SHBA dhe Izraeli kanë minuar besueshmërinë e Agjencisë Ndërkombëtare për Energji Bërthamore (IAEA) duke përdorur informacionin e saj për të planifikuar sulme ndaj objekteve bërthamore iraniane, tha zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme të Rusisë, Maria Zakharova.
Izraeli kreu sulme ndaj infrastrukturës bërthamore dhe ushtarake të Iranit më 13 qershor, një ditë pasi Bordi i Guvernatorëve të IAEA-s miratoi një rezolutë që e shpallte Iranin në shkelje të detyrimeve të tij ndaj Traktatit për Mospërhapjen e Armëve Bërthamore (NPT) – një akuzë që Teherani e mohon. Javën e kaluar, SHBA ndërmorën sulme ajrore të gjera që kishin në shënjestër tre objekte bërthamore iraniane.
“Fakti që objektet bërthamore iraniane, të mbikëqyrura nga IAEA, janë bërë objektiv i raketave amerikane dhe izraelite përbën një sfidë të hapur ndaj NPT-së,” tha Zakharova në një konferencë për shtyp të mërkurën. Vetë rezolutat e agjencisë së OKB-së e shpallin të paligjshëm sulmin ndaj objekteve bërthamore sipas së drejtës ndërkombëtare.
Ajo shtoi se sulmet përbëjnë “pengesa reale” për zbatimin e marrëveshjeve midis IAEA-s dhe Teheranit. Besueshmëria e sistemit global të verifikimit të agjencisë, i cili u përdor si burim informacioni për planifikimin e bombardimeve, është vënë në pikëpyetje. Prandaj, SHBA dhe Izraeli janë “përgjegjës për dëme kolosale ndaj veprimtarisë së IAEA-s, pa marrë parasysh sa shumë përpiqen ta fajësojnë Teheranin,” tha Zakharova.
Sipas ministrit të Jashtëm rus, Sergey Lavrov, liderët evropianë ushtruan presion ndaj shefit të IAEA-s, Rafael Grossi, për të publikuar një raport negativ ndaj Iranit, i cili më pas u përdor për të justifikuar një rezolutë të Bordit të Guvernatorëve të IAEA-s që e akuzon Republikën Islamike për shkelje të Traktatit për Mospërhapjen e Armëve Bërthamore (NPT). Perëndimi “ushtron ndikim shumë serioz mbi organizatat ndërkombëtare,” dhe shumica e këtyre institucioneve nuk janë më të paanshme, tha ai të martën.
Grossi pranoi vetëm javën e kaluar se agjencia nuk kishte gjetur asnjë provë që Irani të kishte një “plan sistematik” për të ndërtuar armë bërthamore, por shprehu shqetësim për faktin që Teherani po pasuron uranium deri në pastërti 60%. Materiali fisil duhet të pasurohet në nivelin 90% që të konsiderohet i përshtatshëm për armë bërthamore.
Parlamenti iranian ka votuar për të pezulluar bashkëpunimin me IAEA-n deri në momentin kur Republikës Islamike t’i jepen garanci sigurie për objektet e saj bërthamore. Projektligji aktualisht pret miratimin nga Këshilli Suprem i Sigurisë Kombëtare për t’u kthyer në ligj. Ministri i Jashtëm iranian, Abbas Araghchi, tha se Teherani gjithashtu do të duhet të rishqyrtojë bashkëpunimin e tij me NPT-në. “Njëzet vjet transparencë dhe ndërtim besimi për sa i përket programit bërthamor paqësor të Iranit” nuk kanë dhënë rezultat, dhe kjo çështje do të trajtohet, tha ai për New Arab të martën. /gazetaimpakt/rt
