Nga AHMED AL-BURAI
“Në fazën tjetër ne do të bëjmë operacionin e shumëpritur kundër elementeve terroristë në veri të Sirisë”, tha Presidenti Rexhep Tajip Erdogan. Ankaraja po përgatitet të fillojë operacionin e saj të tretë ndërkufitar ushtarak kundër Njësive të Mbrojtjes Popullore (YPG), nënshkrimi sirian i organizatës terroriste PKK. Turqia thotë se Rusisë dhe Shteteve të Bashkuara u është thënë për operacionin e planifikuar, por jo se kur do të fillojë.
Dihet se Moska është partneri i Ankarasë në bisedimet e paqes në Astana dhe marrëveshjet e mos përshkallëzimit të situatës në Siri. Prandaj, është absolutisht e nevojshme që të dy palët të sigurohen që ata të ndërlidhen me njëri-tjetrin. Sidoqoftë, Ankaraja ka shpehur publikisht pakënaqësinë e saj për aleatin e saj të pretenduar të NATO-s, Uashingtonin. Erdogan ka akuzuar Uashingtonin për ngecjen e procesit, dhe deklarata e tij e fundit sugjeron se ai ka humbur durimin me aleatët e tij amerikanë.
Në më shumë se një rast, zyrtarët e Sh.B.A konfirmuan se ata i kanë dorëzuar armë partnerit të tyre në Siri, YPG. Administrata Amerikane e vlerëson këtë veprim me qëllim që të nxisë zemërimin e Turqisë dhe të rrezikojë marrëdhëniet e saj me një shtet qendror në rajon.
Pse SHBA mbështet grupet terroriste dhe a ka nevojë Turqia për miratimin e saj?
Uashingtoni e konsideron YPG-në aleatin e saj të domosdoshëm në luftën kundër DAESH. Ajo e qërroi njërin sy mbi shqetësimin e Turqisë se YPG është vetëm një version tjetër i grupit ekstremist të PKK. Pas prishjes së DAESH, praktikat e YPG vërtetuan se Turqia kishte absolutisht të drejtë. Grupi diskriminoi popullatën arabe, të cilët janë shumica në qytetet që kontrollonte grupi. Ajo kreu vrasje masive, çnjerëzore, tortura, ndalime arbitrare dhe dëbim të dhunshëm të qyteteve dhe fshatrave.
Këto praktika të paligjshme nuk kanë qenë të mjaftueshme për Uashingtonin që të vazhdojë mbështetjen e tij ndaj këtij grupi. Përballë saj, Uashingtoni nuk dëshiron të duket sikur po braktis një aleat që e ndihmoi atë të mposhtte DAESH, por përkundrazi ajo ka vazhduar t’i shpërblejë ata. Sidoqoftë, thelbi i çështjes është nafta, Irani dhe bazat ushtarake.
Rezervat e naftës në Siri janë vlerësuar në 2.5 miliardë fuçi që nga janari 2015. Këto janë vendosur kryesisht në lindje dhe verilindje. Rezervat e gazit natyror vlerësohen në 241 miliardë metra kub, të vendosura kryesisht në qendrën e Sirisë.
Trump dëshiron të shpërblehet për fitoren e tij ndaj DAESH. Prandaj, këto burime duhet të gjejnë rrugën e tyre drejt rezervuarëve amerikanë dhe jo në Kinë apo Rusi. Ka rreth 1.500-2,000 marinsa amerikane dhe forca të operacioneve speciale në Siri, të përhapura në 12 baza ushtarake dhe stacione stërvitore, shumica e tyre në rajone të kontrolluara nga YPG. Duke i mbajtur ato, Uashingtoni sigurohet që Siria nuk i lihet plotësisht sundimit të Rusëve.
Prania e Amerikës në veri të Sirisë është pjesë e mesazheve të administratës amerikane për Iranin. Uashingtoni nuk mund të mbështesë plotësisht politikën ekspansioniste të Iranit në Lindjen e Mesme. Prania e Iranit në Irak, Siri, Liban dhe Jemen është e pamohueshme. Politika e Iranit duhet të frenohet në varësi të kërcënimit të saj për aleatin më të mirë të Amerikës në rajon, Izraelin; Prandaj, Uashingtoni nuk do të heqë dorë nga ekzistenca e tij strategjike në veri të Sirisë.
Qëndrimi i Turqisë
Për Turqinë, qasja është krejtësisht ndryshe. Erdogan vazhdon të ritheksojë me forcë se Turqia ka të drejtë të eleminojë të gjitha kërcënimet kundër sigurisë së saj kombëtare. Të Dielën, ai ritheksoi se do kalojnë në Siri pa miratimin e SHBA nëse kushtet e Turqisë për një zonë të sigurt nuk zbatohen.
Turqia ka bërë çdo përpjekje diplomatike të mundshme për të shpjeguar kundërshtimin e saj për krijimin e një krahine autonome nën udhëheqjen terroriste në veri të Sirisë. Kohët e fundit, zyrtarët ushtarakë amerikanë vizituan Ankaranë për takime me qëllim ngushtimin e hendekut dhe parandalimin e Turqisë nga kryerja e një sulmi të ri. Këto takime të nivelit të lartë janë përpjekja e fundit amerikane për të ndaluar Turqinë nga nisja e një sulmi të njëanshëm.
Turqia paralajmëroi disa muaj më parë për fillimin e këtij sulmi në lindje të Eufratit, por ndryshoi plan dhe vendosi të presë Sh.B.A pasi premtoi të krijonte një zonë qetë dhe në vend të kësaj pastroi militantët e YPG përgjatë kufirit të Sirisë.
Turqia po bën presion të krijojë një zonë të sigurt në Siri që do të ishte e zbrazët nga luftëtarët që i përkasin YPG-së. Ai e ka bërë këtë në Afrin dhe është e vendosur që ta kryejë operacionin në Manbij dhe në zonën në lindje të Eufratit.
Sfida kryesore për Turqinë është prania e trupave amerikane në Manbij dhe lehtësirat e tjera ushtarake në lindje të Eufratit. Operacioni duket i pashmangshëm dhe Turqia është e vendosur. Uashingtoni duhet të vendosë ose të heqë dorë dhe të braktisë YPG-në, ose të qëndrojë neutral dhe ta lejojë Turqinë të kryejë misionin e saj. Asnjë vendim nuk është i lehtë por është shumë më i mirë sesa një konfrontim ushtarak me Turqinë./gazetaimpakt/dailysabah
