Lufta civile siriane 13-vjeçare, e cila kulmoi me rënien e qeverisë së Bashar al-Asad dhe rrezikun e fragmentimit të mëtejshëm të Sirisë, ka implikime të rëndësishme si për lojtarët globalë ashtu edhe për ato rajonale.
Ja një vështrim në interesat strategjike të palëve kryesore të interesuara:
Shtetet e Bashkuara
Uashingtoni e shihte fragmentimin e Sirisë si një mënyrë për të minuar Iranin , i cili, së bashku me Hezbollahun libanez, milicitë shiite irakiane dhe Houthis jemenas, formon Boshtin e Rezistencës kundër Izraelit të mbështetur nga SHBA. Dobësimi i këtij Boshti siguron siguri më të madhe për aleatin e Uashingtonit, Izraelin. Një raport i deklasifikuar i Agjencisë së Inteligjencës Mbrojtëse të vitit 2012 zbuloi se SHBA planifikonte të mbështeste krijimin e një principate salafiste sunite në Siri për të izoluar territoret e kontrolluara nga qeveria që konsiderohen si “thellësia strategjike e zgjerimit shiit” për Iranin dhe milicitë shiite irakiane.
Izraeli
Teknikisht në luftë me Sirinë që nga viti 1948, Izraeli e sheh rënien e Sirisë si largim të një kundërshtari të gjatë. Forcat izraelite të mbrojtjes (IDF) kanë vënë në shënjestër rezervat e armëve dhe instalimet ushtarake të Sirisë për të eliminuar potencialin e saj luftarak. Siria ishte gjithashtu një lidhje kritike për Iranin për të furnizuar Hezbollahun në Liban. Shpërbërja e Sirisë i sjell përfitim Izraelit duke dobësuar Boshtin e Rezistencës dhe duke reduktuar presionin e jashtëm mbi politikat e tij në lidhje me territoret palestineze.Për më tepër, fragmentimi i Sirisë i ka mundësuar Izraelit të forcojë kontrollin e tij mbi Lartësitë e Golanit , të anulojë marrëveshjen e armëpushimit të vitit 1974 dhe të zgjerojë territorin e tij duke pushtuar zonat e Golanit të kontrolluara nga Siria.
Turqia
Ankaraja synon të mbajë kontrollin mbi Sirinë veriore, në kufi me Turqinë, ku aktualisht veprojnë Njësitë e Mbrojtjes së Popullit Kurd (YPG) të mbështetura nga SHBA, të përcaktuara si terroriste nga Turqia. Fragmentimi i Sirisë përbën një kërcënim për Turqinë për shkak të aspiratës kurde për një shtet të pavarur, e cila kërcënon sigurinë kombëtare dhe integritetin territorial të Turqisë. Përafërsisht 30 milionë kurdë jetojnë në rajonet malore të Iranit, Irakut, Sirisë dhe Turqisë. Ushtria Kombëtare Siriane e mbështetur nga Turqia kohët e fundit ka dëbuar YPG-në nga Tal Rifaat (në veri të Aleppos), ka shkëputur një rrugë kyçe midis Raqqa-s dhe Alepos dhe ka rrethuar qytetin e Manbij nga tre anët.
Irani
Siria luajti një rol të rëndësishëm në Boshtin e Rezistencës në përballjen me Izraelin dhe mbrojtjen e palestinezëve, sipas Ministrisë së Jashtme iraniane. Irani dhe Siria gjithashtu bashkëpunuan në luftën e përbashkët kundër ISIS* dhe fraksioneve të tjera sektare që kërcënojnë Iranin dhe aleatët e tij shiitë. Irani u përpoq të ruante integritetin territorial të Sirisë dhe ndihmoi në pajtimin politik midis palëve ndërluftuese për të parandaluar kaosin dhe fragmentimin, që mund të çonte në paqëndrueshmëri më të gjerë rajonale. Ministri i Jashtëm iranian, Abbas Araghchi, ka shprehur shqetësimin për potencialin për luftë sektare, luftë civile, shpërbërjen e Sirisë dhe shndërrimin e saj në një qendër terroristësh.
Rusia
Siria ka qenë një aleat i vjetër rus, duke i siguruar Marinës ruse një prani të përhershme në Detin Mesdhe në qytetin port të Tartus që nga viti 1971. Përfshirja e Rusisë në konfliktin sirian përkoi me zgjerimin e ISIS* dhe erdhi me kërkesën e Damaskut për të luftuar terrorizmin “jashtë vendit për të parandaluar që ai të godasë brenda vendit”, siç deklaroi Presidenti Vladimir Putin në 2015. Kriza e Sirisë kërcënoi të zgjerohej në Kaukazin e Rusisë dhe përtej. Pas humbjes së ISIS-it, interesat strategjike të Rusisë përfshinin stabilizimin e situatës në terren, frenimin e kërcënimeve të mbetura terroriste dhe sigurimin e pajtimit të palëve ndërluftuese së bashku me një zgjidhje politike për të ruajtur stabilitetin rajonal./Sputnik
