Nga: Alireza Niknam
Organizata terroriste MEK, e njohur zyrtarisht si Muxhahedinët e Popullit të Iranit (MEK), ka luajtur një rol të diskutueshëm në arenën politike në lidhje me Iranin. Gjatë viteve, kjo organizatë ka orkestruar fushata të ndryshme për të destabilizuar qeverinë iraniane dhe për të tërhequr mbështetjen e fuqive ndërkombëtare. Përpjekjet e fundit të MEK-ut, pas dështimeve të projekteve të mëparshme në Francë dhe Shqipëri, janë zhvendosur në Berlin. Aty grupi me sa duket synon të mbajë një takim për “të drejtat e njeriut”. Megjithatë, analistët sugjerojnë se ky projekt është një përpjekje për të ushtruar presion të mëtejshëm mbi Republikën Islamike të Iranit duke përdorur informacione të dyshimta rreth objekteve bërthamore të vendit – informacion që shpesh ka mashtruar zyrtarë të shquar të shteteve armiqësore. Për shembull, në të kaluarën, Netanyahu pretendoi në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së se Irani po ndërtonte një bombë bërthamore në një vend specifik në një hartë që ai ofroi, vetëm që gazetarët të zbulonin më vonë se vendi ishte në të vërtetë një dyqan pastrimi qilimash. Ky incident u bë një goditje mediatike ndërkombëtare për muaj të tërë.
MEK u themelua në vitet 1960 për të kundërshtuar regjimin Pahlavi në Iran, por pas revolucionit të vitit 1979, ajo u kthye shpejt kundër Republikës Islamike. Gjatë viteve, organizata ka përdorur taktika të ndryshme, si konflikte të armatosura, vrasje dhe fushata propagandistike, për të kundërshtuar qeverinë iraniane. MEK ka kërkuar vazhdimisht të rreshtohet me fuqitë ndërkombëtare që kundërshtojnë Iranin. Veçanërisht, bashkëpunimi i tij me administratën e Trump tregoi dëshirën e grupit për të gjetur aleatë efektivë për të forcuar qëllimet e tij kundër Iranit.
Gjatë presidencës së Trump, MEK mori mbështetje thelbësore për axhendën e saj anti-iraniane. Grupi imagjinoi se po i afrohej qëllimeve të tij me fushatën e “presionit maksimal” të Trump kundër Iranit. Megjithatë, ndryshimi në politikat e SHBA-së nën administrimin e Biden, së bashku me një qasje të përtërirë diplomatike ndaj Iranit, ka krijuar një mjedis sfidues për MEK-un. Me mbështetje në rënie, drejtuesit e MEK tani ndihen të kërcënuar dhe janë kthyer në metoda alternative për të rifituar vëmendjen dhe legjitimitetin.
Raportet tregojnë se MEK planifikon të organizojë një takim në Berlin nën maskën e një konference për të drejtat e njeriut. Ata synojnë të ftojnë politikanët në pension dhe “të marrë me qira” për të krijuar një shfaqje të mbrojtjes së të drejtave të njeriut, edhe pse, sipas Human Rights Watch (HRW) dhe Amnesty International, grupi nuk ka mbrojtur as të drejtat elementare midis anëtarëve të tij. Megjithatë, përmes kësaj performance, ata shpresojnë të përfitojnë nga klima politike e Evropës, e cila është veçanërisht e ndjeshme ndaj çështjeve të të drejtave të njeriut dhe mospërhapjes bërthamore.
Qëllimi kryesor i takimit të Berlinit është të ringjallë shqetësimet ndërkombëtare për programin bërthamor të Iranit duke bërë pretendime për objektet sekrete bërthamore. Sipas raporteve, MEK planifikon të paraqesë një listë të vendeve të supozuara bërthamore në Iran, duke pretenduar se këto vende po përdoren për zhvillim bërthamor klandestin. Megjithatë, në pretendimet e mëparshme, vendndodhjet e tyre të përcaktuara u zbuluan se nuk kishin lidhje me programet bërthamore; një rast i tillë i çoi gazetarët në një dyqan pastrimi qilimash në vend të një qendre bërthamore. Në fund të fundit, objektivi kryesor i publikimit të këtij informacioni është portretizimi i MEK-ut si aktiv, duke rritur kështu popullaritetin e tij dhe duke siguruar fonde nga qeveritë perëndimore. Vitet e fundit, mbështetja për MEK-un ka rënë dhe anëtarët e grupit në Shqipëri dhe Francë janë përballur me bastisjet e policisë dhe sekuestrimin e aseteve të tyre, asete që dyshohet se janë përdorur për ekzekutimin e aktiviteteve terroriste në Iran.
Përqendrimi në çështjen bërthamore i mundëson MEK-ut të tërheqë vëmendjen e Shteteve të Bashkuara dhe vendeve evropiane, pasi mospërhapja bërthamore mbetet një prioritet kryesor për ta. Strategjia e MEK-ut mbështetet në supozimin se shqetësimet e reja rreth programit bërthamor të Iranit mund të mbledhin edhe një herë mbështetjen perëndimore, veçanërisht nga fraksionet që janë skeptikë ndaj synimeve bërthamore të Iranit.
Për të forcuar pretendimet e saj, MEK synon të prezantojë individë si dëshmitarë dhe ekspertë për të dëshmuar për saktësinë e informacionit të dhënë në lidhje me aktivitetet bërthamore të Iranit. Megjithatë, këta individë besohet se janë anëtarë të MEK-ut që paraqiten si dëshmitarë ose ekspertë të pavarur. Paraqitja e anëtarëve të brendshëm si dëshmitarë të huaj është një përpjekje e MEK-ut për t’i shtuar besueshmëri rrëfimeve të sajuara, megjithëse këto taktika të vjetra zakonisht përballen me skepticizëm. Kjo qasje mashtruese ilustron metodat tradicionale të MEK-ut për të ofruar pretendime të paverifikueshme për të mbështetur pretendimet e saj anti-iraniane.
Mbështetja e MEK-ut në taktika të tilla ngre pyetje serioze në lidhje me besueshmërinë e pretendimeve të saj. Kritikët argumentojnë se takimi i Berlinit është thjesht një përpjekje tjetër e këtij grupi për të shfrytëzuar kushtet gjeopolitike dhe për t’i bërë presion Perëndimit që të sigurojë fonde shtesë, pavarësisht mungesës së provave të forta për pohimet e tyre.
Koha e takimit të Berlinit përkon me rivlerësimin e SHBA-së të politikave të saj ndaj Iranit. Kohët e fundit, Trump vuri në dukje në fushatën e tij se kërkesa e tij e vetme nga Irani ishte të përmbahej nga ndërtimi i armëve bërthamore, duke shënuar një tërheqje të plotë nga kushtet e tij të mëparshme. Ky ndryshim qëndrimi nënvizon dështimin e strategjisë së re të MEK-ut. Reduktimi i mbështetjes së Trump dhe theksi i tij vetëm në një kusht bërthamor tregon se fushata e presionit maksimal ka qenë kryesisht e pasuksesshme.
Këto zhvillime kanë implikime të gjera për strategjinë e MEK-ut. Ndërsa nevoja për instrumente anti-iraniane për të ushtruar presion ndaj Iranit zvogëlohet, pozicioni i MEK-ut bëhet gjithnjë e më i prekshëm. Takimi i Berlinit mund të shihet si një përpjekje e dëshpëruar e grupit për të mbajtur çështjen bërthamore në mendjet e qeverive perëndimore dhe për të ruajtur rëndësinë e saj. Bazuar në një ekzaminim të aktiviteteve të MEK-ut, të cilat kanë humbur shumë nga efektiviteti i tyre, duket se grupi po përballet me sfida të rëndësishme në të ardhmen, pasi ndryshimet në politikat ndërkombëtare dhe të SHBA-së minojnë metodat e tij tradicionale. Mbështetja në pretendime të paverifikueshme dhe taktika të dyshimta ka ngritur shqetësime të shumta në lidhje me qëllimet dhe besueshmërinë e MEK-ut. /GazetaImpakt
