Luftëtarët e opozitës iraniane që nuk duhet të mendojë as për seksin

Nga: Linda Pressly dhe Albana Kasapi

Për gjashtë vjet, Shqipëria ka qenë një shtëpi për një prej grupeve kryesore të opozitës në Iran, Muxhahedinë-e-Khalq, ose MEK. Por qindra anëtarë janë larguar dhe disa janë duke u ankuar në lidhje me rregullat e ngurta të organizatës që zbatojnë beqarinë, dhe kontrollin mbi kontaktin me familjen. Tani, dhjetëra të tjerë vajtojnë në kryeqytetin shqiptar, Tiranë, në pamundësi për t’u rikthyer në Iran ose për t’u marrë me jetën e tyre.

“Unë nuk fola me gruan dhe djalin tim për mbi 37 vjet dha ata kanë menduar se kam vdekur. Por unë u thashë atyre: ‘Jo, jam gjallë, po jetoj në Shqipëri …”Ata qanin “.

Kontakti i parë përmes telefonit me familjen e tij pas kaq vitesh ishte i vështirë edhe për Gholam Mirzai. Ai është 60 vjeç, i arratisur pas zhgënjimit nga stili ushtarak i MEK jashtë Tiranës.

Tani ai sillet në qytet, plot keqardhje dhe i akuzuar nga ish-shokët e tij muxhahedinë të spiunimit për armikun e tyre të betuar, qeveria e Republikës Islamike të Iranit.

MEK ka një histori të trazuar dhe të përgjakshme. Si radikalë islamistë-Marksistë, anëtarët e tij mbështetën revolucionin iranian të vitit 1979 që përmbysi Shahun. Por marrëdhëniet me një triumfator si  Ajatollah Khomeini përfunduan shpejt. Kur qeveria u përplas me forcë, Muxhahidët duhej të vraponin për jetën e tyre.

Iraku fqinj ofroi strehë dhe nga kështjella e tyre e shkretëtirës gjatë luftës Iran / Irak (1980-1988), MEK luftoi në krah të Saddam Huseinit kundër atdheut të tyre.

Gholam Mirzai ishte duke shërbyer në ushtrinë iraniane kur u kap nga forcat e Saddam Hussein në fillim të këtij konflikti. Ai kaloi tetë vjet si i burgosur i luftës në Irak. Por me kalimin e kohës, të burgosurit iranianë si Mirzai u inkurajuan të bashkojnë forcat me bashkatdhetarët e tyre. Dhe kjo është ajo që ai bëri.

Mirzai tani është një “i shkëputur” nga qindra ish-anëtarët e MEK që janë larguar nga organizata që kur u transferuan në Shqipëri. Me ndihmën e fondeve nga familja, disa kanë paguar trafikantë që t’i çonin diku tjetër në Evropë, dhe ndoshta dy i kanë kthyer në Iran. Por dhjetëra mbeten në Tiranë, pa shtet dhe zyrtarisht të paaftë për të punuar.

“Ne u kemi ofruar atyre strehim nga sulmet dhe abuzimet, dhe mundësinë për të ndërtuar një jetë normale në një vend ku ata nuk ngacmohen ose sulmohen”, thotë Lulzim Basha, kreu i Partisë Demokratike, e cila në atë kohë ishte në qeveri dhe tani është në opozitë.

Në Shqipëri, politika është thellësisht e polarizuar pasi gjithçka është kontestuar. Por, pothuajse në mënyrë unike, prania e MEK nuk është – publikisht, të dyja partitë qeverisëse dhe ato opozitare mbështesin mysafirët e tyre iranianë.

Për MEK, Shqipëria ishte një mjedis plotësisht i ri. Gholam Mirzai ishte i habitur që edhe fëmijët kishin telefona celularë. Dhe për shkak se disa nga Muxhahidët ishin strehuar fillimisht në ndërtesa apartamentesh në skaj të kryeqytetit, kontrolli i organizatës mbi anëtarët e tij ishte më i lirshëm sesa kishte qenë më parë. Në Irak, ai kishte kontrolluar çdo aspekt të jetës së tyre, por këtu, përkohësisht, ekzistonte një shans për të ushtruar një shkallë lirie.

“Ishte një tokë afër banesave ku komandantët na thanë që duhet të bënim stërvitje të përditshme”, kujton Hassan Heyrany, një tjetër “i larguar”.

Heyrany dhe kolegët e tij përdorën pemët dhe shkurret për tu fshehur dhe për të vjedhur internet afër kafenesë, për të kontaktuar me familjet e tyre.

“Kur ishim në Irak, nëse dëshironim të telefononit në shtëpi, MEK na quante të dobët dhe ne nuk kishim marrëdhënie me familjet tona”, thotë ai. “Por kur erdhëm në Tiranë, gjetëm internet për përdorim personal”.

Megjithatë, në fund të vitit 2017, MEK u zhvendos në selinë e re. Kampi është ndërtuar në një kodër të pjerrët në një fshat shqiptar, rreth 30 km (19 milje) nga kryeqyteti. Pas portave prej hekuri, ndodhet një hark mermeri mbresëlënës i mbushur me luanë të artë. Një bulevard i rrethuar me pemë shkon deri në një memorial kushtuar mijëra njerëzve që kanë humbur jetën në luftën e MEK kundër qeverisë iraniane.

Gazetarët e paftuar nuk janë të mirëpritur këtu. Por në korrik të këtij viti, mijëra njerëz morën pjesë në veprimtarinë e Iranit të Lirë të MEK në kamp. Politikanët nga e gjithë bota, shqiptarë me ndikim dhe njerëz nga fshati afër Manzës, u bashkuan me mijëra anëtarë të MEK dhe drejtuesin e tyre, Maryam Rajavi, në auditorin e shkëlqyeshëm. Avokati personal i Presidentit amerikan Donald Trump, Rudy Giuliani, iu drejtua turmës.

“Këta janë njerëz që i kushtohen lirisë,” tha ai, duke iu referuar anëtarëve të MEK të veshur në mënyrë të rregullt me uniformë dhe të ndarë sipas gjinisë të pranishëm në sallë.

“Dhe nëse mendoni se është një kult, atëherë ka diçka që nuk shkon me ju”, shtoi ai.

Politikanë të fuqishëm si Giuliani mbështesin qëllimin e MEK për ndryshimin e regjimit në Iran. Manifesti i lëvizjes përfshin një angazhim për të drejtat e njeriut, barazinë gjinore dhe demokracinë pjesëmarrëse për Iranin.

Por Hassan Heyrany nuk e beson më atë. Vitin e kaluar ai u largua nga MEK, duke hedhur poshtë atë që ai e shihte si kontroll shtypës i udhëheqjes në jetën e tij private. Heyrany ishte bashkuar me Muxhahidët në moshën 20 vjeçare, i tërhequr nga angazhimi i saj për pluralizëm politik.

“Ishte shumë tërheqëse. Por nëse besoni në demokraci, nuk mund të shtypni shpirtin e anëtarëve tuaj,” thotë ai.

Hera e fundit e Heyrany me MEK ishte një takim në një mbrëmje që ai ishte i detyruar të marrte pjesë.

“Ne kishim një fletore të vogël, dhe nëse do të kishim ndonjë moment seksual, duhet t’i shkruajmë ato. Për shembull, ‘Sot, në mëngjes, jam eksituar një herë”.

Marrëdhëniet romantike dhe martesa janë të ndaluara nga MEK. Jo gjithmonë ishte kështu, kur prindërit dhe fëmijët e tyre dikur u bashkuan me Muxhahidët. Por pas humbjes së përgjakshme të një fyese MEK nga iranianët, udhëheqja argumentoi se kishte ndodhur sepse Muxhahidët ishin hutuar nga marrëdhëniet personale. Pasoi divorci masiv. Fëmijët u dërguan larg – shpesh në strehimin e shtëpive në Evropë – dhe anëtarët e vetëm të MEK u zotuan të qëndrojnë kështu.

Në atë fletore, Heyrany thotë se ata gjithashtu duhej të shkruanin edhe ndonjë ëndërr personale.

“Për shembull, ‘Kur pashë një fëmijë në televizion, kisha një ndjenjë që dëshiroja të kisha një fëmijë ose një familje timen.”

Dhe Muxhahidët lexonin fletoret e tyre para komandantit dhe shokëve të tyre në mbledhjen e përditshme.

“Kjo është shumë e vështirë për një person”, thotë Heyrany.

Tani ai e krahason kampin MEK në Manze me një fermë kafshësh, kritikën e George Orwell për epokën staliniste në BRSS. “Është thjesht një kult”, thotë ai.

Një burim diplomatik në Tiranë e përshkroi MEK si “një grup unik kulturor, jo një kult, por si kult i pëlqyer”.

BBC nuk ishte në gjendje t’i vendoste ndonjë nga këto epitetet MEK, sepse organizata nuk pranoi të intervistohej. Por në Shqipëri, një komb që duroi një regjim komunist ndëshkues dhe të mbyllur për dekada, ekziston njëfarë simpatie për pozicionin e udhëheqjes së MEK, të paktën për ndalimin e marrëdhënieve personale.

“Në situata ekstreme, ju bëni zgjedhje ekstreme”, thotë Diana Culi, një shkrimtare, aktiviste e grave dhe ish deputete e Partisë Socialiste në pushtet.

“Ata janë zotuar të luftojnë tërë jetën e tyre për çlirimin e vendit të tyre nga një regjim totalitar. Ndonjëherë ne kemi vështirësi të pranojmë besim të fortë për një kauzë. Kjo është sakrificë personale, dhe është një mentalitet që unë e kuptoj”.

Edhe pse, disa shqiptarë shqetësohen se prania e MEK kërcënon sigurinë kombëtare.

Dy diplomatë iranianë u dëbuan pas akuzave për komplote të dhunshme kundër Muxhahedinëve, dhe Bashkimi Evropian ka akuzuar Teheranin se ishte pas komploteve për të vrarë kundërshtarët e regjimit, përfshirë anëtarët e MEK, në tokën Hollandeze, Daneze dhe Franceze. (Ambasada iraniane në Tiranë hodhi poshtë kërkesën e BBC për një intervistë).

Një burim shumë i brendshëm në Partinë Socialiste është gjithashtu i shqetësuar se shërbimet e inteligjencës kanë mungesë të aftësisë për të monitoruar më shumë se 2.500 anëtarë të MEK me trainim ushtarak.

“Askush me tru dhe logjikë nuk do t’i pranonte ata këtu”, thotë ai.

Një diplomat thotë se disa prej “të larguarve” me siguri po punojnë për Iranin. Vetë Gholam Mirzai dhe Hassan Heyrany janë akuzuar nga MEK se janë agjentë të Teheranit. Kjo është një akuzë që ata e mohojnë.

Tani të dy burrat janë të përqendruar për të ardhmen. Me ndihmën e familjes në Iran, Heyrany po hap një kafene, dhe po takon një shqiptar. 40 vjeç, ai është më i ri se shumica e kolegëve të tij dhe mbetet optimist.

Situata e Gholam Mirzai është më e pasigurt. Shëndeti i tij nuk është i mirë pasi ai ecën vetëm me një këmbë pasi u plagos në një nga bombardimet e kampit të MEK në Irak dhe ka pak para.

Ai është i mërzitur nga gabimet që ka bërë në jetën e tij dhe nga diçka që e zbuloi kur filloi të kontaktonte me familjen e tij.

Kur Mirzai u largua për të shkuar në luftë kundër Irakut në 1980, ai pati një djalë një muajsh. Pasi mbaroi lufta Iran / Irak, gruaja e tij dhe anëtarët e tjerë të familjes së tij erdhën në kampin e MEK në Irak për të kërkuar Mirzai. Por MEK i largoi ata dhe atij nuk i tha asgjë për vizitën e tyre.

Ky burrë 60-vjeçar kurrë nuk e dinte që ai ishte një baba dhe burrë shumë i humbur derisa e bëri thirrjen e parë në shtëpi pas 37 vjetësh.

“Ata nuk më thanë që familja ime erdhi të më kërkonte në Irak. Ata nuk më thanë asgjë për gruan dhe djalin tim”, thotë ai.

“Gjatë gjihtë këtyre viteve kam menduar për gruan dhe djalin tim. Ndoshta ata vdiqën në luftë … Unë thjesht nuk e dija”.

Djali që ai nuk e kishte parë që kur ishte fëmijë i vogël tani është gati 40 vjeç. Dhe Mirzai tregon me krenari një fotografi të këtij burri të rritur në WhatsApp e tij personal. Por rikthimi i kontakteve ka qenë gjithashtu i dhimbshëm.

“Unë kam qenë përgjegjës për këtë situatë, ndarjen. Unë nuk mund të fle gjatë natës, sepse mendoj për to. Unë jam gjithmonë nervoz, i inatosur. Kam turp për veten time”, thotë Mirzai.

Turpi nuk është i thjeshtë për t’u jetuar. Dhe ai ka vetëm një dëshirë tani.

“Unë dua të kthehem në Iran, të jetoj me gruan dhe djalin tim. Kjo është dëshira ime.”

Gholam Mirzai ka vizituar ambasadën iraniane në Tiranë për të kërkuar ndihmë, dhe familja e tij kanë lobuar tek autoritetet në Teheran. Ai nuk ka dëgjuar asgjë. Kështu që ai pret, pa shtetësi, pa pasaportë dhe ëndërron për një rikthim në shtëpi./Gazetaimpakt/BBC News/

 

NDANI KËTË POSTIM

Mund tju interesojne