Nga F.M. Shakil

Urgjenca për të zëvendësuar sistemin aktual global me një kornizë shumëpolare që është e barabartë, e drejtë dhe jodiskriminuese është rritur në mënyrë dramatike që kur SHBA-ja vendosi gjithë peshën e saj me gjithë zemër pas “Izraelit” në përpjekjen e saj barbare për të pushtuar Gazën me forcë.

Sipas raporteve të mediave, ka prova në rritje se Izraeli mund të jetë duke luajtur me idenë e tërheqjes së një operacioni të gjerë të spastrimit etnik në Gaza. Megjithatë, nuk është arsyeja e parë kur bëhet fjalë për të marre ne konsiderat një operacion të tillë.

Realisht, Izraeli e ka pasur një plan të tillë për Gazën që nga viti 2007, ku SHBA-të i kanë dhënë dritën jeshile. Plani synon të godasë popullsinë e Gazës dhe ti dë rgojë  në territorin fqinj egjiptian të Sinait. Ky plan është kritikuar si një rast i përsëritjes së historisë, duke iu referuar dëbimit masiv Izraelit të palestinezëve nga atdheu i tyre në fillimin e vitit 1948. Megjithatë, protokolli ekzistues botëror nuk ka një sistem drejtësie të integruar për të parandaluar izraelitët në  agresionin kundër Palestinës.

Dënimi i fortë është i nevojshëm për armiqësitë e vazhdueshme në Palestinë, veçanërisht spastrimin etnik nga forcat pushtuese në Gaza. Megjithatë, në kundërshtim me protokollet e tyre, SHBA dhe aleatët e saj perëndimorë kanë neglizhuar të dënojnë aktet e urryera të kryera nga Izraeli në Gaza dhe nuk kanë bërë asnjë përpjekje për të promovuar paqen në rajon. SHBA dhe Bashkimi Evropian, në përpjekje për të arritur qëllimet e tyre të ngushta politike, në fakt kanë mbështetur dhe po mbrojnë forcat pushtuese në sulmin e tyre brutal kundër civilëve, grave dhe fëmijëve palestinezë.

Nxitoni për një sistem të ri

Duket se një rend i ri botëror, i cili do të zërë vendin e sistemit të mbështetur nga SHBA, po fiton tërheqje dhe liderët botërorë kanë filluar të bëjnë thirrje për një protokoll të drejtë ndërkombëtar për të ndaluar padrejtësitë e kryera nga kombet e fuqishme kundër të dobëtve.

Për shkak të barbarizmit të Tel Avivit në Gaza, i cili solli në  vëmendje të metat e sistemit aktual në shkallë globale, ideja ka marrë më shumë vëmendje kohët e fundit. Disa vende, përfshirë palestinezët, përjetojnë margjinalizimin dhe shtypjen si rezultat i qasjes së pjesshme të SHBA-së dhe aleatëve të saj ndaj çështjeve ndërkombëtare.

Situata aktuale në Gaza, gjatë së cilës SHBA-të i dhanë mbështetje pushtimit izraelit, ka rritur më tej imperativin për reforma. Një zhvillim pozitiv ishte thirrja e Presidentit Biden për një botë të bashkuar dhe një rend të ri muajin e kaluar. Megjithatë, përgjigja nga Rusia ka ndriçuar natyrën imperative të një kuadri shumëpolar. Perspektiva amerikano-centrike nuk është më e zbatueshme. Është koha për të krijuar një sistem që është i paanshëm, i barabartë dhe pa paragjykime. Abuzimet e zgjatura të të drejtave të njeriut në Gaza, së bashku me pranimin e pasinqertë të kombeve me ndikim, nxitën shfaqjen e një rendi të ri global.

Reagimi rus ndaj propozimit të Biden

Rusia ka reaguar ashpër ndaj fjalimit të presidentit amerikan Joe Biden në fushatë e muajit të  kaluar, në të cilën ajo iu referua angazhimeve të SHBA në krizat e jashtme në Ukrainë, Tajvan dhe Izraelit, duke deklaruar se “rendi botëror” i pesëdhjetë viteve të mëparshme po i mbaronte avulli dhe se Amerika duhej të “bashkonte botën” në një rend të ri për të krijuar paqen. Biden pohoi se SHBA-të posedojnë një mundësi të vërtetë për të nxitur unitetin global në një mënyrë që nuk është parë prej shumë kohësh dhe për të rritur gjasat e paqes  dhe ulur probabilitetin e luftës.

Në përgjigje të fjalimit të Presidentit Biden, Dmitry Peskov, zëdhënësi i Kremlinit, informoi gazetarët se vizioni “amerikano-centrist” është vjetëruar dhe Uashingtoni nuk mund të shërbejë më si qendër e një rendi të ri botëror.

“Ne mbajmë një këndvështrim të ndryshëm në këtë pikë, pasi SHBA, pavarësisht nga sistemi global të cilit i referoheshin, nënkupton një rend botëror me qendër në Amerikë, domethënë një sistem global të përqendruar në SHBA. Nuk do të jetë më kështu ” u shpreh Peskov.

Lufta e fjalëve

Lufta e fjalëve midis SHBA-së dhe Rusisë pasqyron një ndarje të zgjeruar midis dy gjigantëve globalë, të cilët janë në mosmarrëveshje për veprimet e Rusisë në Ukrainë dhe lidhjet në rritje të Moskës me armiqtë e Amerikës si Irani dhe Koreja e Veriut, përveç mbështetjes së palëkundur të Uashingtonit për Tel Aviv  për çështjen e Gazës.

Që kur Rusia bëri një lëvizje ndaj Ukrainës në shkurt të vitit 2022, SHBA-ja ka kritikuar ashpër organizatat e lidhura me Kremlinin me një mori sanksionesh. Për më tepër, ata kanë dhënë miliarda dollarë në mbështetje humanitare, financiare dhe ushtarake për Ukrainën dhe Izraelin.

Biden kohët e fundit ka tërhequr paralele midis presidentit rus Vladimir Putin dhe grupit palestinez që i quan Hamas të cilin SHBA e ka etiketuar një organizatë “terroriste”. Biden pretendon se si Putini ashtu edhe Hamasi janë dy vende, që paraqesin kërcënime serioze për demokracitë fqinje.

“Hamasi dhe Putini mund të jenë entitete të ndara, por ata janë prerë nga e njëjta leckë: të dy synojnë zhdukjen e demokracive fqinje”, deklaroi Biden në një fjalim në Zyrën Ovale muajin e kaluar.

Irani kërkon një sistem të ri

Komunikimi me origjinë nga Teherani është i palëkundur për këtë çështje të veçantë. Irani percepton shenja të rënies së qytetërimit në të gjithë botën perëndimore. Prevalenca e trazirave civile, papunësisë dhe të pastrehëve është e përhapur. Në nivel ndërkombëtar, SHBA-të janë përballur me dështime të shumta në Irak, Afganistan dhe Siri.

Nga pikëpamja politike, kjo nënkupton ngritjen e kombeve të BRICS, krijimin e rrugëve të reja tregtare dhe rishpërndarjen e ndikimit ekonomik drejt Jugut Global. Sipas Khameneit, trajektorja aktuale e ngjarjeve historike po çon drejt shfaqjes së një rendi të ri global të karakterizuar nga ndërveprimi i tre qytetërimeve të dallueshme. Këto qytetërime përfshijnë qytetërimin kinez Han, një qytetërim islamik nën udhëheqjen e Iranit dhe një qytetërim ruso-sllav. Veçanërisht, këto qytetërime parashikohen të përfshihen në konflikte me një kulturë perëndimore në rënie.

Një kornizë më e madhe ideologjike që përfshin ide si përplasja e qytetërimeve, dëshira për të përmbysur botën perëndimore dhe ndjekja e një rendi global multipolar kryesisht formëson perspektivat e Rusisë dhe Iranit mbi gjeopolitikën. Rëndësia e konflikteve në Gaza dhe Ukrainë shtrihet përtej konteksteve të tyre të afërta.

Teherani dhe Moska e kanë identifikuar Ukrainën dhe Izraelin si dy arena në një konflikt më të gjerë midis fuqive lindore dhe perëndimore. Gjatë pesëdhjetë viteve të fundit, SHBA-ja ka investuar burime të konsiderueshme financiare dhe ndikim politik në mbështetjen e mbrojtjes së Izraelit. Si rezultat, çdo pengesë që përjeton Tel Aviv jo vetëm që nxjerr në pah dobësinë e tij, por gjithashtu nxjerr në pah forcën e zvogëluar të partnerit të tij kryesor. Çdo raketë e lëshuar nga Hamasi që godet me sukses një objektiv ushtarak është një akt patriotizmi dhe një sfidë e mëtejshme për rendin e vendosur perëndimor./gazetaimpakt/english.almayadeen.net