Nga Wesam Bahrani
Tensionet po rriten në Detin e Kuq mes sulmeve të ushtrisë jemenase ndaj anijeve që drejtohen drejt territoreve të pushtuara palestineze dhe formimit pasues të një koalicioni detar të udhëhequr nga SHBA.
Marina Amerikane tashmë ka një prani të gjerë në ujërat e Gjirit Persik, mijëra milje larg kufijve amerikanë, si dhe në Detin e Kuq jetik dhe afër ngushticës strategjike Bab al-Mandab. Që kur regjimi izraelit nisi luftën e tij gjenocidale në Rripin e rrethuar të Gazës më 7 tetor, amerikanët kanë dalë hapur dhe paturpësisht në mbështetje të regjimit, duke i ofruar atij një sasi të madhe municionesh, si dhe mbështetje politike.
Ajo që Uashingtoni ndoshta nuk e mori parasysh ishte qëndrimi historik i lëvizjes së rezistencës Ansarullah të Jemenit, përkatësisht Palestinës dhe kohezionit në rritje në Boshtin e Rezistencës. Pentagoni sigurisht nuk priste që jemenasit të ngriheshin dhe të refuzonin të ishin spektatorë të heshtur të gjenocidit që po shpaloset në Gaza, duke kryer një sërë sulmesh ndaj anijeve të lidhura me Izraelin dhe duke vendosur një embargo ndaj anijeve që përpiqeshin të ankoroheshin në portet palestineze të pushtuara nga Izraeli.
Ajo që ka tronditur më tej elitat amerikane është fakti se jemenasit kanë qenë të suksesshëm në zbatimin e embargos dhe duke detyruar kompanitë e mëdha të anijeve të shmangin Detin e Kuq dhe të devijojnë anijet e tyre në rrugë të tjera, duke vulosur autoritetin e tyre në trupin strategjik të ujit. Në thelb, kjo ka bërë që rruga ujore, përmes së cilës transportohet pjesa më e madhe e naftës botërore nga Azia në Evropë, të jetë jashtëzakonisht e kushtueshme, duke rritur çmimet e sigurimeve duke shtuar 12 ditë shtesë për të arritur në pikat e tyre të destinacionit.
Masat e ushtrisë jemenase nuk janë bazuar në retorikë boshe, por në veprime të vërteta ushtarake në mbështetje të palestinezëve. Ata kanë treguar se çfarë nënkupton solidariteti dhe mbështetja në aspektin praktik. Ajo që fillimisht bëri Uashingtoni ishte shumë biseda me “partnerët” në rajon për të shmangur “zgjerimin” e luftës, siç u paralajmërua nga shumë lojtarë rajonalë.
Asnjëherë në një milion vjet SHBA nuk besuan se lufta mund të zgjerohej potencialisht në Jemen.
Pyetja është nëse SHBA ka aeroplanmbajtëset dhe grupet më të avancuara të sulmit në botë, pse i duhet një aleancë prej dhjetë kombesh për të luftuar kërcënimin nga ushtria e një kombi të varfër arab?
Dhe më e rëndësishmja, çfarë lloj aleance është kjo?
Pse të mos dërgoni Sekretarin Amerikan të Mbrojtjes në Bahrein dhe të shpallni një aleancë rajonale që përfshin vende të tilla si Arabia Saudite dhe Egjipti?
Kjo do ta bënte atë paksa më të ligjshme në sytë e komunitetit ndërkombëtar pasi militarizimi i një pjese të botës pa votën e Këshillit të Sigurimit të OKB-së është i paligjshëm.
Pengesa e parë për SHBA-në është se Arabia Saudite dhe Egjipti, të cilët ndajnë gjithashtu pjesë të Detit të Kuq, kanë refuzuar t’i bashkohen aleancës kundër Jemenit. Të dy vendet kanë forca detare dhe aftësi ushtarake më të mëdha se Jemeni dhe janë gjeografikisht më të mëdha. Për Riadin, është një shenjë se mbretëria arabe nuk është e interesuar, në këtë fazë aktuale, për ndonjë marrëveshje normalizimi me regjimin izraelit dhe tashmë ka parë se çfarë janë të aftë jemenasit.
Dhe që Arabia Saudite të qëndrojë në rrugën e lëvizjes më të madhe që i bën presion regjimit izraelit për t’i dhënë fund luftës së tij në Gaza nuk do të ishte veprimi më i mirë i marrëdhënieve me publikun (PR) për Riadin.
Që të mos harrojmë, Arabia Saudite si dhe Emiratet e Bashkuara Arabe luftuan një luftë tetë-vjeçare kundër rezistencës jemenase, të mbështetur nga SHBA, dhe me siguri nuk duan një rikthim në Aramco 2019.
Dhe të mos harrojmë Egjipti nuk mori pjesë në koalicionin rajonal të krijuar nga sauditët për të luftuar Ansarullah-un në mars 2016, pasi me të drejtë vërejti në atë kohë se kjo luftë nuk do të kishte fund në horizont.
Formimi i një aleance të udhëhequr nga SHBA në Detin e Kuq nuk ndodhi brenda natës.
Uashingtoni ka kaluar pjesën më të mirë të muajit të kaluar duke negociuar indirekt me Ansarullahun nëpërmjet Omanit për t’i dhënë fund sulmeve të tij ndaj objektivave të lidhura me Izraelin në Detin e Kuq në këmbim të një liste favorizimesh.
Këto përfshijnë rihapjen e plotë të aeroportit të Sana’a, portit Hodeidah, pagesën e pagave të nëpunësve civilë si dhe stimuj të tjerë.
Grupi jemenas i hodhi poshtë të gjitha dhe ka deklaruar publikisht dhe privatisht se do t’i japë fund embargos së Detit të Kuq ndaj anijeve që u shërbejnë interesave izraelite vetëm kur të përfundojë masakra e civilëve në Gaza.
Jemeni nuk erdhi nga një planet tjetër, apo nga Azia Lindore apo nga Afrika. Është një nga vendet që ndajnë Detin e Kuq dhe ka të drejtën e ligjshme për të kryer masa legjitime në ujërat pranë kufijve të saj.
Pengesa e dytë për aleancën detare të SHBA-së është se ajo nuk mund të marrë në bord asnjë shtet islamik dhe asnjë shtet arab përveç Bahreinit.
Nëse Bahreini ka sovranitetin për të marrë vendimet e veta apo SHBA i merr ato vendime për mbretërinë e vogël arabe, është një temë e debatit për një ditë tjetër.
Ajo që është e qartë është se Bahreini nuk ka një forcë detare të aftë për të ofruar asgjë në tryezë.
Për Amerikën, do të ishte ideale të kishte vende rajonale në aleancën e saj që të përpiqeshin publikisht të distancoheshin nga regjimi izraelit.
Kjo ishte e një rëndësie të madhe për Uashingtonin që të përpiqej të portretizonte veten duke mos marrë anën e regjimit izraelit dhe duke e kufizuar çështjen në trafikun detar të Detit të Kuq.
Por nuk ka arritur ta bëjë këtë.
Ku janë vendet islame në këtë aleancë? Nuk ka asnjë, gjë që përbën një tjetër dështim për SHBA-në dhe aleatët e saj perëndimorë që kërkojnë të përballen me jemenasit.
Edhe forcat separatiste në Jemenin jugor, të cilët kanë luftuar kundër lëvizjes së rezistencës Ansarullah, nuk kanë kundërshtuar sulmet e saj ndaj anijeve të lidhura me Izraelin.
Vendet që i janë bashkuar të ashtuquajturës forcë detare “shumëkombëshe të udhëhequr nga SHBA” në Detin e Kuq përfshijnë MB, Bahrein, Kanada, Francë, Itali, Holandë, Norvegji, Seychelles dhe Spanjë.
Pse të përdoret termi “shumëkombëshe” kur ai nuk është asgjë tjetër veçse shumëkombëshe? Kjo është një shenjë e dobësisë dhe dëshpërimit amerikan. Anijet luftarake amerikane kanë qenë gjithashtu objektiva të dronëve dhe raketave jemenase.
Fregatat e tjera që udhëtojnë në rajon nuk do ta dinë se nga vijnë raketat dhe dronët jemenas dhe do të jenë në vetëdije të vazhdueshme për t’i kapur ato.
Kjo nuk tingëllon sikur kompanitë e transportit detar do të kthehen së shpejti në Detin e Kuq. Pentagoni është i ndjeshëm se ku mund të çojë ky zhvillim. A do të ketë ndonjë ndikim të menjëhershëm në sigurimin e rrugës ujore strategjike për kthimin e anijeve tregtare te regjimi izraelit? Jo në këtë jetë. Ansarullah definitivisht nuk po tërhiqet nga pozicioni i tij.
Zëdhënësi i Ansarallah dhe kryenegociatori Mohammed Abdelsalam u citua të ketë thënë të martën se operacionet detare në Detin e Kuq “janë në lulëzim të plotë”, duke shtuar se “nuk do të kalonin 12 orë pa një operacion”, duke sinjalizuar vendosmërinë e Jemenit. Çdo vend që lëviz kundër Jemenit do t’i ketë anijet e tij në shënjestër në Detin e Kuq, komentoi në Al-Alam TV Mohammed Ali al-Houthi, një anëtar i Këshillit të Lartë Politik të Jemenit.
SHBA-ja që bëri thirrje që lufta kundër Gazës të mos “zgjerohet” në rajon, tani po e militarizon shumë rajonin, në një lëvizje që përfundimisht do të dalë kundërproduktive. Së dyti, çmimi i naftës nuk do të rritet dhe do të qëndrojë në rreth 75 dollarë siç ndodhi të hënën, por do të rritet në 100 dollarë për fuçi ose potencialisht 200 deri në 300 dollarë për fuçi.
Në thelb, SHBA-ja nuk dëshiron të fajësohet për këtë rritje apo ndonjë dëm tjetër kolateral për atë që sekretari amerikan i Mbrojtjes Lloyd Austin njoftoi në Bahrein. Këtu hyjnë në lojë MB, Bahreini, Kanadaja, Franca, Italia, Holanda, Norvegjia, Seychelles dhe Spanja dhe në thelb ndajnë fajin. Gjithashtu, shfaqja e dobësisë së SHBA-së sot dhe e nevojës së saj që vendet t’i bashkohen aleancës pasqyron realitetin se sa shumë SHBA dhe regjimi izraelit janë të izoluar në arenën ndërkombëtare.
Kjo u reflektua në votën e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së, ku 153 shtete anëtare votuan pro një armëpushimi të menjëhershëm humanitar në luftën izraelite në Gaza dhe 10 votuan kundër, me 23 abstenime. Nëse i lini mënjanë abstenimet, kjo do të thotë 153 shtete kundrejt 10. Midis këtyre dhjetë vendeve ishin SHBA, regjimi izraelit, Austria dhe Paraguai. Me ta u bashkuan Çekia, Guatemala, Liberia, Mikronezia, Nauru dhe Papua Guinea e Re.
Kështu janë të izoluara SHBA-të dhe pasardhësit e saj të paligjshëm në Tel Aviv në luftën e tyre kundër Gazës. Dhe tani ajo dëshiron të përballet me Jemenin, pavarësisht se u përpoq dhe dështoi ta bëjë këtë që nga marsi 2015. /gazetaipakt/presstv
