Revolucioni gjuhësor shkatërroi thelbin islamik të turqishtes!

Nga: Yusuf Kaplan

Gjuha e Turqisë u masakrua brutalisht; ishte një vrasje e paprecedentë që tejkalon çdo limit apo arsye. Revolucioni i alfabetit dhe gjuhës e çoi Turqinë drejt një vetëvrasjeje që do ta bënte atë të shkëputej nga bota e qytetërimit të cilës i përket dhe në ndërtimin e së cilës ajo luajti një rol kryesor. Kjo vrasje është më e madhja e përjetuar se çdo komunitet tjetër në botë!

PROVIMI SI U SHKATËRRUA GJUHA JONË!

“Qëllimi i vetëm dhe, në fakt, objektivi më i rëndësishëm i reformës së alfabetit nuk ishte sigurimi i rritjes së shkrim-leximit. Një nga qëllimet themelore të revolucionit ishte mbyllja e dyerve të së kaluarës për gjeneratat e reja, shkëputja e lidhjeve me botën arabo-islamike dhe dobësimi i ndikimit të fesë mbi njerëzit. Brezat e rinj nuk do të jenë në gjendje të mësojnë shkrimin e vjetër dhe veprat e reja të botuara në shkrimin e ri do të ishin nën kontrollin tonë. Meqenëse veprat fetare janë shkruar në shkrimin e vjetër, ato nuk do të lexohen, dhe kështu ndikimi i saj tek njerëzit do të humbasë”.

Kjo deklaratë i përket ish Shefit Kombëtar të Turqisë Ismet Inonu. Këto fjalë mund të gjenden në librin me titull “Ismet Inonu / Hatıralar” (Kujtime) botuar në 1968 nga Sabahattin Selek. Sidoqoftë, këto fjali u hoqën nga shtypshkrimet e mëvonshme.

Selek thotë se ka pasur pjesë të cilat ai i regjistroi por nuk i publikoi.

Askush nuk mund të mos mendojë: Çfarë mund të ketë thënë më shumë Inonu se një pjesë e konsiderueshme ishte “censuruar”?

Edhe disa nga deklaratat e Inonu që e bënë atë pjesë në botim janë të vështira për t’u gëlltitur. Ato janë të mjaftueshme për të zbuluar saktësisht qëllimin e vërtetë që fshihej prapa reformave dhe të vërtetat e fshehura!

Turqishtja osmane: GJUHA E PASUR E BOTËS

Një shekull më parë, kishte një lëvizje të fortë që mbështeti mësimin e Greqishtes së Lashtë dhe Latinishtes në shkollat e mesme në Turqi si lëndë të detyrueshme! Nëse Turqia po perëndimorizohet, ajo duhet të perëndimorizohet plotësisht, dhe kështu fëmijët tanë duhet të mësojnë gjuhët themeluese të kulturës dhe ideologjisë perëndimore!

Poeti turk Yahya Kemal ishte ndër avokatët e rëndësishëm të kësaj lëvizjeje “neo-greke”. Edhe pse befasues, ky ishte realiteti! Sidoqoftë, Kemal hoqi dorë nga kjo ide prej budallai, me shpejtësinë e vetëtimës, kur dëshmoi ligjërimin pasionant të Sorelit mbi nacionalizmin francez në klasat e tij në Francë!

Poeti kishte fituar vetëdije historike në Paris! Besir Ayvazoglu rrëfen në mënyrë të hollësishme “kthimin në shtëpi” të Kemalit nga Parisi në monografinë e tij të vogël, por të klasit të parë, të titulluar, “Eve Dönen Adam” (Njeriu që u kthye në shtëpi)!

Një Konferencë Kombëtare e Edukimit u mbajt në Antalia në 2014 dhe u morën vendime kritike, historike. Një nga këto vendime ishte përfshirja e turqishtes osmane si lëndë mësimore në shkollat e mesme.

Atëherë, si një rekord i thyer, disa grupe menjëherë treguan reagime jashtëzakonisht arkaike, primitive duke thënë, “A do të kthehemi në epokat e mesjetës?”

Megjithatë, turqishtja osmane është gjuha më e pasur në botë, jo për nga sasia, por nga cilësia.

Në këtë aspekt, si gjuhë shumë e pasur është shumë larg nga anglishtja. Nuk ka dyshim se çdo pretendim rreth anglishtes që ka thellësi filozofike është mbledhje e kotë.

Turqishtja Osmane është gjuha e vetme në thellësi që u kultivua duke tërhequr gjuhët ideologjike të të gjithë botës, gjuhët e artit, gjuhët e shkencës, shkurtimisht të gjitha gjuhët civilizuese dhe më pas i filtroi ato përmes arabishtes kuranore, e cila është shtylla kurrizore dhe thelbi i turqishtes osmane.

Turqishtja Osmane është e vetmja gjuhë botërore që ka qenë në gjendje të përshtatë konceptet kryesore të arabishtes, persishtes, hebraishtes dhe madje sanskrite, si dhe koncepteve kryesore të greqishtes së lashtë dhe gjuhën latine, dy gjuhët themeluese të civilizimit perëndimor, frëngjisht, anglisht, Italisht, gjuhë ballkanike dhe ruse.

Ndalimi i një gjuhe të tillë globale “shumë-shtresore”, të thelluar dhe të gjerë në Turqi përmes Reformës në Gjuhë është vetëvrasje e plotë!

NËSE TURQISHTJA OTOMANE NUK DO ISHTE NDALUAR

Megjithatë, nëse Turqishtja Osmane nuk do të ishte ndaluar, ajo do të kishte vazhduar përparimet e saj në periudhat Kushtetuese, dhe duke pasur një gjuhë kaq të thellë, fisnike dhe të gjerë të civilizimit, ne do të kishim bërë zbulime të paimagjinueshme të mëdha në ideologji, art dhe jetë.

Ne mund të themi, qofshin të shkuara ose siç thotë Ludwig Wittgenstein, “Ajo që është shqyer është grisur”, dhe të vazhdojmë të qëndrojmë në gjuhën tonë me shpejtësi të plotë.

Abu Bakr al-Razi thotë, “Gjuha është pasqyra e mendjes dhe zemrës”.

Shiko në pasqyrë. Cfarë shikon?

Nga ana tjetër, Wittgenstein tha, “Kufijtë e gjuhës sime do të thotë kufijtë e botës sime”.

Unë them: Bota juaj është aq e madhe sa gjuha juaj! Nëse gjuha juaj është e kufizuar, edhe bota juaj është e kufizuar!

KUR E HUMBËM GJUHËN, E HUMBËM FENË

Problemi i vërtetë i Turqisë është gjuha: gjuha e civilizimit; humbja e një mentaliteti, mirëkuptimi dhe përsiatjeje islamike.

Mos të harrojmë se ai që nuk mund të mendojë, nuk mund të ëndërrojë dhe është i dënuar të dështojë.

Reforma Gjuhësore laicizoi gjuhën tonë, e cila u formua në dritën e zbulesës; e zvogëloi përmbajtjen e saj islamike. Feja dhe Islami e humbën thelbin e tyre.

Kur humbëm gjuhën, humbëm fenë dhe jeta u bë aq shterpë sa një shkretëtirë.

Mos të harrojmë: Njerëzit që humbin “gjuhën” e tyre humbin “vendin” e tyre, dhe njerëzit që humbin vendin e tyre gjithashtu do të humbin drejtimin e tyre dhe nuk mund t’i ofrojnë asgjë njerëzimit.

Merrni parasysh horizontet që një gjuhë e pasur si turqishtja osmane ka për të ofruar në terma afatmesëm dhe të gjatë.

Prandaj, unë pyes: A doni të shkatërroni një komb?

Shkatërroni gjuhën dhe kulturën e tyre! Nxirrni brezat e rinj në një kompleks inferioriteti dhe shkatërroni besimin e tyre!

Ky vend nuk vuajti nga asgjë më shumë sesa vuajti nga duart e “kolonialistëve vendas”!

Edhe Perëndimi kolonialist nuk mund të shkatërronte gjuhën dhe kulturën e tij në një masë të tillë. /GazetaImpakt/yenisafak/

NDANI KËTË POSTIM

Mund tju interesojne