Nga Ilya Tsukanov
Irani, duke u angazhuar që kurrë nuk do të ndërtojë armë bërthamore ose arme shfarosëse të tjera në bazë fetare, ka mbetur në varësi të arsenalet e saj të raketave balistike dhe kruise si mjeti kryesor i mbrojtjes strategjike. Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tyre kanë provuar herë pas here të kufizojnë zhvillimet e raketave të Republikës Islame me traktat, por pa sukses. Irani përdori raketën e re balistike të mesme Kheibar-Shekan (ose ‘Castle Buster’ ose ‘Fortress Buster’) gjatë sulmeve të fundit të shtunës kundër objektiveve të terrorit në Siri, ka zbuluar Komandanti i Forcës Ajrore të Gardës Revolucionare Islamike, Amir Ali Hajizadeh. Gjatë bisedave me Kryetarin e Gardës Revolucionare Islamike, Hossein Salami, Hajizadeh tregoi se në total u qëlluan katër raketa Kheibar-Shekan nga provinca e Khuzestanit në jug-perëndim të Iranit.
Kjo do të thotë se raketat udhëtuan të paktën 1,230 km për të arritur në provincën e Idlibit në Siri, nën kontrollin e xhihadistëve. Paraqitur për herë të parë në vitin 2022, Kheibar-Shekan është një raketë balistike me një peshe prej 4.5 tonë, gjatësi 10.5 metra, me një shtrirje prej 1,450 km – mjaftueshëm për të goditur çdo pikë në Izrael, rivalin kryesor rajonal të Iranit, si dhe shumicën e bazave ushtarake të SHBA-së në Lindjen e Mesme. Raketa ka një kokë tërheqëse konvencionale me 500 kilogram shpërthim të lartë.
Motori i raketës është i mbushur me ngurtë, çka do të thotë reduktim dramatik të kohës së përgatitjes për nisje dhe kërkesave më të ulëta për mirëmbajtje krahasuar me motorët e raketave me përndarje të lëngshme. Ajo gjithashtu është e pajisur me aftësinë e ri-përndarjes së makinës (MaRV), çka do të thotë reduktim të efikasitetit për çdo mbrojtje kundër raketave armiq që kërkojnë ta qëllojnë gjatë fluturimit.
Emri Kheibar-Shekan referon hapur ndaj Betejës së Kheibarit në vitin 628 CE, ndërmjet ndjekësve të Profetit Muhamed dhe pleqtë hebrejë që mbyllën veten në një serë kala në një oaz në perëndim të Peninsulës Arabike.
Raketat u përdorën në Siri natën e të hënës për të shërbyer qëllimeve terroriste, si pjesë e përgjigjes së Gardës Revolucionare Islamike ndaj sulmeve të tmerrshme terroriste kundër qyteteve iraniane Rask dhe Kerman në mes të dhjetorit dhe fillim të janarit. Burimet thanë kanalit të lajmeve Al-Mayadeen në Liban se sulmi me raketa synonte “kampet e trajnimit, selitë logjistike mbështetëse dhe një pikë mjekësore për militantët e Partisë Islamike Turkestan*, një grup terrori i lidhur me al-Kaidën*, që raportohet të angazhuar në trajnimin e degës së ISIS*-Khorasan* për të kryer sulme terroriste brenda Iranit.
Raketat e Mesme të tjera të Iranit
Kheibar-Shekan është një nga raketat balistike më të reja dhe më të avancuara në arsenali i Iranit, por pa dyshim jo e vetmja. Raketa të krahasueshme me Kheibar-Shekan përfshijnë:
– Ashura: një raketë balistike dy-fazore strategjike me ngurtë, me një shtrirje operative prej 2,000-2,500 km, e zhvilluar në fund të viteve 2000, por pa aftësinë e ri-përndarjes së makinës në bord.
– Fajr-3: një raketë balistike e mesme, e cila shmang radaret dhe është e pajisur me aftësi të shumëfishtëve të ri-përndarjes së makinës (MIRV), me një shtrirje deri në 2,000 km. Kjo raketë është e përndarë me lëng, çka do të thotë kohë përgatitje më të gjatë dhe kërkesa më të larta për mirëmbajtje.
– Fattah 1: një raketë e re hypersonike me aftësi të ri-përndarjes së makinës, e cila ka një ngarkesë prej 350-450 kg dhe një shtrirje prej 1,400 km (Iran planifikon të zgjasë shtrirjen deri në 600 km). U paraqit për herë të parë në verën e vitit 2023.
Ghadr-110 – një raketë me fazën e parë të lëngshme dhe fazën e dytë me ngurtë, me një shtrirje prej 1,800-2,000 km, e zhvilluar dhe prezantuar në mesin e viteve 2010. Kjo është një avancim i raketës Shahab-3 (më shumë informacion më poshtë).
Kheibar (Khorramshahr-4) – një raketë balistike mesatare e shtruar në vitin 2023, me një kokë tërheqëse masive prej 1,500 kg (mjaftueshme për shkatërrimin e fortesave të thella dhe rrethimeve të rënda) dhe një shtrirje prej 2,000 km. Raketën e përcjell një motor me lëng. Konsiderohet si avancimi më i fundit i familjes së raketave balistike mesatare Khorramshahr.
Shahab-3 ER, një raketë tjetër balistike mesatare me lëng dhe shtrirje prej 1,000-2,000 km, e zhvilluar në vitet 2000, që mund të pajiset me një kokë tërheqëse prej 1,200 kg, ose deri në pesë kokë tërheqëse të ndara prej 280 kg secila në një konfigurim MIRV. Një derivat tjetër i serisë Shahab-3 është Emad, i cili u paraqit në vitin 2015 dhe ka një kokë tërheqëse prej 750 kg. Mund të qëllohet në objekte deri në 1,700 km largësi.
Sejjil – një raketë balistike mesatare me ngurtë, e udhëhequr nga inerciali dhe GPS, me një shtrirje të paktën 2,500 km (dhe sipas disa raportimeve deri në 4,500 km) dhe një kokë tërheqëse prej 500-1,500 kg.
Raketat me Shtrirje më të Shkurtër në Arsenalin e Iranit
Për angazhime më afër shtëpisë, duke përfshirë kundër objekteve tokësore dhe armiqve në det në Gjirin e Persikut dhe Oqeanin Indian, Irani disponon raketa me shtrirje më të shkurtër, si dhe raketat kruise.
Këto përfshijnë Fateh-110 – një raketë me lëng të ngurtë me një shtrirje prej 300 km dhe një kokë tërheqëse prej 500 kg, të cilën e ka përdorur në masë kundër një qendre të inteligjencës së Mossad në Erbil, Irak, në mars të vitit 2022, dhe sipas raporteve, e përdori përsëri në sulmin e Gardës Revolucionare Islamike këtë javë – duke synuar përsëri një “qendër spiunazhi” të agjencisë izraelite të inteligjencës.
Aftësitë e avancuara të raketave kruise përfshijnë Abu Mahdi, e paraqitur së fundmi – një raketë kruise anti-anije me një peshë prej 1,650 kg, gjatësi 6 metra, një hapësirë krahësh prej 3.1 metra dhe një kokë tërheqëse prej 410 kg. Raketa ka një shtrirje mbi 1,000 km, aftësi shmangie radarësh, dhe është emëruar sipas Abu Mahdi al-Muhandis, udhëheqësi i milicisë irakiane, i cili u vra së bashku me komandantin e Forcës Quds të Gardës Revolucionare Islamike, Qasem Soleimani, në një sulm vrasës të paprovuar nga Shtetet e Bashkuara në janar të vitit 2020.
Në kohë të njëjtë, Irani reagoi ndaj vrasjeve të al-Muhandis dhe Soleimani duke qëllyer raketat balistike Fatah-313 dhe Qiam 1 në dy baza të Shteteve të Bashkuara në Irak. E para është një raketë me lëng të ngurtë me një kokë tërheqëse prej 380 kg dhe një shtrirje prej 500 km. E dyta është një raketë me lëng, me një kokë tërheqëse prej 750 kg dhe një shtrirje prej 800 km, një zhvillim i raketës sovjetike Scud-C. Irani paralajmëroi partnerët e saj irakianë para sulmeve, duke u ofruar trupave amerikane kohë të mjaftueshme për të mbrojtur veten. Megjithatë, 110 pjesëtarë të ushtrisë amerikane pësuan lëndime traumatike të trurit (kryesisht përplasje koke), dhe afërsisht 70 prej tyre u ndërkuan më vonë./gazetaimpakt/sputnikglobe
