Nga: Mohamad Hasan Sweidan
Në vitet e fundit, zgjerimi i lidhjeve të Rusisë me lëvizjen e rezistencës palestineze Hamas kanë kontribuar në listën në rritje të çështjeve që turbullojnë marrëdhëniet midis Moskës dhe Tel Avivit. Pas vizitës së Hamasit në Moskë më 27 tetor pas operacionit përmbytje në Al-Aksa, Ministria e Punëve të Jashtme të Izraelit deklaroi se udhëtimi “dërgon një mesazh të legjitimimit të terrorizmit kundër izraelitëve”. Megjithatë, zyrtarët e Hamasit kanë vazhduar të dynden në kryeqytetin rus, së fundmi në fund të janarit.
Qëndrimi rus për luftën në Gaza
Që nga fillimi i sulmit brutal ushtarak të Izraelit në Gaza, qëndrimi zyrtar i Rusisë ka qenë më afër pozicionit palestinez, i dukshëm nga aktivitetet e ndryshme të Këshillit të Sigurimit të OKB-së. Moska bwn thirrje për armëpushim, deklarata të zyrtarëve rusë që kritikojnë kriminalitetin izraelit, përsëritjen e takimeve me Hamasin në Moskë dhe fokusi i medias zyrtare të vendit wshtw në shkeljen e të drejtave të njeriut në Rripin e Gazës.
Pavarësisht natyrës afatgjatë bashkëpunuese të marrëdhënieve ruso-izraelite, lufta e Ukrainës ka ndryshuar ndjeshëm llogaritjet gjeopolitike të Moskës. Sot, Rusia e shikon luftën e Gazës dhe implikimet e saj rajonale nga perspektiva e konkurrencës së saj me SHBA-në dhe, për rrjedhojë, e konsideron Izraelin një mjet kritik të ndikimit amerikan në Azinë Perëndimore. Udhëheqja ruse e konsideron konfliktin aktual mw shumw si betejë të Uashingtonit sa Tel Avivit, një Izrael i dobësuar do të nënkuptonte shpërbërjen e mëtejshme të projeksionit të fuqisë amerikane nga Levanti në Gjirin Persik, një objektiv strategjik rus.
Megjithëse Tel Avivi dhe Moska ende ruajnë interesa të përbashkëta me vlerë për të dy, është konkurrenca strategjike SHBA-Rusi ajo që aktualisht mban ndikimin më të madh në vendimmarrjen e Kremlinit.
Kjo mund të shihet në një mori deklaratash ruse të formuluara ashpër që kritikojnë rolin e Uashingtonit në zgjatjen dhe përkeqësimin e luftës në Gaza. Presidenti rus Vladimir Putin shprehu ndjenjat e shumicës së aziatikëve perëndimor kur deklaroi: “Shumë njerëz do të pajtoheshin se ky është një shembull i gjallë i dështimit të politikës amerikane në Lindjen e Mesme”. Zëvendësministri i tij i Jashtëm Sergej Ryabkov shkoi shumw larg: “Shtetet e Bashkuara mbajnë përgjegjësinë kryesore për këtë krizë dramatike dhe të rrezikshme, pasi kanë kërkuar për shumë vite të monopolizojnë procesin e zgjidhjes dhe të injorojnë rezolutat përkatëse të Këshillit të Sigurimit, dhe tani kanë penguar përpjekjet për të arritur një zgjidhje të përshtatshme”.
Nuk ka dyshim se ngjarjet e dy viteve të fundit në Ukrainë luajtën një rol të madh në kalibrimin e përgjigjes ruse ndaj Gazës. Gjatë intervistës së tij të fundit me gazetarin amerikan Tucker Carlson, Putin shpenzoi një kohë të gjatw duke zbuluar kontekstin historik pas ekzistencës së Ukrainës si shtet, përpara se të deklaronte me guxim: “Ukraina është një shtet artificial i krijuar me vullnetin e Stalinit dhe nuk ekzistonte para vitit 1922”.
Natyrisht, presidenti rus e kupton se thirrja e tij për justifikimin e dobët historik të Ukrainës për shtetësinë e lejon atë të adoptojë të njëjtën qasje të pasur me kontekst kur diskuton konfliktet e zgjatura në rajone të tjera. Formula e tij e bazuar në histori për trajtimin e rrënjës së konfliktit zbatohet njëlloj për krijimin e shtetit izraelit kundër kundërshtimeve të palestinezëve dhe kombeve të tyre fqinje, gjë që ka të ngjarë të luajë një rol në pozicionin e Putinit se si të ecë përpara me problemin Palestinë-Izrael.
Përveç kësaj, si një zgjatim i boshtit perëndimor, Izraeli ka miratuar qëndrime zyrtare që janë në përputhje me interesat e SHBA-së dhe aleancës së NATO-s në Ukrainë. Që nga fillimi i luftws në vitin 2022, Tel Avivi ka lëshuar deklarata që përgënjeshtruan përpjekjet e tij të pretenduara për neutralitet. Siç e bëri të qartë ministri i jashtëm i atëhershëm i Izraelit, Yair Lapid: “Sulmi rus ndaj Ukrainës është një shkelje serioze e rendit ndërkombëtar dhe Izraeli e dënon sulmin dhe është i gatshëm të ofrojë ndihmë humanitare për qytetarët e Ukrainës”.
Brenda Azisë Perëndimore, ishte kryesisht Irani ai që shprehu mbështetje për dilemën ruse mbi Ukrainën dhe vendimin e saj për të nisur një operacion special ushtarak. Gjatë vizitës së Putinit në korrik 2022 në Teheran, lideri iranian Sayyed Ali Khamenei kritikoi dyfytyrësinë perëndimore në çështjet ndërkombëtare dhe akuzoi armiqtë e Moskës se kundërshtojnë ekzistencën e një Rusie “të pavarur dhe të fortë”. Khamenei shtoi më tej nëse Rusia nuk do të kishte dërguar forca në Ukrainë, më vonë do të ishte përballur me një sulm të NATO-s.
Marrëdhëniet ruse me Hamasin
Lidhur me ngjarjet sot në Gaza, mund të argumentohet se Kremlini e gjen veten duke u afruar më shumë me pozicionet e atyre shteteve dhe aktorëve që mbështetën qëndrimin e tij ndaj Ukrainës. Kur zyrtarët amerikanë sulmuan Iranin për mbështetjen e tij ndaj Gazës, Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov kritikoi sulmin: “Ne vërejmë përpjekje për të fajësuar për Iranin dhe i konsiderojmë ato krejtësisht provokuese. Unë besoj se udhëheqja iraniane merr një pozicion mjaft të përgjegjshëm dhe të balancuar dhe bën thirrje për të parandaluar përhapjen e këtij konflikti në të gjithë rajonin dhe vendet fqinje”.
Ndërkohë që Uashingtoni punoi jashtë orarit për të forcuar shumë narrativa të rreme izraelite të ngjarjeve të 7 tetorit, madje duke e krahasuar rezistencën palestineze me grupin terrorist ISIS, Rusia në vend të kësaj ishte e zënë duke marrë një lumë delegacionesh të Hamasit në Moskë.
Javën e kaluar, kur Hamasi u dha përgjigjen e tij të studiuar negociatorëve të armëpushimit, ai kërkoi me fjalë që Rusia të përfshihej si një nga garantuesit e një marrëveshjeje përfundimtare për të ndaluar luftën në Gaza, një reflektim i qartë që palestinezët besojnë se Moska mund të luajë një rol pozitiv në rezolutë të këtij konflikti.
Duhet theksuar se vizitat e Hamasit në Rusi dhe takimet me zyrtarë të ndryshëm rusë nuk janë asgjë e re. Marrëdhëniet e lëvizjes palestineze me liderët rusë janë që në vitin 2006, kur një delegacion politik i Hamasit mbërriti në Moskë disa javë pas fitores së saj në zgjedhjet parlamentare palestineze. Megjithatë, vizitat aktuale ndryshojnë në mënyrë të konsiderueshme në atë që vijnë në një kohë kur Uashingtoni dhe Tel Avivi kanë shpallur një objektiv të përbashkët për të shkatërruar Hamasin. Është e dukshme që Rusia sot po angazhon me zell grupet e rezistencës palestineze që shkatërruan imazhin e pathyeshmërisë ushtarake të Izraelit më 7 tetor.
Që nga ajo ditë plot ngjarje, i dërguari i Putinit në Azinë Perëndimore, Mikhail Bogdanov, ka pritur dy herë delegacionin e Hamasit të kryesuar nga Musa Abu Marzouk, një anëtar i byrosë politike të lëvizjes, më 26 tetor dhe 19 janar. Zyrtarët izraelitë u zemëruan, duke e quajtur ftesën ruse “një hap të dënueshëm që ofron mbështetje për terrorizmin dhe legjitimitet për veprimet e tmerrshme të kryera nga terroristët e Hamasit”. Ministria e Jashtme izraelite gjithashtu i bëri thirrje Moskës që të dëbojë menjëherë zyrtarët e Hamasit.
Mesazhet e ashpra nga Tel Avivi nuk kanë gjasa të bëjnë ndryshim.
Përpjekja e Rusisë në Azinë Perëndimore
Së fundmi, Moska ftoi fraksionet palestineze të marrin pjesë në një takim kombëtar palestinez në fund të shkurtit.
Zëvendës Sekretari i Përgjithshëm i Frontit Popullor për Çlirimin e Palestinës, Jamil Mezher, tha për Sputnik më 13 shkurt se grupi mori një ftesë nga Moska për të marrë pjesë në një takim kombëtar palestinez që përfshin të gjitha fraksionet në fund të muajit.
Kremlini ka bërë tashmë llogaritjet e tij dhe ka vendosur, për arsye strategjike, të futet në arenën e diskutueshme palestinezo-izraelite. Dhe Boshti i Rezistencës i rajonit ofron këtë mundësi:
Së pari, Rusia e di se nuk do të jetë në gjendje të imponohet në një zgjidhje ndërkombëtare të konfliktit përveçse nëpërmjet marrëdhënieve të saj me Hamasin. Tel Avivi nuk do ta pranojë Moskën si palë ndërmjetëse mes saj dhe Hamasit, të paktën tani për tani.
Së dyti, pritja e delegacioneve të Hamasit nga Rusia mbart një mesazh që synon Uashingtonin. Shkurtimisht, Kremlini është i përgatitur të afrohet më shumë me ata që qëndrojnë kundër interesave të SHBA. Një pjesë e ndarjes për luftën e Gazës është një reflektim i ndarjes ndërkombëtare midis fuqive të mëdha.
Së treti, një pjesë kyçe e marrëdhënieve të Rusisë me Hamasin është rezultat i bindjes në rritje të Moskës se aktorët joshtetërorë në Gaza kanë një ndikim të rëndësishëm në realitetin politik në rajon. Nga këtu, mund të thuhet se Rusia ka një interes në rritje për krijimin dhe zgjerimin e marrëdhënieve me forcat e Boshtit rajonal të Rezistencës, të udhëhequr nga Hezbollahu në Liban, Hamasi në Palestinë dhe lëvizja Ansarallah në Jemen. Në fund të fundit, rusët ishin një faktor vendimtar në sigurimin e një fitoreje siriane në luftën NATO-GCC kundër aleatit të saj dhe ishin të rëndësishëm në katapultimin e Iranit në vendet e tij në Organizatën e Bashkëpunimit të Shangait (SCO) dhe BRICS të sapo zgjeruar.
Duhet të theksohet këtu se të pesë partitë rajonale ndajnë qasjen globale të Rusisë që synon të konkurrojë me ndikimin e SHBA-së në mbarë botën.
Ndoshta një nga aspektet më të rëndësishme të kohës së luftës së Izraelit në Gaza është “ora ndërkombëtare”. Sulmi i Tel Avivit në Rripin e rrethuar erdhi më shumë se një vit e gjysmë pas fillimit të luftës në Ukrainë, kur Kievi po themelohej, dhe në një moment transformimi në sistemin ndërkombëtar. Ky faktor mund të jetë thelbësor për të kuptuar qasjen e rritur të Kremlinit ndaj ngjarjeve në Azinë Perëndimore. Ndërsa Moska e di se pozicionet e saj aktuale mund të ndikojnë negativisht në marrëdhëniet e saj me Tel Avivin, në kontekstin e konkurrencës së fuqive të mëdha, rusët janë të kënaqur të sakrifikojnë një pjesë të interesave të tyre për të arritur objektiva strategjikë shumë më të mëdhenj.
Dhe për sa kohë që ky mendim rus qëndron, Hamasi dhe lëvizjet e tjera të rezistencës së Azisë Perëndimore shohin një mundësi për të përfituar nga transformimet globale për të tërhequr një superfuqi në anët e tyre./GazetaImpakt/ Thecradle/
