Nga: Darius Shahtahmasebi
Lëshimi i letrës së bardhë të Kinës për mbrojtje tregon për botën një Kinë gjithnjë e më të sigurt dhe më bindëse, duke u përgatitur në mënyrë aktive për ndërrime të mëdha në një lojë shahu globale kryesisht të udhëhequr nga SH.B.A.Ashtu si SH.B.A. edhe lojtarë të tjerë të rëndësishëm në skenën botërore i kanë gjithashtu sytë e tyre mbi sjelljen ushtarake të Kinës.
Një vend i tillë është India. Duke analizuar mirë këtë, referenca më e dukshme dhe me siguri më e rëndësishme e letrës së bardhë për Indinë është një fjali që thotë që Ushtria Liblirimtare e Popullit (PLA) “do të marrë masa efektive për të krijuar kushte të favorshme për zgjidhjen paqësore të bllokimit të Donglang (Doklam).
Për ata që e kanë vështirë të kujtojnë, në gusht 2017 India dhe Kina u angazhuan në një përplasje të shkurtër në Doklam, në kufirin Indo-Tibetan.
Mediat kryesore raportuan se të dy vendet gjanden në një konflikt të tensionuar kufitar ndërsa vazhdojnë të mbajnë trupat e tyre pak metra larg njëra-tjetrës. Sidoqoftë, duhet të theksohet fakti se përplasjet në vitin 2017 përfunduan në mënyrë efektive kur të dyja palët u shkëputën nga marrëveshja e ndërsjellë.
Letra e bardhë e botuar kohët e fundit konfirmoi gjithashtu vendosjen e një rezervuari tip 15, shumë më të lehtë se tanket e vendosur në rajonet veriore dhe perëndimore të Kinës dhe të ndërtuara me qëllim për luftë malore. Ndërsa gazeta gjithashtu bën referenca të shumta për mobilizimin dhe lëvizshmërinë e PLA, një rezervë e tillë kineze me peshë të ulët mund të ndihmojë në këtë drejtim.
Vendosja e këtij tanku në kufirin sino-indian është diçka që me siguri New Delhi do të shqetësohet gjithnjë e më shumë. Një ditë pasi ministria kineze e mbrojtjes publikoi letrën e bardhë, Shefi i Marinës Admiral Karambir Singh tha se India po vëzhgonte me kujdes situatën, pasi vuri në dukje se shumë burime ishin zhvendosur në marinën e Kinës nga degët e tjera të PLA. Sipas Singh, e gjithë kjo përshtatet si pjesë e qëllimit të Kinës për t’u “bërë një fuqi globale”. Singh tregoi se India do të kërkojë t’i përgjigjet brenda mundësive të buxhetit të vet dhe kufizimeve që ai ka.
Në fund të vitit të kaluar, media indiane raportoi se India po merrte hapa për të kundërshtuar “gjurmën strategjike” të Kinës në Oqeanin Indian, duke aprovuar ndërtimin e 56 anijeve të reja luftarake dhe gjashtë nëndetëseve për marinën e saj gjatë dekadës së ardhshme. Qëllimi i Indisë është që të ketë 200 anije dhe 500 avionë deri në vitin 2050. Sipas “India Times”, Marina e vendit ka projektuar më shumë se 90 anije luftarake në 19 klasa të ndryshme.
Siç tha kohët e fundit Singh: “ne kemi nevojë për mbështetje financiare afatgjatë për të ndërtuar një marinë, kjo gjëja e vetme që mund të planifikojmë.” E thënë ngryshe, letra e bardhë e Kinës ka potencialin për t’u interpretuar në shumë mënyra kontradiktore, pasi referencat e mbetura nuk janë hapur armiqësore ose kritike për Indinë. Siç diskutova vitin e kaluar, ka pasur shumë shenja që, përkundër konkurrencës në rritje midis New Delhi dhe Pekin, të dy vendet po gjejnë mënyra për të punuar së bashku dhe të minimizojnë tensionet që mund të lindin, pavarësisht nëse ato kanë të bëjnë me lirinë e lundrimit, afërsinë e Kinës me Pakistanin, ose pyetjen se kush mund të shfrytëzojë më së miri Afganistanin, kombin e pasur me minerale dhe të shkatërruar nga lufta.
Që atëherë, ka pasur indikacione të vazhdueshme se India po shmang qëllimisht dhe me vetëdije mënyrat me të cilat mund të provokojë plotësisht Kinën, veçanërisht në lidhje me Detin e Kinës së Jugut. Në fakt, qëndrimi zyrtar i kryeministrit Narendra Modi tani duket se Indo-Paqësori është gjithëpërfshirës dhe jo një “strategji ose si një klub me numër të kufizuar”. Duke pasur parasysh që India renditet në anën e kombeve të aleatëve amerikanë, është e qartë se India nuk kërkon të përjashtojë zyrtarisht Kinën nga kjo zonë. Në fund të ditës, kuptohet qartë që india India e ka gjithnjë e më e pamundur të jetë në gjendje të përafrohet me forcën ushtarake në rritje të Kinës.
Duke pasur parasysh këtë kontekst, janë të pakta gjasat që nga letra e bardhë e Kinës të jetë drejt-përdrejt kundër Indisë, megjithse ajo nuk do të shmangë marrjen e masave për mbrojtjen për mbrojtjen e saj. Krahasuar me mosmarrëveshjet gjithnjë në rritje të SHBA-Kinë le të themi, që konkurenca midis Indisë dhe Kinës me një të ardhme të parashikueshme, duket se sugjeron një konkurs i cili të paktën mund të përmbahet.
Për shembull, vetëm muajin e kaluar, Departamenti i Mbrojtjes i SH.B.A-së publikoi me qetësi Raportin e Strategjisë Indo-Paqësore (me titullin e qeshur: “Përgatitja, Partneritetet dhe Promovimi i një rajoni në Rrjet). Ne kapitujt me titull “Republika Popullore e Kinës si një fuqi revizioniste” dhe “Rusia si një aktor malinj i rigjallëruar”, letra e bardhë për mbrojtjen e Pekinit fillon të duket mjaft e zbardhur. Siç thotë dokumenti amerikan, “diagnoza thelbësore e Strategjisë Kombëtare të Mbrojtjes” është se avantazhi ushtarak i DoD-së përballë Kinës dhe Rusisë po humbet dhe, nëse ajo adresohet në mënyrë jo të duhur, do të dëmtojë aftësinë tonë për të parandaluar agresionin dhe shtrëngimin.
Raporti e identifikon Kinën si më të sigurtë dhe bindëse si dhe më të gatshme për të “pranuar fërkime” në ndjekje të strategjisë së saj të zgjerimit të politikës së jashtme. SH.B.A , me pranimin e saj, nuk është në gjendje që e vetme të merret me kërcënimin që paraqet një rritje e Kinës.
“Sfidat me të cilat përballemi në Indo-Paqësor shtrihet përtej asaj që çdo vend i vetëm mund të adresojë,” thuhet në raport. “Departamenti kërkon të bashkëpunojë me aleatët dhe partnerët me të njëjtin qëndrim për të adresuar sfidat e përbashkëta.” Në këtë kuadër, letra e bardhë e Kinës për mbrojtjen po kështu përqendrohet shumë në rajonin e Azisë-Paqësorit, gjithashtu është kontestuar ashpër nga SHBA dhe aleatët e saj.
Në vitin 2015, Presidenti Xi Jinping bëri një deklaratë të përmbledhur se Kina nuk ka ndërmend të ndjekë tiparet militarizimin të vendosura në Detin e Kinës së Jugut, siç janë ato që shihen në ishujt Spratly. E megjithatë, letra e bardhë duket se e ka kapërcyer atë mbi kokën e saj, pasi i referohet qartë “të drejtës së Kinës për të instaluar, për të ndërtuar infrastrukturë dhe për të vendosur aftësitë e nevojshme mbrojtëse në ishujt dhe shkëmbinjtë nënujorë në Detin e Kinës së Jugut”.
SHBA argumenton gjithashtu Kina se, “po forcon aleancat e saj ushtarake në Azi-Paqësor duke forcuar vendosjen dhe ndërhyrjen ushtarake.
Letra e bardhë veçon Korenë e Jugut, Japoninë dhe Australinë si të përshtatshme në këtë kategori aleancash. Megjithatë ajo që mund të jetë shkaku më shqetësues për tërë letrën e bardhë është fakti që Kina duket se nuk është nënvlerësuar edhe përballë kësaj aleance në rritje ushtarake.
“Vendet e Azisë-Paqësorit janë gjithnjë e më të vetëdijshme se janë anëtarë të një komuniteti me fatin e përbashkët,” thotë letra e bardhë, ndoshta fjalia e vetme më e rëndësishme e gjithë letrës së bardhë. Përballë saj, është e paqartë se çfarë i referohet Pekinit. Sidoqoftë, për sa i përket disa njerëzve dhe burimeve të tyre, të paktën Kina po aludon se rajoni ndan fatin e asaj që do të bëhet “fundi i një sistemi të aleancës të udhëhequr nga SH.B.A.”.
Ndërsa kjo duket se është pjesë e rënies së pashmangshme të perandorisë Amerikane dhe ngritjes së kuptueshme të një konkurenti ambicioz, kam dyshimet të miat që SHBA nuk ka gjasa të dorëzojë fronin e saj në Kinë pa luftë, dhe njëherë përballja e errët midis këtyre dy fuqive bërthamore është me të vërtetë ajo që duhet të na shqetësojë në planin afatgjatë. /gazetaimpakt/rt
