Nga: Peter Koenig
Poshtë Franca! Rroftë Nigeria!
Poshtë Franca, Poshtë ECOWAS, Poshtë Bashkimi Evropian!
Kjo është thirrja e që mijëra njerëz demonstrojnë në rrugët e Niamey, kryeqytetitë të Nigerisë. Ata nuk duan një ndërhyrje të ECOWAS, Komuniteti Ekonomik i Shteteve të Afrikës Perëndimore. Dhe ECOWAS është pro ndikimit perëndimor.
Më 26 korrik 2023, Presidenti zyrtar i Nigerisë i mbështetur nga Franca, Mohamed Bazoum, u rrëzua nga një junta ushtarake, e udhëhequr nga gjenerali Abdourahamane Tiani.
ECOWAS, Franca, Bashkimi Evropian (BE) dhe qeveritë e tjera perëndimore mund të mendojnë se po dominojnë mbi sovranitetin e kombeve të tjera. Ata vendosë sanksione ndaj Nigerisë. Ndër vendet “sanksionuese” ishin edhe Shtetet e Bashkuara.
Reuters raportoi se një pjesëmarrës u pa duke mbajtur një tabelë që lexonte “Rroftë Nigeri, Rusia, Mali dhe Burkina Faso. Poshtë Franca, ECOWAS dhe BE”. “Ne po demonstrojmë kundër të gjitha vendeve të ECOWAS dhe të gjithë atyre që po marrin masa çnjerëzore dhe jopopullore ndaj Nigerisë”.
Krijimi i ECOWAS në 1975 nëpërmjet Traktatit të Lagosit u nxit nga Evropa dhe SHBA, për të mbajtur një kontroll më të ngushtë në 15 vendet anëtare të pasura me burime. Arsyeja zyrtare ishte tregtia e lirë dhe integrimi ekonomik. Anëtarët e ECOWAS përfshijnë Benin, Burkina Faso, Kepi i gjelbërt, Bregu i Fildishtë, Gambia, Gana, Guinea, Guinea Bissau, Liberia, Mali, Nigeria, Senegal, Sierra Leone dhe Togo.
Një anekdotë e vogël. Kur Presidenti i SHBA Biden kërcënoi se do të ndalonte ndihmën amerikane për Nigerinë për shkak të grushtit të shtetit ushtarak, udhëheqësi ushtarak i Nigerit tha: “Ata duhet të mbajnë paratë e tyre të ndihmës dhe t’ua japin miliona njerëzve të tyre të pastrehë në SHBA. Bamirësia fillon në shtëpi”.
Ky vizion i qartë vetëm mund të përgëzohet.
ECOWAS vazhdon të ndikohet fuqishëm nga perëndimi, veçanërisht nga Franca dhe BE-ja. Ajo ka humbur besimin e shumë anëtarëve, të gjithë atyre që sfidojnë imponimet perëndimore dhe detyrimet koloniale.
ECOWAS ka kërcënuar me ndërhyrje ushtarake në Niger nëse junta ushtarake nën gjeneralin Abdourahamane Tiani nuk rivendos Presidentin e zgjedhur “në mënyrë legjitime dhe demokratike”, Mohamed Bazoum, i cili me sa duket është ndaluar në Pallatin Presidencial. Ata i dhanë juntës një afat deri më 6 gusht 2023.
Vendi nuk do t’i nënshtrohet kërcënimeve, pavarësisht se nga vijnë ato, ka thënë presidenti i juntës, gjeneral Tiani.
Gjenerali Tiani këmbëngul se kontrolli ushtarak “mbetet mbrojtja e atdheut, Nigerisë”.
Një ndërhyrje ushtarake e ECOWAS-it nuk do të funksiononte kurrë, nëse nuk do të drejtohej plotësisht nga perëndimi – Zoti na ruajt, nga NATO. Gjithçka është e mundur, pasi burimet shumë të kërkuara të Nigerisë janë në rrezik.
Zoti Putin ka thënë tashmë se fuqitë jorajonale që ndërhyjnë në Nigeri nuk do ta ndihmojnë situatën, padyshim që do ta zgjeronte më shumë konfliktin edhe përtej kufijve të Nigerisë.
Deri më tani, asgjë nuk ka ndodhur. Me shumë mundësi asgjë nuk do të ndodhë. ECOWAS nuk është i bashkuar dhe nuk ka asnjë lëvizje të përbashkët. Anëtarët e ECOWAS si Mali, Nigeria, Burkina Faso, së fundmi kanë pasur një grusht shteti ushtarak, për të njëjtën arsye, ushtria u ngrit kundër liderëve të caktuar nga perëndimi dhe në favor të perëndimit, për t’u çliruar më në fund nga zinxhirët e kolonializmit të ri skllaveror perëndimor.
Reagimi i vetëm deri më tani, që nga 7 gushti, Nigeria ka mbyllur hapësirën e saj ajrore dhe Air France, ndoshta linja të tjera ajrore, kanë ndaluar fluturimet në vendet e afërta.
Gjenerali Tiani, ish-kreu i gardës presidenciale të Nigerisë, organizatori i grushtit të shtetit, që atëherë ka krijuar një koalicion të grupeve të ndryshme të shoqërisë civile. Ai gjithashtu ka mbështetjen e juntave ushtarake fqinje të Malit, Burkina Fasos dhe Nigerisë. Ata të gjithë kishin së fundmi grusht shteti të ngjashëm ushtarak për cclirim.
Kur perëndimi flet për liderët e Afrikës Perëndimore të zgjedhur “demokratikisht”, ata gënjejnë, në të njëjtën mënyrë që gënjejnë kur flasin për zgjedhje të lira dhe demokratike në Evropë apo kur flasin për këtë çështje edhe në Shtetet e Bashkuara.
Krerët e këtyre shteteve të ish-kolonive franceze ishin të “rregulluar” të gjithë nga perëndimi, veçanërisht nga Franca, dhe me shumë mundësi nga Forumi Ekonomik Botëror (WEF). Shumë prej tyre burojnë nga Akademia e WEF-së për Liderët e Rinj Globalë (YGL), kështu që ata janë në përputhje me të menduarit perëndimor dhe më së shumti me axhendat perëndimore, d.m.th., Rivendosja e Madhe, ose Axhenda e OKB-së 2030, të cilat në thelb janë identike dhe në ndjekje të asaj që njihet si 17 Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm (SDG).
Kuptimi i vërtetë i 17 SDG-ve mund të gjendet nga interpretimi i duhur pas shenjave shumëngjyrëshe të SDG.
Nuk është çudi që afrikanët po zgjohen. Në fillim, duket se Afrika Perëndimore ka pasur mjaft uzurpim francez dhe ka vendosur të largohet nga lidhja, të tjerë mund ta ndjekin.
Nigeria i parapriu 63 vjetorit të pavarësisë më 3 gusht 2023 me rreth një javë – me një grusht shteti për t’u çliruar nga “Pavarësia” të cilën ata kurrë nuk e patën, pasi si shumica e “ish-kolonive franceze” të tjera, ata nuk ishin kurrë të lirë, ekonomikisht të lirë, politikisht të lirë për të zgjedhur me kë të bënin aleancë dhe të lirë për të tregtuar me këdo që dëshirojnë.
Që nga kjo ditë, Franca ka më shumë se 1000 anëtarë personel ushtarak të stacionuar në Nigeri. Gjenerali Tiani ka thënë se ata duhet të largohen dhe Franca u përgjigj se ata do të tërhiqen. Por pse ishin aty në radhë të parë – 63 vjet pas “pavarësisë”? Dhe kishte shumë më tepër në vitet e mëparshme, njësoj si në ish-kolonitë e tjera franceze.
USAFRICOM operon në bazën ajrore 201të Nigerisë, afër Agadez. “Është pronë e ushtrisë nigeriane, por e ndërtuar dhe paguar nga Shtetet e Bashkuara”. Baza ajrore 201 dyshohet se është projektuar për të luftuar kryengritësit islamikë në koordinim me ushtrinë e Nigerisë.
Sipas USAFRICOM, SHBA ka rreth 1,100 forca speciale amerikane në Nigeri “për të kryer misione ushtarake dhe trajnimin e trupave të Nigerisë”.
Versioni zyrtar është mbrojtja e vendeve nga terroristët islamikë, të cilët gjithnjë e më shpesh angazhohen për të shkaktuar trazira, kur “paqëndrueshmëria” antifranceze mund të ndihet në Nigeri ose në ish-koloni të tjera franceze. Dhe, mbi të gjitha, për të mbrojtur interesat e sipërmarrjeve franceze dhe evropiane, duke shfrytëzuar pasuritë e këtyre ish-kolonive.
Interesi perëndimor në Nigeri
Nigeria është prodhuesi i shtatë më i madh në botë i uraniumit, sipas Shoqatës Botërore Bërthamore (WNA).
Metali radioaktiv është karburanti më i përdorur për energjinë bërthamore. Përdoret gjithashtu në trajtimin e kancerit, për anijet detare dhe në armët bërthamore.
Nigeria, i cili ka mineralet më të larta të uraniumit në Afrikë, prodhoi 2020 tonë metrikë uranium në vitin 2022, rreth 5% e prodhimit botëror të minierave sipas WNA.
Tre prodhuesit më të mëdhenj në botë janë Kazakistani, Kanadaja dhe Namibia.
Nigeria ka një operacion të madh minierash në veri të që kontrollohen nga Orano në pronësi të Francës, një tjetër minierë e madhe është në zhvillim e sipër.
Nigeria ka gjithashtu lëndë të para të tjera të lakmuara ekonomikisht të vlefshme, të tilla si nafta e papërpunuar, gazi natyror, qymyri, kallaji dhe kolumbiti (një mineral që përmban hekur që shoqëron kallajin). Nafta, e zbuluar për herë të parë në vitin 1956, është burimi më i rëndësishëm i të ardhurave të qeverisë dhe këmbimit valutor.
Zonat e Francës CFA
Çelësi i pavarësisë së vërtetë të Nigerisë, si dhe ai i 13 kombeve të tjera të Afrikës Qendrore dhe Perëndimore, po shkëputet nga varësia e tyre nga imperializmi francez, duke prerë zinxhirin e monedhës së tyre CFA në Thesarin Francez.
Nigeria dhe të 14 ish-kolonitë franceze nën-Sahariane në Perëndim (8 vende) dhe të Afrikës Qendrore (6 vende) mbetën të lidhura dhe të skllavëruara në mënyrë monetare me Francën përmes CFA-së së Francës (CFA ose Komuniteti Financiar Afrikan), i cili mbetet i garantuar pa asnjë arsyetim nga Banka e Francës. Për të marrë këtë garanci ata duhet të depozitojnë 50% të rezervave të tyre në një llogari të veçantë të Bankës së Francës. Kështu, vendet e AQF-së nuk janë të lira nga lëvizja e valutave të AQF-së siç dëshirojnë dhe e konsiderojnë të dobishme për veten dhe njerëzit e tyre. Ata kanë nevojë për miratimin e Bankës së Francës për të përdorur paratë e tyre!
Për më shumë fleksibilitet dhe stabilitet monetar (stabiliteti i Francës), Franca krijoi dy zona CFA. Secili nga 14 vendet është i lidhur me një nga dy unionet monetare. Benini, Burkina Faso, Bregi i Fildishtë Guinea-Bissau, Mali, Nigeri, Senegali dhe Togo përbëjnë Unionin Ekonomik dhe Monetar të Afrikës Perëndimore, ose WAEMU, i themeluar në 1994 për të ndërtuar mbi themelin e Unionit Monetar të Afrikës Perëndimore, i themeluar në 1973. Gjashtë vendet e mbetura – Kameruni, Republika e Afrikës Qendrore, Çadi, Republika e Kongos, Guinea Ekuatoriale dhe Gaboni, përbëjnë Bashkimin Ekonomik dhe Monetar të Afrikës Qendrore, ose CAEMU.
Këto dy sindikata ruajnë të njëjtën monedhë, Francën CFA. Vendet e AQF-së së Afrikës Perëndimore i përkasin Unioneve Monetare të Afrikës Perëndimore (WAMU); dhe Komuniteti Ekonomik dhe Monetar i Afrikës Qendrore (CEMAC). WAMU dhe CAMAC përbëjnë 14 përqind të popullsisë së Afrikës dhe 12 përqind të PBB-së së kontinentit.
Ndërsa të dy frangat CFA kanë të njëjtën vlerë këmbimi kundrejt euros (CFA 655.74 = 1 Euro, 6 gusht 2023. Megjithatë, dy frangat CFA nuk janë të këmbyeshme dhe dy njësitë monetare kanë dy banka qendrore të veçanta, Bankën Qendrore për Shtetet e Afrikës Perëndimore. Nëse e gjithë kjo tingëllon konfuze, kjo ndodhë sepse është konfuze.
Historia dhe e ardhmja e Frangës CFA
Franga CFA u krijua në dhjetor 1945 kur qeveria franceze ratifikoi Marrëveshjen e Bretton Woods; u bë valuta e “kolonive franceze të Afrikës”. Sot, Thesari Francez garanton monedhën me një kurs këmbimi fiks, por kërkon një depozitë prej 50% të rezervave të frangave CFA në bankën qendrore franceze. Menjëherë pas pavarësisë, kjo shifër ishte 100 për qind dhe nga viti 1973 deri në 2005, në 65 për qind.
Imagjinoni, të gjitha rezervat e tyre ishin të bllokuara në Bankën Qendrore Franceze deri në vitin 1973. Ata nuk mund të përdornin asnjë nga rezervat e tyre, pa miratimin e Thesarit ose Bankës Qendrore Franceze. Sot është ulur në 50% pa asnjë justifikim. Sot, nuk ka absolutisht nevojë për një garanci franceze të monedhave të Afrikës Perëndimore dhe Qendrore.
Këtë marrëveshje, Franca e argumenton se është një kompensim për ‘garancinë’ franceze të konvertueshmërisë. Marrëveshjet përcaktojnë se rezervat valutore duhet të tejkalojnë paranë në qarkullim me një diferencë prej 20 përqind. Përpara rënies së çmimeve të naftës, norma e mbulimit të ofertës monetare, raporti i rezervave valutore ndaj parasë në qarkullim, i afrohej vazhdimisht 100 për qind, duke nënkuptuar se afrikanët mund të hiqnin dorë nga “garancia” franceze.
Deri më tani, francezët bënë gjithçka që mundën për të shmangur “lëshimin” e ish-kolonisë së tyre. Ai garanton kontrollin e tyre të vazhdueshëm mbi kolonitë në drejtim të kontrollit të tregtisë si dhe burimeve natyrore. Dhe ish-kolonitë franceze, përmes këtij angazhimi monetar uzurpues, kontribuojnë ndjeshëm, drejtpërdrejt dhe tërthorazi, në ekonominë franceze. Vlerësimet e përafërta të paprovuara variojnë nga 15% në 25% të PBB-së së Francës që rrjedh nga ish-kolonitë franceze. Ndoshta më shumë.
Në vitin 2015, Presidenti i Çadit, Idriss Debby, tha se ai e konsideron AQF-në si “shtytja në rënie e ekonomisë afrikane” dhe se “ka ardhur koha për të prerë kordonin që pengon zhvillimin e Afrikës”. Ai bëri thirrje për një ristrukturim të monedhës në mënyrë që “të mundësojë zhvillimin e vendeve afrikane që ende e përdorin atë”.
Presidenti francez Macron e injoroi deklaratën. Asgjë nuk ka ndodhur të ndryshojë, apo të braktisë plotësisht marrëveshjen e CFA-së midis Francës dhe ish-kolonive të tyre të Afrikës Perëndimore dhe Qendrore.
Në fillim të këtij viti, Luigi Di Maio, ish-zëvendëskryeministri i Italisë dhe ministër aktual i Punëve të Jashtme, ngriti polemikën për rolin e frangës CFA në zhvillimin e Afrikës me një deklaratë edhe më provokuese se ajo e Presidentit të Çadit në 2015: “Franca është një nga ato vende që duke shtypur para për 14 shtete afrikane pengon zhvillimin e tyre ekonomik dhe kontribuon në faktin që refugjatët të largohen dhe më pas të vdesin në detin Mesdhe ose të mbërrijnë në brigjet tona”.
Është koha që ish-kolonitë franceze të marrin jetën e tyre, zhvillimin dhe prosperitetin ekonomik nën kontrollin e tyre. Ndoshta grushtet e fundit ushtarake kundër liderëve të imponuar nga francezët janë hapat e pare dhe mund të përsëriten në ish-kolonitë e tjera franceze. Jo se qeveritë ushtarake janë ideale, nuk janë. Por shpresohet dhe pritet që përfundimisht këto junta ushtarake të kërkojnë mbajtjen e zgjedhjeve të lira populore, sa më demokratike, pa ndërhyrje të huaja.
Afrika, si pjesë e Jugut Global ka një rol të madh për të luajtur në strukturën e rendit tonë të ardhshëm botëror. Për ta bërë këtë, ata kanë nevojë për pavarësi ekonomike dhe politike. NGA:GazetaImpakt
