Rruga Thumanë-Kashar, 1 km kushton 22 mln euro

Rritet sërish vlera e projektit të fituar nga kompania e biznesmenit Bashkim Ulaj. Kostot për rrugën më të shtrenjë në historinë e Shqipërisë mbërrijnë në 56 miliardë lekë, ose 20 % se plani fillestar.

Qeveria e kryeministrit Edi Rama ka vuajtur ca gjatë viteve të fundit për të demonstruar se është në gjendje të ndërtojë rrugë. Në shumë raste, Rama ka publikuar video 3D në faqen e tij në Facebook dhe është përballur me kritikat se, ndonëse videot janë të bukura, qeveria e tij nuk ka arritur të realizojë pothuajse asnjë rrugë të re ndërkohë që rrugët e nisura të ndërtohen vite më parë, vijojnë të zvarriten në pafundësi. Problemi është se kontratat koncesionare të Ramës për ndërtim rrugësh ngrenë pikëpyetje të mëdha si sa i përket formës së përzgjedhur të prokurimit, pra partneritetit publik-privat, ashtu edhe kostos së tyre. Pikëpyetje ka edhe mbi faktin nëse projektet e përzgjedhura për t’u financuar janë apo jo rentabël. Rruga Thumanë – Kashar, një autostradë me katër korsi, synon të lidhë autostradën ekzistuese Thumanë – Milot me autostradën Tiranë – Durrës, me supozimin se një autostradë e re do të vijojë nga Kashari, 10 kilometra në perëndim të Tiranës, me Kavajën, një ide që mund të mos realizohet kurrë. Segmenti Thumanë – Kashar është fituar në kontratë koncesionare nga kompania Gener 2, e cila është kritikuar më herët nga eksponentë socialistë si e lidhur me ish-kryeministrin Sali Berisha, por sot është përballë një skandali edhe më të madh, tenderit të Lotit nr.1 në Unazën e Re, ku Ulaj dyshohet se fshihet pas pronësisë së kompanisë DH Albania. Ky segment rrugor është vetëm 20.7 kilometra i gjatë dhe pritet të kushtojë së paku 228.5 milionë euro. Me kostot e përllogaritura, Thumanë-Kashar rezulton të jetë rruga më e shtrenjtë në Shqipëri.

Paketa 1 miliard

Parimi i shprehur nga qeveria për zgjedhjen e kontratave koncesionare për ndërtimin e rrugëve është “angazhimi i kapitalit privat në ekonomi”. Por kompanitë që kanë fituar kontratat koncesionare aktualisht kanë vënë në dispozicion të projekteve kapitale minimale, ndërkohë që qeveria ka premtuar se do të japë “garanci sovrane” për kompanitë që këto të fundit të mund të marrin kredi në banka. Për shembull, kompania Gjoka 87, e cila është krijuar për të ndërtuar rrugën e Arbrit me kosto 254 milionë euro, ka një kapital të paguar prej vetëm 80 milionë lekësh (rreth 625 mijë euro). Por më shqetësuese janë klauzolat e kontratave të tjera si ajo e Rrugës Thumanë – Kashar apo këto të pritshmet Milot – Balldre dhe Orikum – Dukat, në të cilat qeveria merr përsipër të japë garanci për kreditë bankare të kompanive private. Pa kapital privat dhe duke rrezikuar vetëm paratë e taksapaguesve, parimi i angazhimit të kapitalit privat në ekonomi duket se nuk qëndron.

Punësimi

Administrata ndryshon rregullat

Qeveria ka miratuar një seri ndryshimesh për mënyrën si do të bëhen pranimet në administratën publike.  Ato parashikojnë që tashmë asnjë kandidat të mos kalojë në intervistën me gojë nëse nuk grumbullon një sasi të caktuar pikësh nga vlerësimet për jetëshkrimin, si dhe një testimi fillestar me shkrim.  Një prej neneve të reja përcakton që nëse kandidati grumbullon më shumë se gjysmën e pikëve (mbi 30 pikë) nga vlerësimi me shkrim, ai kualifikohet për të kaluar në procesin e vlerësimit të jetëshkrimit”. Më tej,  nëse kandidati grumbullon mbi 45 pikë nga vlerësimi me shkrim dhe vlerësimi i jetëshkrimit së bashku, ai kualifikohet për intervistën e strukturuar me gojë.” Ndryshimet  ishin paralajmëruar pak ditë më parë nga Zëvendëskryeministrja Senida Mesi, sipas së cilës, kjo masë merret për të rritur cilësinë e konkurseve për rekrutimin në administratën publike. Reforma e pagave të nëpunësve, ristrukturimi i institucioneve, deri edhe implementimi i testimit elektronik për rekrutimet e reja do të jenë prioritet të administratës publike për vitin e ardhshëm.

Qeveria e kryeministrit Edi Rama ka vuajtur ca gjatë viteve të fundit për të demonstruar se është në gjendje të ndërtojë rrugë. Në shumë raste, Rama ka publikuar video 3D në faqen e tij në Facebook dhe është përballur me kritikat se, ndonëse videot janë të bukura, qeveria e tij nuk ka arritur të realizojë pothuajse asnjë rrugë të re ndërkohë që rrugët e nisura të ndërtohen vite më parë, vijojnë të zvarriten në pafundësi. Problemi është se kontratat koncesionare të Ramës për ndërtim rrugësh ngrenë pikëpyetje të mëdha si sa i përket formës së përzgjedhur të prokurimit, pra partneritetit publik-privat, ashtu edhe kostos së tyre. Pikëpyetje ka edhe mbi faktin nëse projektet e përzgjedhura për t’u financuar janë apo jo rentabël. Rruga Thumanë – Kashar, një autostradë me katër korsi, synon të lidhë autostradën ekzistuese Thumanë – Milot me autostradën Tiranë – Durrës, me supozimin se një autostradë e re do të vijojë nga Kashari, 10 kilometra në perëndim të Tiranës, me Kavajën, një ide që mund të mos realizohet kurrë. Segmenti Thumanë – Kashar është fituar në kontratë koncesionare nga kompania Gener 2, e cila është kritikuar më herët nga eksponentë socialistë si e lidhur me ish-kryeministrin Sali Berisha, por sot është përballë një skandali edhe më të madh, tenderit të Lotit nr.1 në Unazën e Re, ku Ulaj dyshohet se fshihet pas pronësisë së kompanisë DH Albania. Ky segment rrugor është vetëm 20.7 kilometra i gjatë dhe pritet të kushtojë së paku 228.5 milionë euro. Me kostot e përllogaritura, Thumanë-Kashar rezulton të jetë rruga më e shtrenjtë në Shqipëri.

Paketa 1 miliard

Parimi i shprehur nga qeveria për zgjedhjen e kontratave koncesionare për ndërtimin e rrugëve është “angazhimi i kapitalit privat në ekonomi”. Por kompanitë që kanë fituar kontratat koncesionare aktualisht kanë vënë në dispozicion të projekteve kapitale minimale, ndërkohë që qeveria ka premtuar se do të japë “garanci sovrane” për kompanitë që këto të fundit të mund të marrin kredi në banka. Për shembull, kompania Gjoka 87, e cila është krijuar për të ndërtuar rrugën e Arbrit me kosto 254 milionë euro, ka një kapital të paguar prej vetëm 80 milionë lekësh (rreth 625 mijë euro). Por më shqetësuese janë klauzolat e kontratave të tjera si ajo e Rrugës Thumanë – Kashar apo këto të pritshmet Milot – Balldre dhe Orikum – Dukat, në të cilat qeveria merr përsipër të japë garanci për kreditë bankare të kompanive private. Pa kapital privat dhe duke rrezikuar vetëm paratë e taksapaguesve, parimi i angazhimit të kapitalit privat në ekonomi duket se nuk qëndron.

Punësimi

Administrata ndryshon rregullat

Qeveria ka miratuar një seri ndryshimesh për mënyrën si do të bëhen pranimet në administratën publike.  Ato parashikojnë që tashmë asnjë kandidat të mos kalojë në intervistën me gojë nëse nuk grumbullon një sasi të caktuar pikësh nga vlerësimet për jetëshkrimin, si dhe një testimi fillestar me shkrim.  Një prej neneve të reja përcakton që nëse kandidati grumbullon më shumë se gjysmën e pikëve (mbi 30 pikë) nga vlerësimi me shkrim, ai kualifikohet për të kaluar në procesin e vlerësimit të jetëshkrimit”. Më tej,  nëse kandidati grumbullon mbi 45 pikë nga vlerësimi me shkrim dhe vlerësimi i jetëshkrimit së bashku, ai kualifikohet për intervistën e strukturuar me gojë.” Ndryshimet  ishin paralajmëruar pak ditë më parë nga Zëvendëskryeministrja Senida Mesi, sipas së cilës, kjo masë merret për të rritur cilësinë e konkurseve për rekrutimin në administratën publike. Reforma e pagave të nëpunësve, ristrukturimi i institucioneve, deri edhe implementimi i testimit elektronik për rekrutimet e reja do të jenë prioritet të administratës publike për vitin e ardhshëm.

it Bashkim Ulaj. Kostot për rrugën më të shtrenjë në historinë e Shqipërisë mbërrijnë në 56 miliardë lekë, ose 20 % se plani fillestar.

Thirrja e Fondit Monetar Ndërkombëtar për të llogaritjen e kosto-përfitimeve në kontratat koncesionare, nuk është dëgjuar nga qeveria thuajse në asnjë prej projekteve të firmosura tashmë. Projekti 1 miliard dollar me PPP, të cilin kryeministri Edi Rama dhe ministri i Financave, Arben Ahmetaj e reklamuan si zgjidhjen më të mirë për ndërtimin e veprave të mëdha rrugore, po del përtej parashikimeve, jo vetëm me kompani që rezultojnë të jenë implikuar në falsifikime firmash, por edhe në cenimin e shifrave që rriten nominalisht pas çdo muaji. Kjo skemë, jo vetëm që dëmton besimin në ekonomi, por detyrimisht rrit barrën për taksapaguesit shqiptarë gjatë 13 viteve në vijim. Skandali zbulohet në relacionin që shoqëron buxhetin 2019, ku qeveria raportoi si kosto buxhetore për aksin Thumanë -Kashar shumën prej 45.5 miliardë lekë, ndërsa Ministri Ahmetaj ka raportuar në Kuvend se kosto totale buxhetore e këtij projekti është 56.3 miliardë lekë (440 mln euro) ose 22 për qind më i lartë se programi buxhetor. “Kostoja buxhetore totale e parashikuar është 56.3 miliardë lekë. Kosto buxhetore mesatare ndër vite, në 13 vite, është 4.3 miliardë lekë. Ky është investim i menjëhershëm, duke futur në tregun vendas më shumë likuiditet, mundësi për vende të reja pune, e përmenda aksin”, është shprehur ministri, sipas procesverbalit të zbardhur të Kuvendit. Në fund të viteve 2000 qeveria shqiptare, pasi përfundoi punimet kryesore në rrugën e Kombit renditi si prioritet një autostradë në pjesën qendrorë të vendit, përkatësisht në Thumanë-Rrogozhinë për të lidhur autostradën e re të Veriut me Jugun sipas një varianti më të shkurtër dhe për të shmangur trafikun në këtë zonë mjaft të ngarkuar tashmë. Kostot e PPP-ve vijnë me një mungesë të theksuar transparencë teksa Ministria e Infrastrukturës dhe ajo e Financave kanë përllogaritur kostot pa përfshirë interesat dhe fitimin e kompanive. Aksi Thumanë -Kashar shtrihet në 20 kilometra dhe sipas vlerës së fundit që ka raportuar Ministri Ahmetaj kosto për kilometër arrin në mbi 22 milionë për kilometër me një kosto totale 440 milionë euro. Thumanë-Kashar u përfshi në 13 projektet prioritare të strategjisë sektoriale të transportin për periudhën 2016-2020. Dokumenti që ka marrë miratimin e qeverisë parashikonte fillimisht një kosto 92 milionë euro për 20 kilometrat, por tani dy vite më vonë nga strategji në fuqi qeveria shqiptare e kontraktoi segmentin për ndërtimin nëpërmjet koncesionit me PPP kundrejt 220 milionë eurove, teksa kosto totale sipas variantit të fundit të paraqitur nga ministri në Kuvend shkon 440 milionë euro ose 22 milionë euro për kilometër.

Tenderimet

Qeveria e kryeministrit Edi Rama ka vuajtur ca gjatë viteve të fundit për të demonstruar se është në gjendje të ndërtojë rrugë. Në shumë raste, Rama ka publikuar video 3D në faqen e tij në Facebook dhe është përballur me kritikat se, ndonëse videot janë të bukura, qeveria e tij nuk ka arritur të realizojë pothuajse asnjë rrugë të re ndërkohë që rrugët e nisura të ndërtohen vite më parë, vijojnë të zvarriten në pafundësi. Problemi është se kontratat koncesionare të Ramës për ndërtim rrugësh ngrenë pikëpyetje të mëdha si sa i përket formës së përzgjedhur të prokurimit, pra partneritetit publik-privat, ashtu edhe kostos së tyre. Pikëpyetje ka edhe mbi faktin nëse projektet e përzgjedhura për t’u financuar janë apo jo rentabël. Rruga Thumanë – Kashar, një autostradë me katër korsi, synon të lidhë autostradën ekzistuese Thumanë – Milot me autostradën Tiranë – Durrës, me supozimin se një autostradë e re do të vijojë nga Kashari, 10 kilometra në perëndim të Tiranës, me Kavajën, një ide që mund të mos realizohet kurrë. Segmenti Thumanë – Kashar është fituar në kontratë koncesionare nga kompania Gener 2, e cila është kritikuar më herët nga eksponentë socialistë si e lidhur me ish-kryeministrin Sali Berisha, por sot është përballë një skandali edhe më të madh, tenderit të Lotit nr.1 në Unazën e Re, ku Ulaj dyshohet se fshihet pas pronësisë së kompanisë DH Albania. Ky segment rrugor është vetëm 20.7 kilometra i gjatë dhe pritet të kushtojë së paku 228.5 milionë euro. Me kostot e përllogaritura, Thumanë-Kashar rezulton të jetë rruga më e shtrenjtë në Shqipëri.

Paketa 1 miliard

Parimi i shprehur nga qeveria për zgjedhjen e kontratave koncesionare për ndërtimin e rrugëve është “angazhimi i kapitalit privat në ekonomi”. Por kompanitë që kanë fituar kontratat koncesionare aktualisht kanë vënë në dispozicion të projekteve kapitale minimale, ndërkohë që qeveria ka premtuar se do të japë “garanci sovrane” për kompanitë që këto të fundit të mund të marrin kredi në banka. Për shembull, kompania Gjoka 87, e cila është krijuar për të ndërtuar rrugën e Arbrit me kosto 254 milionë euro, ka një kapital të paguar prej vetëm 80 milionë lekësh (rreth 625 mijë euro). Por më shqetësuese janë klauzolat e kontratave të tjera si ajo e Rrugës Thumanë – Kashar apo këto të pritshmet Milot – Balldre dhe Orikum – Dukat, në të cilat qeveria merr përsipër të japë garanci për kreditë bankare të kompanive private. Pa kapital privat dhe duke rrezikuar vetëm paratë e taksapaguesve, parimi i angazhimit të kapitalit privat në ekonomi duket se nuk qëndron.

Punësimi

Administrata ndryshon rregullat

Qeveria ka miratuar një seri ndryshimesh për mënyrën si do të bëhen pranimet në administratën publike.  Ato parashikojnë që tashmë asnjë kandidat të mos kalojë në intervistën me gojë nëse nuk grumbullon një sasi të caktuar pikësh nga vlerësimet për jetëshkrimin, si dhe një testimi fillestar me shkrim.  Një prej neneve të reja përcakton që nëse kandidati grumbullon më shumë se gjysmën e pikëve (mbi 30 pikë) nga vlerësimi me shkrim, ai kualifikohet për të kaluar në procesin e vlerësimit të jetëshkrimit”. Më tej,  nëse kandidati grumbullon mbi 45 pikë nga vlerësimi me shkrim dhe vlerësimi i jetëshkrimit së bashku, ai kualifikohet për intervistën e strukturuar me gojë.” Ndryshimet  ishin paralajmëruar pak ditë më parë nga Zëvendëskryeministrja Senida Mesi, sipas së cilës, kjo masë merret për të rritur cilësinë e konkurseve për rekrutimin në administratën publike. Reforma e pagave të nëpunësve, ristrukturimi i institucioneve, deri edhe implementimi i testimit elektronik për rekrutimet e reja do të jenë prioritet të administratës publike për vitin e ardhshëm.

NDANI KËTË POSTIM

Mund tju interesojne