Nga Gëzim Katuçi
Ajo që ndodhi në Siri është një pjesë tjetër e një lufte të madhe gjeopolitike, sipas shumë njerëzve është lufta e tretë botërore e cila tashmë është duke u zhvilluar.Të nisemi nga të vetmet siguri, Assad ka rënë dhe Siria si shtet unitar nuk do të ekzistojë më. Gjëja për të kuptuar është pse gjithçka ndodhi kaq shpejt.
Por mbi të gjitha mes lojtarëve gjeopolitikë kush fitoi dhe kush humbi?– Turqia fitoi.
Erdogan ka dëshmuar se është një lojtar i madh në skenën ndërkombëtare. Ai premtoi se do të shkonte në Nagorno Karabakh dhe e bëri, ai premtoi se do të falej në xhaminë në Damask dhe do ta bëjë edhe këtë. Edhe pse sipas traditës më të lashtë turke, Erdogani ka treguar se nuk i respekton paktet, ai po përpiqet të ndërtojë një “Turqi të Madhe” në copa të vogla.
– Izraeli fitoi.
Izraeli eliminoi një qeveri pro-iraniane. Ajo i dha një goditje vdekjeprurëse ambicieve të Iranit si një fuqi rajonale. Dhe një pjesë tjetër e Sirisë do të hahet, pas Lartësisë Golan, gjithmonë me justifikimin e krijimit të një zone tampon.
– SHBA fituan.
Shtetet e Bashkuara do të ruajnë kontrollin mbi naftën siriane dhe përmes grupeve që kontrollojnë do të rrisin ndikimin e tyre në rajon. Objektivi i SHBA ishte rënia e Asadit, ata ia dolën. Një objektiv tjetër ishte zvogëlimi i ndikimit rus dhe iranian dhe ia arritën. Për politikën hegjemoniste amerikane është padyshim një fitore e madhe.
– Ai humbi Iranin.
Për Iranin është një humbje e madhe, ëndrra e gjeneralit Qassem Soleimani për korridorin drejt Detit Mesdhe është zbehur përfundimisht. Një goditje e rëndë për Një goditje e rëndë për politikën e Iranit për t’u vendosur si fuqia kryesore rajonale, me funksion anti-izraelit dhe antiamerikan. Pamjet e shkarkimit të ambasadës iraniane janë përmbledhja e tragjedisë.
– Rusia humbi.
Rusia, e cila kishte vënë bast për Asadin, sigurisht që humbi. Gjithashtu sepse Damasku ka qenë gjithmonë një aleat historik i Moskës. Dy nga bazat e pakta ushtarake ruse jashtë territorit të saj janë në Siri. Edhe nëse është e nevojshme të ndahen Asadi dhe Siria si asete gjeopolitike. Rusia ndoshta ka bërë marrëveshje me aktorë të tjerë, të brendshëm dhe të jashtëm.
Kjo është arsyeja pse askush nuk po prek ambasadën ruse në Damask tani. Edhe në skenarin më të keq, Rusia do të mbajë një bazë detare në Tartus dhe, më e rëndësishmja, një bazë ajrore në Latakia. Objektivi rus për të vendosur veten si një fuqi botërore është reduktuar shumë, por Moska nuk mund të bënte më shumë, duke qenë e përfshirë në një konflikt jetik në Ukrainë.
– Humbi Evropa. Përveç thërrimeve që do t’i japë SHBA-ja, Evropa nuk ka arritur asgjë. Një Siri në duart e milicive islamike nuk është një lajm i mirë, veçanërisht duke pasur parasysh faktin se mijëra refugjatë sirianë do të shkojnë në tokën evropiane.
Në përfundim besojmë se fundi i qeverisë së Asadit në një kohë kaq të shkurtër erdhi si pasojë e marrëveshjes së fuqive të ndryshme. Dhe nuk përjashtohet që mosangazhimi rus në Siri të mos korrespondojë me një shkëputje amerikane në Ukrainë. E gjithë kjo është punë e administratës së re të Trump. Dhe sigurisht që do të ketë një ndarje mes superfuqive në Siri, si në Ukrainë.Por humbësi më i madh është populli sirian, një vend i shkatërruar, gjysmë milioni të vdekur dhe një e ardhme e errët. Gjithçka, sepse për interesa gjeopolitike, dikush në Uashington vendosi që Siria të mos ekzistonte më.
