustit”, argumentonte se “cilido të cilin nazistët e quanin çifut dhe të cilin e kishin dërguar në kampet e vdekjes duhej t’u ofrohej strehim”. (Clayman 1995, Knesset 2014) . Sidoqoftë, shumica e udhëheqjes së hershme sioniste erdhën nga familjet e Europës Lindore; ata dhe familjet e tyre, si Ben Gurioni, kishin qenë emigrantë në Palestinë përpara Luftës së Dytë Botërore. Ben Gurion jo më kot nuk përpiqej të përcaktonte se kush ishte një çifut. Them se është e qartë se shumë nga çifutët e mëvonshëm europianë, rusë dhe amerikanë të cilët përdorën atë regjim të privilegjuar të migracionit nuk ishin “dërguar në kampet e vdekjes”.

Janë shtuar më shumë tinguj racistë fetarë dhe thelbësorë, me idenë se ky ligj ishte për “mbledhjen e të mërguarve” (Knesset 2014), mbështetur në mitin se paraardhësit e të tërë popullit çifut ishin dëbuar nga Levanti në vitin e hershëm 70 p.e.s. Prova historike dhe gjenealogjike u paraqitën pastaj në përpjekjet për të provuar një prejardhja të tillë të përbashkët.

Shkenca racore “sioniste” iu përshtat nevojave të projektit politik. Historianët konvencionalë sionistë të ditëve të sotme pohojnë se të tërëçifutët kanë një përbërje të përbashkët gjenetike që vjen nga Levanti (p.sh. Ostrer 2001). Kjo teori përpiqet të lidhë çifutët europianë (Ashkenazi) dhe ata mesdhetarë (Sefardikë) me ata të Levantit. Ai pretendon se ata të cilët u dëbuan nga Palestina nga romakët, pas shkatërrimit të Tempullit të Dytë, shkuan në mërgim përgjatë lumit Rin dhe në pjesë të tjera të Europës. Çifutëria botërore në fillim të shekullit 21 u vlerësua në 13 milionë, me 5.7 milion në SHBA dhe 4.7 në Izrael, por thuhet se të tërë janë të lidhur biologjikisht me paraardhësit në Levant (Ostrer 2001). Përfshirja është se çifutët europianë mund të thuhet se po kthehen në shtëpinë e “paraardhësve të tyre” (p.sh. Entine 2013; Rubin 2013).

Por kjo “njëzëshmëri” është dëmtuar seriozisht. Profesor Shlomo Sand, në librin e tij “Invention of the Jeëish People” (Shpikja e Popullit Çifut) (Sand 2010), ka studiuar një ide të mëparshme që fshatarët arabë palestinezë ishin pasardhës të bujqërve çifutë. Kjo u sugjerua nga sionistët e hershëm David Ben Gurion dhe Chaim Weizmann, kur ata bënë shkak të përbashkët me arabët palestinezë, përpara krijimit të Izraelit. Megjithatë Sand mund të gjente pak prova për atë ose për “mërgimin” kolektiv. Ai vazhdoi të argumentonte se çifutët europianë kishin më shumë gjasa që të ishin pasardhësit e atyre që iu nënshtrohen shndërrimeve masive në veri-lindje të Turqisë, Europës dhe Afrikës së Veriut (Cohen 2009, Sand 2010). Ky shpjegim ka mbështetje nga historianët të cilët vunë re se miliona çifutë jetonin në të tëra vendet e largëta të Perandorisë Romake, shumica e madhe jashtë Judeas. Judaizmi ishte gjithashtu një besim i eksportuar “në Jemen, Etiopi, Indi dhe Kinë”. Mitet evoluan rreth disa nga ata si “farefise të humbura” (Ostrer dhe Skorecki 2012:). “Teoria e Rinlandit” u përpoq që të ruante lidhjen çifute europiane me Palestinën, por u kundërshtua nga “Teoria e Khazarit” e shndërrimeve masive në Kaukaz.

Argumente të tjera për prejardhjen dhe më të gjerë të çifutëve europian nxorrën prova gjenetike, gjuhësore dhe të dokumentuara. Judaizmi, me sa duket, ishte më prozelitizues në të kaluarën sesa në ditët e sotme. Dëshmia për “shndërrimet masive” të së kaluarës u vë minat teorisë së “prejardhjes së përbashkët” dhe mbështet pikëpamjen se çifutët (si krishterimi) u përhapën më shumë si fe, sesa përmes migrimit racor (Entine 2013, Rubin 2013). Megjithatë çifutëria u bë gjithashtu një identitet mbarëfetar.

Eran Elhaik përdorte teknologjinë e Strukturës Gjeografike të Popullsisë (GPS) për të studiuar prejardhjen gjeografike të jiddishit, gjuhës sëçifutëve ashkenazikë. Gjetjet e tij mbështeten në disa çrregullime të zakonshme gjenetike në njerëzit iranianë dhe ashkenazë, të cilët përmes provave gjenetike tregojnë se ADN-ja e Ashkenazit vjen nga përzierjet e çifutëve në Iran, Greqi dhe Turqinë Veri-Lindore (Elhaik 2016). Më shumë në mënyrë dramatike, të tjerë kanë arritur në përfundimin se, në kohën e shkatërrimit të tempullit të dytë më 70 p.e.s., më shumë se 90 % e çifutëve jetonin jashtë Judeas, kryesisht në Europën e jugut (Ghose 2013). Analizat e ADN-së të tyre tregojnë, përmes provave të nënave të haplo-grupit, se të tëra burimet kryesore të ADN-së mitokondriale Ashkenazi:“kanë prejardhje në Europën parahistorike, në vende të Lindjes së Afërme ose Kaukazit… Kështu shumica dërrmuese e prejardhjes së nënës amtare Ashkenazi nuk janë sjellë nga Levantët, siç supozohet dhe as rekrutohen në Kaukaz, siç sugjerohet ndonjëherë, por asimilohen brenda Europës” (Costa et al 2013).

Kjo dëshmi, për një larmi më të madhe të prejardhjes çifute jashtë Levantit, është mjaft e fuqishme. Megjithatë, ndoshta edhe më e rëndësishme kanë qenë përpjekjet sioniste për të ndërtuar një “shkencë” racore besnike, e cila mund të nxisë projektin sionist dhe të regjimit për “të drejtën e saj për t’u kthyer”. Kjo përpjekje i privilegjon çifutët dhe madje pa asnjë pretendim në shkencë, përjashton arabët palestinezë. Këta të fundit shpesh thjesht cilësohen si njerëz të paqytetëruar pa kulturë apo ligj. Pra është një ironi e tmerrshme që populli çifut, i cili vuajti aq shumë nga teorizimi racor dhe praktika gjenocidale në Europë, duhet të krijojë mite racore për të arsyetuar projektin e tij kolonial.

“Shkenca” racore erdhi për të fiksuar shumë sionistë, siç bënin persekutuesit e çifutëve në Gjermaninë naziste. Një popull i veçantë me të drejta të veçanta dhe një mision historik, ishte gjithmonë një pajisje e prodhuar. Në ditët tona, ata më të mërziturit në qortimet e kësaj “shkence” racore janë të dy palë sionistë orthodhoksë dhe neonazistët. Për shembull, ish udhëheqësi i Ku Klux Klan David Duke kundërshton idenë se çifutëria mund të jetë fetare dhe jo racore. Ai mbështet njëzëshmërinë sioniste, duke ruajtur idenë thelbësore së çifutët janë një racë e veçantë (Bridges 2016). Kjo e ashtuquajtur “shkencë” shndërrohet në qëllime raciste, për të hedhur poshtë ata të cilët janë jashtë klasës së veçantë. Kjo është arsyeja pse ne shohim ngjashmëri të mëdha midis racizmit thelbësor të për shembull, ideologut nazist Julius Streicher dhe historianit sionist Benzion Netanjahu. Ata ngritën klasa të ngjashme të popujve sipërorë dhe të ulët, duke demonizuar armiqtë e tyre “racorë”. Në të dy rastet kjo ideologji ka hedhur një bazë të përbashkët për spastrimin etnik dhe praktikën gjenocidale (shih Tabelën Nr: Një).

Paaftësia e shtetit çifut për të përcaktuar qartë se kush është çifut ka çuar në tensione të konsiderueshme të brendshme; edhepse për qëllimin e nënshtetësisë kjo detyrë është kaluar në mbikëqyrjen e rabbinëve orthodhoksë. Popullsia çifuto-izraelite, e cila thuhet të jetë rreth 50 % europiane, 30 % sefardike dhe 23% nga Levanti (Ostrer 2001: 891), mbizotërohet nga europianët. Ka paragjykime të konsiderueshme europiane kundër të dy palëve si sefardikëve dhe çifutëve arabë, për dallimet e tyre kulturore dhe fetare (Shasha 2010, Masalha 2017). Për më tepër, është një grup i madh i përbërë rreth një milionë emigrantësh rusë dhe ukrainas, të cilët erdhën pas depresionit të madh në Rusinë e viteve 1990. Ata u mirëpritën nga elita izraelite, duke ndihmuar me lojën e numrave çifuto-arabe, por duket se shumë ishin emigrantë ekonomik. Me mbërritjen e më shumë se gjysmës së emigrantëve të cilët nuk shiheshin si çifutë; kështu që ata u detyruan që të plotësojnë dhe që të dorëzojnë një proçes të shndërrimit, si një kusht i nënshtetësisë (Reeves 2013). Trysnia e emigrantëve jo-çifutë, në krye të popullatës në rritje arabe brenda Palestinës, thuhet se po shton trysninë mbi Izraelin “për të zgjedhur midis qenies së një shteti “çifut” dhe një demokracie” (Brownfeld 2000).

Sionistët shpesh përpiqen të rekrutojnë popullin çifut për shkakun e tyre dhe të akuzojnë të tjerët për racizëm nëse kundërshtojnë Izraelin. Kjo kërkon një logjikë të veçantë. Për shembull Julie Nathan, Zyrtar për Hulumtime për Këshillin Ekzekutiv të Çifutëve Australian, pohon se sionizmi “nuk është i ndarë nga judaizmi… Sionizmi është një përbërës i brendshëm i judaizmit” (Nathan 2017a). Në këtë pikëpamje të botës, çdo thirrje për t’i dhënë fund “shtetit të aparteidit kolonial” nënkupton “spastrimin etnik” të popullit çifut (Nathan 2017b). Në këtë mënyrë, hedhja poshtë e “të drejtës së ekzistencës” së supozuar të shtetit të aparteidit çifut është pikturuar në mënyrë të rreme si një kërcënim gjenocidial ndaj popullit çifut.

Spastrimi etnik në Palestinë ka ndryshuar me kalimin e kohës, por ambiciet e saj mbeten. Plani Yinon i përmendur më shpesh në vitin 1982 nuk ishte aq shumë sa një përsëritje e ambicieve të vjetra sioniste, për të krijuar një “Izrael të Madh” (Eretz Yisrael), një shtet çifut i cili do të shtrihej që nga “Egjipti i Epërm” në Eufrat ‘(Herzl 1960: 711). Oded Yinon, këshilltar i lartë izraelit, shkroi për atë të cilën ai e cilësoi si një krizë qytetëruese të “Perëndimit”, gjatë luftës së ftohtë. Izraeli nga ana e tij mund të “mbijetonte vetëm si shtet” në qoftë se ai zotëronte “mundësitë e pafund” për të zgjeruar territorin e tij kundër një “bote muslimane arabe” të copëtuar, të cilën ai pretendonte se ishte “ndërtuar si një shtëpi e përkohshme e letrave të vendosura bashkë nga të huajt” (Yinon 1982). Atë që nuk arriti që ta kuptojë ishet fakti se Izraeli ishte ndërtuar shumë më tepër nga të huajt.

Plani “Allon”, i cili përcaktoi parametrat për trupëzimin e Bregut Perëndimor të pushtuar, u dërgua në një kabinet izraelit pas fitores sioniste në luftën e 1967-ës. Ministri i Punës Yigal Allon kundërshtoi idenë e dërgimit të problemit palestinez në Jordani, duke parë mbretërinë e atij vendi si një partner jo të besueshëm. Në vend të kësaj ai sugjeroi që Izraeli të fillonte që të ndërtonte Bregun Perëndimor në një brez të kontrolluar nga Izraeli përgjatë lumit Jordan, me koloni (vendbanime) të përhershme çifute dhe baza ushtarake të vendosura strategjikisht në të tëra territoret palestineze. Ai tha se “gjëja e fundit që duhet të bëjmë është që të kthejmë një centimetër të Bregut Perëndimor” (Auerbach 1991, Shlaim 2001). Për këtë arsye negociatat mund të hapen për një njësi të veçantë dhe vartëse palestineze (Pedatzur 2007).

Ky plan nuk u pranua nga kabineti izraelit, por me qëllimin fillestar të kolonizimit të 40 % të Bregut Perëndimor nisi dhe bë de facto politika e punës për shumë vite (Reinhart 2006: 51).

Menjëherë pas konfliktit të vitit 1967, Izraeli nisi të ndërtojë vendbanime të paligjshme dhe të shkatërronte strehimin palestinez në zonat e trupëzuara të Kudsit(Jeruzalemit) Lindor. Megjithatë, OKB nuk është zhvendosur nga pozicioni i saj që banorët palestinezë të Kudsit (Jeruzalemit) Lindor, që nga viti 1967, janë nën pushtim të luftës dhe për këtë arsye mbrohen nga Konventa e 4-të e Gjenevës (AIC 2011: 5-6). Rezoluta 242 e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara (1967) kërkoi “tërheqjen e forcave të armatosura të Izraelit nga territori i pushtuar në konfliktin e fundit” dhe theksoi “papranueshmërinë e fitimit të territorit nga lufta” (UNISPAL 1967). Duke shpërfillur këtë rezolutë, qeveritë e njëpasnjëshme izraelite filluan të kolonizonin territoret e pushtuara palestineze.

Një sërë pajisjeve – blerje nën trysni, konfiskim për qëllime shtetërore, konfiskime penale – u përdorën për të konfiskuar tokën. Numri i madh i rrugëve ushqyese, bazave ushtarake dhe zonave asnjanëse gjithashtu zgjeroi territorin e marrë nga kolonitë. Vlerësimet më të mira të informuara sot për tokën palestineze të konfiskuar në shkelje flagrante të së drejtës ndërkombëtare (të kategorizuara sipas ligjit izraelit si “Kategoria C”, për përdorim vetëm izraelit) tani janë mbi 60 % të Bregut Perëndimor. Kjo përfshin më shumë se 200 koloni, si të “të autorizuara” ashtu dhe “të paautorizuara”, që përmbajnë rreth 600,000 “qytetarë izraelitë”, nga të cilët mbi 200,000 jetojnë në ato pjesë të Bregut Perëndimor rreth Kudsit(Jeruzalemit), të cilat më vonë janë trupëzuar nga ndarja mur (DG EXPO 2013, TOI 2016, BTSELEM 2017).

Pas tërheqjes së detyruar të Izraelit nga Libani i Jugut në vitin 2000, Tel Avivi vendosi të përqëndrohet në rrethimin dhe dominimin e vazhdueshëm në Bregun Perëndimor dhe në Gazza. Ai e kuptoi se në botën pas-koloniale kishte disa kufizime për spastrimet etnike masive të viteve 1948 dhe 1967. Megjithatë, kolonizimi i qëndrueshëm dhe kryengritjet popullore vepruan për të diskredituar si marrëveshjet e Oslos dhe nocionin e “zgjidhjes së dy shteteve” (Bishara 2001: 11-12).

Në këtë kontekst, Izraeli filloi të ndërtojë “Pengesën Ndarëse” famëkeqe një mur prej 700 kilometrash, i cili supozohet që t’i mbrojë izraelitët nga “terrori” palestinez, por edhe të trupëzojë më shumë territore. Qeveria izraelite anashkaloi një mendim këshillues nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë, duke thënë se pengesa do të ishte një shkelje e së drejtës ndërkombëtare (UN News Center 2004). Ky mur është në këto ditë një sistem i shumëllojshëm i gardheve, me një zonë mesatare përjashtimi 60 milionësh dhe mure betoni në zonat urbane. Ai shtrihet thellë në Bregun Perëndimor, duke mbyllur të tërë Kudsin (Jeruzalemin) Lindor Palestinez dhe duke u lidhur me koloninë e madhe të Adumimit. Muri vë rreth 100,000 palestinezë në enklava, duke shkëputur shumë më tepër nga toka, shtëpitë dhe vendet e punës. Kolonistët kanë qasje të privilegjuar në shumicën e dyerve dhe rrugëve që kalojnë nëpër mur, duke thelluar veçorinë e aparteidit të Izraelit (Hever 2007: 15-17, 20-21, 52-56). Kjo e bën edhe më të ndërlikuar shkallën e kontrollit nga ana e policisë së palestinezëve sipas vendbanimit dhe të drejtave të lëvizjes të vendosur nga Izraeli. Ka të paktën 5 kategori të të drejtave të lëvizjes palestineze, të pasqyruara në letërnjoftimet e tyre të lëshuara nga Izraeli (Hever 2007: 12-13).

Hapësirat e “zonës A” (në të cilat lejohen vetëm arabët) të kujtojnë “bantustanët” e aparteidit të Afrikës së Jugut. Të vendosura si një zëvendësim për barazinë racore, këto “copëza të atdheut” krijuan bashkitë me role të ngjashme të qeverisjes vendore, si ato të Autoritetit aktual palestinez. Ndërsa sugjeronin statusin “të pavarur”, ata në fakt i dëbuan dhe u hoqën nënshtetësinë afrikano-jugorëve të zinj. Krerët e tyre u hodhën poshtë si “kukulla të regjimit të aparteidit” (Phillips, Lissoni dhe Chipkin 2014). Territoret aktuale të pushtuara janë jashtëzakonisht të ngjashme, si ishuj të izoluar dhe jo të qëndrueshëm, të varur dhe të kontrolluar nga shteti kolonial. Megjithatë, sionistët nuk e shohin këtë në këtë mënyrë.

Popullatës izraelite dhe çifute u jepet shtysë që të besojnë se, në një mënyrë koloniale, pushtimi ushtarak i jep të drejtë Izraelit në tokat arabe. Megjithatë ai nocion kolonial nuk ka të bëjë aspak me ligjin bashkëkohor ndërkombëtar.

———-

2. Qëndresa Palestineze

Përballë trysnisë së pamëshirshme sioniste për të zbrazur Palestinën nga popullsia e saj jo çifute, është vetëm qëndresa palestineze ajo e cila ka ngadalësuar spastrimin etnik. Qëndresa është pasive, aktive dhe e nënvlerësuar. Së pari kemi të bëjmë me faktin e thjeshtë të palestinezëve të cilët mbeten në tokën e tyre. Kjo shpesh quhet si “sumud”, këmbëngulje ose qëdresë e përkulshme. Epo është thënë se iu është kushtuar shumë pak vëmendje kësaj qëndrese të pavarur, duke përfshirë këtu “përshtatjen” e grave dhe familjeve, përballë dhunës së skajshme, vetëm se “pohojnë kulturën dhe identitetin palestinez” (Ryan 2015).

Më pas kemi të bëjmë me qëndresën aktive e cila përfshin qëndresën e armatosur. Nuk ka dyshim se kjo është e ligjëruar, në kontekstin e kolonizimit të dhunshëm, sepse ajo njihet mirë nga ligji ndërkombëtar. Nxitjet gjenocidale keqdashëse të cilat ndonjëherë bëhen nga udhëheqësit sionistë, duke mbështetur sulmet e përsëritura ndaj bashkësive palestineze. Këto sulme janë, në pjesën më të madhe, për t’i bërë territoret palestineze “të pabanueshme” dhe kështu që t’i largojnë këta të fundit nga “vendet e premtuara” (Wadi 2018). Në këtë kontekst, të dyja palët dhe luftimet përfaqësojnë qëndresën. Shteti i aparteidit ka pushtuar më shumë tokë arabe se më parë; megjithatë kryengritjet në Palestinë tregojnë se “vendbanimet” e reja, bazat e tyre ushtarake dhe rrugët ushqyese nuk janë të sigurta (Bishara 2001: 24). Ata mund të bllokohen dhe ato mund të fshihen dhe incidente të tilla ndodhin pothuajse çdo ditë.

Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara ka pranuar në disa raste të drejtën e popujve të kolonizuar, dhe në veçanti palestinezëve, për t’ë shfaqur qëndresë “me të tëra mjetet që zotërojnë, veçanërisht me luftë të armatosur” (UNGA 1978). Asambleja e Përgjithshme ka thënë gjithashtu se “dënon me forcë të tëra qeveritë të cilat nuk njohin të drejtën për vetëvendosje dhe pavarësinë e popujve nën zotërimin kolonial dhe të huaj dhe nënshtrimin e huaj, veçanërisht të popujve të Afrikës dhe popullit palestinez” (UNGA 1974). Parimi kuptohet duke menduar në mënyrë të pavarur për izraelitët. Akademik Baruk Kimmerling pranoi se “pas rreth 35 vitesh pushtimi, shfrytëzimi, çrrënjosje dhe degradimi, populli palestinez ka të drejtën të përdorë forcën për të kundërshtuar pushtimin izraelit i cili në vetvete është një përdorim brutal i forcës” (Kimmerling në Bishara 2001:25). Epo është më pak e kuptueshme nga të huajt të cilët e kanë më të lehtë për të menduar vetëm qëndresën pasive.

Kush po shfaq qëndresë? Në një sondazh të vitit 2018 në territoret e pushtuara palestineze, 61% thanë se identifikoheshin si palestinez dhe 12% si muslimanë (JMCC 2018). Në mesin e tyre ka dhe të krishterë, druzitë dhe beduinë palestinezë, por në një kohë kur pushtetet koloniale kanë luajtur gjithmonë mbi ndarjet fetare ose etnike, identiteti i preferuar mbetet “palestinez”. Ndërsa shumica e palestinezëve tepër fetarë, vetëm një pakicë e vogël (2.2 %) mendon se ekstremistët islamistë si ISIS / DAESH ndihmojnë në çështjen e tyre (JMCC 2016). Studiuesi sirian Ghada Hashem Talhami (2001) e konsideron nacionalizmin palestinez si një rast të veçantë të nacionalizmit arab. Kjo lidhje mund të ndihmojë në shpjegimin pse ka patur një pritje kaq të fuqishme që nacionalistët e shteteve fqinjë arabe të Egjiptit, Libanit, Sirisë dhe Irakut, madje edhe mbretëritë e Gjirit Pers, do të ndihmonin qëndresën palestineze.

Si një përgjigje, sionistët shpesh nxisin idenë se Palestina “nuk ekziston”. Pasoja e këtij miti është se nuk ka asnjë pushtim (Ben-Meir 2016). Njëra nga kryeministret e fundit izraelitë, Golda Meir, një herë gjithashtu tha se “nuk ekziston një gjë e tillë, pra se një palestinez dhe palestinezët nuk ekzistojnë”. Megjithatë si një njeri i cili reflekton, ajo nuk e besonte atë me të vërtetë. Pas vdekjes së saj ajo kishte përcjellur një mesazh tek miku i saj gazetari britanik Alan Hart, i cili kishte thënë se citimi i saj se “Palestina nuk ekziston” ishte “gjëja më idiote e mallkuar që ajo kishte thënë” (Hart 2005: 18-19). Krahas kësaj citime të tilla janë nxitur në mesin e bashkësive çifute, për të ndihmuar në ndërtimin e një miti të nevojshëm të proçesit kolonial.

Pavarësisht nga kushtet e tmerrshme të jetës, palestinezët kanë kundërshtuar që të largohen. Prirjet demografike në Palestinë / Izrael e tregojnë këtë shumë mirë. Popullsia palestineze po rritet, në krahasim me popullsinë çifute. Sionistët e skajshëm shpesh e përjashtojnë këtë “kërcënim demografik”.

Për shembull, Faitelson (2009) thotë se nuk ka asnjë kërcënim demografik për projektin sionist, si pasojë e shkallës së lindjeve në rënie të arabëve dhe emigrimit të qëndrueshëm, të shtyrë nga kushtet e skajshme. Në mënyrë të ngjashme Yoram Ettinger, i grupit kërkimor demografik amerikano-izraelit, hedh poshtë “kërcënimin demografik”, duke thënë se shifrat janë të fryra (Eldar 2018). Ndërsa Izraeli vazhdimisht kërkon që të rekrutojë çifutë emigrantë.

Por llogaritjet e fundit tregojnë një ndryshim demografik pro-palestinez. Një raport nga Kudsi (Jeruzalemi) në vitin 2011 tregoi se popullsia palestineze e atij qyteti ishte rritur nga 25.5% në vitin 1967 në 38% në vitin 2009. Gjithashtu zbuloi se ndërsa Jeruzalemi Lindor përbëhej nga një e treta e popullsisë së qytetit dhe bashkisë, ai merrte më pak se 10 % e investimit në rrugë, kanalizime, parqe publike, pishina, biblioteka dhe objekte sportive, dhe vetëm 1 % investim në terrenin e lojërave të fëmijëve (AIC 2011: 10, 12). Regjimi kolonizues ka treguar një mungesë vullneti të vazhdueshme për t’i trajtuar palestinezët me ndonjë ndjenjë të barazisë njerëzore.

Biblioteka Virtuale Çifute tregon se çifutët e Izraelit / Palestinës të vitit 1948 kanë rënë nga kulmi i tyre 88.9 % në 1960 në 74.7 % në 2017 (JVL 2017). Paralelisht, zyrtarët e Byrosë Qendrore të Statistikave të Izraelit dhe të ushtrisë civile të territorit të pushtuar (COGAT) thonë se popullsia arabe e Gazzës, Bregu Perëndimor dhe qytetarët arabë të Izraelit, së bashku me banorët e bashkisë të trupëzuar të Jeruzalemit Lindor, shkon deri në 6.5 milionë, e cila është afërsisht sa numri i njëjtë me “çifutët të cilët jetojnë midis Luginës së Jordanit dhe Mesdheut” (Heller 2018).

Popullsia palestineze nga ana e saj, mbështet institucionet e saj, megjithëse ata kanë pak besim në partitë e tanishme. Ky zhgënjim vjen pjesërisht nga ndarjet midis islamistëve dhe partive laike. Pothuajse të tërë (96 %) kundërshtojnë një shtet palestinez që nuk e ka Jeruzalemin si kryeqytetin e tij; dhe më shumë se gjysma (53 %) nuk i besojnë ndonjë personaliteti politik (JMCC 2018). Vetëm 46 % e cilësojnë punën e Autoritetit Kombëtar Palestinez si të mirë, por 66 % e shohin nevojën për ta mbajtur atë (JMCC 2017). Në korrik 2016, Fatahu ruajti mbështetjen më të lartë në 33 %, e ndjekur nga Hamasi në 14 % dhe PFLP në 3.4 %. Më shumë se një e treta (36 %) thanë se nuk mbështetën ndonjë parti (JMCC 2016). Me fjalë të tjera, një shumicë e madhe mbështesin kombin e tyre dhe institucionet e tyre, por në kohët e fundit ka pasur një krizë udhëheqjeje.

Mbështetja ndërkombëtare për Palestinën si një komb është rritur në vitet e fundit, së bashku me zgjerimin e kolonive, pikërisht si pasojë e qëndresës popullore. Kjo është pasqyruar në sondazhet e opinioneve të huaja dhe duke votuar në Kombet e Bashkuara. Shtypja sioniste thjesht ndihmon në ndërtimin e kësaj mbështetjeje ndërkombëtare. Epo është e mrekullueshme se në vitin 2018 një gazetar izraelit publikoi detajet e 2.700 vrasjeve të kryera nga shërbimet sekrete zioniste: “më shumë njerëz (të vrarë) se çdo vend tjetër në botën perëndimore” (Bergman 2018: xxii). Shumë izraelitë ndoshta ndjejnë një lloj krenarie në këtë “arritje”. Sidoqoftë, kryelartësia e qartë mbi këto “arritje”, citon gazetari, e verbon udhëheqjen ndaj dështimeve strategjike të tij (Bergman 2018: 629). Krahas një lobi të fuqishëm izraelit në Europë, për shembull i cili përpiqet që të arsyetojë pushtimin sërish 65 % e europianëve besojnë se Izraeli angazhohet në diskriminim fetar (Abdullah dhe Heëitt 2012: 41-42, 279). Argumenti sionist i kundërshtimit të Izraelit i cili është cilësuar si racist ose “anti-semit” po humbet terren në Europë. Pak më shumë se gjysma (53 %) e europianëve mbi 55 vjeç ende e besojnë këtë, por vetëm 45 % të moshave 18-24 vjeçare e besojnë këtë (Abdullah dhe Heëitt 2012: 292). Sigurisht se me termin “popujt semitë” iu referohet arabëve, afrikanëve të veriut dhe disa grupeve të tjera të Lindjes së Mesme, si dhe folësve çifutë. Pra, vetë termi “anti-semit” (anti-çifut në një kontekst europian) është thjesht një tjetër përbërës i rremë racor në Lindjen e Mesme.

Njohja e Palestinës në shkallën e OKB-së është rritur ndërsa ajo e Izraelit po bie. Në vitin 1974, UNGA njohu Organizatën për Çlirimin e Palestinës (PLO) si përfaqësues të popullit palestinez dhe e ftoi atë të ndiqte seancat plenare. Në vitin 1988, UNGA pranoi shpalljen e shtetit të Palestinës dhe filloi të përdorte termin “Palestinë” në vend të PLO-së, për delegacionin. Në vitin 2011, Palestina u pranua në UNESCO (MSPUN 2013) dhe shumë  shpejt pasi SHBA ndaloi pagesat e saj të anëtarësimit në atë organizën të OKB-së. Në vitin 2017, si Izraeli ashtu dhe SHBA-ja u tërhoqën si anëtarë të UNESCO-s, duke përmendur disa “paragjykime anti-izraelite” (Beaumont 2017). Ky ishte një përparim i rëndësishëm për Palestinën. Kur Këshilli i Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Njeriut miratoi disa mocione kundër Izraelit,duke përfshirë thirrjen për një embargo armësh, ministri i jashtëm i shtetit sionist reagoi, duke bërë thirrje që Izraeli të tërhiqej nga ajo trupë (JPost 2018).

Në vitin 2012, UNGA-ja i dha delegacionit statusin “Gjendjen e  vëzhguesit jo-anëtar”, duke shënuar herën e parë që Asambleja e Përgjithshme e cilësonte Palestinën si shtet (UNGA 2012). Deri në vitin 2018, 137 shtete anëtare të OKB-së e njohën shtetin e Palestinës (MSPUN 2018). Një nga avantazhet e këtij përparimi ka qenë aftësia e re e Autoritetit Palestinez, për të njohur dhe miratuar marrëveshje të tilla si Statuti i Romës, duke lejuar që Palestina t’iu referohet Gjykatës Ndërkombëtare Penale për masakrën sioniste të civilëve si “krime kundër njerëzimit” (Morrison 2018). Kjo gjë nuk ishte e mundur përpara vitit 2012.

Pavarësisht lëvizjeve të vazhdueshme nga SHBA-ja për të normalizuar Izraelin dhe spastrimin etnik të tij, bashkësia ndërkombëtare (të cilën SHBA-ja shpesh pretendon që të përfaqësojë) ka mbajtur një qëndrim të fuqishëm. Kur administrata e Trumpit njoftoi planin e saj për të zhvendosur ambasadën e saj në Jeruzalem, duke shkelur rezolutat e shumta mbi statusin e Jeruzalemit, plani u kundërshtua në OKB, me 128 shtete që votuan pro (9 kundër me 35 abstenime) të rezolutës duke shpallur si “të pavlefshëm” çdo veprim për të ndryshuar statusin e Jeruzalemit (UNGA 2017).

Shteti sionist varet shumë nga fuqia e vetos së SHBA-së dhe Britanisë së Madhe në Këshillin e Sigurimit, por shpesh herë shpreh frikë se mund të braktiset. Një mocion i vitit 2016 në Këshillin e Sigurimit, për t’u dhënë fund vendbanimeve izraelite në territoret e pushtuara palestineze, u zvarrit vetëm pas trysnisë izraelit në administratën që sapo kishte hyrë të Trumpit. Megjithatë si pasojë e moshedhjes poshtë të menjëhershme nga administrata Obama e cila po largohej, qeveria izraelite akuzoi SHBA-në për një “veprim të turpshëm… një braktisje të Izraelit, që thyen dhjetëvjeçarë të politikës amerikane për mbrojtjen e Izraelit në OKB” (Al Jazeera 2016).

Në shkallën e terrenit, qëndresa ka korrur disa fitore të fituara me vështirësi. Mundësitë e zgjerimit për “Izraelin e Madh” kanë qenë të përmbajtura në veri dhe në jug. Gjatë 2005-06, kolonitë sioniste u tërhoqën nga Rripi i Gazzës. Menjëherë pas saj në vitin 2006, Izraeli u zmbraps dhe u poshtërua pas një ndërhyrjeje aventuriste në Libanin e Jugut.

Ariel Sharoni një udhëheqës brutal sionist, i cili kishte udhëhequr sulme të përsëritura në Gazza, Bregun Perëndimor dhe Libanin e jugut, tha se arsyeja për tërheqjen izraelite nga Gazza ishte “dhënia e qytetarëve izraelitë shkallën më të lartë të sigurisë” (Baker 2015). Arsyeja themelore ishte qëndresa e pandërprerë nga popullsia e guximshme e Gazzës. Që nga ajo kohë territori i populluar me palestinezë ka qenë subjekt i një bllokade të ngjashme me burgun dhe i sulmeve të përsëritura të dënimit kolektiv. Shteti i aparteidit në disa operacione ka masakruar me mijra vetë (Pappe 2014). Por tërheqja nga Gazza ka caktuar një kufi për projektin e “Izraelit të Madh”.

Një vit më pas, i nxitur nga projekti imperialist i Uashingtonit për një “Lindje të Mesme të Re” (Bransten 2006), Izraeli pushtoi përsëri Libanin e jugut, duke u përpjekur që të çarmatoste Hizbullahun partinë libaneze të qëndresës. Kjo parti u krijua pas pushtimeve të mëparshme izraelite. Megjithëse forcat sioniste kishin mundësi që të vrisnin shumë, ata gjithashtu pësuan humbje serioze dhe u detyruan që të tërhiqeshin, duke dështuar të përmbushnin cilindo nga synimet e tyre (Crooke dhe Perry 2006). Ekspertët e mbrojtjes izraelite arritën në përfundimin se Izraeli NUK mund ta mposhtte Hizbullahun (Reuters 2010). Në dhjetëvjeçarin e ardhshëm edhepse disa territore libaneze ende janë të trupëzuara, Tel Avivi ka qenë i kujdesshëm ndaj aventurizmit në kufirin libanez. Udhëheqësi i Iranit Ajetullah Hamenei vuri në dukje se që nga vitet 1980, “regjimi sionist nuk ka qenë në gjendje që të kalojë kundrej tokave të reja, ai gjithashtu ka filluar që të tërhiqet” (Khamenei 2017). “Qëndresa palestineze ka luajtur “rolin kryesor dhe përcaktues” në këto tërheqje shprehu ai.

Republika Islame e Iranit pjesa më e madhe e së cilës është muslimane shiite ka luajtur një rol të madh në mbështetjen kryesisht të Palestinës muslimane sunite. Kjo nuk është një mbështetje sektare. Fuqia e madhe rajonale i ka paguar paratë familjeve palestineze të luftëtarëve të rënë të qëndresës, pasi sionistëtua kishin shkatërruar shtëpitë e tyre në rrëmujën e dënimeve kolektive. Irani gjithashtu ka mbështetur me stërvitje dhe armë pothuajse të tëra njësitet ushtarake palestineze, të cilat i shfaqin qëndresë shtetit të aparteidit; madje edhe ato grupe të lidhura me Vëllazërinë Muslimane anti-shiite (IIT 2012, 2016). Irani, Siria dhe Hizbullahu mbeten aleatë të çmuar të palestinezëve.

Por thelbi i qëndresës është në terren. Trupat e stuhisë sioniste bëjnë bastisje dhe sulme të rregullta në çdo pjesë të territoreve palestineze, por veçanërisht në “kampet”: vendbanimet e krijuara për emigrantët pas vitit 1948. Këto kampe pas shumë dhjetëvjeçarësh tani janë bërë periferia e jashtme e qyteteve kryesore palestineze. Trupat izraelite bëjnë arrestime, kryesisht nga të rinjtë të dyshuar për veprimtaritë e qëndresës. Bastisjet janë gjithashtu sinjale të fuqisë sioniste dhe ndonjëherë përdoren edhe si ushtrime stërvitore.

Aliu, një i ri në kampin Deheisheh, tani pjesë e rrethinës jugore të Betlehemit, më tha se kampi i tij ishte krijuar në vitin 1950, për të strehuar disa nga qindra mijra palestinezë të zhvendosur nga “Izraeli i 1948-s”. Ata nuk u rivendosën, pasi ata sillnin ndërmend se do të shkonin shpejt në shtëpi. Ata mbanin çertifikatat e pronësisë së tokës dhe çelësat e tyre. Një agjenci e OKB-së më vonë i ndihmoi ata të ndërtonin e shumta banesa betoni të përmasave 3 x 3 metra. Pas luftës së vitit 1967, kur trupat izraelite morën kontrollin mbi Bregun Perëndimor, kampet u kontrolluan rëndë nga ana e policisë. Ato u panë si vatra të qëndresës dhe iu mohua qasja për libra, si dhe për liritë normale të lëvizjes dhe shoqërimit (Ali 2018).

Për tre breza, njerëzit në këto “kampe” urbane kanë patur “asnjë privatësi dhe asnjë pronë”. Ata nuk kishin të drejta individuale për të punuar tokat. Në shtëpitë e tyre të vogla kuti, të cilat mund të zgjeroheshin vetëm nga lart, ata të derës tjetër mund të dëgjonin gjithçka. Megjithatë, këto kushte gjithashtu nënkuptonin që bashkësitë e kampit mbajtën një frymë të fuqishme kolektive, me pak krim dhe pa votim, në vend të marrëveshjeve të përbashkëta të njëzëshme. Kjo frymë fuqizoi qëndresën e tyre ndaj kolonistëve (Ali 2018). Aktivistë të tjerë me përvojë palestinezë, Naji (2018) dhe Amal (2018), të cilët nuk jetojnë në kampe, nuk e shfaqën këtë moral të veçantë në kampe. Kjo ndjenjë e shtuar e qëndresës, në mesin e bashkësive të brendshme të zhvendosura, mund të ndihmojë gjithashtu në fuqizimin e frymës së qëndresës së bashkësisë së Gazzës. Shumica nga ata janë nga familjet e zhvendosura brenda vitit 1948 nga Palestina; dhe Gazza ka përqindjen më të lartë (25 %) të dy njerëzve të zhvendosur brenda vendit (BADIL Resource Center 2015: 99).

Ndërsa këto bashkësi “kamp” përmbajnë grupe të ndryshme dhe parti politike, në Deheisheh bashkësia ka hedhur poshtë sektarët fetarë. Izraelitët tashmë ishin duke i nxitur ndarjet midis muslimanëve, të krishterëve, druzitëve dhe beduinëve (Ali 2018). Për dhjetëvjeçarë të tërë kolonistët i trajtonin grupet sektare islame në një mënyrë në dobi të tyre, duke ditur se këta të fundit do të luftonin me udhëheqjen laike dhe do të përçanin palestinezët. Sipas ish-zyrtarëve izraelitë Avner Cohen dhe David Hacham, në vitet 1980 Izraeli i dha shtysë Hamasit, duke e parë atë si një “kundërpeshë” për PLO dhe Fethun (Tekuma 2009). Tel Avivi në vitet 1980 vuri re se “më shumë dhunë (ishte) drejtuar nga … Vëllazëria Muslimane në grupet nacionaliste palestineze se sa në autoritetet e pushtimit izraelit” (Shadid 1988: 658). Rezultati ishte se Vëllazëria dhe islamistët e lidhur me Hamasin “trajtoheshin më pak ashpër se sa nacionalistët” (Shadid 1988: 674-675). Në vitet e fundit, Raed Salahu kreu i Lëvizjes Islame në Izrael / Palestinë u burgos disa herë, por trajtimi i tij duket shumë më pak e ashpër, se sa ajo e dhënë ndaj shumë aktivistëve laikë (Lieber 2017, TOI 2018), të cilëve shpesh herëiu janë dhënë dënime të zgjatura me burgim ose thjesht janë të vrarë.

Ndërsa islamistët sektarë u toleruan për arsye “përçarjeje dhe sundimi”, të rinjtë e kampeve kanë qenë subjekt i brutalitetit të egër. Rreth vitit 2016 një komandant i ri izraelit (“Kapiten Nidali”) nisi një valë terrori në kampet e jugut të Bregut Perëndimor. Ai u tha të rinjve që në vend që të vrisnin, ai do t’u “mësonte atyre një mësim” të cilin ata nuk do ta harronin (Ali 2018). Nga atje filloi një valë e “shënjestrimit të kupës së gjurit” (qitje në gju, për të dëmtuar gjurin), e cila është raportuar gjerësisht (Hamayel 2016, Hass 2016, Ashly 2017). Aliu më tha se mbi 200 të rinj ishin çnjerëzuar në këtë mënyrë. Ky i ri tha se bashkësia e tij kërkonte mbështetje ndërkombëtare, por u pendua për agjencitë e ndihmës perëndimore që vijnë në Palestinë, duke bërë sikur po ndihmojnë, por me idetë e tyre idiote të “fuqizimit”. Ai mban mend se si një grua të re europiane e cila kishte predikuar për nënat me përvojë palestineze për dukurinë “si të jetë një nënë e mirë”. Disa nga gratë qeshën duke e bërë të vështirë që ta besonin këtë. Aliu kumtoi “ne nuk jemi viktima të dobëta, por ne jemi njerëz me një kulturë të fuqishme”.

———-

3. “Sionistët e Majtë” Dhe Miqtë e Tjerë Të Rremë

Popullariteti i gjerë dhe ligjshmëria e çështjes palestineze, së bashku me mbështetjen e fuqishme perëndimore për koloninë çifute, u kanë dhënë shtysë krijimit të një tensioni, i cili herë pas herë prodhon një numër të madh të fjalimeve të standarteve të dyfishta. Madje edhe ato shtete të cilat furnizojnë Izraelin me armë flasin për mbështetjen e tyre sipërfaqësore për shtetësinë palestineze. Megjithatë këta ndërmjetës të paqes në letër, veçanërisht qeveritë e SHBA-së dhe Britanisë, e kanë tradhtuar vazhdimisht çështjen palestineze.

Ka mënyra për të identifikuar këto standarte të dyfishtë, të cilat vijnë nga shumë politikanë perëndimorë liberalë dhe të majtë. Së pari këta miq të rremë shpallin mbështetjen e tyre për shtetësinë palestineze. Më pas ata e bëjnë këtë mbështetje të kushtëzuar me qëndresën “jo të dhunshme”, duke mohuar menjëherë kolonizimin e të drejtave të tyre sipas ligjit ndërkombëtar. Më në fund ata qortojnë si qëndresën e armatosur ashtu edhe aleatët kryesorë rajonalë të qëndresës – Hizbullahut, Sirisë dhe Iranit – po aq ashpër sa edhe sionistët më të skajshëm.

Miqtë e rremë gjithashtu kanë një mbështetje të rregullt për argumentet e “barasvlefshmërisë morale”, ku qortojnë kolonizuesit dhe kolonizatorët në të njëjtën frymë. Ky është një lloj cinizmi kryeneç, me pretendimin e barazimit të barabartë. Ata të cilët veprojnë në këtë mënyrë, duke pretenduar se e urrejnë Izraelin kolonialist, duket se mbështesin idenë e një shteti më të bukur dhe më të mirë të aparteidit.

Ish-presidenti amerikan Barak Obama për shembull, u kishte kërkuar palestinezëve që “të mbajnë shtetësinë me mjete jo të dhunshme”. Një qortues arab kumton se Obama nuk ka mundur që të kuptojë “natyrën e vërtetë të luftës, duke e kufizuar mesazhin e tij në një deklaratë për lënien mënjanë të dhunës nga ana e një populli të shtypur”. Ai thotë se në të tëra betejat anti-kolonialiste “nuk ka asnjë lloj pyetje për të drejtën e kolonizimit të njerëzve për të mbrojtur veten” (Qumsiyeh 2011: Kreu 1 dhe 2).

Regjimi tetëvjeçar i Obamës vazhdoi armatosjen e Izraelit, duke zhvilluar bisedime me standarte të dyfishta mbi Palestinën dhe duke zhvilluar luftra plaçkitjeje kundër Libisë, Sirisë dhe Irakut.

Brenda kulturës sioniste mund të shohim shumë shembuj të “sionizmit të majtë”. Në përvjetorin e 70-të të krijimit të Izraelit, qortuesi i mirënjohur i brendshëm Gideon Levy u ftua nga gazeta “Haaretz” për të thënë “70 gjëra që ai dashuron për Izraelin”. Levy mendonte se mund të gjente vetëm 7, por ia doli mbanë që të gjente 67, shumë nga të cilat e bënin atë “krenar” për Izraelin. Për shembull ai ishte krenar dhe “ndjente mall” për Rripin e Gazzës, sepse shteti sionist ua ka ndaluar gazetarëve izraelitë që të vizitojnë Gazzën (Levy 2018). “Haaretz” ndonjëherë bëhet e njohur si një media qortuese, por përmbajtja e saj qortuese përbëhet kryesisht nga debatet midis sionistëve dhe sionistëve të majtë, të cilët e shohin veten si tepër liberalë, anti-racistë dhe më njerëzorë.

Në një mënyrë të ngjashme, në një artikull që synon të mbrojë dhënien fund të zgjidhjes me dy shtete dhe “për të ndaluar aparteidin izraelit”, qortuesi i brendshëm izraelit A.B. Yehoshua përdor si argumentet e kolonizimit “qëndresën jo të dhunshme” dhe “barasvlefshmërinë morale”, duke argumentuar se është “veçoria e dëmtuar e identitetit kombëtar çifut dhe palestinez e cila po e përkeqëson konfliktin”. Ai propozon “një partneritet jo të dhunshëm midis izraelitëve dhe palestinezëve”. Por çfarë do të thotë kjo? Në fund të një artikulli pa pikë kuptimi ai bën thirrje për përfundimin e kolonive të reja (“vendbanimeve”) në Bregun Perëndimor por për pjesën më të madhe, ruajtjen e status quo-së, me Izraelin i cili vazhdon të kontrollojë territoret palestineze, disa lëshime për banorët izraelitë arabë, por asnjë ndryshim për “të drejtën e kthimit” të çifutëve (Yehoshua 2018). Ky është thjesht një dështim për të njohur realitetin kolonialist. Brenda Izraelit, ata që agonizojnë mbi padrejtësinë e regjimit ende vazhdojnë të gëzojnë privilegjet e tyre, janë tallur nga sionistë konvencionalë si ata të angazhuar në “qitje dhe të qarë” (Harel 2009; Benton 2015).

Pretendimet e përsëritura të “barasvlefshmërisë morale” kanë ardhur nga shumë “miq” perëndimorë të Palestinës, mbi çështjen e “predhave pa dallim” të hedhura në Izrael nga Gazza. Kur njerëzit e territoreve reagojnë në vetëmbrojtje, përgjigjet e tyre dënohen së bashku me thirrjet për Izraelin që “të tregohet i përmbajtur”. Për shembull pas sulmeve sioniste në Gazza më 2014, Phillip Luther nga Amnesty International shprehu: “Grupet e armatosura palestineze, duke përfshirë krahun e armatosur të Hamasit, në mënyrë të përsëritur kryen sulme të paligjshme gjatë konfliktit duke vrarë dhe plagosur civilët… Ata shfaqën një shpërfillje të dukshme të së drejtës ndërkombëtare njerëzore dhe për pasojat e shkeljeve të tyre ndaj civilëve si në Izrael ashtu edhe në Rripin e Gazzës… Të tëra predhat e përdorura nga grupet e armatosura palestineze janë predha të paregjistruara, të cilat nuk mund të synojnë saktësisht qëllimet e caktuara dhe në thelb janë pa dallim; përdorimi i armëve të tilla është i ndaluar sipas ligjit ndërkombëtar dhe përdorimi i tyre përbën një krim lufte” (Amnesty International 2015).

Në mënyrë të ngjashme por në një mënyrë më të nënvlerësuar, pas sulmeve të Izraelit 2008-09 në Gazza, akademiku britaniko-australian Jake Lynch, një mbështetës i shpallur i Palestinës dhe i fushatës së BDS-së dënoi atë dukuri për të cilën shprehu se ishte përdorimi i “armëve pa dallim” nga ana e  milicia palestineze: “Predhat e bëra në shtëpi të cilat militantët e Hamasit hodhën në Izrael ishin “armë pa dallim” dhe 20 vdekjet që shkaktuan do të cilësohen si krime lufte për disa vite… por sërish ato duken të parëndësishme kur krahasohen me ndikimin e armatimit të teknologjisë së lartë të Izraelit, e cila mori 1300 jetë” (Lynch 2009).

Lynch ashtu si Luther përsërit mitin popullor se sulmet ndëshkuese izraelite ishin thjesht konflikte në të cilat të dyja palët kanë kryer krime. Ai as nuk ishte i gatshëm që të pranonte se natyra e shtypjes kolonialiste është mjaft e ndryshme nga ajo e vetëmbrojtjes anti-kolonialiste. Shumë të tjerë përfshirë Bashkimin Europian (Ceren 2014) dhe New York Times (Barnard dhe Rudoren 2014) kanë një qasje të ngjashme. Krahas kësaj shtypja dhe vetëmbrojtja në këtë konflikt nuk janë të dallueshme vetëm në shkallë por edhe në natyrë.

Por a ka patur me të vërtetë hakmarrje palestineze “pa dallim”? Nëse ne kontrollojmë nga prova të pavarura, duke përfshirë këtu dhe burimet izraelite, gjejmë se supozimet “pa dallim” rreth hakmarrjes palestineze kanë qenë të pabazuara. Për shembull gjatë sulmit të vitit 2014 në Gazza, OKB-ja tha se më shumë se 75% e 1,088 palestinezëve të vrarë nga forcat izraelite ishin civilë (AP 2014, Ma’an 2014). Kjo është me të vërtetë pa dallim. Nga ana tjetër, vetëm 6 % e 51 vdekjeve nga sulmet palestineze ndaj Izraelit ishin civilë; 48 ose 94 % ishin ushtarë të IDF (UWI 2014).

Kjo është larg nga qenia “pa dallim”, sepse këtu nuk ekziston “barasvlefshmëria morale”; as në natyrë, as në shkallë dhe as në përqendrimin diskriminues.

“Barasvlefshmëria morale” duket se është bërë një lloj “deklarate kualifikuese” në debatin publik perëndimor. Epo mendohet se është e nevojshme që bashkëbiseduesi të jetë në gjendje të flasë. Dënoni kundërshtarët e një regjimi perëndimor ose perëndimor përpara se të lejohet qortimi. Ne gjithashtu e shohim këtë si një argument nga profesori i etikës australiane Peter Singer. Ai citoi: “Unë jam qortues ndaj të dyve (Hamasit dhe Izraelit)… dhe mendoj se situata është tragjike… sepse është e qartë se ka ekstremistë nga të dyja palët… që të dyja palët kanë shkuar në skaj… ju duhet të thoni, sa i përket Hamasit është e shqetësuar… ata janë një organizatë terroriste, ata po hedhin predha në Izrael ata po përpiqen hapur që t’i vrasin izraelitët ku të munden” (në C. Anderson 2018). Kjo është një “murtajë popullore por cinike në argumentet e dy shteteve të tyre” e cila thjesht ndihmon “kualifikimin” e diskutuesit. Dënojnë qëndresën palestineze si “kriminale”, vetëm pasi disa qortime ndaj shtypjes izraelite mund të lejohen.

Ata që ndjekin këtë lloj “sionizmi të majtë” – duke pretenduar të jenë miq të popullit palestinez duke dënuar qëndresën e tyre – duket se përfytyrojnë se ka vend për ripërtërirjen e një regjimi të mbështetur në racizmin kolonialist. Ata i harrojnë mësimet e aparteidit të Afrikës së Jugut. Nuk mund të ketë një gjë të tillë si më e bukur, më miqësore në një shtet aparteidi. Madje dhe ish-zyrtarë nga qeveritë konservatore amerikane kanë pranuar se nuk ka të ardhme për a i përket zgjidhjes së “dy shteteve” (Leverett dhe Leverett 2014). Si Falk dhe Tilley (2017) e kanë përmbledhur shumë qartë se një regjim i aparteidit është një krim kundër njerëzimit, ai duhet të zhbëhet dhe bashkësia ndërkombëtare ka përgjegjësinë që ta shohë atë duke u zhbërë. Asnjë lloj sasie e argumentit të “barasvlefshmërisë morale” nuk do të ndihmojë për këtë.

———-

4. Drejt Një Palestine Demokratike

Një shtet i aparteidit duhet të zhbëhet dhe Afrika e Jugut është shembulli më i mirë i kohëve të fundit se si të veprohet në këtë mënyrë. Një Palestinë demokratike do t’i pranonte të tërë banorët e saj si qenie njerëzore të barabarta. Në këtë këndvështrimi eksperimenti i një shteti çifut racist ka dështuar keq. Ai mbetet vetëm si një faktor gjithnjë e më tepër i paligjshëm i shtypjes dhe i një konflikti të nxitur në të tërë rajonin. Në të vërtetë ai mbështetet nga fuqitë e mëdha të huaja pikërisht për këtë arsye: me qëllim që t’i ndajë njerëzit e rajonit dhe t’i mbajë ata të pambrojtur ndaj mbizotërimit të jashtëm.

Pra cilat janë perspektivat për një Palestinë demokratike? Unë mendoj se pyetjes iu është dhënë përgjigjja më e mirë duke marrë parasysh sfidat dhe pikat e forta. Unë po i përshkruaj këto si në Tabelën 3 dhe po i shpjegoj si më poshtë.

Nga të tëra sfidat pushtimi ushtarak sionist duket se është pika më e fortë. Megjithatë kjo është dëmtuar nga qëndresa e vazhdueshme, bërja e njohur e shtypjes dhe rritja e paligjshmërisë ndërkombëtare. Cilado qofshin ato që sponsori i tij kryesor në Uashington mund të thotë për Jeruzalemin ose për Kodrat e pushtuara të Golanit (Xheuelanit në Siri), ligji ndërkombëtar nuk ka ndryshuar në dobi të Izraelit gjatë 50 viteve të fundit. Popujt e pushtuar nuk janë larguar dhe shtypja dhe vrasjet mbeten një plagë e hapur.

Ndërsa në shkallën ushtarake është vënë në jetë doktrina e “mad dogut” ose “qenit të tërbuar”. Një nga ministrat e fundit izraelit të mbrojtjes Moshe Dajani ka shpalosur: “Izraeli duhet të jetë si një qen i tërbuar, shumë i rrezikshëm për t’u ngacmuar” (Hirst 2003). Ish-kryeministri Ariel Sharon kërcënoi në mënurë të ngjashme duke shprehur: “Arabët mund të kenë naftë, por ne kemi shkrepëset” (në Avishai 2014). Diskutimi brenda Izraelit është shpesh herë më i sinqertë sesa “sjella e butë” e ushtruar në shtetet e tjera. Për shembull është me të vërtetë tronditëse për të huajt që të dëgjojnë fjalë të tilla si ato të profesorit izraelit Arnson Sofer i cili citon me zë të lartë se “nëse duam që të mbetemi të gjallë, ne do të duhet të vrasim, të vrasim dhe të vrasim; të tërë ditën dhe çdo ditë” (Soffer në Leibowitz 2007). Ky vërtetim i afirmim i gjenocidit ishte si një përgjigje e “kërcënimit demografik” të popullsisë në rritje palestineze (JVL 2017).

Kërcënimi më i egër njihet si “mundësia e Samsonit”, ose e thënë ndryshe këshillimi se nëse regjimi sionist do të përballej me humbjen ushtarake, ky i fundit do të përdorte arsenalin e tij bërthamor duke marrë me vete miliona jetë. Ky mendim ka qenë i përhapur për disa kohë. Duke u kthyer pas në vitet 1970 kryeministrja Golda Meir u pyet: “Ju po thoni se nëse ndonjëherë Izraeli rrezikon të jetë i mundur në fushën e betejës, atëherë ai do të ishte i gatshëm që të merrte rajonin e madje edhe të tërë botën me të?”

Golda Meir dha përgjigjen: “Po, kjo është pikërisht ajo që po them” (Hart 2005: xii). E tërë  kjo do të thotë që humbja dhe zhbërja e Izraellit të aparteidit duhet të drejtohet me kujdes.

Tel Avivi mban lidhje me aleatë të fuqishëm perëndimorë, të cilët janë furnizuesit kryesorë të armëve dhe mbrojtësit e tij diplomatikë. Ata mbrojnë Izraelin në Kombet e Bashkuara dhe u japin shtysë çështjes dhe ideologjisë së tij në mënyra të ndryshme. Kjo mbështetje përkrah lobeve çifute, ndihmon në mpirjen dhe në shmangien e reagimit ndërkombëtar ndaj krimeve të aparteidit, duke përsëritur slloganet e rreme të Izraelit si “demokracia e vetme në rajon”, “kundërshtimi i terrorizmit” dhe kështu me radhë. Por kjo fuqi e dukshme është e cënueshme ndaj çjerrjes së maskës.

Ideologjia dhe fanatizmi i misionit sionist krijon një shkallë solidariteti dhe pasioni midis izraelitëve dhe pjesëve të mëdha të bashkësisë çifute ndërkombëtare. Mendimi i zgjeruar i popullit çifut si viktima jo vetëm të regjimeve të kaluara europiane, por dhe të regjimeve arabe dhe muslimane të ditëve të sotme, ka shërbyer mirë në të kaluarën. Por ky solidaritet po dobësohet duke i lënë vendin kundër-lëvizjeve. Si fillim gjenden disa palë të çifutëve fetarë, të cilët e hedhin poshtë dhe e denoncojnë Izraelin, si një shtrembërim dhe një fyerje ndaj Çifutërisë (TTJ 2018; NKI 2018). Pastaj gjendet dhe një zhgënjim laik. Ndërkohë që sionistët konservatorë flasin me shpresë se si palestinezët largohen nga territoret e pushtuara, në të njëjtën kohë shumë izraelitë europianë dhe amerikanë po përfitojnë nga kombësia e tyre e dyfishtë dhe largimi nga Izraeli. Ka njoftime se 40 % (Klingbail dhe Shiloh 2012), madje edhe 59 % (Walker 2014) të Izraelit mendojnë të emigrojnë. Rreth 100,000 izraelitë mbajnë pasaporta gjermane dhe një studim i vitit 2014 zbuloi se 25 % e izraelitëve të rinj laikë “dëshironin të bënin një jetë larg Izraelit” (Walker 2014). Jerusalem Post raportoi se midis 200,000 dhe 1 milion izraelitëve, duke përfshirë shumë profesionistë, tanimë jetojnë në SHBA (Sales 2017).

Më tej duke u vënë minat ndjenjës së misionit të njëjësuar është fakti se grupi mbizotërues i çifutëve izraelitë nuk gëzon një marrëdhënie kaq harmonike kulturore me çifutët e Mesdheut dhe të Lindjes. Dhe pseudo-shkenca e cila qëndron pas “Ringjalljes së Dytë të Tempullit” është dëmtuar nga studimet më të fundit. Siç është treguar më lart shumica e qytetarëve çifutë kanë rrënjë europiane.

Një pengesë e fundit për një Palestinë demokratike dhe një pasuri për sionizmin, është ndarja midis grupeve dhe partive palestineze dhe ndarjeve me aleatët e saj rajonalë. Popujt e vegjël nuk mund të mbizotërojnë kurrë për sa kohë që janë të ndarë, ky është një mësim shumë i vjetër dhe i vendosur mirë. Sektarizmi islam në veçanti ka qenë një fuqi kryesore përçarëse dhe ndihmon në shpjegimin e mbështetjes së dobësuar për udhëheqjen palestineze. Më shumë se gjysma (53 %) nuk i besojnë asnjë pale (JMCC 2018). Në shkallë rajonale aleati më i mundshëm arab dhe fqinji i tij Egjipti ka bërë shumë pak për të ndihmuar Palestinën në dhjetëvjeçarët e fundit. Qëndresaështë detyruar që të mbështetet në Iranin, Sirinë dhe Hizbullahun. Udhëheqësi i Iranit Ajetullah Hamenei shprehet se dallimet midis grupeve palestineze janë “të natyrshme dhe të kuptueshme”, por “rritja dhe thellimi i bashkëpunimit” është e nevojshme. Një njëjësim më i madh do të ndërtonte besimin popullor do të ndihmonte në rritjen e përqendrimit dhe organizimit dhe do të lejonte hedhjen e hapave të reja përpara (Khamenei 2016).

Në anën e fuqisë qëndresa popullore nuk është larguar, pavarësisht 70 viteve të shtypjes, rrethimit dhe spastrimit etnik. Qëndresa mbetet pasuria kryesore dhe përfshin mbajtjen e terrenit, ndërtimin e popullsisë dhe ndërtimin e formave të ndryshme të qëndresës aktive. Qëndresa gjithashtu mbetet themeli i rritjes së ligjshmërisë morale dhe ndërkombëtare të Palestinës, marrëdhënieve më të fuqishme diplomatike, rritjes së shkallës së hedhjes poshtë të Izraelit dhe njohjes më të madhe të OKB-së për Palestinën si një komb. Kjo ligjshmëri gjithashtu shprehet fuqishëm me rritjen relative të popullsisë arabo-palestineze (Reuters 2018; JVL 2017).

Rëndësia strategjike e aleatëve rajonalë të Palestinës, mund të shihet në përpjekjet e zellshme që shteti zionist ka bërë për të shtypur Hizbullahun në Liban, për t’iu bashkangjitur shkatërrimit të Sirisë dhe për të ngritur një histeri të vazhdueshme mbi një “kërcënim në shkallë të gjërë” nga Irani. Të tria këto janë burimet kryesore të mbështetjes materiale për qëndresën. Mbretëritë arabe të Gjirit Pers kanë ofruar disa financime (duke nxitur korrupsionin) por jo armë. Për këto arsye Izraeli ka frikë nga një “Bosht i Qëndresës” i fuqizuar pas luftës në Siri. Ky bosht do të shtrihet nga Teherani në Bejrut dhe do të marrë më shumë gjasa mbrapsht Kodrat e pushtuara të Golanit (Xheuelanit të Sirisë). Sërish kjo dukuri nga ana tjetër do të ishte një nxitje e madhe morale për qëndresën palestineze.

Së fundmi Izraeli dhe aleatët e tij mbeten të cënueshëm ndaj çjerrjes së maskës ndaj krimeve të vazhdueshme të aparteidit. Kjo është arsyeja përse Tel Avivi ka marrë masa për të ndaluar filmimin e trupave të tij në territoret e pushtuara (DW 2018). Çdo krim i ri, siç janë arrestimet dhe vrasjet e civilëve, dëmton “markën” e Izraelit dhe ndihmon në izolimin e regjimit. Mizoritë e hapura dhe spastrimi etnik vazhdojnë të dobësojnë pretendimet e vjetra se qortimet ndaj Izraelit janë sulme ndaj “viktimave” historike ose janë disi “anti-semite”.

Në të njëjtën kohë lëvizja “e bojkotit, e çlirimit dhe e sanksioneve” e cila zotëron një rrjet të mirë po lëviz kundër Izraelit, me parimin se “palestinezët kanë të drejta për të njëjtat të drejta si pjesa tjetër e njerëzimit” (BDS 2018). Kjo nuk mund të përbëjë një kërcënim të madh për ekonominë izraelite në një afat të shkurtër; megjithëse Korporata Rand ka llogaritur se “shpenzimet e mundshme do të jenë në 47 miliardë dollarë gjatë 10 viteve” (White 2017). Të tjerë theksojnë se BDS është një “betejë kulturore dhe psikologjike” më shumë se ekonomike. Izraeli ka përgatitur një “listë të zezë” të atyre të cilëve nuk mund të hyjnë në “vend” (duke përfshirë Palestinën) si pasojë e lidhjeve me fushatat BDS (Bahar dhe Sachs 2018).

Bashkësia ndërkombëtare çifute hebre, një pjesë e rëndësishme e këtij rrjeti mbështetës, gjithashtu po largohet nga krimet izraelite. Ky rrjet ndërkombëtar është themeluar në mbështetje financiare dhe morale. Krahas kësaj shumë çifutë europianë dhe amerikanë e shohin veten si një popull liberal dhe tolerant dhe janë të zhgënjyer dhe ndjejnë keqardhje nga identifikimi i tyre me mizoritë e aparteidit. Ata kanë reaguar keq ndaj arrestimeve dhe masakrave të protestuesve palestinezë dhe civilëve, si në Gazza dhe në Bregun Perëndimor (Weiss 2018). Edhe ata të cilët nuk e mbështesin lëvizjen BDS ndihen të turpëruar nga Izraeli kur këtij u dalin të palarat në shesh. Për shembull, aktorja holliudiane Natalie Portman e lindur në Izrael, hodhi poshtë 2 milionë dollarë dhe çmimin izraelit “Zanafilla” izraelite, sepse ajo ishte shumë e turpëruar që ta shihnin së bashku me kryeministrin Netanjahu (Spiro 2018). Demoralizimi mund të shihet në një shkallë më të gjerë me emigrimin thelbësor, veçanërisht në mesin e grupit të madh të izraelitëve me shtetësi të dyfishtë.

Richard Falk ish raportuesi veçantë i posaçëm i OKB-së për Palestinën e pushtuar, bëri të ditur se ai e hidhte poshtë mendimin e Palestinës si një “çështje e humbur”, sepse ajo po fitonte betejën e ligjshmërisë: “Palestina po fiton atë e cila tekefundit është lufta më e rëndësishme, lufta për ligjshmëri, e cila ka shumë të ngjarë të përcaktojë politikën e ardhshme”. Në kontekstin e betejave anti-kolonialiste vazhdoi ai duke cituar Vietnamin, Algjerinë dhe Irakun, “pala me këmbëngulje dhe qëndresë më të madhe dhe jo pala që kontrollonte fushën e betejës është ajo e cila fitoi në fund” (Falk 2014).

E ardhmja e Palestinës është e errësuar me ndarje, dhimbje dhe flijim, si dhe me frikë nga armiqtë e tmerrshëm. Por kjo nuk është larg qenies e pashpres, sepse ka patur përfitime të vërteta në vitet e fundit. Qëndresa ka vendosur kufizime për zgjerimin e projektit kolonialist si në veri ashtu edhe në jug. Përpjekjet për të goditur dhe ndarë “Boshtin e Qëndresës” po dështojnë. Dobësia kryesore ka qenë përçarja midis përçarjeve palestineze dhe disa krisje me aleatët rajonalë. Por në fund të fundit fuqia kryesore mbetet qëndresa këmbëngulëse e një populli të rrahur, por trim dhe të qëndrueshëm.

Burimet:

———-

Abdullah, Daud and Ibrahim Hewitt (2012) The battle for Public Opinion in Europe, MEMO Publishers, London

Adalah (2017) ‘The Discriminatory Laws Database’, 25 September, online: https://www.adalah.org/en/content/view/7771

Adams, Jonathan and Cordelia Heß (Editors) (2018) The Medieval Roots of Antisemitism: Continuities and Discontinuities from the Middle Ages to the Present Day, Routledge, London

AIC (2011) ‘Jerusalem: facts and figures’, Alternative Information Center, December, Jerusalem and Beit Sahour, Palestine

Ali (2018) interview with this writer at Dehaisheh camp (Bethlehem), Occupied Palestine, February [‘Ali’ is a pseudonym, to protect him from Israeli reprisals]

Al Jazeera (2016) ‘UN votes on ending Israeli settlements’, 24 December, online: https://www.aljazeera.com/news/2016/12/set-vote-israeli-settlements-161223163243355.html

Amal (2018) interviews with this writer at Ramallah, Occupied Palestine, February

Amnesty International (2015) ‘Palestinian armed groups killed civilians on both sides in attacks amounting to war crimes’, 26 March, online: https://www.amnesty.org/en/latest/news/2015/03/palestinian-armed- groups-killed-civilians-on-both-sides-in-2014-gaza-conflict/

Anderson, Colin (2017) Balfour in the Dock, Skyscraper, Oxon

Anderson, Colin (2018) ‘Another Australian Intellectual Fails the Palestine Test’, Middle East Reality Check, 23 May, online: http://middleeastrealitycheck.blogspot.com/2018/05/another-australian-intellectual- fails.html

AP (2014) ‘UN says three-fourths of Gaza dead are civilians; Israel says Hamas fires from homes, schools’, Fox News, 23 July, online: http://www.foxnews.com/world/2014/07/23/un-says-three-fourths-gaza-dead- are-civilians-israel-says-hamas-fires-from.html

Arad Y., Y. Gutman and A. Margaliot (Editors) (2014) ‘Documents on the Holocaust: Selected Sources on the Destruction of the Jews of Germany and Austria, Poland, and the Soviet Union’, Pergamon Press, Oxford

Ashly, Jacyln (2017) ‘How Israel is disabling Palestinian teenagers’, Al Jazeera, 21 September, online: https://www.aljazeera.com/indepth/features/2017/09/israel-disabling-palestinian-teenagers- 170911085127509.html

Auerbach, Yehudit (1991) ‘Attitudes to an Existence Conflict: Allon and Peres on the Palestinian Issue, 1967- 1987’, in Conflict Resolution, Vol 35 Issue 3, pp. 519-54, DOI: 10.1177/0022002791035003006

Avishai, Bernard (2014) ‘Ariel Sharon’s Dark Greatness’, The New Yorker, 13 January, online: https://www.newyorker.com/news/news-desk/ariel-sharons-dark-greatness

BADIL Resource Centre (2015) ‘Survey of Palestinian Refugees and Internally Displaced Persons: Vol VIII 2013-2015’, Bethlehem, online: https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/Survey2013-2015- en.pdf

Bahar, Dany and Natan Sachs (2018) ‘How much does BDS threaten Israel’s economy?’, Brookings Institute, 26 January, online: https://www.brookings.edu/blog/order-from-chaos/2018/01/26/how-much-does-bds- threaten-israels-economy/

Baker, Luke (2015) ‘Shadow of Israel’s pullout from Gaza hangs heavy 10 years on’, Reuters, 11 August, online: https://www.reuters.com/article/us-israel-gaza-disengagement-insight/shadow-of-israels-pullout- from-gaza-hangs-heavy-10-years-on-idUSKCN0QF1QQ20150810

Barnard, Anne and Jodi Rudoren (2014) ‘Israel Says That Hamas Uses Civilian Shields, Reviving Debate’, New York Times, 23 July, online: https://www.nytimes.com/2014/07/24/world/middleeast/israel-says- hamas-is-using-civilians-as-shields-in-gaza.html

BDS (2018) ‘Impact’, Palestinian BDS National Committee (BNC), the coalition of Palestinian organisations that leads and supports the BDS movement and by the Palestinian Campaign for Academic and Cultural Boycott of Israel (PACBI), online: https://bdsmovement.net/impact

Beaumont, Peter (2017) ‘UNESCO: Israel joins US in quitting UN heritage agency over ‘anti-Israel bias’, The Guardian, 13 October, online: https://www.theguardian.com/world/2017/oct/12/us-withdraw-unesco- december-united-nations

Ben-Meir, Dovid (2016) ‘The Preoccupation with an Occupation that Does Not Exist’, Jerusalem Post, 4 Feb, online: https://www.jpost.com/Blogs/Settled-Knowledge-from-the-Hills/The-Preoccupation-with-an- Occupation-that-Does-Not-Exist-443816

Benton, Sarah (2015) ‘Shooting and Crying’, Jews for Justice for Palestinians, 27 May, online: http://jfjfp.com/shooting-and-crying/

Bergman, Ronan (2018) Rise and Kill First, Random House, New York

Bishara, Marwan (2001) Palestine Israel: peace or apartheid, Zed Books, New York

Bransten, Jeremy (2006) ‘Middle East: Rice Calls For A ‘New Middle East’, Radio Free Europe/Radio Liberty, 25 July, online: https://www.rferl.org/a/1070088.html

Bridges, Tyler (2016) ‘David Duke’s Last Stand’, Politico, 3 November, online: https://www.politico.com/magazine/story/2016/11/david-duke-louisiana-debate-214414

Brownfeld, Alan (2000) ‘Non-Jewish Immigrants forcing Israel to choose between being a ‘Jewish’ state and a Democracy’, Washington Report on the Middle East, April, online: https://www.wrmea.org/000- april/non-jewish-immigrants-forcing-israel-to-choose-between-being-a-jewish-state-and-a- democracy.html

BTSELEM (2017) ‘Settlements’, ‘The Israeli Information Center for Human Rights in the Occupied Territories’, 11 November, online: https://www.btselem.org/settlements

Ceren, Omri (2014) ‘EU Blasts Hamas for “Criminal and Unjustifiable” Rocket Attacks, Calls for Disarmament’, 23 July, online: http://www.thetower.org/0760oc-eu-blasts-hamas-for-criminal-and- unjustifiable-rocket-attacks-calls-for-disarmament/

Cohen, Patricia (2009) ‘Book calls Jewish People an ‘Invention’, New York Times, 23 November, online: https://www.nytimes.com/2009/11/24/books/24jews.html

Costa, Marta D. Joana B. Pereira, Maria Pala, Verónica Fernandes, Anna Olivieri, Alessandro Achilli, Ugo A. Perego, Sergei Rychkov, Oksana Naumova, Jiři Hatina, Scott R. Woodward, Ken Khong Eng, Vincent Macaulay, Martin Carr, Pedro Soares, Luísa Pereira & Martin B. Richards (2013) ‘A substantial prehistoric European ancestry amongst Ashkenazi maternal lineages’, Nature Communications 4, Article Number: 2543 (2013), 8 October, doi:10.1038/ncomms3543

Clayman, David (1995) ‘The law of return reconsidered’, Jerusalem Letters of Lasting Interest No. 318 18 Tamuz 5755 / 16 July 1995, Jerusalem Centre for Public Affairs, online: http://www.jcpa.org/jl/hit01.htm

Crooke, Alistair and Mark Perry (2006) ‘How Hezbollah Defeated Israel’, CounterPunch, 12 October, online: https://www.counterpunch.org/2006/10/12/how-hezbollah-defeated-israel/

Derfner, Larry (2012) ‘The late Benzion Netanyahu’s appalling views on Arabs’, +972Mag, 30 April, online: https://972mag.com/the-late-benzion-netanyahus-appalling-views-on-arabs/44215/

DG EXPO (2013) ‘Area C: More than 60 % of the occupied West Bank threatened by Israeli annexation’, Directorate General for External Policies, European Union, April, DG EXPO/B/PolDep/Note/2013_138, online: http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/briefing_note/join/2013/491495/EXPO- AFET_SP(2013)491495_EN.pdf

DW (2018) ‘Israel seeks to outlaw filming of soldiers in action’, 17 June, online: http://www.dw.com/en/israel-seeks-to-outlaw-filming-of-soldiers-in-action/a-44267455

Eldar, Shlomi (2018) ‘Israelis, Palestinians both use demography as political tool’, 27 March, online: http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2018/03/israel-palestinians-west-bank-gaza-strip-demography- abbas.html#ixzz5GHEEjBy2

Elhaik, Eran (2016) ‘How DNA traced the Ashkenazic Jews to northeastern Turkey’, Aeon, online: https://aeon.co/ideas/how-dna-traced-the-ashkenazic-jews-to-northeastern-turkey

Entine, John (2013) ‘Jewish researcher attacks DNA evidence linking Jews to Israel’, Genetic Literacy Project, 13 May, online: https://geneticliteracyproject.org/2013/05/13/jewish-researcher-attacks-dna- evidence-linking-jews-to-israel/

Faittelson, Yakov (2009) ‘The Politics of Palestinian Demography’, Middle East Quarterly, Spring/March, Volume 16: Number 2, online: https://www.meforum.org/articles/2009/the-politics-of-palestinian- demography

Falk, Richard (2014) ‘On ‘Lost Causes’ and the Future of Palestine’, The Nation, 16 December, online: https://www.thenation.com/article/lost-causes-and-future-palestine/

Falk, Richard and Virginia Tilley (2017) Palestine – Israel Journal of Politics, Economics, and Culture; East Jerusalem Vol. 22, Issue 2/3, 191-196; also available here: https://counter-hegemonic-studies.net/israeli- apartheid/

Ghose, Tia (2013) ‘Surprise: Ashkenazi Jews Are Genetically European’, Live Science, 8 October, online: https://www.livescience.com/40247-ashkenazi-jews-have-european-genes.html

Gilbert, Martin (2014) The Holocaust, Rosetta Books, New York

Goldman, Nahum (1978) The Jewish Paradox : A Personal Memoir, Grosset & Dunlap, New York Gutman, Yisrael and Michael Berenbaum (Editor) (1998) Anatomy of the Auschwitz Death Camp, Indiana

University Press, Bloomington, Indiana

Hamayel, Mohammad (2016) ‘Israeli military practice kneecapping against Palestinians’, Press TV, 29 August, online: http://www.presstv.com/Detail/2016/08/29/482147/Israeli-military-kneecapping- Palestinians

Hammond, Jeremy (2010) ‘The Myth of the U.N. Creation of Israel’, Foreign Policy Journal, 26 October, online: https://www.foreignpolicyjournal.com/2010/10/26/the-myth-of-the-u-n-creation-of-israel/

Harel, Amos (2009) ‘Shooting and Crying’, Haaretz, 19 March, online: https://www.haaretz.com/1.5090830 Hart, Alan (2005) Zionism: the real enemy of the Jews’, World Focus Publishing, Kent

Hass, Amira (2016) ‘Is the IDF Conducting a Kneecapping Campaign in the West Bank?’, Haaretz, 27 August, online: https://www.haaretz.com/israel-news/is-the-idf-conducting-a-kneecapping-campaign-in- the-west-bank-1.5429695

Heller, Jeffrey (2018) ‘Jews, Arabs nearing population parity in Holy Land: Israeli officials’, Reuters, 27 march, online: https://www.reuters.com/article/us-israel-palestinians-population/jews-arabs-nearing- population-parity-in-holy-land-israeli-officials-idUSKBN1H222T

Hertzberg, Daniel (1959) The Zionist Idea: A Historical Analysis and Reader, The Jewish Publication Society, Philadelphia

Herzl, Theodor (1960) Complete Diaries, Vol II, Hertzl Press, New York

Hever, Shir (2007) ‘The separation wall in east Jerusalem: economic consequences’, Alternative Information Center, January-February, Jerusalem and Beit Sahour, Palestine

Hirst, David (2003) ‘The war game’, The Guardian, 21 September, online: https://www.theguardian.com/world/2003/sep/21/israelandthepalestinians.bookextracts

Hourani, Albert (1991) A History of the Arab Peoples, Faber and Faber, London

IIT (2012) ‘Iranian Arms Change Equation in battle between Gaza, “Israel”’, 20 November, online: http://www.islamicinvitationturkey.com/2012/11/20/iranian-arms-change-equation-in-battle-between- gaza-israel/

IIT (2016) ‘Iran to pay 7000 dollars for martyred Palestinian families and 30,000 dollars for demolished houses’, Islamic Invitation Turkey, 27 February, online: http://www.islamicinvitationturkey.com/2016/02/27/iran-to-pay-7000-dollars-for-martyred-families-and- 30000-dollars-for-demolished-houses/

Isaacs, Alick (2005) ‘The destruction of the Second temple’, The Jewish Agency for Israel, 23 August, online: http://www.jewishagency.org/jerusalem/content/23693

Jefferies, J.M.N. (2014) ‘The Palestine Deception 1915-1923’, Institute for Palestine Studies, Maryland (USA)

JMCC (2016) ‘Poll No. 87 – July 2016 – Local Elections & Stalled Negotiations’, Jerusalem Media & Communication Centre, 26 July, online: http://www.jmcc.org/documentsandmaps.aspx?id=872

JMCC (2017) ‘Poll No. 90 – Trump, the Peace Process & Elections’, Jerusalem Media and Communication Centre’, 6 September, online: http://www.jmcc.org/documentsandmaps.aspx?id=875

JMCC (2018) ‘Poll No. 91 – Trump’s Jerusalem Decision & Freedom of Expression’, Jerusalem Media & Communication Centre, 24 February, online: http://www.jmcc.org/documentsandmaps.aspx?id=878

JPost (2018) ‘Lieberman: Israel must immediately withdraw from U.N. Human Rights Council’, Jerusalem Post, 17 May, online: https://www.jpost.com/Breaking-News/Liberman-Israel-must-withdraw- immediately-from-UN-Human-Rights-Council-556701

JVL (2017) ‘Demographics of Israel: Jewish & Non-Jewish Population of Israel/Palestine (1517 – Present), Jewish Virtual Library, online: http://www.jewishvirtuallibrary.org/jewish-and-non-jewish-population-of- israel-palestine-1517-present

JVL (2018) ‘Israel International Relations: International Recognition of Israel’, Jewish Virtual Library, online: http://www.jewishvirtuallibrary.org/international-recognition-of-israel

Khalidi, Rashid, Lisa Anderson, Muhammad Muslih and Reeva Simon (Editors) (2010) The Origins of Arab Nationalism, Colombia University Press, New York

Khamenei, Ayatollah (2016) ‘Discord is enemy’s tool to dominate Muslim nations: Ayatollah Khamenei’, 17 December, Khamenei.ir, online: http://english.khamenei.ir/news/4455/Discord-is-enemy-s-tool-to- dominate-Muslim-nations-Ayatollah

Khamenei, Ayatollah (2017) ‘We are with every group that is steadfast on the path of resistance: Ayatollah Khamenei’, Khamenei.ir, 21 Feb, online: http://english.khamenei.ir/news/4644/We-are-with-every-group- that-is-steadfast-on-the-path-of-Resistance

Klingbail, Sivan and Shanee Shiloh (2012) ‘Bye the beloved Country – why almost 40 percent of Israelis are thinking of emigrating’, Haaretz, 15 December, online: https://www.haaretz.com/.premium-bye-the- beloved-country-1.5273011

Knesset (2014) ‘Constitution for Israel: The State of Israel as a Jewish State’, online: http://knesset.gov.il/constitution/ConstMJewishState.htm

Leverett, Flynt and Hilary Mann Leverett (2014) ‘The Two State Solution is dead’, The National Interest, online: http://nationalinterest.org/feature/the-two-state-solution-dead-10862

Levy, Gideon (2018) ‘Sixty-seven Things Gideon Levy Loves About Israel’, Haaretz, 25 April, online: https://www.haaretz.com/opinion/.premium.MAGAZINE-gideon-levy-finds-67-things-he-loves-about- israel-1.6027888

Leibowitz, Ruthie Blum (2007) ‘I didn’t suggest we kill Palestinians’, Jerusalem Post, 10 October, online: https://www.jpost.com/Features/I-didnt-suggest-we-kill-Palestinians

Lieber, Dov (2017) ‘The rise of Raed Salah, Israel’s Islamist leader who wants Jerusalem at the heart of a caliphate’, Times of Israel, 16 August, online: https://www.timesofisrael.com/the-rise-of-raed-salah- israels-islamist-leader-who-wants-jerusalem-at-the-heart-of-a-caliphate/

Lynch, Jake (2009) ‘Politicide or politic: Gillard and the Gaza muzzle’, Sydney Morning Herald, 10 July, online: https://www.smh.com.au/politics/federal/politicide-or-politic-gillard-and-the-gaza-muzzle- 20090709-deju.html

Ma’an (2014) ‘Death toll in Gaza hits 1,088 as Israel resumes bombardment’, Ma’an News Agency, 29 July, online: http://www.maannews.com/Content.aspx?id=716726

Masalha, Salman (2017) ‘Ashkenazi Jews are to Blame for Israel’s Ethnic Rift’, Haaretz, 3 March, online: https://www.haaretz.com/opinion/.premium-ashkenazi-jews-are-to-blame-for-israels-ethnic-rift-1.5444531

Morrison, David (2018) ‘The ICC Prosecutor Warns Israel about Gaza Killings’, American Herald Tribune, 9 June, online: https://ahtribune.com/world/north-africa-south-west-asia/palestine/2295-icc-prosecutor-gaza- killings.html

MSPUN (2013) ‘Status of Palestine’, Mission of the State of Palestine to the UN, 1 August, online: http://palestineun.org/status-of-palestine-at-the-united-nations/

MSPUN (2018) ‘Diplomatic relations’, Mission of the State of Palestine to the UN, online: http://palestineun.org/about-palestine/diplomatic-relations/

Naji (2018) interview with this writer at Bethlehem, Occupied Palestine, February

Nathan, Julie (2017a) ‘Can There Be Judaism Without Zionism?’, ABC Religion and Ethics, 1 August, online: http://www.abc.net.au/religion/articles/2017/08/01/4711094.htm

Nathan, Julie (2017b) ‘Antisemitism on parade’, J-Wire, 24 February, online: http://www.jwire.com.au/antisemitism-on-parade/

Nirenberg, David (2013) Anti-Judaism: The Western Tradition, W.W. Norton, New York NKI (2018) ‘Neturei Karta International’, online: http://www.nkusa.org

Ostrer, Harry (2001) ‘A genetic profile of contemporary Jewish populations’, Nature Reviews: Genetics, Vol2, November, 891-898, online: https://www.nature.com/articles/35098506.pdf

Ostrer, Harry (2010) ‘Abraham’s Children in the Genome Era: Major Jewish Diaspora Populations Comprise Distinct Genetic Clusters with Shared Middle Eastern Ancestry’, The American Journal of Human Genetics, June, 43(6), DOI10.1016/j.ajhg.2010.04.015

Ostrer, Harry and Karl Skorecki (2012) ‘The population genetics of the Jewish people’, Human Genetics, 10 October, online: https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs00439-012-1235-6

Pappe, Ilan (2006) The Ethnic Cleansing of Palestine, Oneworld Publications, London

Pappe, Ilan (2014) ‘Israel’s incremental genocide in the Gaza ghetto’, Electronic Intifada, 13 July, online: https://electronicintifada.net/content/israels-incremental-genocide-gaza-ghetto/13562

Pedatzur, Reuven (2007) ‘The ‘Jordanian Option,’ the Plan That Refuses to Die’, Haaretz, 25 July, online: https://www.haaretz.com/1.4954947

Phillips, Laura; Arianna Lissoni and Ivor Chipkin (2014) ‘Bantustans are dead – long live the Bantustans’, Mail and Guardian, 11 July, online: https://mg.co.za/article/2014-07-10-bantustans-are-dead-long-live-the- bantustans

Provence, Michael (2005) The Great Syrian Revolt, University of Texas Press, Austin

Qumsiyeh, Mazin B. (2011) Popular Resistance in Palestine: a history of hope and empowerment, Pluto Press, London

Reeves, Philip (2013) ‘On Multiple Fronts, Russian Jews Reshape Israel’, NPR, 2 January, online: https://www.npr.org/2013/01/02/168457444/on-multiple-fronts-russian-jews-reshape-israel

Reinhart, Tania (2006) The Road Map to Nowhere, Verso, London

Reuters (2010) ‘Israel can’t defeat Hezbollah: Israeli expert’, 16 December, online: https://www.reuters.com/article/us-israel-lebanon/israel-cant-defeat-hezbollah-israeli-expert- idUSTRE6BF20L20101216

Rubin, Rita (2013) ‘Jews a Race’ Genetic Theory comes under fierce attack by DNA expert’, 7 May, Forward, online: https://forward.com/news/israel/175912/jews-a-race-genetic-theory-comes-under-fierce-atta/

Ryan, Caitlin (2015) ‘Everyday resilience as resistance: Palestinian women practicing Sumud’, International Political Sociology, Vol 9 Issue 4, December, https://doi.org/10.1111/ips.12099

Sa’di, Ahmad H. and Lila Abu-Lughod (2007) Nakba: Palestine, 1948, and the Claims of Memory, Colombia University Press, New York

Sales, Ben (2017) ‘Can Israel bring home its million US expats?’, Jerusalem Post, 1 August, online: https://www.jpost.com/Diaspora/Why-more-Israelis-are-moving-to-the-US-501301

Sand, Shlomo (2010) The Invention of the Jewish People, Verso, London Segev, Tom (1999) One Palestine Complete, Abacus, London

Shadid, Mohammed K. (1988) ‘The Muslim Brotherhood Movement in the West Bank and Gaza’, Third World Quarterly, Vol. 10, No. 2, Islam & Politics (Apr., 1988), pp. 658-682

Shasha, David (2010) ‘Sephardim, Ashkenazim, and Ultra-Orthodox Racism in Israel’, HuffPost, 21 June, online: https://www.huffingtonpost.com/david-shasha/sephardim-ashkenazim-and_b_615692.html

Shlaim, Avi (2001) The Iron Wall, W. W. Norton Company, New York

Singh Sarila, Narendra (2005) The Shadow of the Great Game, Harper Collins, Noida (India)

Spiro, (2018) Natalie Portman: I’m not pro-BDS, I’m anti Netanyahu’, Jerusalem Post, 21 April, online: https://www.jpost.com/Israel-News/Culture/Natalie-Portman-Im-not-pro-BDS-Im-anti-Netanyahu-551384

Streicher, Julius (1938) Speech of 21 April 1932 in Kampf dem Weltfeind, Stürmer Publishing House, Nuremberg

Streicher, Julius (1945) ‘Julius Streicher’s Political Testament: My Affirmation’, Der Stürmer, 3 August, online: http://der-stuermer.blogspot.com.au/2015/09/julius-streichers-political-testament.html

Talhami, Ghada Hashem (2001) Syria and the Palestinians, University Press of Florida, Gainesville  Tekuma, Moshav (2009) ‘How Israel Helped to Spawn Hamas’, The Wall Street Journal, 24 January, online:

http://web.archive.org/web/20090926212507/http:/online.wsj.com/article/SB123275572295011847.html TOI (2016) ‘Netanyahu ally: West Bank annexation would be ‘a disaster’, Times of Israel, 31 December,

online: https://www.timesofisrael.com/netanyahu-ally-west-bank-annexation-would-be-a-disaster/

TOI (2018) ‘Court overturns decision to free Islamist cleric accused of incitement’, Times of Israel, 30 march, online: https://www.timesofisrael.com/court-overturns-decision-to-free-islamist-cleric-accused-of- incitement/

Trachtenberg, Joshua (2014) The Devil and the Jews: The Medieval Conception of the Jew and Its Relation to Modern Anti-Semitism, The Jewish Publication Society, Philadelphia

TTJ (2018) ‘True Torah, Jews Against Zionism’, online: http://www.truetorahjews.org

Tuchman, Barbara (1956) Bible and Sword: how the British came to Palestine, Papermac, London

UNGA (1947) ‘Resolution 181 (II). Future government of Palestine’, United Nations General Assembly, 29 November, online: https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/0/7F0AF2BD897689B785256C330061D253

UNGA (1974) ‘Importance of the universal realization of the right of peoples to self-determination and of the speedy granting of independence to colonial countries and peoples for the effective guarantee and observance of human rights’, A/RES/3246 (XXIX), 29 November, online: https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/0/C867EE1DBF29A6E5852568C6006B2F0C

UNGA (1978) ‘Resolution A/RES/33/24 ‘Importance of the universal realization of the right of peoples to self-determination and of the speedy granting of independence to colonial countries and peoples for the effective guarantee and observance of human rights’, 29 November, online: https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/0/D7340F04B82A2CB085256A9D006BA47A

UNGA (2012) ‘General Assembly Votes Overwhelmingly to Accord Palestine ‘Non-Member Observer State’ Status in United Nations’, 29 November, online: https://www.un.org/press/en/2012/ga11317.doc.htm

UNGA (2017) ‘General Assembly Overwhelmingly Adopts Resolution Asking Nations Not to Locate Diplomatic Missions in Jerusalem’, 21 December, online: https://www.un.org/press/en/2017/ga11995.doc.htm

UNISPAL (1967) ‘Security Council: Resolution 242 (1967) of 22 November 1967, United Nations: Question of Palestine, online: https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/0/7D35E1F729DF491C85256EE700686136

UN News Centre (2004) ‘International Court of Justice finds Israeli barrier in Palestinian territory is illegal’, UN News, 9 July, online: https://news.un.org/en/story/2004/07/108912-international-court-justice-finds- israeli-barrier-palestinian-territory-illegal

UWI (2014) ‘More IDF Casualties in Gaza Operation’, United With Israel’, United With Israel, 28 July, online: https://unitedwithisrael.org/more-idf-casualties-in-gaza-operation/

Vidal, Dominique (1997) ‘The expulsion of the Palestinians re-examined’, le Monde Diplomatique, December, online: https://mondediplo.com/1997/12/palestine

Wadi, Ramona (2018) ‘How Israel Dehumanises Palestinian Resistance’, Middle East Eye, 23 April, online: http://www.middleeasteye.net/columns/how-israel-dehumanises-palestinian-resistance-1670727322

Walker, Richard (2014) ‘Tens of thousands of Jews leaving Israel for Germany’, American Free Press, 26 October, online: http://americanfreepress.net/tens-of-thousands-of-jews-leaving-israel-for-germany/

Weiss, Phillip (2018) ‘Israel just lost American Jews’, MondoWeiss, 5 April, online: http://mondoweiss.net/2018/04/israel-just-american/

White, Ben (2017) ‘BDS’ effect on Israel’, Middle East Monitor, 29 November, online: https://www.middleeastmonitor.com/20171129-international-day-of-solidarity-with-the-palestinian- people-2/

Yehoshua, A.B. (2018) ‘Time to Say Goodbye to the Two-state Solution. Here’s the Alternative’, Haaretz, 19 April, online: https://www.haaretz.com/israel-news/.premium.MAGAZINE-time-to-nix-the-two-state- solution-and-stop-israel-s-apartheid-1.6011274

Yinon, Oded (1982) ‘A Strategy for Israel in the Nineteen Eighties’, Redress Online, (Originally in Hebrew in KIVUNIM (Directions), A Journal for Judaism and Zionism, Issue No 4, Winter 5742, February 1982), online: http://www.redressonline.com/wp-content/uploads/2016/03/A-Strategy-for-Israel-in-the-Nineteen- Eighties-Oded-Yinon.pdf

Burimi: The Future of Palestine v.6 /ml