Nga Maziar Motamedi
Massoud Rajavi, ish-udhëheqësi i menduar prej kohësh i vdekur i një grupi që Irani e konsideron një organizatë “terroriste”, në fakt vdiq tre vjet më parë me probleme shëndetësore nën mbikëqyrjen e Shteteve të Bashkuara, sipas raporteve të mediave iraniane.
Ish-udhëheqësi i Mojahedin-e Khalq (MEK), i lindur në vitin 1948, vdiq nga një atak në zemër pas disa vitesh sëmundjeje, sipas një raporti nga uebsajti i lajmeve Tasnim i lidhur me shtetin, i cili citoi një zyrtar të paidentifikuar të siguris. As MEK që bën thirrje për përmbysjen e establishmentit iranian dhe as Uashingtoni nuk e kanë konfirmuar kurrë zyrtarisht vdekjen e Rajavit. Gruaja e tij, Maryam Rajavi, ka qenë fytyra publike e organizatës për dy dekada.
Rajavi nuk është parë publikisht që kur Shtetet e Bashkuara pushtuan Irakun në vitin 2003. Spekulimet tregonin se ai ishte vrarë shumë kohë më parë, ose ishte burgosur jashtë Iranit.
Vitet revolucionare
Rajavi ishte një nga njerëzit që punoi drejt një lëvizjeje që përfundimisht çoi në revolucionin islamik në Iran në 1979. Pasi u diplomua për politikë, ai iu bashkua MEK-ut, i cili në atë kohë ishte një grup i majtë kundër Mohammad Reza Shah Pahlavi. Ai kaloi vite në burg gjatë mbretërimit të Shahut pasi u shfaq si udhëheqës i grupit. Lirimi i tij erdhi së bashku me të burgosurit e tjerë politikë pas suksesit të revolucionit.
Por nuk kaloi shumë kohë derisa ai u përplas me udhëheqësin e republikës së re, Ayatollah Ruhollah Khomeini, ndër të tjera mbi shtrirjen e pushtetit të liderit suprem. Rajavi, i cili kandidoj por pa sukses edhe në zgjedhjet presidenciale dhe parlamentare, u largua nga Irani për në Paris në vitin 1981 së bashku me Abolhassan Banisadr, presidentin e parë të Iranit, i cili ishte fajësuar pasi u përplas me udhëheqësit e republikës së re.
Të dy bashkuan forcat dhe themeluan Këshillin Kombëtar të Rezistencës së Iranit si organizatë ombrellë e MEK-ut, të cilën ata e faturuan si një alternativë ndaj establishmentit iranian. Por ata gjithashtu nuk e shihnin sy më sy pasi Rajavi donte të merrte një qasje më të dhunshme ndaj Teheranit.
Bombardimet dhe komandanti i luftës
Për të sfiduar urdhrin e ri të Khomeinit, MEK kishte nisur tashmë një seri sulmesh, duke përfshirë bombardime, që vranë shumë civilë në Iran. Ata organizuan shumë atentate, më ku vranë presidentin e dytë të Iranit, Mohammad Ali Rajai, dhe kryeministrin e atëhershëm Mohammad Javad Bahonar. Ata madje u përpoqën të vrisnin liderin aktual suprem, Ajatollah Ali Khamenei.
Pushtimi tetëvjeçar i Sadam Huseinit në Iran në vitet 1980, i cili u mbështet nga një mori qeverish të huaja, i dha Rajavit një mundësi për t’i çuar gjërat në një nivel të ri. Ai u zhvendos në Irak dhe formoi atë që ai e quajti “ushtri çlirimtare”. Një rezolutë e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara u miratua në korrik 1987 për t’i dhënë fund luftës. Por Iraku vazhdoi të sulmonte derisa u detyrua të pranonte fundin e luftës një vit më vonë.
Rajavi e provoi veten si komandant i një force ushtarake në një operacion në shkallë të gjerë përpara përfundimit të luftës. I mbështetur nga Huseini, ai udhëhoqi një forcë të konsiderueshme, duke përfshirë mijëra tanke dhe automjete të blinduara, dhe bëri një inkursion në Iran.
“Sot Mehran që ndodhet në kufirin perëndimor me Irakun, nesër Teherani” ishte slogani i tyre i famshëm, pasi kishin vendosur një synim ambicioz për të pushtuar kryeqytetin në rreth një ditë e gjysmë.
Forca bëri përparime të konsiderueshme, por u shkatërrua në një operacion të madh në pritë nga forcat e armatosura iraniane, gjë që i la Rajavit dhe forcave të tij të mbetura asnjë zgjidhje tjetër veçse të tërhiqeshin pasi disa mijëra u vranë dhe qindra u kapën. Një nga vrasjet e mëvonshme të MEK-ut, vrasja me armë zjarri e Ali Sayyad Shirazi në 1999, besohet të ketë qenë një akt hakmarrjeje, pasi Shirazi, komandanti i forcave tokësore iraniane gjatë luftës, kishte udhëhequr personalisht operacionin që nxorri njerëzit e Rajavit.
Çfarë mendon Irani se i ka ndodhur atij?
Raporti i Tasnim të dielën pretendon të hedhë dritë të re mbi atë që i ndodhi Rajavit në Irak. Ai thotë se burimet iraniane të inteligjencës besojnë se Rajavi ka pësuar lëndime të rënda në këmbë dhe fytyrë si rezultat i një operacioni të SHBA gjatë pushtimit të Irakut. Kjo është pjesërisht arsyeja pse ai hezitoi të shfaqej publikisht.
Pa dhënë data, Tasnim thotë se Rajavi iku në Jordani, ku nuk kishte qasje në trajtimin e duhur për diabetin e tij dhe presionin e parregullt të gjakut për shkak të frikës se mund të zbulohej. Ai thuhet se përfundoi duke humbur shikimin dhe i ishte paralizuar njëra këmbë. Më shumë se një dekadë më parë, MEK u mundua të bind SHBA-në dhe Bashkimin Evropian që ta hiqnin atë nga lista e tyre e organizatave “terroriste”, e cila përfundimisht u tregua e suksesshme në vitin 2012, e kompletuar me një zhvendosje në Evropë.
Pikërisht atëherë, sipas gazetës iraniane, SHBA këmbënguli që Rajavi të mos kishte ndonjë paraqitje të mëtejshme publike, që ai të mbahej nën mbikëqyrjen e SHBA-së dhe që gruaja e tij të merrte udhëheqjen. Pas pushtimit të Irakut, kohë pas kohe janë publikuar vetëm kasetat audio që i atribuohen Rajavit. Rajavi ishte “nën kontrollin dhe mbrojtjen e forcave amerikane në një vend të panjohur, me disa dokumente që tregonin SHBA-në si vendin e tij të fshehjes”, tha ai.
Çfarë po bën MEK tani?
MEK ka qenë aktiv që nga zhdukja e Rajavit dhe vazhdon të veprojë jashtë Evropës nën komandën e bashkëshortes së tij, e cila dëshiron të jetë presidentja e ardhshme e Iranit. Operacionet e saj, veçanërisht në internet, rriten në mënyrë eksponenciale sa herë që ka trazira në Iran, si kur protestat disamujore përfshiu vendin vitin e kaluar pas vdekjes së Mahsa Amini në paraburgimin e policisë.
Megjithatë, grupit i mungon besueshmëria brenda vendit, edhe pse zyrtarët aktualë dhe ish-zyrtarë të rangut të lartë të SHBA-së janë njohur që marrin pjesë rregullisht në mitingjet e tij si folës kryesorë. Zyrtarët e administratës së Donald Trump ishin veçanërisht të interesuar pas largimit nga marrëveshja bërthamore e Iranit të vitit 2015 dhe vendosjes së sanksioneve ndaj Teheranit në vitin 2018.
Irani është përgjigjur duke futur në listën e zezë zyrtarët amerikanë dhe duke dënuar homologët e tyre evropianë në vende të ndryshme për gjoja strehimin dhe mbështetjen e anëtarëve të grupit. Qeveria iraniane vazhdon ta caktojë atë si një grup “terrorist” pasi pretendon se MEK ka vrarë më shumë se 17,000 iranianë gjatë dekadave.
Kampi kryesor i MEK-ut në perëndim të Tiranës dhe disa mijëra banorë tëe tij u bastisën nga policia shqiptare në qershor, e cila tha se zbuloi aktivitete të paligjshme politike./gazetaimpakt/aljazeera
