Ndikimi i SHBA në Venezuelë është pjesë e një Plani Imperialist prej dy shekujsh
Nga Shane Quinn
Shkaqet kryesore të krizave të tanishme në Venezuelë mund të jenë gjithnjë e më të dukshme, pasi situata në vend te arrij ne një gjendje të rrezikshme. Venezuela përmban një të pestën (20%) e rezervave të naftës të njohura të planetit, e barabarte me sasitë e kombinuara të Iranit dhe Irakut, duke lënë Arabinë Saudite në vendin e dytë.
Fiksimi i Shteteve të Bashkuara me Venezuelën është kryesisht për shkak të burimeve të pafundme të vendit të Amerikës së Jugut. Duhej një figurë simpatike per dëshirat amerikane per rrëzimin e presidentit 56-vjeçar Nicolás Maduro. Kontrolli mbi materialet tokësore të Venezuelës do të siguronte hegjemoni amerikane me një shtytje të jashtëzakonshme.
Një Venezuelë plotësisht e përshtatshme ndaj interesave të biznesit amerikan do të rrënonte rënien e vazhdueshme të superfuqisë, e cila mund të gjurmohet në “humbjen” e Kinës në tetor të vitit 1949 – me erozion të mëtejshëm që po ndodh gjatë dekadave të mëvonshme dhe ringjalljen e këtij shekulli pas ndërhyrjeve katastrofike në Afganistan, Irak dhe Siri.
Veçanërisht kur shqyrtojmë kombe me ndikim të madh si Amerika, mund të dallojmë se kjo është vërtet një fuqi perandorake. SHBA ka shfaqur ambicie ekspansioniste për 196 vitet e fundit, që datojnë nga Doktrina Monroe e vitit 1823, e emëruar pas presidentit dhe themeluesit të At James Monroe. Doktrina Monroe theksoi nevojën për të larguar kolonializmin evropian prej shekujsh nga kontinenti amerikan, zona të gjera që liderët e njëpasnjëshëm të SHBA-se e konsideronin brenda sferës së tyre.
Përgjatë brezave, kontinenti amerikan ka ndjekur ndërhyrje të panumërta të huaja, disa nga ana e largët e botës. Ndërsa SHBA u bë gjithnjë e më e fuqishme, sulmet e tyre ushtarake shkaktuan thellimin e mjerimit dhe gjakderdhjes, duke vrarë miliona në Kore, Vietnam dhe Irak.
Aktualitete të tilla historike duket se largohen nga vëmendja e disa analistëve kryesorë, të cilët në vend të kësaj përkrahin rolin e “udhëheqjes tradicionale globale” të Amerikës si një “paradigmë e denjë për t’u rrahur”. Përkundrazi, “rusët kanë kërkuar të minojnë demokracinë amerikane që nga viti 1945”.
SHBA-ja mezi qëndronte e vetmuar për të përhapur zotërimin e saj në kontinente të tjera, pasi shumë vende imperialiste ndoqën një rrugë të ngjashme përpara saj. Ngjarja e rrallë është se, për ata që qeverisin fuqitë e mëdha, ndër politikat më të rëndësishme eshte qasja në rajonet kryesore të botës dhe në pasuritë natyrore. Në mënyrë të veçantë e të ulët në listën e tyre të dëshirave është përmirësimi i kushteve të jetesës së masave.
Shkalla e parë e imperializmit të madh amerikan u mbështet nga presidenti James K. Polk në shkurt 1848 – kur Amerika përfundoi kapjen e gjysmës së territorit të Meksikës gjatë një pushtimi të madh, i njohur më së shpeshti si “Lufta Meksiko-Amerikane”. Ky aneksim i tokës meksikane përbëhej nga një sipërfaqe mbi pesë herë më e madhe se Gjermania moderne. Konflikti zgjati pothuajse dy vjet dhe rezultati i saj eshte ajo qe shohim sot.
Para mesit të viteve 1840 Meksika ishte një vend më i madh se India, por pas pushtimit amerikan asaj ju hoqen territoret e njohura te Kalifornisë, Teksasit, Nevada, Utah etj.
Gjenerali dhe presidenti amerikan, Ulysses S. Grant, e përshkruan sulmin ndaj Meksikës si “lufta më e ligë në histori” dhe e pranoi se “nuk kishim asnjë pretendim për Meksikën”. Fitorja amerikane u lejoi atyre mbizotërim mbi zonat e bollshme në pambuk, një mall i çmuar në shekullin e 19-të, sic nafta është sot.
Presidenti i mëparshëm amerikan, John Tyler (në detyrë 1841-1845), kishte një rol të rëndësishëm në sulmin ndaj Meksikës. Ai kishte thene se mjeshtëria mbi pambukun do t’i mundësonte Amerikës që të ketë “një ndikim më të madh mbi çështjet e botës se sa do të gjendej në nje ushtri të fortë … Unë dyshoj nëse Britania e Madhe mund të shmangë konvulsione “.
Mijëra milje larg në Paqësorin perëndimor, deri në vitin 1902 Amerika kishte përfunduar pushtimin e saj në Filipine, ky nje pushtim i përgjakshëm i ekzekutuar në baza oportune. Arritja e një pranie në ishujt Filipino i siguroi Amerikës një bazë të çmuar të operacioneve në oqeanin më të madh të planetit. Në këtë mënyrë, shtoi fuqinë dhe prestigjin e SHBA ndërsa kishte të bënte me një tjetër goditje në Spanjën koloniale, nënshtrimi i së cilës në Filipine datonte mbi 300 vjet më parë.
Duke u zhvendosur në epokën e pas 1945, Amerika ka ndërhyrë në shtete të shumta në shkallë të ndryshme, duke rrëzuar qeveritë dhe duke ngritur diktaturat ushtarake nëse kërkohej, nga Brazili dhe Argjentina në Guatemalë dhe Kili. Strategjia e preferuar ka qenë të mbështesë një diktator të besueshëm që do të bëj siç i thuhet, në vend të një udhëheqësi jo të besueshëm të zgjedhur në mënyrë demokratike, që mund të kërkojë t’i shërbejë popullit.
Megjithatë, një ligjërues i Harvardit me përvojë, duke shkruar në një editorial të opinionit të New York Times, theksoi kohët e fundit se Amerika “ka qenë një nga aktorët kryesorë që promovon demokracinë dhe të drejtat e njeriut në mbarë botën” dhe “një ndryshim në politikën e jashtme të Shteteve të Bashkuara do të ishte një gabim historik “. Vetëm nën presidentin Donald Trump “prioritetet e Amerikës janë zhvendosur”.
Aktualisht në Venezuelë, kolosi në veri është edhe një herë duke e shtrënguar kapjen e saj. Trump ka folur për admirimin e tij për “popullin e guximshëm” të Venezuelës që kanë “kërkuar lirinë dhe sundimin e ligjit”.
Trump, së bashku me disa vende të Amerikës Latine dhe Europiane, ka mbeshtetur udhëheqësin e opozitës Juan Guaido ; ai është një 35-vjeçar i sapoformuar qartazi nën ndikimin e bindjes amerikane, që ka vizituar SHBA vetëm pak javë më parë dhe që gëzon “kontakt të rregullt” me Shtëpinë e Bardhë. Gjatë rinisë së tij, Guaido mori pjesë në arsimin e tij të larte në Uashington DC, në Universitetin privat George Washington.
Mund të hedhim mënjanë aspiratat e Trump për “lirinë dhe sundimin e ligjit”, kur dëshmojmë mbështetjen e tij të pamenduar për vende si Arabia Saudite, një monarki autokratike e stilit të mesjetës. Arabia Saudite ka qenë për dekada të tëra e sunduar nga një varg autoritarësh të pamëshirshëm, por gëzonte përkrahjen perëndimore.
Ndërkohë, ndërsa Venezuela vetë është e lare me naftë, vendi gjithashtu përmban rezervat e teta më të mëdha të gazit në botë. Ajo është më shumë e pasur me depozita të naftës jo-konvencionale si rëra katran (e dyta vetëm në Kanada), bitum dhe naftë tepër të rëndë, ndërsa mban gjithashtu substanca të tjera si xeheror hekuri dhe qymyri.
Përfshirja amerikane në Venezuelë gjurmon breza në të kaluarën dhe filloi të rritet menjëherë pas Luftës së Parë Botërore, kur depozitat gjigante të naftës u zbuluan rreth 300 milje në perëndim të kryeqytetit të saj Caracas. Gjenerali Juan Vincente Gomez , një diktator brutal dhe i korruptuar venezuelian – i cili mbajti pushtetin për pothuajse tre dekada deri në vitin 1935 – lejoi kompanitë amerikane si Standard Oil (sot ExxonMobil) të shkruajnë pjesë të ligjit pën naftën në Venezuelë.
Deri në vitin 1940, Venezuela ishte prodhuesi i tretë më i madh i naftës në tokë. Gjatë Luftës së Dytë Botërore, Venezuela ishte furnizuesi kyç i naftës si për industritë e luftës amerikane dhe britanike, duke penguar përpjekjet e Hitlerit për të fituar një kryebashkiak në territorin venezuelian, ku jetonin pothuajse 4.000 shtetas gjermanë.
Për një dekadë nga fundi i viteve 1940, Uashingtoni mbështeti një tjetër “të fortë” të Venezuelës, gjeneralin Marcos Pérez Jiménez. E tija ishte një nga diktaturat më vrastare në Amerikën Latine, duke eleminuar dhe torturuar pa dallim kundërshtarët e saj.
I pakënaqur nga abuzimet tronditëse të të drejtave të njeriut të Jimenez, presidenti amerikan Dwight D. Eisenhower i dha atij dekorimin prestigjioz të Legjionit të Meritës në shkurt të vitit 1955 për “shërbime të jashtëzakonshme në Qeverinë e Shteteve të Bashkuara”. Jimenez iku në Amerikë në fillim të vitit 1958, kur u rrëzua nga forcat që kërkonin diçka që i ngjante demokracisë.
Gjatë 20 viteve të fundit, duke forcuar fuqinë e figurave të majtë, Hugo Chavez në vitin 1999 dhe Maduro në vitin 2013, ndikimi i SHBA-së mbi shtetin e pasur me minerale është penguar seriozisht. Chavez dhe më pas Maduro kanë bërë padyshim gabime, si dështimi për ta zhvendosur vendin nga mbështetja e saj e papërfillshme në prodhimin e naftës.
Në këtë datë të vonshme, nafta duhet të lihet aty ku i përket, në tokë dhe shfrytëzimi i saj i gjatë ka luajtur një rol kyç në nxitjen e emetimeve globale të karbonit. Përdorimi i përhershëm i lëndëve djegëse fosile është i paqëndrueshëm duke hyrë në vitet në vijim, meqë ndryshimet klimatike përshpejtohen me shpejtësi duke kërcënuar civilizimin njerëzor.
Pjesa më e madhe e vështirësive të popullit venezuelian janë, në fakt, si rezultat i presioneve amerikane, si një embargo ndaj sanksioneve dhe kërcënimeve të drejtpërdrejta të pushtimit, jo një pjesë e madhe e të cilave ka marrë mbulim të gjerë.
* Shane Quinn ka mar një diplomë gazetarie me nderime. Ai eshte i interesuar për të shkruar kryesisht në çështjet e jashtme, duke qenë i frymëzuar nga autorë si Noam Chomsky. Ai është një kontribues i shpeshtë i Global Research./ Global Research/ Gazeta Impakt
