Nga: Neil Clark
Libia mbetet një vend pa ligj, me milici rivale që luftojnë betejat në rrugët e Tripolit dhe mbi 1 milion njerëz që kanë nevojë për ndihmë. Por “ndërhyrësit liberalë” të Perëndimit nuk janë të interesuar për katastrofën që ata krijuan.
“Qindra arratisnin burgun në mes të përplasjeve vdekjeprurëse në Tripoli,” u tha një deklaratë në faqen e internetit të BBC News këtë javë.
Mbi 60 vetë kanë vdekur në luftimet aktuale me shumë të lënduar dhe qindra qytetarë të zakonshëm të zhvendosur. Çrregullimet e fundit filluan pasi Brigada e Kantierit të 7-të të Këmbësorisë së Tarhunës bëri përparime në kryeqytet nga jugu dhe u përleshën me një koalicion të milicive të Tripolit.
Është me të vërtetë e vështirë të kuptosh kush po lufton. Nëse mendoni se situata në Siri është e komplikuar, nuk i keni kushtuar shumë vëmendje Libisë. Siç u pranua në artikullin e BBC: “Libia është përballur me kaosin e vazhdueshëm, pasi forcat e milicisë të mbështetura nga NATO, disa prej të cilëve rivalë, shkatërruan sundimtarin që shërbeu gjatë, kolonel Gaddafi në tetor 2011.”
Libia ka qeveritë rivale, por edhe ata nuk e kontrollojnë shumicën e vendit. Nuk ka ‘sundim të ligjit’, vetëm sundimi i armës. Regjimi i Libisë nga vendi me shifrën më të lartë të Indeksit të Zhvillimit Njerëzor në të gjithë Afrikën vetëm dhjetë vjet më parë, në një shtet të copëtuar dhe shumë të rrezikshëm, është e vështirë për tu marrë. Vitin e kaluar, Agjencia e OKB-së IOM raportoi se tregjet e skllevërve ishin kthyer në vend.
Rënia ekonomike dhe shoqërore ka pasur një ndikim shkatërrues në jetën e libianëve të zakonshëm.
Merrni kujdes shëndetësor. Një sondazh i Vlerësimit të Disponueshmërisë së Shërbimit dhe Gatishmërisë 2017, i kryer nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (WHO) dhe Ministria e Shëndetësisë, zbuloi se 17 nga 97 spitale janë të mbyllura dhe vetëm katër spitale janë funksionale në mes 75-80% të kapacitetit të tyre. Mbi 20% e institucioneve të kujdesit primar shëndetësor janë të mbyllura dhe pjesa tjetër nuk janë “mirë të gatshme për ofrimin e shërbimeve”.
Në maj të vitit 2016, OBSH shprehu gjithashtu ‘shqetësim të madh’ për vdekjen e 12 të sapolindurve në njësinë e kujdesit intensiv të Sabah Medical Center në Sabha, Libia jugore. Ai regjistron: “Vdekjet kanë ndodhur si rezultat i një infeksioni bakterial dhe mungesa e stafit të specializuar shëndetësor për të ofruar kujdes mjekësor”.
Sistemi i arsimit është gjithashtu në një gjendje të kolapsit apo afër kolapsit. Në vitin 2016, u raportua se fillimi i vitit shkollor u shty për shkak të “mungesës së librave, mungesës së sigurisë dhe shumë faktorëve të tjerë”.
Është vërejtur se viti shkollor libian nuk kishte qenë i rregullt që nga rënia e Gadafit. Këtë vit, UNICEF tha se 489 shkolla ishin të prekura nga konflikti dhe se rreth 26,000 studentë ishin detyruar të ndryshonin shkollat për shkak të mbylljeve.
UNICEF gjithashtu thotë se 378,000 fëmijë në Libi kanë nevojë për ndihmë humanitare, 268,000 kanë nevojë për ujë të sigurt, kanalizime dhe higjienë dhe 300,000 kanë nevojë për arsimim në mbështetje emergjente. Në përgjithësi 1.1 milion njerëz në Libi kanë nevojë për ndihmë humanitare.
Duke pasur parasysh situatën e tmerrshme nuk është befasi që aq shumë Libianë po largohen. Në vitin 2014, u raportua se 1 milion libianë kishin ikur në Tunizi.
Nëse i shtojmë ata që shkuan në Egjipt dhe gjetkë, shifra ka të ngjarë të jetë më e madhe se 2 milionë, mjaft tronditëse kur mendoni se popullsia e vitit 2011 e Libisë ishte rreth 6 milionë.
Siç argumentoja në një vepër të mëparshme, sulmi perëndimor në Libi ishte një krim edhe më i keq sesa pushtimi i Irakut, sepse erdhi më vonë. Nuk kishte asnjë justifikim për askënd, duke parë se si funksionoi ‘ndryshimi i regjimit’ i vitit 2003, duke mbështetur një sipërmarrje të ngjashme në Afrikën e Veriut.
Megjithatë, ata që janë përgjegjës për atë që ka ndodhur, nuk kanë pasur asnjë rikthim. Kryeministri i Britanisë së Madhe në atë kohë, David Cameron, është fajësuar për Brexit (nga mbetjet), por jo për atë që ai bëri për Libinë dhe pretendimet që ai bëri për të justifikuar veprimin ushtarak. Kjo është përkundër raportit të Komitetit të Punëve të Jashtme të Dhomës së Posaçme, i cili përfundoi, pesë vjet më vonë, se “propozimi që Muamar Gadafi do të kishte urdhëruar masakrën e civilëve në Bengazi nuk u mbështet nga provat e disponueshme”.
Nicolas Sarkozy, presidenti francez në vitin 2011, përballet me një gjyq (ose gjykime) në lidhje me tre hetime të ndryshme, duke përfshirë pranimin e parave nga Gadafi për të ndihmuar fushatën e tij zgjedhore, por ai ende nuk është ndjekur penalisht për rolin e tij në luftë.
Bernard-Henri Levy, filozofi që konsiderohet nga disa që të jetë kumbari intelektual i ndërhyrjes perëndimore, të cilët u mburrën “ne jemi të parët që themi se Qaddafi nuk është më përfaqësuesi ligjor”, po kryen një shfaqje anti-Brexit me një njeri , si vendi ku ai ndihmoi ‘të çlirojë’ djegiet.
Shtetet e Bashkuara dhe në qarqet ‘liberale’ në të gjithë Perëndimin, Barack Obama dhe Hillary Clinton janë lionizuar për mos të qenë Donald Trump, por ajo që duoja i bëri Libisë është shumë më e keqe se çdo gjë që Trump ka bërë deri më tani.
Sekretari britanik i Punëve të Brendshme, i cili kontrolloi anëtarët e grupit luftarak islamik të Libisë, u pushua në maj. Për të shtuar fyerje ndaj lëndimit, është një politikan që ka kundërshtuar veprimin e NATO-s në vitin 2011, Jeremy Corbyn, i cili është nën sulmin e vazhdueshëm mediatik dhe është pikturuar si përtej të zbehtës. Sa e gabuar është kjo?
Duke iu rikthyer dhunës aktuale, një armëpushim i ndërmjetësuar nga OKB për t’i dhënë fund luftimeve në Tripoli në jug raportohet në kohën e shkrimit, por duke pasur parasysh se si armëpushimet e mëparshme kanë rënë, ne nuk mund të jemi optimistë. Një pjesë e problemit është se vendi është i lagur me armë. E vërteta e trishtuar është se Libia është prishur dhe ndoshta nuk do të kthehet përsëri. Një krim i madh është kryer, por ju kurrë nuk do ta mendonit atë, duke gjykuar nga mungesa e mbulimit mediatik.
Ne kemi pasur shumë debat këtë verë në Britani për ‘të drejtën e ekzistencës’ të Izraelit, por realiteti është se Libia si një shtet modern dhe funksional ka pushuar së ekzistuari. Dhe elita apo qarqet e thellimit duken pak të shqetësuar. Konsideroni sa kolona kishte kushtuar ‘shpëtimit’ të Libisë në ndërhyrjen “humanitare” të NATO-s shtatë vjet e gjysmë më parë, me mungesën e mendimeve për vendin sot.
Mundohuni të kërkoni emrat e disa prej mediave kryesore të luftës dhe “Libisë” dhe shihni se ato kanë tendencë të heshtin pas vitit 2011, duke e zhvendosur vëmendjen e tyre në propagandimin e “ndryshimit të regjimit” në Siri. Përfundimi i vetëm që mund të nxirret është interesi i tyre i vetëm në vend, duke parë që Muammar Gaddafi u rrëzua. Pas kësaj u arrit, kush kujdeset?
Burimi: Rt.com/ Gazeta impakt
