nga Vesel Lekaj
22 tetor 2025
Ju përshëndes të gjithëve!
Të dashur pjesëmarrës, po takohem për të kujtuar 2-vjetorin e nismës së Deçanit. Kjo iniciativë ishte krejtësisht e re e kohës moderne. Më 20 tetor 2023 përpiluam një deklaratë me moton që të mos jemi më muslimanë. Ishte ky një aktivitet kundër të keqes dhe segmente nga ortodoksia serbe dhe islami në përgjithësi e rrezikojnë kombin shqiptar. Nuk deshëm ta kundërshtojmë e as ta rinovojmë islamin se s’ka mundësi, por u larguam krejtësisht prej tij. Asnjë model tjetër nuk ishte i mjaftueshëm për nesa largimi vullnetar e përfundimtar nga kjo fe. Ndërtuam një deklaratë me 3 opsione të lira sipas prononcimeve tona të ditës së parë. Mund të ishte meritë ilire, dardane e laike, se feja e shqiptarit është shqiptaria dhe të tjerë që të rikthehemi pa humbur kohë në katolicizëm në fenë e të parëve tanë, gjerësisht në këtë kulturë dhe qytetërim evropian. U tha se do të ketë edhe iniciativa të tjera individuale e grupore sipas vullnetit të secilit.
Prononcime tjera jashtë kësaj deklarate dhe jashtë zyrës sonë, por që thirren në lëvizjen e Deçanit dhe hutojnë opinionin nuk kanë të bëjnë me këtë organizim, por që ne nuk zhvillojmë debate të panevojshme në këtë drejtim. Autorizimet tona janë me shkrim dhe te konfirmuara. U bë apel që te ruhet me meçuri nisma.
Duhet ta respektojmë llojin e lirë të punës dhe përcaktimit të secilit. Një musliman i mirë që nuk e dëmton atdheun tonë është i nderuar. Ne jemi nisur nga gjendja faktike në Kosovë dhe nuk morëm përgjegjësinë e kundërshtimit të problemeve të tjera fetare jashtë terrtorit të Republikës së Kosovës.
Edhe pse kjo po bëhet vetëdije e përgjithsme nacionale e gjithe shqiptareve kudo që janë.
Si nismë ne nuk u ndikuam nga askush. As nga brenda e as nga jashte e as nga rrethanat momentale të situatave, qoftë në lindje apo kudo tjetër në botë. Përfaqësuesit kryesorë të fesë islame këtë e dinë mirë, por duan t’i shiten me mashtrim simpatizantëve të vet ekstrem.
Si popull autokton ne i kemi hallet tona në Kosovë dhe nuk presim t’i përfundojnë të tjerët krizat e pafundme atje. Nisma jonë është krejtësisht autoktone, por me mbështetje të madhe kombëtare si dhe nga miqtë tanë të interesuar.
Ky aktivitet i largimit vullnetar nga islami është i hershëm e me përvojë. Ka individë dhe grupe që kanë dhënë kontribut në këtë drejtim dhe tërë kjo është një mësim i mirë për ne. Ishim të inspiruar nga shkolla, nga të gjitha ngjarjet historike paraprake e sidomos me veprën e madhe të kryeheroit Gjergj Kastrioti, të cilin e kemi vendosur në ballë të frymëzimit tonë.
Lëvizja e Deçanit nuk u thotë njerëzve të shkojnë në këtë apo atë fe. Hoxhallarë të shumtë të Ballkanit dhe shërbimet serbe janë bërë bashkë në dramën e madhe madhe të asimilimit tonë. Asnjë shtet ballkanit nuk i ka disa prijës fetarë aq antikombëtarë sa shqiptarët kundër vendit të vet. Nuk ka më urgjencë për shqiptarët sesa të hiqet ky mentalitet lindor si kulturë dhe si fe në këtë pjesë të Evropës. Largimi nga islami ekstrem është patriotizëm. Ndër 2 atdhetarizmat më të mëdhenj në histori që pas vdekjes së Skënderbeut dhe pavarësisë së vendit tonë. Imani i keq duhet të bojkotohet nga kontaktet dhe nga të gjitha shërbimet e sidomos në varrime nga lamtumira e fundit e jetës sonë tradicionale.
Sot ezani i lartë ne Prishtinë sidomos në afërsi të Parlamentit i tmerron qytetarët dhe të huajt. Asnjë tradhëti s’ka pasur më liri se sa aktiviteti i tyre në këto troje.
Iman të ndryshëm kanë prodhu një rini ekstreme duke prediku se vetëm islami është fe e pranuar te Zoti duke ju kujtuar atyre vdekjen dhe ditën e gjykimit. Zoti nuk është i njëanshëm të shkojë sipas mashtrimeve të këtij lloji. Sa korruptues duhet të jetë ky Zot në sy të këtyre imanëve muslimanë injorantë?
Sa lëndë të madhe për drejtësi është sidomos kjo veprimtari e fundit skandaloze 25-vjeçare për të cilën nuk u morën masa serioze asnjëherë. U derdh aq shumë helm nga goja e tyre për 500 vjet.
Nisma jonë nuk u themelua që të bisedojë me prijës të tillë fetarë dhe as që t’i komentoj librat e tyre të teologjisë. Islami nuk mund ta kontrollojë ekstremin brenda llojit të vet. Llumi liberal dhe disa analistë duke fjetur në shtratin zhvatës të këtyre rrymave mundohen ta mbajnë mesin dhe balancin e feve si të njëjta.
Disa nga politikanët tanë udhëheqës nga frika e humbjes së pushtetit dhe duke qenë tej mase të korruptuar e me vepra të kqija deri në pa kufij nuk morën masa ndaj këtj fenomeni pas luftës çlirimtare. Përkundrazi hezituan, disa të tjerë filtruan me këto forca ekstreme dhe mashtruan miqtë tanë ndërkombëtarë. Pothuajse të gjtha shtetet islame në botë janë aleatë të rusëve, serbve dhe në koalicion me ta. Cilin argument tjetër duan njerëzit tanë që i mbështesin këto vende aq verbërisht?
Me fenë islame në zemër të Evropës çdo luftë që e fituam pas pak vitesh do të rikthehet në zero aty ku filluam. Edhe europianët kanë bërë lëshime e gabime në këtë drejtim dhe tashmë i friksohen të ardhmes së fëmijëve të vet. Në vendet e tyre ata kanë filluar të marrin masa urgjente për ekstremin dhe emigracionin. Tashmë partitë e djathta po rriten me shpejtësi. Ky teh revolte në disa drejtime do të masivizohet tej mase. E keqja tjetër ëdhtë se prononcohet edhe ndonjë ish zyrtar i lartë i Kosovës në favor te ekstremit dhe kundër lëvizjes sonë.
T’i shihni këto evidenca njerëzish me histori të keqe për t’ju kujtuar më vonë pasardhësve dosjet e tyre të trashëgimisë. Sot në viset shqiptare atje ku ka më pak liri, ka më shumë fe islame. Ne nuk duam që në emër të kësaj feje të coptohemi si Bosna. Ky drejtim mbart peshën e përgjegjësisë së miliona shqiptarë të humbur e të tretur pa emër, pa nam e nishan në këto troje.
E përsërisim edhe një herë se po të mos ishte kjo rezistencë e madhe e shqiptarëve në shekuj, nuk do të ishte kufiri evropian në mesdhe. I përshëndesim të rikthyerit në rrënjë të tyre si patriotë e nacionalistë të vërtetë duke zgjidhur nyjen kryesore të këtyre problemeve, duke stabilizuar familjet dhe kombin në përgjithësi. Fëmijët tanë nuk keqpërdoren më duke terrorizuar si klandestin metropolet e Evropës e duke qenë pjesëmarrës në lufta te huaja të pakuptimta. Ne e dimë se në shumicë shqiptare nuk janë fetarë dhe janë më të liruarit nga këto ngarkesa e prisë nga të gjithë popujt e tjerë të Evropës. Por ne nuk e kemi luksin të deklarohemi të zëshëm se jemi aq neutral me fe e ateistë kur disa nga familjet tona i kemi ende në kulturëne huaj lindore dhe në evidencat e tyre duke na përsëritur cdo ditë atë përqindje poshtëruese në sytë e botës.
Sot jemi të rreshtuar krah me koalicionin më të madh botëror në histori. Kësisoj për herë të parë me mundësi kaq të mëdha Amerika, Evropa dhe NATO derdhën një pjesë të madhe të buxhetit 50-vjeçar vetëm për shqiptarë. Këtë nuk duhet ta harrojmë.
Ne duhet të japim argumente shtesë miqve tanë qëna ndihmuan e na çliruan e që sot për fatin tonë të mirë e kanë fuqinë në dorë. Por dëshirën tonë për ndryshime e kemi vonuar.
Kemi rritur ekstremizmin pas kaq shekujsh. Kemi legjitimuar të keqen liri me të njëjtët hapa si ajo pjesëz e errët e historisë sonë e të kaluarës okupuese. Padrejtësitë kryesore duhet t’i largojmë dalëngadalë dhe jo ato përnjëherë. Mos t’i friksojmë aleatët tanë ku disa prej tyre kanë përgjegjësitë në padrejtësitë e hershme si ato të ndarjes së tokave tona, por që sot shumica prej tyre janë me ne. Detyra jonë është mbrojtja, afirmimi dhe rikthimi i shqiptarëve në identitet si qytetërim, paqe, vlerë njerëzore e kulturore. Vetëm ky drejtim do t’i zgjidhë një herë e mirë te gjitha problemet pas kaq shekujsh, njerëzit serioz lëvizës e simpatizantë të saj t’ju shmangen përplasjeve politike dhe interesave të tyre klanore.
E përserisim edhe një here se politizimi partiak i lëvizjes është kanceri më vdekjeprurës i saj. Megjithatë këmbëngulësia e anëtarëve pro këtij misioni është më e madhe se ndarja politike mes tyre. Le të votojnë e t’i përkrahim individët e partive që i preferojnë, por të cilët ndihmojnë drejtimin tonë. Asnjë drejtim tjetër nuk te provokon gjendjen emocionale me plot sakrifica, batica e zbatica sa nisma në fjalë.
Këtë iniciativë e nisëm si atdhetarë e jo si fetarë të ndarë në katolik e muslimanë. Të gjithë jemi bashkë. Intelektualët duhet të inkuadrohen më shumë në këtë projekt madhor. Nuk mjafton duke thënë se jemi kundër kësaj të keqeje e disa të tjerë duke pritur shumicën. Secili shqiptar të ndihmojë në mënyrën e vet. Me shembuj konkret familjet tashmë e kanë ritmin e kthimit nën rrënjët e veta dhe po largohen nga e keqja edhe zyrtarisht. Ta bëjmë realitet këtë mrekulli shpirtërore në favor të kombit, këtë veprim të madh historik e stabilizues. Sot asnjë komplot serb e ndonjë tjetër nuk mund ta ndalë këtë vullnet dhe këmbëngulje të shqiptarëve për të fituar këtë betejë vendimtare për fatin tonë të ekzistencës.
Të gjithë ne kemi lindur për ta zgjidhur këtë problem sot dhe jo nesër. T’ju ndihmojmë pasardhësve tanë që ata kurr më të mos i sprovojnë mundësitë e as vështirësitë e kohës sonë.
Ju faleminderit!
