Kur u arratis nga Siria me katër vajzat e tij, Said Dabash kurrë nuk e mendonte se do të jetonte në Shqipëri, një vend i varfër në skajin jugor të Evropës.
Megjithatë, shpresat e 45-vjeçarit për të arritur Gjermaninë u zhdukën nga rraskapitja.
Tani si mijëra emigrantë dhe refugjatë të tjerë, ai ka paraqitur kërkesë për azil në një shtet ballkanik të mbingarkuar nga fluksi.
“Nuk mund ta vazhdoj atë rrugë. Unë nuk kam forcën e 25-vjeçarëve”, u shpreh Dabash, një punëtor ndërtimi nga Aleppo.
Ai vëzhgoi si katër vajzat e tij luanin jashtë qendrës për azilkërkuesit në periferi të Tiranës, ku ata kanë jetuar në harresë për disa muaj pas largimit nga Siria në mars të 2017-ës.
Aplikimi i tyre për azil është në mesin e shumë kërkesave të depozituara në Shqipëri këtë vit.
Krahasuar me 307 kërkesa gjatë gjithë vitit 2017, deri në gusht të këtij viti ka pasur 3.000 aplikime për azil, sipas Pablo Zapata nga UNHCR.
Megjithatë, jo të gjithë ata që aplikojnë kanë në plan të qëndrojnë afatgjatë.
Pas disa muajve pushim, “shumë prej tyre tërheqin ose pezullojnë kërkesat e tyre për azil për të vazhduar udhëtimin e tyre”, tha Erida Skendaj, përfaqësuese e Komitetit të Helsinkit për Shqipërinë, një OJQ për të drejtat e njeriut.
Një burim policor i BE-së në Tiranë e përshkroi atë si një “abuzim” të sistemit të azilit, ndërsa ministria e brendshme e Shqipërisë thotë se “nuk ka më shumë se 500 raste të azilit të cilat janë duke u shqyrtuar”.
Por për të dobëtit, të moshuarit dhe ata si Dabash që udhëtojnë me fëmijët e vegjël, perspektivat për të vazhduar udhëtimin e rrezikshëm drejt veriut po humbasin thirrjen e tyre.
Vendet më afër perimetrit të Evropës Perëndimore kanë shtrënguar kufijtë e tyre.
Në rrugën e mëtejshme në veri të Bosnjës, emigrantët janë ndeshur me policinë që po i ndalon ata të hyjnë në Kroaci, anëtare e BE-së.
Autoritetet shqiptare janë të shqetësuar se forcimi i kufijve të Evropës, do të bëj që shumë dhe më shumë emigrantë të mbeten në vendin e tyre për një kohë të pacaktuar.
Shteti ballkanik po lufton tashmë me problemet e veta ekonomike, duke përfshirë papunësinë e lartë dhe emigrimin.
“Shqipëria nuk ka kapacitet për të marrë një numër shumë të madh të azilkërkuesve dhe t’u ofrojë shërbime në përputhje me standardet e BE-së”, tha zëvendës ministrja e brendshme Rovena Voda, duke shtuar se ata kanë kërkuar mbështetje më të madhe nga Bashkimi Evropian.
Shqipëria nuk ishte një ndalesë në rrugën e Ballkanit pasuar nga qindra mijëra emigrantë të që synonin BE-në në vitin 2015, duke shkaktuar një krizë në bllok pasi autoritetet e vendet përgjatë rrugës mbyllën kufijtë.
Por tani Shqipëria është bërë një vend tranzit në një rrugë të re që endet nëpër rajon, duke sjellë emigrantë nga Azia dhe Afrika e Veriut në Evropën Perëndimore.
Udhëtimi “i pabesë” shpesh përfshin kalimin nga Turqia në Greqi, përpara se të shkonte drejt veriut përmes territorit të brishtë të Ballkanit, ku ata përpiqen të arrijnë BE-në në kufirin e Kroacisë.
“Rruga është e vështirë, e pjerrët dhe përmes maleve në Shqipëri, Mal të Zi dhe Bosnje … rreziqet janë të mëdha”, tha Eness Kaddourei, një 27-vjeçar azilkërkues maroken i cili shpreson të kthehet shpejt në rrugë për të arritur në Belgjikë .
Shqipëria aktualisht nuk ofron objekte për emigrantët jashtë qendrës së pritjes në lagjen Babrru, e cila ka vend për 200 persona.
Emigrantë të tjerë përdorin kursimet e vogla dhe mbështetjen e azilit për të marrë me qira apartamente të lira.
Shqipëria, e cila shpreson të fillojë negociatat e pranimit në BE në 2019, ka refuzuar të krijojë “qendrat e kthimit” të propozuara për emigrantët të cilët janë refuzuar nga blloku, por nuk mund të detyrohen me forcë të kthehen në shtëpi pa një marrëveshje ri-pranimi.
Kryeministri shqiptar Edi Rama ka kundërshtuar idenë e shtyrë nga vende si Austria, duke thënë se emigrantët nuk ishin “mbetje toksike”. Por problemi nuk po zgjidhet.
Që nga janari, policia ka kapur 800 emigrantë çdo muaj duke udhëtuar përmes Shqipërisë nga Greqia.
Në fillim të tetorit, u nënshkrua një marrëveshje për të siguruar asistencën nga Agjencia Europiane Frontex në patrullimin e kufijve.
“Deri tani kemi arritur të përballojmë të vetëm fluksin e emigracionit, por nëse situata përkeqësohet, do të jetë e vështirë të arrihet pa ndihmën e vendeve të BE”, tha Voda nga ministria e brendshme.
Ndër azilkërkuesit që janë vendosur në Shqipëri, është edhe Ritag al-Rifai, një grua 26 vjeçare siriane dhe burri i saj palestinez Osama al-Sadiku, 28 vjeç.
Pas mbërritjes në Shqipëri në gusht, çifti nuk arriti të eci më tej në veri përmes Malit të Zi.
Gjashtë muajshe shtatzënë, Rifai tani jeton me burrin e saj në qendrën e azilit, ku ata po lënë pas ëndrrën për të arritur në Holandë.
“Nuk mendoj se do të largohemi”, tha al-Sadiku. “Me vullnetin e Zotit, ne do të qëndrojmë këtu”.
Nga Brisieda Mema për AFP
