Nga: Borzou Daragahi
Një grup iranian i mërguar që është shumë i dashur për konservatorët e Uashingtonit ka ngritur atë që kritikët e përshkruajnë si “një shtet brenda shtetii” në vendin e vogël ballkanik të Shqipërisë.
Nga një pronë e ruajtur mirë prej 84 hektarësh (340,000 metra katrorë ose 34 hektarë), e cila është krijuar në një kodër në fshatrat e Shqipërisë, grupi i quajtur Organizata Popullore e Muxhahidinëve të Iranit, e njohur zakonisht me akronimin MEK, ka filluar përpjekjet për të krijuar rrjetin e vet të radiokomunikimit dhe për të filluar operacione informacioni mashtruese për të ndikuar në debatin për Republikën Islamike, armikun e saj të shpallur, thonë dezertorët e grupit, të afërmit e anëtarëve, gazetarët shqiptarë, avokatët dhe një ish-zyrtar i inteligjencës.
Përveç kësaj, ai është akuzuar për mbylljen e anëtarëve brenda kampit kundër vullnetit të tyre, një pohim që ka ndjekur gjatë rganizatën, e cila udhëhiqet nga çifti iranian i mërguar Maryam dhe Massoud Rajavi dhe përshkruhet nga ish-anëtarët dhe ekspertët e Iranit si një kult politik.
“Ne duhet të jetojmë në një vend të lirë dhe demokratik. Por ata kanë ndërtuar një shtet brenda një shteti që zbaton ligjet e veta “, thotë Olsi Jazexhi, një shkrimtar shqiptar që është pjesë e ekipit ligjor që përpiqet të gjejë më shumë për grupin.
“Ata po sillen në Shqipëri si mafiozë që shkelin ligjet, shantazhojnë, paguajnë njerëz, rrahin njerëz, kërcënojnë dezertorët, duke akuzuar këdo që i pyet ata nëse janë agjentë iranianë dhe kontrollojnë e anëtarët e tyre në kamp nëpërmjet metodave totalitare staliniste. Dhe në fund, ata pretendojnë të jenë demokratë që do të shpëtojnë Iranin “.
The Independent arriti tek disa zëdhënës dhe përfaqësues të MEK-ut, duke kërkuar komente për këtë histori.
Ndërsa po përgatitej ky raport, organizata lëshoi një videoklip prej pesë minutash e gjysmë që tregonte pamjet me dron të asaj që quhej “kompleks banimi” i saj, i cili përbëhej nga dhjetra ndërtesa dhe një hyrje kryesore e rrethuar nga dy luanëve të artë, një simbol i MEK.
Videoja tregoi punët ndërtimore në kamp, si dhe anëtarët që pinë çaj me fqinjët shqiptarë, ose bëjnë muzikë në një studio, duke përfshirë një këngë të Frank Sinatra “My Way”.
Cifti Kanadez, Mostafa dhe Mahboubeh Mohammadi thonë se kanë luftuar për të marrë vajzën e tyre, Somayeh, nga MEK për 21 vjet.
Ata nuk kanë folur me të që nga viti 2004, kur ata udhëtuan për në Irakun qendror për të bërë një përpjekje të dëshpëruar për ta tërhequr atë dhe vëllain e saj të vogël nga kampi. Ata më parë kishin qenë simpatizantë dhe kishin mbledhur edhe para për grupin.
“Ne kemi dalë në rrugë dhe tregonim fotografi të iranianëve që regjimi kishte vrarë”, kujton Mostafa Mohammadi.
Por përfundimisht Mohammadi u kthye kundër grupit, të cilin ata pretenduan se kishin mashtruar vajzën e tyre për të udhëtuar në Irak, e morën pasaportën e saj dhe e futën atë në organizatë. Përmes përpjekjeve të jashtëzakonshme që përfshijnë diplomatë amerikanë dhe kanadezë, ata thonë se arritën të nxjerrin djalin e tyre nga kampi, i cili tani jeton në Kanada, por jo vajzën e tyre.
MEK thotë se Somayeh qëndron në organizatë me vullnetin e saj të lirë dhe ajo ka nxjerrë edhe video, ku mohon prindërit e saj.
Maryam Rajavi, bashkë-udhëheqëse e MEK, jep një fjalim video gjatë Samitit të Kryengritjes së Iranit në 2018 në Manhatan, 22 shtator 2018 (Reuters)
Të paktën një ish-anëtar i grupit në Tiranë thotë se ai ishte në gjendje të largohej nga organizata pasi u tha atyre se dëshironte të ndahej.
“Unë zgjedh të ndjek jetën time”, thotë ai, duke kërkuar që emri i tij të mos publikohet. “Nuk kishte presion për të qëndruar.”
Një deklaratë e gjatë nga grupi në faqen e internetit të tij, Këshilli Kombëtar i Rezistencës së Iranit, tha se Mostafa Mohammadi ishte në Teheran në vitin 2008, një pohim që ai e mohon dhe e quajti avokatin e Mohammadit një “agjent” në shërbimet e inteligjencës.
Video pesë minuta e gjysmë tregon pamjet e Somayeh Mohammadi, ku ajo këmbengul duke thënë se “regjimi iranian e detyron babain e saj të akuzojë MEK sikur e ka rrëmbyer atë”.
Kur Mohammadi erdhi për herë të parë në Shqipëri për të gjetur Somayeh, ata janë sjellë rrotull nga autoritetet në Tiranë, të cilët këmbëngulën se ajo nuk ishte në atë vend.
Por ata arritën të merrnin konfirmim nga një grup i ndjeshëm i zhvendosjes së refugjatëve vendas që ajo kishte mbërritur në Tiranë në 2015. Vetëm disa ditë para ballafaqimit me anëtarët e MEK-ut, Mohammadi arriti të nxiste një polic për të hyrë në kamp dhe të konfirmonte se ajo ishte atje , ndoshta hera e parë që një zyrtar shqiptar hyri në kompleks.
“Kjo ishte një goditje e madhe për MEK-un. Kjo zvogëlonte rolin e komandantëve në sytë e anëtarëve”, thotë Jazexhi.
Mohammadi kishte dëgjuar që ajo u bë një ditë në javë përkthyese për anëtarët e MEK-ut që kërkonin kujdes mjekësor, në një spital të Tiranës. Ata pritën pranë spitalit për ta parë atë në datën 27 korrik. Pas disa orësh pritje u dekurajuan dhe vendosën të ktheheshin në hotelin e tyre.
Një grup prej katër burrash, të cilët ishin zbatues të MEK-ut e rrethuan ciftin e moshuar dhe filluan të thërrisnin “terroristët” rreth tyre.
Policia arriti të ndërhyjë shpejt në përleshje. Por, duke frikësuar oficerët, zbatuesit e MEK-ut vazhduan ta godasin Mohammadin para tyre, duke bërtitur se çifti i moshuar ishte “terrorist”.
Policia mori Mohammadin si dhe zbatuesit e MEK dhe i coi të gjithë në një stacion policor të Tiranës. Udhëheqësit e MEK thirrën avokaten e tyre, Margarita Kola, si dhe disa liderë të grupit. Kola, e cila dikur ka punuar si këshilltare për ambasadën amerikane në Tiranë, pretendoi se ajo ishte duke vepruar në emër të amerikanëve.
“Ajo tha,” Ti e di kush jam apo jo? Unë nuk jam vetëm një avokat, jam përfaqësues ligjor i ambasadës amerikane”, kujton Migena Banna, avokatja që përfaqëson Mohammadin, i cili ishte gjithashtu në stacionin policor. Pas kësaj tha ajo policia ndryshoi sjellje.
Kola tha për The Independent se ajo nuk punonte për ambasadën amerikane, por nuk pranoi të përgjigjet nëse ajo e kishte pranuar këtë fillimisht.
Nën presion, policia i lejoi anëtarët e MEK të shkonin, por mbajtën Mohammadin për tetë orë. Prokuroria e Tiranës tha për The Independent se rasti mbetet nën hetim.
Mostafa Mohammadi shkoi në një spital për trajtim për plagët e tij. Videoja e paketës së zbatuesve të MEK që sulmuan çiftin, gjatë kësaj kohe ishte bërë virale në mediat sociale shqiptare. Stacionet televizive lokale arritën të takonin çiftin dhe tregimet rreth kërkimit të vajzës së tyre filluan të përhapen. Shqiptarët u zemëruan.
“Ne kemi kaq shumë refugjatë të tjerë, sirianë, irakianë. Ata mund të bëjnë gjithçka. Ata bëjnë pazar. Ata janë jashtë në rrugë, “thotë Jazexhi. “Ku janë këta njerëz të MEK-ut? Pse nuk mund t’i shohim ato? ”
Koloneli në pension Ylli Zyla, ish-zyrtar shqiptar i kundër-terrorizmit dhe i inteligjencës, është bërë një vëzhgues i MEK.
Pjesa më e madhe e botës u shqetësua kur Donald Trump u zgjodh president i SHBA në nëntor 2016. Udhëheqësit e MEK-ut festuan.
“Ishte sikur një martesë,” kujton Hassan Heyrani, një ish-anëtar i komitetit politik të grupit, i cili ka dezertuar këtë vit. “Ishte e gjithë zgjedhja e Trump që nxiti grupin të shkonte përpara me kampin e ri. Ata ishin kaq të lumtur. Ata thanë: “Motori gjeopolitik i rajonit është duke u kthyer”.
Historia e grupit 50-vjeçar lidhet me luftërat, kryengritjet dhe kthesat politike të Lindjes së Mesme. Ajo u themelua nga studentët e majtë disa dekada më parë për të luftuar kundër regjimit të Shah Mohammad Reza Pahlavi të Iranit, duke kryer vrasje të zyrtarëve amerikanë në Iran që e mbështetën atë.
Më vonë u kthye kundër klerikëve që morën përsipër në Teheran gjatë revolucionit të vitit 1979, duke organizuar sulme me bomba gjatë viteve 1980, kur iu dha një kamp në verilindje të Bagdadit dhe u bashkua me Saddam Hussein në luftën Iran-Irak.
Kjo lëvizje shkatërroi popullaritetin e saj në mesin e shumicës dërrmuese të iranianëve. Por me dhjetra tanke dhe mijëra luftëtarë të vendosur në një kompleks të shkretë dhe shkretëtirë të quajtur Kampi Ashraf, në një provincë ngjitur me kufirin iranian, mbetën një kërcënim për Republikën Islamike.
Pasuritë e saj ndryshuan pas pushtimit të Irakut të udhëhequr nga SHBA në 2003 dhe përmbysjes së Sadam Huseinit. Forcat amerikane në fillim bombarduan grupin si një shtojcë të regjimit të Bagdadit. Por konservatorët e Uashingtonit më vonë filluan të kultivojnë MEK-un si një mënyrë potenciale për të ushtruar presion mbi Teheranin.
Grupi përfundimisht u përplas me politikanë të mbështetur nga iranianët e elitës së re politike të Irakut. Anëtarët u kërkuan të largoheshin nga kampi Ashraf, i cili u mor nga milicia e Brigadës Badr të mbështetur nga Irani dhe u zhvendos në Camp Liberty, në kompleksin e njëjtë si forcat amerikane dhe Aeroportin Ndërkombëtar të Bagdadit.
Nën presionin e autoriteteve të Bagdadit për të hequr grupin, SHBA arriti të bindë qeverinë e Shqipërisë për të marrë disa qindra anëtarë të grupit si refugjatë në vitin 2013, në atë që u përshkrua si një gjest humanitar.
Por, ndërsa u sulmuan nga militantët Shia të mbështetur nga Irani, si dhe nga presioni i militantëve të Isis, plani për të lëvizur disa qindra në Shqipëri u kthye në sjelljen e gjithë organizatës nga Iraku në Evropën Juglindore.
Pasi ata u zhvendosën plotësisht në Shqipëri, grupi u zhvendos për herë të parë në një varg ndërtesash të zbrazëta banimi të shpërndara nëpër qytet dhe vazhdoi të zbehet në errësirë.
Udhëheqësit u përpoqën për të mbajtur anëtarët e tyre të izoluar. Ata u përpoqën të ngrinin barriera rreth një ndërtese apartamentesh, por ato u shkatërruan menjëherë nga autoritetet lokale.
Cifti kanadez Mostafa dhe Mahboubeh Mohammadi janë përpjekur të marrin vajzën e tyre Somayeh nga MEK për 21 vjet.
Me zgjedhjet e z. Trump, gjithçka ndryshoi. MEK-u kishte kaluar vite duke kultivuar figura të Uashingtonit si John Bolton dhe Rudy Giuliani, të cilët ishin forca në administratën e re në Uashington.
Përveç kësaj, një princ i kurorës anti-iranian, Mohammad bin Salman, mori frenat në Arabinë Saudite dhe filloi të kërkonte aleatë në qëllimin e tij për të rrokullisur dhe ndoshta për të rrëzuar qeverinë klerike në Teheran.
Duke filluar në korrik 2017, ashtu si Trump filloi të imponojë sanksionet ndaj Iranit që Obama e kishte hequr si pjesë e marrëveshjes bërthamore, MEK papritmas filloi blerjen e parcelave të tokës në Shqipëri, në një shtrirje rurale bujqësore në qytetin e Manzës, midis kryeqytetit shqiptar dhe Detit Adriatik.
Administrata Trump vazhdon të mbajë lidhje të forta me MEK. Në fundjavë, avokati i presidentit drejtoi një mbledhje të grupit në një hotel në Manhatan të Midtoën, duke e përshkruar MEK-un si një antidot ndaj brutalitetit dhe represionit të “mashtruesve dhe vrasësve” në pushtet në Teheran. “Irani ka të drejtën e lirisë dhe demokracisë,” tha ai.
Gazetari hulumtues shqiptar Gjergi Thanasi tha se grupi pagoi 13 milion dollarë për blerjen e 200.000 metra katrorë të kompleksit, që atëherë ka blerë një tjetër 140.000 metra katrorë dhe vazhdon blerjen e pronave dhe grumbullimin e ujit, energjisë elektrike dhe faturat e internetit.
Ata paguajnë për çdo gjë me shuma të mëdha parash, ndonjëherë edhe me monedha vendase që ata blejnë nëpërmjet shitësve të rrugëve në vend të bankave ose dyqaneve të këmbimit, por edhe me “bonot e freskëta me njëqind dollarësh”, thotë Thanasi, duke mos lënë asnjë gjurmë bankare.
“Ata paguajnë faturat në kohë. Ata paguajnë me para në dorë. Ata blejnë gjëra të vogla në dyqane apo edhe në qendrat tregtare. Ata gjithmonë paguajnë me para të gatshme. Ata nuk përdorin karta bankare. Ata nuk duan të lënë një gjurmë”, thotë ai.
Thanasi zbuloi se grupi bleu 1.700 kompjutera dhe vëzhgues të markës Lenovo nga një firmë shqiptare. Në fillim ai mendonte se ishte një mashtrim për të shmangur detyrimet e importit dhe për të rishitur kompjuterat me një fitim. Por MEK-u pagoi çmimin e plotë për pajisjet. Ata donin kompjuterët për kampin, dhe paguan për ta me para në dorë. “Çfarë dreqin bëjnë që kanë nevojë për kaq shume kompjutera?”, thotë ai.
Grupi ka një numër të madh të shpenzimeve të biletave. Grupi ka internet me shpejtësi të lartë. Gjithashtu, arriti të merrte leje zyrtare për të ngritur antenën e saj në majë të malit Dajti, me pamje nga Tirana, duke i dhënë efektivisht rrjetin e tij të komunikimit.
Një firmë private e sigurisë shqiptare, e quajtur Argon, e ruan kampin dhe hyrjet e saj, duke vendosur ndoshta nëntë persona të armatosur me pushkë dhe pistoleta.
Mbetet e paqartë se përse Shqipëria, një vend i vogël ballkanik që përpiqet të kapërcejë reputacionin e vet për korrupsion dhe pastrim parash në mënyrë që të bëhet anëtar i BE, do të lejonte një grup të tillë të errët të vepronte me kaq pak vëzhgim.
“Nëse dua të blej një makinë për 2,000 apo 3,000 euro unë duhet të përdor një bankë në mënyrë që të paguaj për makinën”, thotë Thanasi. “Unë duhet të qarkulloj para përmes bankës dhe të justifikoj që kjo sasi të dalë nga kursimet e mia personale”.
Organizata duket se ka lidhje të forta me zyrtarët e lartë shqiptarë. Pandeli Majko, një ministër në qeverinë e tanishme shqiptare të kryeministrit Edi Rama, Fatmir Mediu, një ish ministër i mbrojtjes dhe Elona Gjebrea, një ish-zëvendësministre e brendshme, ishin me Giuliani kur vizitoi Tiranën këtë vit për festimet e vitit të ri persian të organizuar nga MEK.
Heyrani, ish-anëtari 38-vjeçar i seksionit politik të MEK-ut, thotë se dyshonte se pasuritë e papritura të grupit vinin nga arka e Arabisë Saudite përmes një kanali të organizuar nga princi saudit Turki al-Faisal, i cili gjatë verës mori pjesë në një tubim të MEK në Francë, së bashku me Giulianin, avokatin e Trump dhe Boltonit, Këshilltarin e Sigurisë Kombëtare të Shtëpisë së Bardhë.
Heyyrani thotë se nuk kishte dëshmi për mbështetjen e Arabisë Saudite për grupin përveç bisedave me anëtarët e udhëheqjes së saj politike. “Thashë,” Sa kamp i madh, me kaq shumë ndërtesa “, kujton Heyrani. Ai tha,” Më në fund, Faisal vuri vezën e artë. ”
Një zëdhënës i ambasadës saudite në Uashington nuk iu përgjigj kërkesës për komente. Ali Shihabi, themeluesi i Fondacionit Arabia të mbështetur në Riad, tha se Princi Turki ka mohuar të shërbejë si një kanal për fondet e MEK-ut.
Hassan Shahbaz, 50 vjeç, ishte anëtar i MEK-ut menjëherë pas pushtimit të Irakut nga SHBA. Por deri kur arriti në Tiranë ai zbuloi se nëna e tij e moshuar, dy vëllezër dhe dy motra kishin rrezikuar jetën e tyre për të udhëtuar në Irak në mes të luftës civile të vendit për ta vizituar atë. Kur arritën ata u kthyen nga hyrja e kampit, sepse ata i kishin thënë se nuk isha atje.
Kur ai u konfrontua me eprorët e MEK-ut për veprimin e tyre, ata i thanë atij që ta linte të shkojë.
Disa javë më vonë, gjatë një shëtitjeje me anëtarët e tjerë të MEK në prill, ai iku qetësisht nga grupi, mori një taksi përsëri në Tiranë dhe u bë një prej anëtarëve të dezertuar të grupit.
“Në atë kohë kur na mbanin të mbyllur, ata thoshin se është për mbrojtjen tonë, se qeveria e Irakut është në xhepin e Iranit”, thotë ai.
Të strehuar brenda kampit, të cilin anëtarët e quajnë Ashraf 3, organizata ka rikrijuar atë që kritikët e quajnë strukturën e saj si kult. Anëtarëve u kërkohet të spiunojnë njëri-tjetrin, të tregojnë ëndrrat e tyre dhe të marrin pjesë në seanca të indoktrinimit me orë të tëra.
Anëtarët kundërshtues dënohen me izolim njëditor dhe i ndalohet kontakti me shokët e tyre. Pas daljeve në spitale ose dyqane, ata janë kontrolluar, pasi kanë frikë se kanë tentuar të kontrabandojnë telefonat në kamp.
Kampi ndahet në disa seksione, me fundin verior të rezervuar ekskluzivisht për Rajavin me bazë në Francë në vizitat e saj të rralla dhe një nënklasë kryesisht të punëtorëve meshkuj të ndarë nga pjesa tjetër e elitës nga gardhet dhe pikat e kontrollit në jugun e largët të kampit.
Heyrani e quan kampin një version të Fermës së Kafshëve, pas librit të shkruar nga George Orëell rreth një shoqërie të izoluar dhe autoritare. Në një deklaratë, grupi tha se anëtarët e MEK-ut “kanë qenë objektiva të terrorizmit të regjimit iranian”, dhe kishin nevojë për mbrojtje. Deklarata tha se anëtarët e MEK-ut në kamp “kanë mirëpritur gjithmonë miqtë, personalitetet dhe gazetarët nga Shqipëria dhe vende të tjera, si në rezidencat e tyre të tanishme e të mëparshme. Por ata janë vigjilentë dhe me përvojë të mjaftueshme për të mos mirëpritur agjentët e regjimit iranian “.
Në pamundësi për të tërhequr rekrutë të rinj, organizata po plaket dhe shumë nga anëtarët qëndrojnë në kamp për shkak të frikës nga bota e jashtme.
“Ata janë njerëz shumë të humbur”, thotë koloneli në pension Ylli Zyla, ish-zyrtar shqiptar i kundër-terrorizmit dhe i inteligjencës. “Mesatarisht ata janë më shumë se 50 vjeç. Ata ngadalë-ngadalë po vdesin një nga një. Ata nuk kanë ndonjë prejardhje të dobishme profesionale. Të gjithë ata janë të tronditur nga truri “.
Shumicën e ditës, kuadrot duket se e kalojnë në media sociale, në një përpjekje për të dhënë një iluzion që grupit i mungon, tek popullariteti.
Ata shpenzojnë orë të gjata të angazhuara në luftërat e Twitter-it kundër mbështetësve të qeverisë së Teheranit apo edhe kundërshtarëve të Republikës Islamike, të cilët gjithashtu kundërshtojnë publikisht MEK-un. “Na është thënë të sulmojmë llogaritë e njerëzve që kundërshtojnë ose kritikojnë MEK-un,” thotë Heyrani. “Ose ne do të shkruanim në twitter fjalimet e Maryam Rajavi.”
Atyre u është thënë gjithashtu të pretendojnë të marrin identitete politike përveç mbështetësve të MEK-ut. “Ata na thonin se për momentin, mjedisi nuk është i mirë për ne”, kujton ai, në një pohim që u konfirmua nga të tjerë dezertorë. “Ata thoshin se për shkak të propagandës kundër nesh nga regjimi, është më mirë të pretendojmë se jemi monarkë, ose vetëm aktivistë të demokracisë iraniane”.
Shahin Gobadi, një zëdhënës i MEK, në Twitter ka denoncuar akuzat se grupi po drejtonte një fabrikë në Shqipëri si “të papërshtatshme”, duke e quajtur atë një narrativ “diktuar” nga oficerët e inteligjencës iraniane në mediat ndërkombëtare. Videoja për grupin tregon një dhomë plot me kompjutera, me anëtarët që mbledhin video të protestave brenda Iranit.
Zyla është bërë një ekspert i grupit. Megjithëse thotë se nuk përbën kërcënim për sigurinë kombëtare shqiptare, ai thotë se ka filluar të sfidojë rendin publik të vendit. Anëtarët e saj kanë qenë të njohur për të ngacmuar dezertorët, të cilët punojnë në kafenetë e Tiranës dhe ndjekin seancat e trajnimit profesional të organizuar nga OKB.
“Edhe policisë nuk u lejohet të hyjnë brenda,” thotë Zyla për The Independent. “Ministria e Brendshme pothuajse nuk ka kontroll mbi kampin. Patrullat e policisë, nuk janë të lejuara në kompleksin e MEK-ut. Kampi i tyre është kthyer në një bunker misterioz. ”
Burimi: The Indipendent/ Gazeta impakt
