Nga: Mohamad Hasan Sweidan
Pas kërcënimeve të fshehura hollësisht nga kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu se presidenti i rrëzuar sirian Bashar al-Assad “po luante me zjarrin” dhe duke shfrytëzuar mundësinë e ofruar nga kolapsi i papritur i shtetit sirian , ushtria pushtuese pushtoi territorin sirian për hera e parë në 50 vjet. Preteksti i krijimit të një “zone tampon” ishte një përpjekje transparente për të fshehur axhendën historike rajonale të Izraelit: dobësimin dhe fragmentimin e shteteve arabe për të lehtësuar dominimin rajonal të Tel Avivit. Duke shfrytëzuar vakumin e pushtetit që pasoi nga rënia e Damaskut, Izraeli ndërmori qindra sulme ajrore për të gjymtuar aftësitë ushtarake tashmë të dobësuara të Sirisë dhe e goditi veten pas shpine për atë që e quajti shpërthimi më i madh ajror në historinë e tij. Forcat e saj tokësore dhe mjetet e blinduara ndodhen tani disa kilometra larg kryeqytetit sirian, duke kaluar fjalë për fjalë përmes terrenit kufitar pa asnjë sfidë të vetme nga trupat kundërshtare. Për shumë vëzhgues në Libanin fqinj – dhe ndoshta Irak dhe shtete të tjera rajonale – trazirat izraelite iu përgjigj një pyetjeje kritike: nëse ata heqin dorë nga vullneti apo kapaciteti për të mbrojtur veten, a do të ishte ky edhe fati i Libanit?
Një trashëgimi e ekspansionizmit
Koncepti i ‘Izraelit të Madh’ është i rrënjosur thellë në ideologjinë sioniste. Nga Theodor Herzl, babai i Sionizmit modern, te figurat revizioniste si Ze’ev Jabotinsky, madje edhe kryeministri i parë i Izraelit, David Ben-Gurion, ambiciet ekspansioniste kanë qenë një temë e qëndrueshme. Plani i Oded Yinon , Një Strategji për Izraelin në vitet Tetëdhjetë, e forcoi më tej këtë vizion. I bërë publik për herë të parë në revistën Kivunim (Directions) të Organizatës Botërore Sioniste në shkurt 1982, plani u bazua në vizionin e Herzl dhe themeluesve të shtetit izraelit në fund të viteve 1940, mes tyre me origjinë polake, lider sionist amerikan. Jacob Fishman.
Nga Afrika e Veriut në Levant e deri në Gadishullin Arabik, Yinon mbrojti një strategji të shpërbërjes dhe dobësimit kronik të shteteve arabe në mënyrë që të sigurohet siguria afatgjatë e Izraelit.
“Politika e Izraelit, si në luftë ashtu edhe në paqe, duhet të drejtohet në likuidimin e Jordanisë nën regjimin aktual dhe transferimin e pushtetit tek shumica palestineze… Shpërbërja e Sirisë dhe Irakut më vonë në zona unike etnike ose fetare, si p.sh. në Liban, është objektivi kryesor i Izraelit në frontin lindor… Iraku, i pasur me naftë nga njëra anë dhe i grisur nga brenda nga ana tjetër, është i garantuar si një kandidat për objektivat e Izraelit. Shpërbërja e tij është edhe më e rëndësishme për ne se ajo e Sirisë… I gjithë gadishulli arab është një kandidat i natyrshëm për shpërbërje për shkak të presioneve të brendshme dhe të jashtme, dhe kjo çështje është e pashmangshme veçanërisht në Arabinë Saudite… Egjipti është i ndarë dhe i copëtuar në shumë vatra autoriteti. Nëse Egjipti shpërbëhet, vende si Libia, Sudani apo edhe shtetet më të largëta nuk do të vazhdojnë të ekzistojnë në formën e tyre aktuale dhe do t’i bashkohen rënies dhe shpërbërjes së Egjiptit.
Kjo përpjekje shkatërruese dhe ekspansioniste nuk kufizohet vetëm në figura historike izraelite. Ministri aktual izraelit i financave Bezalel Smotrich ka deklaruar hapur dëshirën e tij që Izraeli të kontrollojë territorin që shtrihet në Damask dhe duke përfshirë Jordaninë. Në një intervistë të vitit 2016, ai citohet të ketë thënë: «Pleqtë tanë të mëdhenj fetarë thoshin se e ardhmja e Jerusalemit do të shtrihej deri në Damask.»
Kohët e fundit, pas rënies së Damaskut, Smotrich bëri presion: “Është koha për të kapur kontrollin e Gazës dhe për t’i hequr Hamasit nga autoriteti i tij civil, duke i prerë linjat e shpëtimit” dhe për të nisur një ofensivë të gjithanshme në Bregun Perëndimor të pushtuar.
Deklarata të tilla, larg nga të qenit incidente të izoluara, pasqyrojnë një parim thelbësor sionist që rishfaqet me intensitet të shtuar gjatë kohërave të konfliktit. Lufta e vazhdueshme në Gaza e ilustron këtë. Gati 10 muaj pas fillimit të luftës, Netanyahu tha për Territorin Palestinez të Pushtuar: “Ai është pjesë e atdheut tonë. Ne synojmë të qëndrojmë atje.” Shfaqja nga Smotrich i një harte të ‘ Izraelit të Madh ‘ që përfshin të gjithë Palestinën historike dhe Jordaninë gjatë një vizite në Paris në vitin 2023 i ilustron më tej këto ambicie. Historikisht, këto fantazi ekspansioniste të ekstremit të djathtë i kanë rrënjët në besimet fetare se ‘Toka e Premtuar’ shtrihet nga lumi Nil në Egjipt deri në lumin Eufrat në Irak. Këto besime janë mbjellë dhe avancuar nga udhëheqësit e lëvizjes sioniste që nga fillimi i saj më shumë se 120 vjet më parë.
Shpërbërja e Azisë Perëndimore
Fantazitë e tyre ekspansioniste nuk janë thjesht ideologjike. Plani Yinon përvijoi një strategji për ndarjen e shteteve arabe në të dobëta, sektare, secila e varur nga Izraeli për mbijetesë. Iraku do të ndahet në shtete kurde, sunite dhe shiite, Libani do të copëtohet dhe Siria do të fshihet. Kjo nuk është një teori – është një udhërrëfyes sionist për dominim, dhe agresioni i shtetit okupues në Siri është një zbatim i drejtpërdrejtë i këtyre qëllimeve të liga. Veprimet e Izraelit në Siri shfaqnin lakminë e pangopur të shtetit okupues. Pa lëvizjet e rezistencës në Libanin fqinj, tanket izraelite padyshim që do të kishin hyrë thellë në territorin libanez, duke kapur toka shumë përtej jugut të Litanit.
Provat janë të qarta. Që nga hyrja në fuqi e armëpushimit midis Izraelit dhe Libanit më 27 nëntor, ushtria okupuese izraelite ka shkelur sovranitetin libanez të paktën 195 herë . Këto shkelje përfshijnë sulme ajrore, inkursione me dronë, bombardime artilerie dhe shkatërrim të shtëpive – akte terrori që synojnë ta mbajnë Libanin në gjunjë. Qeveria libaneze dhe forcat e armatosura, të prangosura nga kapaciteti i kufizuar dhe neglizhenca ndërkombëtare, nuk kanë qenë në gjendje ta ndalin këtë agresion. Mekanizmat ndërkombëtarë si komiteti pesë anëtarësh – i përbërë nga SHBA, Franca, Libani, Izraeli dhe UNIFIL – nuk janë gjë tjetër veçse teatrale diplomatike.
Rezistenca: Barriera kundër pushtimit
Një ditë pas mbledhjes së komitetit më 9 dhjetor, ushtria izraelite kreu 12 shkelje të marrëveshjes së armëpushimit. Ata takohen, flasin, por nuk arrijnë të veprojnë. Ndërkohë që këto parti dridhen, Tel Avivi forcon kontrollin e tij, duke dëshmuar herë pas here se e vetmja gjuhë që kupton është gjuha e forcës. Kjo është arsyeja pse rezistenca e Libanit mbetet e vetmja mbrojtje e vërtetë kombëtare kundër agresionit izraelit. Jugorët në Liban e dinë nga afër këtë të vërtetë: pa rezistencë , lakmia e Izraelit nuk njeh kufij. Çdo inkursion, çdo shkelje, është një kujtesë se rezistenca nuk është vetëm një zgjedhje – është një domosdoshmëri.
Agresioni i pandërprerë i shtetit okupues zbulon një realitet të ashpër; në një botë të dominuar nga pushteti, dobësia fton shfrytëzimin. Realistët në marrëdhëniet ndërkombëtare argumentojnë se pushteti është e vetmja monedhë që ka rëndësi dhe përvoja e Libanit e vërteton këtë pikëpamje. Lëvizjet e rezistencës kanë treguar se balanca e fuqisë është mënyra e vetme për të frenuar oreksin dhe ambiciet e Tel Avivit. Ekspansionizmi i Izraelit nuk do të përfundojë me Sirinë apo Palestinën. Ai shikon çdo komb të cenueshëm në rajon, duke kërkuar ta gërmojë atë dhe ta dominojë. Mësimi është i qartë. Vetëm përmes qëndrueshmërisë dhe forcës mund të mbrohet sovraniteti. Rezistenca nuk është vetëm një mburojë – ajo është e vetmja rrugë drejt mbijetesës kundër një entiteti që lulëzon në shkatërrim dhe okupim./TheCandle
