Gazetarët vendas thonë se lufta e Izraelit është ‘e paprecedentë’, por kjo nuk do t’i ndalojë ata të bëjnë punën e tyre
Gazetarët në Gaza po përpiqen të bëjnë punën e tyre me akses të kufizuar në internet dhe mungesë karburanti që i pengon ata të lëvizin. Ata po punojnë në rrezik të vazhdueshëm nga sulmet ajrore, të cilat kanë marrë më shumë se 10,500 jetë deri tani.
Kanë kaluar më shumë se një muaj që kur militantët e Hamasit depërtuan në Izrael në sulmin më vdekjeprurës ndaj shtetit hebre që nga fillimi i tij në 1948.
Më shumë se 1,400 izraelitë u vranë brutalisht më 7 tetor dhe mbi 7,000 u plagosën. Si hakmarrje, Izraeli i bëri luftë Hamasit, duke u zotuar të vriste të gjithë ata që ishin përgjegjës për masakrën. Ajo gjithashtu premtoi të çrrënjosë lëvizjen islamike, e cila ka qeverisur Gazën që nga viti 2007.
Për pesë javët e fundit, Izraeli ka goditur Gazën, ku jetojnë 2.3 milionë njerëz, me mijëra bomba. Numri i të vdekurve në enklavën bregdetare palestineze ka kaluar mbi 10,500. Mijëra janë ende nën rrënoja dhe të pagjetur. Mes të vrarëve ka edhe gazetarë palestinezë. Sipas të dhënave të fundit, të paktën 40 kanë humbur jetën në valën aktuale të dhunës. RT foli me dy prej tyre që raportonin nga Gaza për të vlerësuar opinionet e tyre mbi konfliktin dhe se si është të punosh nën zjarr. Njëri prej tyre, Rami Almughari, është veteran i fushës. Tjetri, Mansour Shouman, është një i sapoardhur në këtë profesion, por që të dy përshkruan frikën dhe erën e vazhdueshme të vdekjes që shoqëron punën e tyre.
RT: Fillimisht, na tregoni për prejardhjen tuaj.
Rami: Kam më shumë se dy dekada me këtë pune dhe gjatë karrierës sime kam bërë shtyp, radio dhe TV. Kam raportuar për Al Monitor dhe New Arab, për Channel News Asia dhe për RT. Kam dhënë mësim edhe në universitetet e Gazës. Gjatë gjithë atyre viteve jam kujdesur që të mos bashkohem me asnjë fraksion politik. Unë jam një gazetar i pavarur dhe i tillë do të mbetem.
Mansour: Unë nuk vij nga kjo fushë. Unë kam një diplomë në inxhinieri dhe një master në biznes nga universitetet kanadeze. Për 17 vitet e fundit kam punuar në fushën e prodhimit dhe menaxhimit të zinxhirëve të furnizimit, naftës dhe gazit, si dhe konsultime. Unë u njoha me gazetarinë vetëm katër javë më parë, kur shpërtheu lufta dhe kur kishte nevojë për anglishtfolës, të cilët mund të ndihmonin për të nxjerrë zërat e 2.3 milionë banorëve të Gazës në botë.
RT: Na tregoni se si është të raportosh në kohë lufte. Sa e vështirë dhe sa e rrezikshme është? A mendoni se të qenit gazetar ju kthen në një objektiv të menjëhershëm?
Rami: Mund t’ju them se puna si gazetar padyshim të vë në rrezik. Ju vazhdoni të lëvizni nga një artikull në tjetrin, flisni me njerëz, vizitoni vendet e shkatërrimit, kështu që jeni më të ekspozuar. Nuk mendoj se gazetarët po veçohen apo synohen qëllimisht. Të gjithë janë në rrezik, të gjithë duhet të marrin masa paraprake, por gazetarët janë më të prekshëm, sepse nga natyra e punës së tyre janë më të ekspozuar.
Në të kaluarën mund t’ju them se gazetarët e lidhur me Hamasin janë shënjestruar dhe vrarë. Në vitin 2021, Izraeli bastisi një apartament të një gazetari që ishte i lidhur me grupin dhe që punonte për radion lokale. Nuk mund të them se kjo është ajo që po ndodh tani. Por sulmet intensive i bëjnë të gjithë të pambrojtur dhe duket se Izraeli po përpiqet të dërgojë një mesazh se duhet të përmbahemi nga daljet, për të mos qenë në shënjestër.
Gjithashtu, kjo luftë është më sfiduese se çdo gjë tjetër që kemi përjetuar deri më tani. Nuk ka karburant, kështu që njerëzit duhet ose të lëvizin në këmbë ose të përdorin gomarë dhe kuaj. Shumë shpesh nuk ka energji elektrike ose lidhje me internetin ose shërbimet celulare, kështu që marrja e informacionit ka qenë një sfidë. Por ne vazhdojmë të bëjmë detyrën tonë, nuk ka rrugë tjetër.
Mansour: Ka qenë jashtëzakonisht sfiduese të funksionosh si reporter dhe është gjithashtu shumë e rrezikshme. Thjesht fakti që ju jeni duke punuar si gazetar mund të rrezikojë jetën tuaj dhe ne e dimë se rreth 46 reporterë janë vrarë tashmë në shtëpitë dhe zyrat e tyre. Gjithashtu, mos harroni gazetaren e Al Jazeera, Shereen Abu Aqleh, e cila u vra prej tyre me gjakftohtësi në vitin 2022. Ndjenja ime është se Izraeli synon gazetarët me qëllim, si pjesë e taktikave të tyre të frikësimit për të parandaluar përhapjen e informacionit. Pra, ata shkurtojnë shërbimet e komunikimit dhe synojnë ata që raportojnë për situatën. Por unë jam një besimtar i fortë në Zot dhe besoj se duhet të vazhdoj të bëj gjënë e duhur, e cila është dhënia e lajmeve për publikun e gjerë.
RT: Na çoni në momentet e para pas fillimit të luftës. Ku ishit dhe a kishit dëshirë të largoheshit apo dëshironit të qëndronit dhe të raportonit se çfarë po ndodhte?
Rami: Ishte ora 6.30 e mëngjesit dhe u zgjova nga tingujt e granatimeve të forta. Fillova menjëherë të informohesha për situatën dhe kur miqtë dhe të njohurit e mi më pyetën se çfarë po ndodhte, më kujtohet se u thashë se ishte një khalika – arabisht për shkatërrim, eliminim. E kuptova menjëherë se ishte një përshkallëzim i paprecedentë. Por nuk kisha asnjë nxitje për të ikur, ndjeva se duhej të qëndroja dhe të raportoja. Fillimisht u sigurova që familja ime të ishte e sigurt, por pasi u krye kjo shkova në studio dhe fillova të raportoja. Gjatë rrugës për atje, pashë panikun dhe frikën në fytyrat e njerëzve. Vura re se makinat ishin të pakta, pasi njerëzit largoheshin ose fshiheshin. Shumë ishin të hutuar, të shqetësuar dhe të frikësuar. Kam raportuar për disa ditë nga zyra pasi ishte një vend më i sigurt se shtëpia. Më pas, kur kompania mediatike me të cilën punoja u evakuua në jug nga frika e sigurisë së tyre dhe rrugët tona u ndanë, vendosa të përdor pajisjet e mia bazë, duke përfshirë një telefon dhe një mikrofon, për të bërë histori dhe për të intervistuar njerëz.
Mansour: U zgjuam në orën 6.30 të mëngjesit nga zhurma e raketave dhe goditjeve dhe nuk e dinim se çfarë po ndodhte. Disa orë më vonë kur filluan të shfaqeshin videot, kuptuam se diçka e madhe do të ndodhte dhe se do të kishte ndikim jo vetëm tek ne në Gaza, por edhe në mbarë botën.
Siç ju thashë më herët, para luftës nuk kam qenë gazetar. Isha familjar dhe konsulent dhe dëshira ime fillestare ishte të largohesha, por shpejt e kuptuam që nuk ishte e mundur. Kalimi në Rafah ishte i mbyllur, kështu që unë qëndrova për të treguar historinë. Tani e shoh si obligim fetar, kombëtar dhe humanitar.
RT: Si gazetare keni parë shumë skena të frikshme dhe emocionuese. Cila ishte më e paharruara deri tani?
Rami: Për mua gjëja më e frikshme ishte në vitin 2021, kur shkova të intervistoja një familje që kishte humbur shtëpinë. Isha plotësisht i sigurt se ajo zonë ishte e sigurt, pasi tashmë ishte bombarduar dhe nuk kishte asgjë tjetër për të shkatërruar. Por ndërsa ishim atje, zona u godit përsëri dhe vetëm për mrekulli unë dhe ekuipazhi im mbetëm gjallë.
Mansour: Mendoj se përvoja më e frikshme deri më tani ishte kur raketat e para filluan të godasin Gazën. Ata bombarduan xhaminë tonë lokale, e cila ndodhet vetëm 100 metra larg shtëpisë. Shpërthimi shkatërroi shtëpinë. Dritaret po dridheshin. Ishte shija e parë e vërtetë e luftës. Një gjë tjetër që më lëndoi ishte të shikoja një fëmijë duke parë prindërit e tij dhe duke u thënë atyre të zgjoheshin, ishte koha për të shkuar në shtëpi. Ai nuk e dinte që të dy kishin vdekur prej kohësh.
RT: Keni humbur dikë në këtë raund armiqësish?
Rami: Një nga sulmet ajrore që ndodhi rreth tre javë më parë goditi një ndërtesë banimi ku banonte tezja ime. Ajo vdiq në moshën 61-vjeçare së bashku me shumë anëtarë të tjerë të familjes sime të gjerë. Edhe pse operacioni i shpëtimit është ende në vazhdim, shumë prej të vdekurve janë ende nën rrënoja dhe nuk mund të arrihet. Në një rast tjetër kushëriri im 27-vjeçar, i cili po ecte në rrugë, vdiq kur avionët sulmuan një ndërtesë banimi. Këto goditje janë të papritura dhe askush nuk mund të parashikojë se kur mund të ndodhin. Vdekja është fjalë për fjalë kudo.
Mansour: Familja ime e gjerë nuk është në Gaza, të gjithë janë në Jerusalem, prej nga jam unë. Por familja e gruas sime është në Gaza dhe ajo ka disa kushërinj që janë plagosur ose që kanë humbur shtëpitë e tyre. Fëmijët e mi kanë humbur edhe shokët e klasës nga shkolla./RT/GazetaImpakt
Nga Elizabeth Blade, korrespondente e RT në Lindjen e Mesme
