Gjykata e Lartë mban anën e pronarit të biznesit, i cili refuzoi të ofrojë shërbime për nje martesë e të njëjtit seks, duke përmendur lirinë e fjalës.

Gjykata e Lartë e Shteteve të Bashkuara ka vendosur që disa biznese mund të refuzojnë të ofrojnë shërbime për dasmat e të njëjtit seks, në atë që avokatët thonë se është goditja e fundit ndaj të drejtave LGBTQ në vend.

Në një vendim 6-3 të premten, Gjykata e Lartë e dominuar nga konservatorët mbajti anën e dizajneres së internetit Lorie Smith, e cila kishte kërkuar një përjashtim nga një ligj i Kolorados që ndalon diskriminimin bazuar në orientimin seksual dhe faktorë të tjerë.

Smith, një e krishterë ungjillore që kundërshton martesën mes dikujt tjetër përveç një burri dhe një gruaje, paditi komisionin e të drejtave civile të Kolorados dhe zyrtarë të tjerë shtetërorë në vitin 2016, duke thënë se ajo kishte frikë se do të ndëshkohej sipas ligjit të strehimit publik të shtetit për refuzimin për të shërbyer dasma homoseksuale.

Smith dhe avokatët e saj argumentuan se kërkesa për të ofruar shërbimet e saj për një martesë të të njëjtit seks në thelb do ta detyronte atë të shprehte mesazhe që bien ndesh me besimet e saj të krishtera dhe të shkelin të drejtën e saj për lirinë e fjalës sipas Amendamentit të Parë të Kushtetutës së SHBA.

Avokatët kanë thënë se qëndrimi i saj cenon të drejtat e personave LGBTQ për të kërkuar mallra dhe shërbime nga bizneset pa diskriminim.

Duke shkruar për shumicën e Gjykatës së Lartë të Premten, gjyqtari konservator Neil Gorsuch ra në anën e Smith. “Me siguri që zonja Smith kërkon të angazhohet në fjalimin e mbrojtur të Amendamentit të Parë,” shkroi Gorsuch, “Kolorado kërkon të detyrojë fjalimin që zonja Smith nuk dëshiron të japë.”

“Amendamenti i Parë i parashikon Shtetet e Bashkuara si një vend të pasur dhe kompleks ku të gjithë personat janë të lirë të mendojnë dhe të flasin si të duan, jo siç kërkon qeveria”, thuhet gjithashtu në vendim.

Vendimi u fokusua në një kategori të kufizuar të aktiviteteve tregtare, si artistët ose bizneset që krijojnë përmbajtje.

Por në një opinion kundërshtues, gjyqtari liberal i Gjykatës së Lartë, Sonio Sotomayor, tha se rrezikon të zbatohet për çdo biznes si pjesë e një “reagimi” më të gjerë ndaj lëvizjeve drejt barazisë LGBTQ në vend.

“Sot, Gjykata, për herë të parë në historinë e saj, i jep një biznesi të hapur për publikun të drejtën kushtetuese për të refuzuar t’u shërbejë anëtarëve të një klase të mbrojtur,” shkroi ajo.

Grupet e të drejtave civile dhe studiuesit ligjorë kishin paralajmëruar gjithashtu për një efekt të mundshëm valëzues nëse Gjykata e Lartë vendos në favor të Smith, duke thënë se një vendim i tillë mund të minojë ligjet që synojnë të mbrojnë kundër formave të ndryshme të diskriminimit.

Ligjet që ndalojnë diskriminimin në fusha të tilla si strehimi, hotelet, bizneset me pakicë, restorantet dhe institucionet arsimore – të njohura si ligjet e akomodimit publik – ekzistojnë në shumë shtete të SHBA.

Akti aktual Kundër Diskriminimit i Kolorados i ndalon bizneset e hapura për publikun që të mohojnë mallrat ose shërbimet për njerëzit për shkak të racës, gjinisë, orientimit seksual, fesë dhe karakteristikave të tjera.

Në rastin Smith, Kolorado kishte argumentuar se Akti rregullonte shitjet, jo fjalimin, për të siguruar “qasje të barabartë dhe dinjitet të barabartë”.

Administrata e Presidentit Joe Biden kishte mbështetur Koloradon në këtë rast, duke argumentuar se oferta e Smith për një përjashtim shkoi shumë larg, sepse ajo kërkoi të drejtën të refuzonte të krijonte çdo lloj faqe interneti dasmash për një çift të të njëjtit seks, madje edhe një bazë që thjesht tregonte detaje logjistike.

Në një deklaratë pas vendimit, Biden tha se ishte “thellësisht i shqetësuar se vendimi mund të nxiste më shumë diskriminim kundër amerikanëve LGBTQI+”.

“Më gjerësisht, vendimi i sotëm dobëson ligjet e vjetra që mbrojnë të gjithë amerikanët nga diskriminimi në akomodimet publike – duke përfshirë njerëzit me ngjyrë, njerëzit me aftësi të kufizuara, njerëzit besimtarë dhe gratë”, tha ai.

Duke iu përgjigjur vendimit të së enjtes, grupi i avokimit të Unionit të Lirive Civile Amerikane tha se ndërsa vendimi “është i kufizuar në shërbimet shprehëse të personalizuara, është i gabuar dhe është një sulm i drejtpërdrejtë ndaj ligjeve tona të të drejtave civile”.

Kelley Robinson, presidente e grupit të të drejtave civile LGBTQ Human Rights Campaign, tha gjithashtu se vendimi ishte “një çarje thellësisht shqetësuese në përparimin tonë dhe duhet të jetë alarmues për të gjithë ne”.

“Njerëzit meritojnë të kenë hapësira komerciale që janë të sigurta dhe mikpritëse. Ky vendim vazhdon të vërtetojë se sa radikale dhe e paprekshme është kjo gjykatë”, tha Robinson.

Smith u përfaqësua nga avokatë nga Aleanca në Mbrojtjen e Lirisë, një grup konservator për të drejtat fetare që përshëndeti vendimin e Gjykatës së Lartë.
“Më shumë sesa thjesht një fitore për Lorie Smith, kjo është një fitore gjithëpërfshirëse e #fjalës së lirë për ÇDO amerikan,” shkroi organizata në Twitter.

Gjyqtarët dhanë vendimin e tyre për çështjen e Smith-it një ditë pasi u rreshtuan me një tjetër paditës të krishterë ungjillor.

Në një vendim 9-0 të enjten, gjykata mbështeti aftësinë e punonjësve për të marrë strehim në punë për praktikat fetare, duke ringjallur një padi nga një ish-transportues poste që akuzoi Shërbimin Postar për diskriminim pasi u disiplinua për refuzimin e paraqitjes në punë të dielave./GazetaImpakt/AlJazeera