Nga: Matthew Daniel
Vrasja e një shkencëtari kryesor bërthamor iranian ka shkaktuar zemërim në Lindjen e Mesme dhe kërcënoi të shkatërrojë një situatë gjeopolitike tashmë të pasigurt midis Iranit nga njëra anë dhe SH.B.A. dhe Izraelit nga ana tjetër.
Mohsen Fakhrizadeh, i përshkruar nga Perëndimi dhe Izraeli si udhëheqësi i programit të pretenduar të fshehtë të bombave bërthamore të Iranit, u vra në një atentat të mirëorganizuar më 27 nëntor.
Ministri i Jashtëm i Iranit, Mohammad Javad Zarif, shkroi në Twitter se, “terroristët vranë sot një shkencëtar të shquar iranian. Ky sulm frikacak me lidhje serioze të përfshirjes së Izraelit, tregon luftën e dëshpëruar të autorëve”. Një zyrtar amerikan ka pohuar se shenjat e gishtërinjve izraelitë ishin në të gjithë sulmin.
Izraeli ka thënë se nuk pranon të komentojë publikisht mbi raporte të tilla.
Sidoqoftë, Z. Fakhrizadeh nuk është shkencëtari i parë bërthamor iranian që është vrarë gjatë 10 viteve të fundit, për vdekjen e të cilit autoritetet iraniane kanë fajësuar operacionet izraelite të mbështetura nga perëndimi.
Pavarësisht nga mohimet e vazhdueshme nga qeveria Amerikane se ajo ka ndonjë njohuri rreth mënyrës se si u vranë shkencëtarët bërthamorë kryesorë iranianë, David E Sanger, një ish korrespondent i Sigurisë Kombëtare me New York Times, shkroi në librin e tij, i cili pjesërisht mbulon çështjen se, “për vite me radhë, Mossad dhe CIA kanë gjurmuar” një numër shkencëtarësh universitarë iranianë.
Këtu është një listë e atentateve kryesore gjatë viteve.
Masoud Ali-Mohammadi
Në mëngjesin e 12 janarit 2010, shkencëtari bërthamor Masoud Ali-Mohammadi, që thuhet se ishte një profesor i fizikës së grimcave në Universitetin e Teheranit, u vra kur një “bombë me telekomandë e bashkangjitur në një motor” shpërtheu jashtë shtëpisë së tij në kryeqytetin iranian ndërsa ai u largohej për të shkuar në punë. Zyrtarët iranianë thanë në atë kohë se profesori nuk punonte për Organizatën e Energjisë Atomike të vendit. Nga ana tjetër, burimet e inteligjencës perëndimore dhe izraelite, pretenduan se ai kishte punuar ngushtë me z. Fakhrizadeh të vrarë së fundmi. Përsëri, ashtu si vdekja e tij, udhëheqësit iranianë për këto sulme fajësuan shërbimet izraelite të inteligjencës, me mbështetjen nga Uashingtoni. Autoritetet iraniane më vonë njoftuan se kishin arrestuar një shtetas iranian, Majid Jamali Fashi, i cili pretendoi në një rrëfim televiziv se ishte paguar 120,000 dollarë për të vepruar në emër të shërbimit sekret të Izraelit, Mossad.
Majid Shahriari dhe Fereydoun Abassi-Davani
Në nëntor 2010, dy shkencëtarë që dyshohet se kishin role kryesore në programin bërthamor iranian u goditën pothuajse njëkohësisht nga bomba në Teheran.
Në një nga incidentet, Majid Shahriari dhe gruaja e tij u plagosën rëndë nga një makinë me bombë në 29 nëntor në atë që zyrtarët iranianë e konsideruan si një sulm izraelit ndaj përpjekjeve të tij atomike. Shahriari vdiq nga plagët e tij pothuajse menjëherë. Gruaja e tij mbijetoi, por thuhet se tani ka një dëmtim në një anë dhe ecën duke përdorur një patericë. Më vonë, kreu i energjisë atomike i vendit, Ali Akbar Salehi, vuri në dukje se Shahriari kishte mbajtur një rol të shquar në një nga programet më të mëdha bërthamore të Iranit, por ai nuk dha detaje se cili ishte ai rol, as natyrën specifike të programit.
Fereydoun Abassi-Davani, u plagos rëndë, gjithashtu në një sulm me makinë bombë, në të cilën gruaja e tij pësoi plagë, në të njëjtën ditë që sulmi tjetër ishte kryer. Abassi-Davani ishte kreu i Fizikës në Universitetin Imam Hussein të Teheranit dhe ishte subjekt i sanksioneve të rrepta të KB për atë që zyrtarët perëndimorë pretenduan se ishte përfshirja e tij në dimensionin ushtarak të programit bërthamor të Iranit. Ngjashëm me sulmet e tjera, zyrtarët iranianë shpejt fajësuan si autorë agjensitë e inteligjencës jashtë shtetit. Sidoqoftë, ministri i atëhershëm i inteligjencës iraniane, Heydar Moslehi, tha se ishin një numër armiqsh të Iranit që punonin së bashku: “Ky akt terrorist u krye nga shërbimet e inteligjencës si CIA, Mossad dhe MI6. Një grup që donte të kryente një akt terrorist por nuk pati sukses, u arrestua gjithashtu. Ata rrëfyen se ishin trajnuar nga këto shërbime të inteligjencës”. Pavarësisht kërcimit të tij me vdekjen, Abassi-Davani mbijetoi dhe vazhdoi të drejtojë Agjencinë e Energjisë Atomike të vendit nga 2011-2013.
Darioush Rezaeinejad
Disi më i mbështjellë me pasiguri se sa rastet e mësipërme, më 23 korrik 2011, Darioush Rezaeinejad, i cili kishte një doktoraturë në Fizikë, u qëllua jashtë shtëpisë së tij në një periferi në anën lindore të Teheranit siç thuhet nga vrasës me motor. Rezaeinejad dyshohet se ishte me gruan e tij pasi ata kishin mbledhur fëmijët e tyre nga shkolla. Disa raporte në atë kohë thoshin se ai kishte punuar në “mekanizmin e shkak” të përdorur për armët bërthamore. Qeveria iraniane mohoi që ai të kishte të bënte me programin e saj bërthamor. Sidoqoftë, në atë kohë u raportua gjerësisht se ai ishte vrarë nga agjentë nga Mossad i Izraelit. Duke mbështetur këto pretendime, gazeta gjermane, Der Spiegel, citoi në atë kohë një burim të inteligjencës izraelite që pretendonte se sulmi, “ishte operacioni i parë publik nga shefi i ri i Mossad Tamir Pardo”.
Mostafa Ahmadi-Roshan
Në janar 2012, një 32-vjeçar i diplomuar në inxhinieri kimike dhe shkencëtar bërthamor në objektin e njohur të Iranit Natanz me emrin Mostafa Ahmadi-Roshan kishte një të ashtuquajtur bombë ngjitëse të vendosur në makinën e tij nga një motoçiklist ndërsa ishte në Teheranin qendror. Shpërthimi pasues vrau Ahmadi-Roshan dhe gjithashtu një pasagjer në makinën e tij, si dhe plagosi një kalimtar. Menjëherë pas kësaj, Sekretarja e Shtetit e atëhershme e SHBA, Hillary Clinton, ndërmori hapin e pazakontë të distancimit të SHBA nga sulmi. “Unë dua të mohoj kategorikisht çdo përfshirje të Shteteve të Bashkuara në çdo lloj dhune brenda Iranit,” njoftoi ajo. Në shkrimet e tij, gazetari David Sanger pretendon se rreth kohës së sulmit, ai u tha nga zyrtarët amerikanë se Uashingtoni, megjithëse i kujdesshëm në lidhje me sigurimin e ndonjë informacioni për Izraelin në lidhje me shkencëtarët bërthamorë iranianë që mund të implikojë SH.B.A., “Izraelit nuk iu duhej ndihma”. Në të vërtetë, Revista Time në atë kohë pohoi se u ishte thënë nga burime të papërmendura të inteligjencës Perëndimore se, ashtu si me rastet e lartpërmendura, Z. Ahmadi-Roshan ishte “një viktimë e Mossad të Izraelit”.
Janar 2015
Në janar të vitit 2015, Trupat e Gardës Revolucionare Iraniane pretenduan se kishin penguar një vrasje të njërit prej shkencëtarëve bërthamorë të vendit. Një zyrtar nga roja i tha agjencisë iraniane të lajmeve Fars se kishte parandaluar një sulm ndaj një individi të paarmatosur në një kohë të paspecifikuar gjatë dy viteve të mëparshme. “Armiku sionist (Izraelit) ndërmori veprime për të vrarë një shkencëtar bërthamor gjatë dy viteve të fundit, por prania në kohë e njerëzve të sigurimit të IRGC prishi këtë operacion”, u citua nga PressTV një zyrtar i identifikuar vetëm si kolonel Baqeri.
Janar 2007
Shkencëtari bërthamor Ardeshir Husseinpour u vra në 2007 në rrethana të dyshimta. Fillimisht u tha që ai kishte vdekur nga “helmimi me gaz nga një ngrohës i gabuar”. Sidoqoftë, në një raport të shkurtit 2007, kompania amerikane e inteligjencës private Stratfor pretendoi, bazuar në “burime shumë të afërta me inteligjencën izraelite”, se ai ishte “në fakt një shënjestër e Mosadit për një kohë të gjatë”. Raporti pohoi se Husseinpour u vra nga “radioaktiv pozicionimi”si pjesë e “operacioneve sekrete” të Izraelit për të ndaluar Iranin dhe që të zhvillojë aftësitë e armëve bërthamore.
/GazetaImpakt/ sputniknews/
