Nga Kit Klarenberg
Më 4 mars, e përditshmja kryesore italiane “La Repubblica” botoi një intervistë mahnitëse me veteranin Roberto Jucci, “gjeneral i misioneve të fshehta”, i cili gjatë karrierës së tij të gjatë punoi në nivelet më të larta të aparatit të sigurisë dhe inteligjencës së Romës, ndërsa gëzonte një “marrëdhënie intensive besimi” me shumë nga figurat më të fuqishme politike të vendit dhe agjencitë qeveritare. Gjatë rrugës, ai ekspozoi se si “qendrat e pushtetit” të SHBA-së, së bashku me Lozhën famëkeqe masonike P2 (Proganda Due), ishin përgjegjëse për vrasjen e Aldo Moro, njw burrw shteti me prirje të majtë.
Më 16 mars 1978, Moro u rrëmbye nga një njësi e Brigadave të Kuqe, një fraksion militant i majtë, ndërsa po shkonte për në një takim të nivelit të lartë. Atje, ai planifikoi të jepte bekimin e tij për një qeveri të re koalicioni, në të cilën kristiandemokratët dominues do të mbështeteshin në mbështetjen komuniste për herë të parë. CIA gjatë tre dekadave të mëparshme kishte ndërhyrë në të gjitha zgjedhjet e Italisë për të parandaluar që kjo parti të merrte pushtetin.
Pas 55 ditësh në robëri, rrëmbyesit e Moro arritën në përfundimin se autoritetet as nuk do të negocionin me ta, as nuk do të lironin anëtarët e burgosur të Brigadës së Kuqe në këmbim, dhe ai u ekzekutua. Kufoma e tij e mbushur me plumba u la në bagazhin e një Renault 4, pranë lumit Tiber të Romës, për t’u zbuluar nga autoritetet. Pavarësisht gjykimeve të shumta, shumë fakte të rastit të vrasjes së profilit më të lartë në historinë moderne italiane mbeten edhe sot të pavwrtetuara. Dyshimet kanë kohë që janë shtuar, gjerësisht, se vdekja e tij në një mënyrë ose në një tjetër rezultoi nga Operacioni Gladio.
Gladio ishte një marrëveshje e fshehtë e Luftës së Ftohtë e CIA, MI6 dhe NATO-s, në të cilën një ushtri nëntokësore në hije e paraushtarakëve fashistë bëri kërdi në të gjithë Europën, duke kryer sulme terroriste me flamuj të rremë, grabitje dhe vrasje për të diskredituar të majtën, për të instaluar qeveri të krahut të djathtë dhe justifikojnë goditjet e egra ndaj disidencës. Ajo njihej si një “strategji e tensionit”. Siç shpjegoi Vincenzo Vinciguerra, një operativ i Gladios, i dënuar me burgim të përjetshëm në vitin 1984 për një bombë me makinë në Itali, që vrau tre policë dhe plagosi dy:
“Ju është dashur të sulmoni civilët, gratë, fëmijët, njerëzit e pafajshëm nga jashtë arenës politike. Arsyeja ishte e thjeshtë, detyrojeni publikun t’i drejtohej shtetit dhe të kërkonte siguri më të madhe…Njerëzit do ta shkëmbenin me dëshirë lirinë e tyre për sigurinë e të qenit në gjendje të ecin në rrugë, të shkojnë në trena ose të hyjnë në bankë. Kjo ishte logjika politike pas bombardimeve. Ata mbeten të pandëshkuar sepse shteti nuk mund të dënojë veten”.
Siç do ta shohim, intervista me bombë e “La Repubblica” ekspozon se si rrëmbimi dhe vrasja e Moros përfaqësonin zenitin monstruoz të “strategjisë së tensionit” të Gladios. Detajet ngrenë pyetje të rënda në lidhje me përfshirjen e drejtpërdrejtë të CIA-s dhe P2 – një “shtet brenda një shteti”, sipas Roberto Jucci në krim dhe të tjerë të panumërt gjatë “vitet e plumbit” të gjakosur në Romë.
“Njerëz të ndershëm”
Duke folur sinqerisht në muzg të viteve të tij (në moshën 98-vjeçare, Jucci “ruan një kujtesë të hekurt: Ai kujton gjithçka, çdo detaj të karrierës së jashtëzakonshme”), gjenerali shënon se si ministri i atëhershëm i Brendshëm Francesco Cossiga, i cili krijoi një krizë komiteti për të shpëtuar Moro, e vendosi atë “në krye të sulmuesve”, të cilët do ta lironin politikanin e robëruar pasi të konstatohej vendndodhja e tij. “Ata duhej të vepronin me saktësi të plotë, në mënyrë që të mos rrezikonin jetën e pengut”.
Jucci, në atë kohë një zyrtar i rangut të lartë brenda Operative të Situatës së Shërbimeve Informative tashmë të zhdukur, mblodhi një skuadër të jo të plotë të tërhequr nga radhët e regjimentit sulmues të parashutistëve “legjendar” të Italisë, Kol Moschin. Ai i pajisi ata me armë “të sofistikuara” të prodhuara nga Britania dhe Gjermania dhe bëri që ekipi “të stërvitej pa pushim në një bazë sekrete” në Toskanë. Si i tillë, ai “nuk ishte një aktor shtesë”, në garën për të shpëtuar Moro. Natyrisht, gjenerali beson se kjo mund të ketë qenë nga projektimi:
“Qëllimi i vërtetë ishte të më largonin nga rruga… Pendimi im më i madh për rastin Moro është se nuk e kuptoja se po shfrytëzohesha…Më kishin futur në një qoshe dhe më kishin larguar nga Roma për të mos parë dhe jo për të operuar”.
Dyshimet e Jucci-t burojnë nga “shumica e drejtuesve të institucioneve ushtarake të Italisë” që vijnë nga P2. Ai e përshkruan lozhën masonike si, “shprehjen e një grupi fuqie nga një vend i huaj”, që janë SHBA: “Qendrat amerikane të pushtetit…operonin nëpërmjet elementeve të P2”.
I pyetur nga “La Repubblica” nëse është ftuar ndonjëherë të bashkohet me P2, Jucci përgjigjet: “Jo, kurrë. Individi që mendoja gjithmonë se ishte një nga rekrutuesit e tyre, kur më shihte kthehej nga këndi. Më njihnin mirë. Për të hyrë në P2, duhej të ishe një person i gatshëm dhe nuk mendoj se kam qenë ndonjëherë”. Kjo, krahas “dashurisë së tij fisnore për Moron”, i cili shpesh “më kërkonte mendime”, me siguri shpjegon pse ai u mbajt në Toskanë gjatë gjuetisë.
Nëse do të ishte “aktor” në komitetin e Cossiga-s, Jucci “do t’i kishte bisht” individët që i dërgonin letrat që Moro i shkruante gjatë robërisë sekretarit të tij “dhe subjekteve të tjera”, u përpoq “të gjente mbështetje në vendet arabe që mund të kishin gjetur një kanal të dobishëm për lirimin e tij” dhe “provova gjithçka që munda për ta shpëtuar”. Ndërsa ai “ndoshta nuk do të kishte pasur sukses”, ai nuk “do të kishte provuar asgjë” në çdo rast. I pyetur se pse nuk u porositën “sterilet”, përgjigjja e gjeneralit është e zymtë:
“Komiteti …u këshillua nga një njeri i dërguar nga SHBA dhe… i përbërë kryesisht nga P2. Të gjithë njerëzit që, për mendimin tim, donin që gjërat të shkonin ndryshe nga ajo që kërkonin të gjithë njerëzit e ndershëm. Moro duhej të shkatërrohej politikisht dhe fizikisht: nëse do të kishte mbijetuar, politika e Italisë do të ishte zhvilluar ndryshe… Unë besoj se Moro mund të ishte liruar nëse të gjitha institucionet do të kishin punuar në këtë drejtim”.
Siç ishte, SHBA-ja kundërshtoi “hapjen e një qeverie, të mbështetur nga Moro, e përbërë nga komunistë dhe kristiandemokratë”. Kështu që burri shteti shumë i dashur duhej të vdiste. Jucci e krahason dështimin për ta gjetur atë me rrëmbimin e gjeneralit amerikan James Dozier, që supozohet se u krye edhe nga Brigadat e Kuqe, në dhjetor 1981. Ai u “vendos dhe u lirua në një moment të shpejtë” në 42 ditë, nga një task-forcë e përbashkët amerikano-italiane. “Njërin prej tyre, donin ta lironin; Unë kam dyshimet e mia për tjetrin”, ankohet Jucci.
Gjenerali nuk ka dyshim se vendosmëria e Cossiga për të shpëtuar Moro ishte thellësisht e sinqertë. Pasi dështoi, ai dha dorëheqjen nga posti i tij si ministër i Brendshëm “dhe u zhduk”. Jucci e gjeti atë “pas disa ditësh” në një apartament pranë Piazza San Silvestro të famshme të Romës, ku ai i kaloi ditët e tij i vetëm, një nënoficer i marinës italiane që i sillte ushqim. Kur ai vizitoi Cossiga:
“Ai më shikoi me heshtje për shumë minuta. Më pas ai thoshte, ‘ndoshta mund të kisha bërë më shumë’. Për të, ishte një obsesion, që mendoj se shënoi jetën e tij”.
Në përfundim të intervistës, Jucci pranon se “prania e fortë e inteligjencës ushtarake amerikane” në Romë, e cila “ndonjëherë funksiononte në një mënyrë shumë të diskutueshme”, përpara se të vepronte në mënyrë të fshehtë “siç ka pasur italianë që kanë vepruar sipas…objektivave, të cilat ndoshta nuk duheshin bërë” Në këtë kontekst, ai citon në mënyrë joshëse Operacionin Gladio:
“Duhej të bëhej, por duhej trajtuar në një mënyrë tjetër. Në planet tona, në rast pushtimi, ishte planifikuar që ne të braktisnim një pjesë të territorit për t’u pozicionuar në linja më të mbrojtura. Nëse dikush ka përdorur Gladio për qëllime të tjera, është përgjegjësi e tij personale”.
Jucci i referohet qëllimit zyrtar të Gladio, një forcë klandestine “qëndrimi prapa” sabotazhi, që do të aktivizohet vetëm në rast se Bashkimi Sovjetik pushton Europën Perëndimore. Megjithatë, një raport i inteligjencës ushtarake italiane të qershorit 1959, i zbuluar nga historiani Daniele Ganser, konfirmon veprimet guerile kundër “kërcënimeve të brendshme”, me fjalë të tjera, e majta politike gjatë kohës së paqes, ishte e lidhur me uniformën dhe armën që në fillimet e saj.
Hetimet zyrtare në Gladio kanë zbuluar për më tepër eksplozivë dhe armë të siguruara nga CIA dhe MI6 të fshehura në të gjithë Italinë, të destinuara për përdorim kur “të qëndrojnë prapa”, u vendosën në sulme terroriste të shumta me shumë viktima, duke përfshirë bombardimin e vitit 1980 në stacionin hekurudhor të Bolonjës, në të cilin u vranë 85 persona dhe mbi 200 të plagosur. Këto hetime u nisën pasi kryeministri i atëhershëm italian Giulio Andreotti pranoi publikisht ekzistencën e Gladio-s në tetor 1990. Një rezolutë e Parlamentit Europian muajin e ardhshëm bëri thirrje për hetime të pavarura gjyqësore dhe parlamentare për Gladio në çdo shtet Europian.
Përveç hetimeve fillestare në Belgjikë, Itali dhe Zvicër, asgjë thelbësore nuk u materializua më pas. Në gusht 2021, u njoftua se më në fund do të deklasifikohej një tufë dokumentesh në lidhje me Gladio dhe P2. Por që atëherë asgjë nuk është publikuar. Në mbyllje, Jucci thotë për “La Repubblica” se ai nuk ishte konsultuar nga asnjë nga komisionet parlamentare që hetonin vdekjen e Moro. “Ndoshta mund të kisha thënë diçka dhe të kontribuoja në kërkimin e së vërtetës”, sugjeron ai, me sa duket i pavetëdijshëm se “shteti nuk mund të dënojë veten”./gazetaimpakt/english.almayadeen.net
