Çështja palestineze mbetet përparësia kryesore për vendet muslimane!

Nga: Najla M. Shahwan

Shteti izraelit kurrë nuk ka ndërmend të bashkëpunojë për paqen rajonale siç përcaktohet akoma për të çuar më tej okupimin e saj mbi territoret palestineze.

Izraeli është duke punuar në një pakt të ashtuquajtur “historik” jo-agresiviteti me Shtetet Arabe të Gjirit, deklaroi Ministri i Jashtëm izraelit Katz javën e kaluar. Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu ka kërkuar mënyra për të përmirësuar marrëdhëniet me Gjirin  dhe zbuloi se frika e përbashkët për Iranin ishte më e mira dhe terreni më i përshtatshëm i përbashkët për të realizuar planin e tij, me mbështetjen e Presidentit të SHBA Donald Trump.

Në përpjekjet e tij, Netanyahu bëri një vizitë të papritur në Oman një vit më parë për të takuar ministrin e jashtëm të vendit. Disa ministra izraelitë janë përpjekur që të marrin pjesë në disa konferenca rajonale me shumë propagandë dhe mbulim mediatik për të përcjellë mesazhin, “Ne jemi këtu, problemi palestinez nuk është më përparësi.”

Në një fjalim para U.N. në Shtator, Katz tha që Izraeli po kërkon të normalizojë lidhjet me shtetet arabe të Gjirit “siç bëmë me Egjiptin dhe Jordanin”. Ai shtoi se ai kishte paraqitur një plan për ministrat e jashtëm arabë dhe të dërguarin amerikan Jason Greenblatt gjatë vizitës së tij të fundit në U.N.

“Do të vazhdoj të punoj për të forcuar qëndrimin e Izraelit në rajon dhe në mbarë botën,” tha Katz.

Kjo marrëveshje e ashtuquajtur “historike” synon t’i japë fund konfliktit midis Shteteve të Gjirit dhe Izraelit, të akomodojë marrëdhënie miqësore, bashkëpunimi në një larmi fushash dhe të sigurojë që nuk do të ndodhë asnjë luftë apo nxitje kundër njëri-tjetrit.

Izraeli ka bërë shumë për bashkëpunim me shtetet arabe të Gjirit dhe ministrat dhe njerëzit e biznesit të Izraelit nuk kanë asnjë mundësi të kërkojnë interesin e Izraelit për zgjerimin e lidhjeve të të gjitha llojeve në një rajon të konsideruar si një treg të vlefshëm për teknologjinë dhe inteligjencën izraelite.

Katz, i cili është edhe ministri i inteligjencës, udhëtoi në një konferencë në Uashington në korrik të vitit të kaluar, u takua publikisht, shtrëngoi duart dhe qëndroi për një foto me homologun e tij nga Bahreini, Khalid bin Ahmed Al Khalifa. Më parë në korrik, Katz kishte fluturuar në Abu Dhabi për të marrë pjesë në një konferencë të U.N., ndërsa Yossi Cohen, drejtori i agjencisë izraelite të inteligjencës Mossad, pretendoi se Izraeli kishte marrë miratimin për të hapur një mision diplomatik në Oman, të cilën qeveria Omani e mohoi.

Ndërsa Izraeli kërkon të zgjerojë marrëdhëniet e tij diplomatike me shtetet në rajon përtej dy partnerëve të saj të paqes Egjipt dhe Jordan, nisma e paktit jo-agresive buron nga njohja e Izraelit se marrëdhëniet e plota me shtetet e Gjirit mund të mos jenë të mundshme derisa konflikti izraelito-Palestinez të zgjidhet.

“Paqja e ftohtë”

Edhe pse Izraeli ka marrëveshje zyrtare paqeje me Egjiptin dhe Jordaninë, shumica e vendeve arabe kanë rezistuar në vendosjen e ndonjë lidhjeje para zgjidhjes së problemit palestinez.

Qeveritë egjiptiane dhe jordaneze ruajnë marrëdhënie diplomatike, sigurie dhe tregtare të kufizuara me Izraelin, por kjo “paqe e ftohtë” dhe këto marrëdhënie konservatore nuk u zhvilluan më tej gjatë dekadave të kaluara dhe armiqësia në rrugët arabe ndaj Izraelit si okupator nuk ndryshoi.

Një pengesë e madhe psikologjike midis këtyre dy vendeve dhe Izraelit ende ekziston dhe ndërsa shumë prej njerëzve të tyre preferojnë mungesën e luftës, ata mbeten të kujdesshëm ndaj Izraelit dhe një normalizim i plotë mbetet i vështirë në mungesë të një zgjidhjeje të qartë për fqinjët e tyre arabë, palestinezët,  duke vuajtur problemin nën pushtimin izraelit.

Pushtimi i territorit palestinez nga Izraeli ka shërbyer për një kohë të gjatë si një faktor kryesor që parandalon marrëveshjet e paqes me vendet arabe, të cilat kanë bërë një zgjidhje duke mbështetur me palestinezët, një kusht për njohjen e Izraelit, duke pranuar se vetëm me zgjidhjen e këtij problemi i gjithë rajoni do të stabilizohet.

Qëllimi për të dëmtuar

Izraeli është mburrur gjithnjë e më shumë duke përmirësuar kontaktet dhe bashkëpunimin me disa prej Shteteve të Gjirit, duke i hapur rrugën marrëveshjeve të mundshme të paqes, duke u përpjekur të largojë vëmendjen nga pushtimi i tij i rëndësishëm dekador i Palestinës.

Netanyahu nuk humbet asnjë mundësi të mburret me këtë lidhje, duke thënë: “Ajo që po ndodh në praktikë me shtetet arabe nuk ka ndodhur kurrë në historinë tonë, madje edhe kur kemi nënshkruar marrëveshje paqeje. Në praktikë, bashkëpunimi në mënyra të ndryshme dhe në nivele të ndryshme nuk është domosdoshmërisht i dukshëm mbi sipërfaqe, por ajo që është nën sipërfaqe është shumë më e madhe se në çdo periudhë tjetër në historinë e Izraelit. Ky është një ndryshim i madh”.

Duke fluturuar në rajonin e Gjirit si një zog paqeje ndërsa kur ishte në tokë duke praktikuar të gjitha llojet e masave të të shtypjes kundër palestinezëve, kamuflimi i Izraelit fsheh gatishmërinë për të arritur një marrëveshje të drejtë paqeje me Palestinezët.

Nëse Izraeli do të kishte dashur të arrinte paqen, do të mund ta bënte atë përmes Marrëveshjes së Oslos të mesit të viteve 1990, mbi të cilën ish-shefi i agjencisë së inteligjencës së Izraelit Mossad, Shabtai Shavit, tha se krahu i djathtë izraelit që nga ajo kohë e ka pikturuar këtë marrëveshje si një “mëkat”, duke argumentuar se, po të vazhdonin këtë rrugë, mund të kishte paqe.

“Kjo nuk është fantazi, sepse ata që nuk duan e paqen ia dolën të bëjnë pjesë të mëdha të vendit të besojnë se Oslo ishte nëna e të gjitha mëkateve dhe dëshira për paqe është gjithashtu një mëkat,” tha Shavit.

Nëse Izraeli do të kishte dashur të arrinte paqen, nuk do ta kishte humbur atë në Taba, Camp David, Sharm el-Sheikh, Uashington ose në Jeruzalem, por e vërteta është se Izraeli kurrë nuk kishte për qëllim të arrijë paqen dhe është larguar nga këto aspirata dekada më parë.

Nëse do të përpiqej për paqen e vërtetë, Izraeli mund të kishte bërë lehtësisht paqe me të gjithë fqinjët e saj përmes Nismës Arabe për Paqen, e njoftuar në samitin e Ligës Arabe në Bejrut në 2002. Ky është një shembull që ofroi paqe të plotë arabo-izraelite dhe marrëdhënie normale në shkëmbim për përfundimin e pushtimit izraelit të territoreve arabe- Palestineze.

Duke penguar nismën

Megjithatë, Izraeli mbeti i vendosur për të refuzuar parakalimin, ose të paktën duke e injoruar atë me bindje. Ish-ministri izraelit i mbrojtjes Moshe Ya’alon hodhi poshtë iniciativën arabe si “një rrotullim” dhe “një diktim” që do ta detyronte Izraelin të bënte lëshime të mëdha përpara se të mund të paraqiste kërkesat e veta. Pse e kundërshtoi Izraeli iniciativën nëse vërtet kërkonte paqe me fqinjët e saj?

Fillimisht, iniciativa i ofroi Izraelit marrëdhënie diplomatike me tërë botën arabe në këmbim të një “tërheqje të plotë të Izraelit nga të gjitha territoret arabe të pushtuara që nga qershori 1967”, krijimi i një shteti palestinez me Jeruzalemin Lindor si kryeqytetin e tij, dhe një “të drejtë” dhe “ranë dakord” zgjidhje për çështjen e refugjatëve palestinezë.

Në një diskutim publik me ish Drejtorin e Sigurisë Kombëtare Yaakov Amidror, Princi Saudit Turki al-Faisal përshkroi “Iniciativën Arabe për Paqen”, duke thënë, “Kjo është formula që mund të na bashkojë. Megjithatë, gjenerali Amidror e sheh ndryshe. Ai dëshiron ne të fillojë bashkëpunimin me Izraelin, të bëjë çfarëdo që të bëhet në atë udhëtim, të harrosh për pushtimin e Palestinës dhe çështje të tjera që merren me dukuritë e përditshme që po ndodhin në terren në Palestinë, pavarësisht nëse bëhet fjalë për zgjerim të vendbanimeve izraelite në Bregun Perëndimor, pavarësisht nëse janë bllokimet rrugore, të gjitha çështjet për të cilat jeni të gjithë të vetëdijshëm “.

Refuzimi i vazhdueshëm i Izraelit për të gjitha nismat e mëparshme të paqes është ngulitur shumë më thellë, në bindjet e tij më themelore. Aty, në nivelin më të thellë, qëndron koncepti se kjo tokë është e destinuar vetëm për hebrenjtë si: “njerëz të çmuar dhe të zgjedhur” të Zotit. Kjo është e vërteta e dhimbshme dhe nuk ka asnjë mënyrë për të arritur nga atje në një paqe të drejtë.

Fakti që bëhet gjithnjë e më i dukshëm është se qeveria e tanishme izraelite nuk beson në një zgjidhje dy-shtetesh që rezulton në krijimin e një shteti të vlefshëm palestinez në Bregun Perëndimor dhe Gazë.

Edhe nëse ekzistonte një qasje e caktuar midis Izraelit dhe disa prej qeverive të Gjirit, konvergjenca e interesave midis Izraelit dhe Shteteve të Gjirit është e ngushtë, e kufizuar dhe ndoshta e përkohshme, duke u përqëndruar në një dëshirë të përbashkët për të përmbajtur Iranin dhe shetet e afërta të tij në rajon.

Roli saudit

Për më tepër, Izraeli nuk ka arritur të sigurojë stimujt e kërkuar për sauditët dhe aleatët e tyre për t’i lejuar ata të pajtojnë logjikën gjeopolitike me ndjenjën popullore sepse nuk ka ofruar asgjë që t’i afrohet një marrëveshje të pranueshme për palestinezët.

Të gjithë e dinë për afrimin me Izraelin, por askush nuk mund të flasë për të publikisht, dhe askush nuk mund ta mbrojë atë sepse nuk ka asgjë për palestinezët në kthim.

Edhe nëse ka lidhje të ngrohta disi të paqarta, ato do të qëndrojnë përsëri të errëta, të përqendruara në aspektin e sigurisë, kryesisht sekrete dhe duhet vetëm të gërmoni sipërfaqen për të zbuluar ndryshime jetësore në pikëpamjet e Izraelit dhe të Shteteve të Gjirit për shumë çështje dhe shqetësime në rajon.

Prioriteti kryesor rajonal

Padyshim, çështja palestineze është lënë në hije vitet e fundit për shkak të atmosferës së rëndë të trazuar në rajon, por duke pasur parasysh qëndrueshmërinë e gjatë të kësaj çështje, e cila ka mbetur një përparësi kryesore rajonale për më shumë se 70 vjet; është më efektive të arsyetohet se kjo situatë është e përkohshme dhe mund të kthehet nëse ndonjë rrethanë ndryshon.

Identifikimi arab me palestinezët dhe antagonizmi me Izraelin është thellësisht i endur në strukturën kulturore dhe politike të shoqërisë. Shtetet arabe nuk mund thjesht të braktisin këtë pozicion disa vjeçar pa dëmtuar besueshmërinë e tyre.

Ndërsa trazirat rajonale ka mundësi të qëndrojnë për të ardhmen e afërt, ngecja e situatës palestineze nuk është. Nuk ka dyshim se Palestështja Palestineze mbetet shqetësimi kryesor për të gjitha shtetet arabe dhe në zemrën e të gjitha kombeve arabe./Gazetaimpakt/dailysabah/

 

 

 

 

NDANI KËTË POSTIM

Mund tju interesojne