Nga: Greer Fay Cashman

Presidenti i Izraelit, Isaac Herzog do të nisë vizitat shtetërore në Serbi dhe Shqipëri të mërkurën, më 11 shtator.

Megjithëse lufta dhe situata e pengjeve kanë ndikuar në planet e udhëtimit të Herzogut gjatë vitit të kaluar, disa vizita shtetërore janë shtyrë për shkak të përshkallëzimit të situatës së pengjeve që vriten ose vdesin në robëri dhe numrit të ushtarëve të rënë që nga fillimi i luftës, që i kalon 700.

Herzog ka mbajtur kontakte të vazhdueshme me familjet e pengjeve të gjalla dhe të vdekura, si dhe me familjet e ushtarëve të rënë, duke përfshirë ata të vrarë më 7 tetor, veçanërisht ato të vëzhguesve femra, paralajmërimet e të cilëve për aktivitetin e dyshimtë të Hamasit nuk u përfillën.

Që prej 7 tetorit, ai ka qenë gjithashtu në kontakte të shpeshta telefonike dhe video me liderët botërorë, kryesisht në SHBA dhe Europë, për t’u bërë përshtypje atyre në urgjencën e shtimit të zërit në thirrjet për lirimin e pengjeve. Mes njerëzve me të cilët ai ka folur është edhe presidenti serb Aleksander Vuçiç.

Marrëdhëniet midis Izraelit dhe Serbisë u tensionuan pas njohjes së Kosovës nga Izraeli në shtator 2020 dhe vendosjes së marrëdhënieve diplomatike me Kosovën në shkurt 2021.

Serbia nuk e njeh Kosovën dhe Kosova, e cila hapi ambasadën e saj në Jerusalem në mars 2021, është e pakënaqur për vizitën e Herzogut në Serbi.

Tensionet mes Serbisë dhe Kosovës mbeten të larta

Marrëdhëniet mes Izraelit dhe Serbisë u përmirësuan pas 7 tetorit dhe sipas Avital Leibovich, drejtor i Zyrës së Jerusalemit të Komitetit Hebre Amerikan, vizita e Herzogut në Serbi tregon qartë zhvillimin e marrëdhënieve mes dy vendeve. I intervistuar nga “Kosova Online” gjatë një vizite pune në Beograd në fillim të shtatorit, Leibovich tha se potenciali për bashkëpunim është i madh në turizëm, ekonomi, investime, arsim etj.

Ajo po ashtu ka konfirmuar se marrëdhëniet mes dy vendeve janë prekur nga njohja e Kosovës nga Izraeli.

Në publikimin dixhital, gazetarët e “BalkanInsight”, Sasa Dragojlo dhe Avi Scharf raportuan se numri i përgjithshëm i shitjeve të armëve serbe në Izrael në vitin 2024 ishte më shumë se 23.1 milionë euro. Vetëm në korrik, tregtari kryesor shtetëror i armëve i Serbisë eksportoi armë dhe municione me vlerë më shumë se shtatë milionë euro në Izrael, që përkon me pesë fluturime ushtarake izraelite nga Beogradi në një bazë ajrore pranë Beersheba.

“BalkanInsight” është pjesë e Rrjetit joqeveritar Ballkanik të Gazetarisë Hulumtuese (BIRN), i cili funksionon në Shqipëri, Bosnje dhe Hercegovinë, Kosovë, Maqedoninë e Veriut, Rumani dhe Serbi. Ai gjithashtu ka reporterë në afro një duzinë vende të tjera europiane.

Herzog në vizitën në Serbi dhe Shqipëri do të diskutojë sigurinë, strategjinë dhe bashkëpunimin ekonomik me presidentë, kryeministra dhe zyrtarë të lartë në të dy vendet. Në të gjitha takimet e tij me personalitete të huaja, Herzog nuk dështon kurrë të ngrejë çështjen e pengjeve dhe urgjencën vendimtare për lirimin e tyre të menjëhershëm.

Herzog shoqërohet nga Idit Ohel, i cili është me origjinë serbe dhe nëna e Alon Ohelit, i cili u mor peng nga Hamasi në Festivalin Nova më 7 tetor, teksa përpiqej të arratisej.

Enturazhi i presidentit do të përfshijë një delegacion nga Instituti i Eksportit të Izraelit, Shoqata e Prodhuesve, Federata e Dhomave të Tregtisë së Izraelit, Autoriteti i Inovacionit të Izraelit dhe Ministria e Punëve të Jashtme.

Edhe pse Herzog ka shprehur hezitim për të udhëtuar me aeroplanin zyrtar të Izraelit, Wing of Sion, ai nuk kishte zgjidhje në këtë moment, pasi nuk ka fluturime direkte midis Izraelit dhe Serbisë apo Izraelit dhe Shqipërisë.

Avioni u dëmtua pas fluturimit të tij të fundit, por është riparuar.

Herzog u ftua në Serbi nga presidenti Vuçiç dhe në Shqipëri nga kryeministri Edi Rama. Të dy vendet kanë mbështetur Izraelin në forumet ndërkombëtare.

Në Serbi, Herzog do të marrë pjesë gjithashtu në një ngjarje përkujtimore të Holokaustit dhe do të takohet me anëtarët e komunitetit hebre.

Takimi i tij i parë do të jetë me presidentin Bajram Begaj me të mbërritur në Shqipëri.

Gjatë Holokaustit, qytetarët shqiptarë rrezikuan jetën e tyre për të shpëtuar hebrenjtë dhe janë shembull i bashkëjetesës dhe miqësisë myslimano-hebreje.

Yad Vashem nderoi një delegacion të shpëtimtarëve shqiptarë dhe pasardhësve të tyre disa vite më parë. Herzog do të takohet me disa prej këtyre personave në Shqipëri dhe do të marrë pjesë në një ceremoni përkujtimore të Holokaustit me ftesë të kryebashkiakut të Tiranës Erion Veliaj. Anëtarët e vegjël të komunitetit hebre të Shqipërisë do të marrin pjesë gjithashtu në këtë ngjarje.

Pas kthimit të tij në Izrael, Herzog, të dielën në mbrëmje, më 15 shtator, do të nisë “Zëri i Popullit”, një iniciativë që synon të luftojë antisemitizmin dhe sfidat e tjera me të cilat përballen aktualisht hebrenjtë në mbarë botën. Ngjarja do të përfshijë një bisedë në internet kokë më kokë  me aktoren e famshme Gal Gadot. Ata do të diskutojnë rëndësinë e krenarisë hebreje në nxjerrjen në pah të fuqisë së identitetit hebre.

Të pranishëm në këtë aktivitet do të jenë edhe të afërmit e pengjeve të 7 tetorit dhe ushtarëve të rënë, si vazhdim i këtij bashkëbisedimi të nisjes, do të krijohet një këshill global i “Zërit të Popullit” nga 150 liderë hebrenj në mbarë botën, të cilët Herzog do t’i ftojë personalisht për t’u bashkuar./GazetaImpakt/Jerusalempost/