Foto e Jaserit, djathtas, dhe Fathi, majtas, së bashku [nga Tarek Arafat]
Nga Bianca Carrera
Publikuar më 17 nëntor 2024
Kajro, Egjipt – Pritja e Spitalit Palestinez ishte e ngarkuar si zakonisht në fillim të nëntorit, por disponimi mes stafit palestinez u turbullua nga një përvjetor që po afrohej.
Më 11 nëntor 2004, një njoftim rrufe në të gjitha rrjetet kryesore: Kryetari i PLO Yasser Arafat kishte vdekur në Paris – i helmuar me polonium-210, sipas një hetimi nga Al Jazeera dhe shkencëtarë francezë, zviceranë dhe rusë.
Tarek Arafat tregon se si ishte të rriteshe me një baba të famshëm dhe xhaxha akoma më të famshëm.
Yasser Arafat nuk ishte ikona e vetme që populli palestinez humbi atë vit – vëllai i tij Fathi ishte gjithashtu i sëmurë për vdekje, në koma për shkak të kancerit të tij në stomak.
Ndërsa Jaseri shtrihej i sëmurë dhe po vdiste, Fathi u zgjua nga koma papritmas dhe pyeti: “Ku është Jaseri, a është ai mirë?” tha djali i Fathit, Tarek për Al Jazeera.
Ai iu përgjigj “Ai është mirë, babi, në Ramallah”, për të shmangur stresin e babait të tij.
Shumë shpejt ndërroi jetë edhe Fathi, sikur të dy vëllezërit të kishin një lidhje të mbinatyrshme, thotë Tarek.
“Kur u përhap lajmi për vdekjen e tyre, ne në spital do të rishikonim të gjitha kanalet për t’u siguruar që ishte e vërtetë,” thotë Rafiq Tawel, i cili ishte një infermier atje në atë kohë. “Gjatë atyre ditëve, do të gjeje njerëz në çdo cep, duke qarë.”
Foto e tre vëllezërve dhe motrave Arafat: Fathi, majtas, Hatixheja, në qendër dhe Jaseri, djathtas, Arafat [mirësjellje e Tarek Arafat]
Sot, në spitalin e krijuar nga Fathi në vitin 1979, Tarek punon për të mbajtur të gjalla kujtimet e babait dhe xhaxhait të tij, ndërsa përballet me marrëdhënien që kishte me dy burra më të mëdhenj se jeta.
Kajro: Vitet e hershme dhe formimi i një ndërgjegjeje
I ulur në zyrën e tij në spital, i rrethuar nga fotot e babait dhe xhaxhait të tij, Tarek fillon të flasë, duke treguar historinë e të afërmve të tij të famshëm.
Egjipti është vendi ku vëllezërit Arafat u rritën dhe formësuan fejesën e tyre, dhe më shumë se 100,000 refugjatët palestinezë që jetojnë atje ende vajtojnë mungesën e tyre.
I lindur në vitin 1929 në Jerusalem, Palestinë, Yasser ishte katër vjeç kur lindi vëllai i tij më i vogël Fathi dhe kur nëna e tyre vdiq 40 ditë më vonë.
Pas disa vitesh që jetuan me familjen e xhaxhallarëve të tyre në Jerusalem, vëllezërit pa nënë u shpërngulën në Kajro në vitin 1937 për t’u bashkuar me motrën e tyre më të madhe Hatixhen dhe babain – i cili kishte qenë tregtar atje prej vitesh tashmë.
Familja jetonte në një apartament me qira në lagjen Heliopolis, ku më vonë u krijua Spitali Palestinez. Tarek shton se ata duhej të merrnin me qira sepse “nuk kishin mundësi të blinin”.
Gratë dhe fëmijët palestinezë që mbajnë pasuritë e tyre kërkojnë siguri dhe strehë gjatë Nakbes. Më 26 qershor 1948 [Getty Images]
Ndërsa Jaseri hyri në adoleshencën e tij të vonë, u lajmëruan se erdhën milicitë sioniste që sulmonin palestinezët për të marrë qytetet dhe fshatrat e tyre në vitin 1948.
Jaseri dhe Fathi duhej të shikonin nga Kajro. Yasser filloi të punonte “si një ndërmjetës në përpjekjet për të siguruar armë” për trupat e Myftiut të Jerusalemit Amin al-Husseini, shkruajnë biografët e tij Andrew Gowers dhe Tony Walker.
Deri në vitin 1950, vëllezërit ishin të dy duke ndjekur Universitetin Mbreti Fuad I, më vonë në Universitetin e Kajros – Yasser studioi inxhinieri dhe mjekësi Fat`hi.
Në fund të viteve 1940 dhe në fillim të viteve 1950, Kajro ishte thellë në trazira politike, pasi trupat britanike u përpoqën të shtypnin protestuesit që kërkonin fundin e sundimit kolonial, veçanërisht në kampuset universitare. Yasser ishte në mesin e dhjetëra palestinezëve të përfshirë në zjarr, duke mësuar për metodat revolucionare për t’u zbatuar më vonë në kauzën e tyre, shkruan Gowers dhe Walker. Fathi nuk ishte aq i zhytur sa i vëllai.
Pasi mbaruan leksionet e tyre në universitet, vëllezërit dhanë mësime private të shkrim-leximit për të fituar para shtesë, por Jaseri, thotë Tarek, ndonjëherë ishte në telashe për shkak të aktiviteteve të tij si kreu i Unionit të Studentëve Palestinez, duke e lënë vëllain e tij t’u mësonte të dy mësimet e tyre.
Foto e Yasser, majtas dhe Fathi, djathtas, midis fotove të tjera në zyrën e Tarek Arafat në Spitalin Palestine. [Bianca Carrera/Al Jazeera]
“Ju keni dy personalitete të ndryshme këtu,” vazhdon ai. “Fathi ishte anëtar i sindikatës, por i pëlqente edhe arti; ai ishte fokusuar në ndërtimin e një familjeje.
“Jaseri ndonjëherë ishte shumë serioz, nuk kishte asnjë argëtim në jetën e tij; ai ishte plotësisht i përkushtuar.” Megjithatë, vëllezërit plotësonin njëri-tjetrin.
Yasser punoi për të ndërtuar një lëvizje të fortë politike palestineze ndërkombëtarisht duke themeluar Partinë Fatah dhe më vonë duke marrë drejtimin e Organizatës për Çlirimin Palestinez, ndërsa Fathi u fokusua në mbështetjen sociale, duke ofruar mbështetje dhe kujdes shëndetësor për palestinezët.
Mbështetje sociale për një popull të shpronësuar
«Më kujtohet, në atë kohë e shihja babin tim [një herë] në tre ose katër muaj», shton 56-vjeçari.
“Unë do ta dija që ai do të vinte sepse do t’i lanin makinën,” thotë Tarek i trishtuar për vitet e tij të hershme në shtëpi, ndërsa Fathi dhe Yasser ishin vazhdimisht në lëvizje, duke punuar për Palestinën.
Fathi themeloi Shoqatën Palestineze të Gjysmëhënës së Kuqe (PRCS) në vitin 1968, nga e njëjta ndërtesë me Spitalin Palestinez.
PRCS ndërtoi 72 spitale në Palestinë, Egjipt, Liban, Siri dhe Irak – nga të cilat 57 u shkatërruan – dhe 31 qendra shëndetësore për më shumë se pesë milionë refugjatë palestinezë të regjistruar në Agjencinë e Kombeve të Bashkuara për Ndihmë dhe Punë për Refugjatët Palestinë në Lindjen e Afërt (UNRWA).
Tarek Arafat tregon një nga fotot e pakta që ka me xhaxhain e tij, Yasser Arafat, me motrën e tij Amany dhe kushëririn Raouf, djalin e xhaxhait të tij Gamal [Bianca Carrera/Al Jazeera]
Tarek nuk e pa shumë as Yasser – një foto e vjetër me të dhe kushërinjtë e tij është një nga fotot e pakta që ai ka me “liderin”.
“Edhe liderin [Jasser Arafat] as unë nuk e pashë shumë… E dija se ishte i zënë, se kishte plane të tjera dhe se tashmë kishte shumë njerëz që e pyesnin për gjëra. “Pra, normalisht, unë do të shkoja ta shoh vetëm kur ai më telefononte dhe më thoshte: ‘Tarek, ku je?’”
Fytyrat e dy figurave të babait që mungojnë ende mbushin zyrën e Tarekut sikur të ishte një kapsulë nostalgjie. “Do të doja të kisha mësuar më shumë nga babai im për gjëra të tilla si përvoja e jetës, martesa, dashuria, vdekja, lufta… sapo fillova ta njihja më shumë më vonë,” vazhdon ai.
“Ditën që ai vdiq, më kujtohet se do të dëshiroja që arritjet e mia të ishin të paktën 5 për qind e arritjeve të tij në jetë. Me këtë do të isha i kënaqur.”
I rritur në Kajro, Tarek u bë një inxhinier biomjekësor dhe përfundimisht punoi në Kanada, Shtetet e Bashkuara dhe më shumë se 70 vende si anëtar bordi i Spitalit Flying Eye Orbis. “Mendova disi: “Unë kam personalitetin tim, nuk do të punoj si djali i Fathi Arafatit, do të punoj si inxhinier.”
Tarek në zyrën e tij në Spitalin e Palestinës. Ai e la karrierën e tij jashtë vendit për të ndjekur gjurmët e familjes së tij [Bianca Carrera/Al Jazeera]
Kur xhaxhai dhe babai i tij vdiqën, ai u përfshi më shumë në PRCS dhe Spitalin e Palestinës, ku ngrihet për të ecur përreth. “Pas asaj që ndodhi në Gaza, ne kemi punuar për të dalë me iniciativa për të ndihmuar njerëzit tanë këtu,” mburret ai me krenari.
“Zgjeruam kapacitetin e departamentit të dializës, me nëntë aparate që punojnë me tre turne në ditë. Kushdo që vjen nga Gaza pas 7 tetorit mund të trajtohet falas.”
Financuar nga Ministria Palestineze e Shëndetësisë, tarifat që u kërkon spitali palestinezëve ishin tashmë më të lira se çdo spital tjetër egjiptian dhe janë ulur më tej me një ulje prej 35 për qind për çdo palestinez në Egjipt që kur Izraeli filloi të sulmonte Gazën.
Një burrë hyn në ambientet e pritjes. Babai i tij vdiq marsin e kaluar dhe familja nuk kishte ku ta varroste në Egjipt, kështu që ai iu drejtua Tarekut dhe Spitalit të Palestinës për ndihmë. Tani, ai dëshiron të vizitojë varrin.
“Fathi Arafat ndërtoi një varrezë për palestinezët në Egjipt ku ne pranojmë këdo, i pari që u varros atje ishte xhaxhai im Mustafa,” shpjegon Tarek ndërsa burri largohet. “Ky nuk është vetëm një spital, është një qendër komunitare.”
Stafi palestinez, pacientët dhe vizitorët në dhomën e urgjencës së Spitalit Palestinez [Bianca Carrera/Al Jazeera]
“Në të njëjtën mënyrë që ata erdhën, të tjerët do të vijnë më pas” . Që nga themelimi i saj, ndërtesa jo vetëm që ka pritur PRCS dhe spitalin, por gjithashtu i ka dhënë një dysheme një akademie të infermierisë, një bujtinë të përkohshme për palestinezët në nevojë, një shtëpi trashëgimie dhe grupin Falooja për Artet dhe Folklorin Palestinez.
“Fathi ishte një nga njerëzit që besonte më shumë në fuqinë e artit dhe nevojën për të ruajtur trashëgiminë tonë ndërsa ishte larg Palestinës”, thotë Tawel, punonjësi i spitalit, i cili është gjithashtu një anëtar i gjatë i grupit Falooja.
“Ai e ndërtoi këtë vend si një shtëpi për çdo palestinez në Egjipt. Nuk do të mund të jetoja pa të, nuk do të mund të punoja lehtësisht diku tjetër si infermiere jo-egjiptiane.”
Të ardhurit, të cilët mbërritën që nga sulmi i fundit i Izraelit në Gaza, dhe palestinezët, familjet e të cilëve duhej të vendoseshin në Egjipt pas Nakbes në 1948, janë mes stafit dhe vizitorëve në korridoret e ngarkuara të spitalit.
Fotot e vëllezërve që ndërtuan vendin varen në muret e pothuajse çdo njërit prej shtatë kateve. Sikur të shikonin ngjarjet që ndodhin para syve të tyre.
Një nga fotot e Yasser dhe Fathi të varur në një korridor të spitalit [Bianca Carrera/Al Jazeera]
Njëzet vjet pas vdekjes së tyre, frutat që ata mbollën në Kajro mbeten të gjalla ndërsa puna për të ndihmuar palestinezët e zhvendosur vazhdon.
“Ata të dy do të thoshin gjithmonë, ‘Ata kultivuan që ne të hamë, le të kultivojmë për breza për të ngrënë.’ Ishte një filozofi,” beson Tarek.
Shtëpia e vjetër e Yasser është disa minuta me makinë nga spitali. Një pemë mango që ai mbolli dekada më parë rritet ende në kopshtin e braktisur. “Në atë kohë, ai tha se donte një pemë mango, por besoj se ishte një simbol. Ai mbolli një pemë që deri më tani po rrit fruta në të njëjtën mënyrë që vëllai i tij e mbolli këtë spital dhe donte që ne të vazhdojmë ta rrisim atë për njerëzit.
“Ata po rritnin një revolucion, dhe në të njëjtën mënyrë si erdhën, të tjerët do të vijnë më pas.”
Pema e mangos së Yasser rritet ende në shtëpinë e tij të vjetër në Heliopolis [Bianca Carrera/Al Jazeera]
AlJazeera/GazetaImpakt
