Sanksionet ndaj Rusisë

Nga Dagmar Henn

Një pyetje nuk më lë rahat, se si ordhi deri këto masa vetëvrasës, të cilat kanë sjellë pasoja kaq shkatërrimtare për ne dhe perëndimin.

E gjeta një pikë që mund të kishte shkaktuar llogaritje të gabuara. Kjo është metoda e llogaritjes së produktit të brendshëm bruto i një shteti, i cili në vendet perëndimore përmban një sasi të konsiderueshëm spekulimesh, rreth çmimeve të pasurive të patundshme, rreth bursave, dhe gjithashtu një pjesë e madhe e asaj që etiketohet si “pronësi intelektuale” – nga modelet e shërbimeve deri te patentat.

Në ekonomitë ku ky sektor është jashtë zakonisht i fortë (dhe ky është pikërisht problemi i perëndimit), kjo krijon një vlerë të lartë që fatkeqësisht nuk thotë asgjë për forcaten reale ekonomik, por lënë përshtypjen se është shumë më superior se të tjerët, edhe nëse pjesë të mëdha të gjoja superioritetit janë vetëm një pasqyrim i një dekadë të shtypjes së pafund të parave.

Përgatitje më mujera të kujdesshme janë bërë dhe rezultati janë sanksionet që shkatërrojnë industrinë e vet? Si vjen një gjë e tillë? Prodhimi Just-in-Time mund të ketë kontribuar në këtë. S’ka komplote këtu .

Krejt kjo është një “Great Resett”, dëgjova sdi sa her; lexova diku se nuk duhet t’i atribuosh asgjë keqdashës, që mund të shpjegohet edhe nga budallallëku. Kjo vlen edhe për deklaratën se industria evropiane po sakrifikohet këtu për të mirën e Shteteve të Bashkuara . Dikush duhet të ketë vënë re diçka. Po, ka interesa të mëdha kapitale që varen plotësisht nga pushteti amerikan, çka në fund do të thotë se edhe vet ata do të zhdukeshin.

Kjo nuk mjafton fare. Njerëz ne krye të themi, Farma, Autoindustris apo BASFit duhet të ishin pyetur të paktën shkurtimisht në rrjedhën e një planifikimi të tillë. A nuk ka pasur rezervime, a nuk ka pas paralajmërime?

Është fare e kuptueshëm që edhe ata e keqgjykuan vetën dhe mendonin së ishte një treg në të cilin ata ishin të domosdoshëm si blerës. Problemi është se pikërisht kështu duket përvoja e tyre e përditshme. Fjala kyçe këtu është “Just-in-Time-Produktion”.

Në pamje të parë, kjo është një teknologji me të cilën korporatat e mëdha kursejnë para, se pse nuk lagerojne më paraprodukte.

Në shikim të dytë, bëhet fjala për përshpejtimin e qarkullimit të kapitalit dhe përsosjen e kohës brenda proceseve të prodhimit individual.

Vetëm në shikim të tretë bëhet e dukshme se një rezultat i prodhimit të Just-in-Time-Produktionit përfaqëson një nënrenditje të kompanive furnizuese për nevojat e prodhimit të kompanive që janë përdoruesit përfundimtarë. Një vartësi në thellësie që korrespondonte në fakt  intergrimin se kompanive furnizuesve pa marrë kurrë nën kontroll kapitalin e këtyre .

Korporatat kishin përpara tendencë për të blerë të gjithë zinxhirin e furnizimit, Just-in-Time-Produktioni u be aq efektiv si një mekanizëm kontrolli që kontrolli mbi kapitalin nuk ishte më i nevojshëm. Parat e liruara nuk u ndeshën me në prodhim të ri, por në spekullime.

Pasojat koronare në zinxhirët e furnizimit gjithashtu e bënë të qartë së sa e brishtë është kjo strukturë e përgjithshme sapo një pozicion individual dështonë.

Por përsëri tek sanksionet. Pasoja praktike e Just-in-Time për pikëpamjen e bordeve të drejtorëve të korporatave të mëdha është se, sipas përvojës së tyre praktike, çdo pozicion më poshtë zinxhirit të furnizimit është më i dobët. Këto janë ato tek të cilat ju vendosni specifikimet e produktit, kohës dhe çmimit. Kjo do të thotë se nuk ka treg përgjatë zinxhirit të furnizimit, por një strukturë monopoli, në këtë rast një monopol klientësh së koporative të mëdhave.

Sigurisht, ky model ka disa dobësi. E para është e qartë: kur ka probleme logjistike, efektet përhapen si domino që bien përgjatë gjithë zinxhirit. E dyta: presioni mbi çmimet e këtyre prodhimeve të ndërmjetme çoi në faktin se këto prodhime u zhvendosën më tej dhe më tej.

Shembulli i fundit befasues ishin kabëllat e çikrikëve për automjetet motorike, të cilat vinin nga ukraina ose pastaj nuk vinin më. Por veçanërisht në sektorin e automobilave, pjesë të mëdha të prodhimit të rrymës së sipërme kanë migruar në Kinë. Por sapo një vend tjetër është i përfshirë dhe jo vetëm kompani tjetëra, bilanci i fuqisë përgjatë zinxhirit të prodhimit mund të përmbyset; sa më i madh dhe më i pavarur vendi, aq më lehtë.

Por kjo nuk është ende përvoja e përditshme që bëhet në industrinë përkatëse. Përkundrazi. Atje mbizotëron gjithëfuqia e klientit. Për rreth një brez të plotë, që do të thotë se përvoja të tjera nuk janë më të pranishme brenda aparatit të këtyre korporatave. Si rregull, kjo na verbon ndaj parakushteve të kësaj gjendjeje.

Pra, nëse pyet dikë në krye të Daimlerit se çfarë mendojnë ata në prerjen e gazit natyror këtu, ata mund të jenë aq të arsyeshme sa ata duan, ata instinktivisht do të shikojnë poshtë zinxhirit të prodhimit,  përcakton se një lëndë e parë si gazi natyror është në fillim, ekstrapolojnë pozitën me përvojë poshtë zinxhirit dhe thotë: asnjë problem. Ai ndoshta ende do ta thotë këtë edhe nëse paraqiten numera me fakte cilet e kundërtën e tregojne,  sepse përvoja konkrete e munden informacionin abstrakt.

Që monopoli i tij mbi klientët nuk shtrihet në këto zona dhe se jo vetëm ai, por i gjithë vendi është thjesht një konsumator përsa i përket gazit natyror dhe në këtë rast të paktën eshte një oligopoli në anën e kundërt, që kërkon pak kohë për t’u njohur.

Veçanërisht kur ende krijohen pyetje të një monopoli natyror, e të cilëve ekzistenca tani është më së shumti e hequr nga perceptimi i drejtpërdrejtë nga dhjetra privatizime cilet ndërkohë u beren.

Meqë bosët e korporatave të mëdha zakonisht nuk dinë më gjithçka që ndodh jashtë kompanisë së tyre, sigurisht që ata bien në grackën e krahasimit të prodhimeve të brendshëm bruto dhe mbi vlerësojnë forcën e tyre.

Dhe tashmë përgatitja më e kujdesshme nuk është më e dobishme, sepse iluzionet e veta pengojnë një perceptim realist.

Kjo po thuajse korrespondon me modelin e tragjedisë klasike greke. Në të heroi rrihet nga zotat me verbëri ndaj pasojave të veprimeve të tij para rënies së tij, kështu që ai sjell vetë këtë rënie

NDANI KËTË POSTIM

Mund tju interesojne