Korridori i Mesëm shpesh prezantohet si një rival i rrugëve të tranzitit të Iranit; megjithatë, një rishikim i ri e sheh atë si një plotësues potencial të korridoreve ekzistuese në kushtet e reja gjeopolitike.
Me planifikim të kujdesshëm dhe investim të duhur, thotë ai, korridori i Mesëm i quajtur edhe Rruga Ndërkombëtare e Transportit Trans-Kaspik (TITR) mund të luajë një rol të rëndësishëm në zhvillimin e tregtisë në Iran dhe rajon, së bashku me Korridorin Ndërkombëtar të Transitit Veri-Jug (INSTC).
Instc është një rrjet rrugësh hekurudhore, anijesh dhe rrugore për të lehtësuar lëvizjen e mallrave nëpër Indi, Iran, Azerbajxhan, Rusi, Azinë Qendrore dhe Evropë.
Në raportin e tij të fundit mbi statusin e zonave të lira dhe të veçanta tregtare-ekonomike në Iranin verior, Dhoma e Tregtisë, Industrive, Minierat dhe Bujqësia i ka sugjeruar Republikës Islamike të rishikojë qëndrimin e saj për Korridoret e Mesme dhe Veri-Jug.
Korridori i Mesëm është një rrugë e kombinuar që lidh Kinën dhe Kazakistanin me Azerbajxhanin dhe Gjeorgjinë nëpërmjet hekurudhave dhe detit duke kaluar Detin Kaspik dhe duke arritur në Evropë përmes Turqisë në hekurudhë dhe det.
Kapaciteti nominal i tranzitit të ngarkesave në Korridorin e Mesëm vlerësohet në 6 milion ton, por kapaciteti i saj operacional aktualisht është rreth 2 milion ton, i cili vlerësohet të kalojë 11 milion ton deri në vitin 2030.
Lufta e Ukrainës ka krijuar një pamje të re për Korridorin e Mesëm –, pavarësisht nga kufizimet e tij teknike dhe infrastrukturore – si një alternativë për të diversifikuar rrugët e transportit midis Azisë dhe Evropës duke krijuar fleksibilitet gjeo-ekonomik dhe duke reduktuar varësinë nga korridoret përmes Rusisë.
Sipas vlerësimeve, Korridori i Mesëm gradualisht do të bëhet rruga kryesore e tranzitit midis Azisë dhe Evropës. Por për një të ardhme të parashikueshme, ai pritet të mbetet kryesisht një korridor rajonal, duke funksionuar me më pak se 40% të kapacitetit të tij deri në vitin 2030.
Kjo do të thotë se tranziti përmes itinerarit do të jetë kryesisht brenda rajonit dhe përgjatë brigjeve të Kaspikut dhe për të rritur kapacitetet e tij ndërkontinentale, përfituesit kryesorë të korridorit duhet të investojnë në infrastrukturën portuale, hekurudhore dhe rrugore përgjatë itinerarit dhe të sjellin partnerë të rinj në projekt.
Irani është një nga partnerët e mundshëm për zhvillimin e Korridorit të Mesëm. Lidhja që mungon në lidhjen e Korridorit Veri-Jug me Korridorin e Mesëm dhe integrimin e tyre është në fakt Irani.
Kjo i jep Iranit një mundësi të veçantë për të luajtur një rol qendror në projekt dhe për ta vendosur veten në hartën në zhvillim të rrugëve të tranzitit midis Azisë dhe Evropës. Kjo shpjegon pse Irani duhet të rimendojë pozicionin e tij për Korridorin e Mesëm dhe të rishikojë pikëpamjen e tij për rrugën si një rival i Korridorit Veri-Jug. Ajo që Irani duhet të bëjë është të vendoset si urë lidhëse midis dy rrugëve kryesore.
Shumë vëzhgues i shohin Korridoret Veri-Jug dhe të Mesëm si potencialisht plotësues, gjë që do t’i shërbejë interesave të palëve të ndryshme. Ky realitet ka bindur edhe Rusinë që të luajë një rol aktiv në Korridorin e Mesëm për të ruajtur ekuilibrin e fuqisë në rajon.
Përfundimi i lidhjes së transportit Zangezur është vendosur t’i japë peshë të re Kinës në lindje dhe Turqisë në perëndim. Për të shmangur margjinalizimin dhe për të mbetur në të ftohtë, Irani duhet të luajë një rol më të fortë në tranzitin e mallrave midis lindjes dhe perëndimit duke aktivizuar Korridorin “Aras” dhe forcimin e infrastrukturës së saj të transportit./presstv