Nga Selçuk Terkyılmaz
Në këtë kolonë, do të përpiqem të tregoj se mbështetja e Gjermanisë për Izraelin nuk lidhet drejtpërdrejt me fajin historik për Holokaustin e kryer kundër hebrenjve të Evropës Qendrore gjatë Luftës së Dytë Botërore. Dihet mirë se ideologjia e sionizmit që synonte krijimin e një atdheu të ri për hebrenjtë në brigjet lindore të Mesdheut, nuk hasi në rezistencë nga kombet e Evropës Qendrore. Në fakt, popujt gjermanikë dhe sllavë të këtij rajoni luajtën një rol aktiv në themelimin e Izraelit sionist.
Ashtu si gjermanët, britanikët dhe francezët, edhe Çekosllovakia furnizoi milicitë sioniste me armë gjatë konfliktit me palestinezët. Dërgesat e armëve nga çekët dhe sllovakët ishin veçanërisht të rëndësishme në fazat e hershme të krijimit të Izraelit.
Kjo mbështetje nuk mund të shpjegohet thjesht si përpjekje për të “shkarkuar” popullsinë hebre. Prapa saj qëndronte një vizion më i madh: ndërtimi i një Europe të re në Palestinë. Edhe kjo ishte një zgjatim i kolonializmit evropian të shekullit XIX. Më parë, kombet evropiane kishin marrë pjesë në kolonizimin e Amerikave. Tani, ashtu si atëherë, britanikët udhëhiqnin përpjekjet këtë herë në krijimin e një pike evropiane në Palestinë.
Ky kontekst historik i jep peshë një deklarate të habitshme të bërë nga kryetarja e Partisë Konservatore britanike, Kemi Badenoch:
“Izraeli po zhvillon një luftë të përfaqësuar në Palestinë në emër të Britanisë.”
Pak prej nesh do ta kishin pritur një deklaratë kaq të qartë. Do të kishte pasur të paktën një pritshmëri për një gjest simbolik shqetësimi nga Mbretëria e Bashkuar, përballë rrethimit të gjatë të Gazës tashmë mbi 600 ditë dhe fushatës së bllokadës, zhvendosjes, shpronësimit dhe urisë. Politika britanike shpesh lavdërohet për zgjuarsi dhe pragmatizëm, ndaj kjo pjesëmarrje aktive në brutalitetin e hapur sionist mund të vijë si befasi.
Por pritshmëritë tona na kanë zhgënjyer.
Britania ka qëndruar fort përkrah Izraelit sionist—jo vetëm që nga 7 tetori 2023, por gjatë gjithë dekadave të bllokadës ndaj Gazës. Pas asaj date, Mbretëria e Bashkuar rriti ndjeshëm dërgesat e armëve për Izraelin. Për më tepër, britanikët kanë vënë në dispozicion bazat e tyre ushtarake në jug të Qipros për përdorim nga amerikanët dhe kanë ofruar mbështetje logjistike për ushtrinë izraelite.
Siç ka vërejtur gazetari i Middle East Eye, Jonathan Cook, Britania dhe fuqitë e tjera perëndimore nuk po e mbështesin thjesht Izraelin kundër Hamasit—ato po marrin pjesë drejtpërdrejt në këtë luftë dhe po e formësojnë atë. Për ta, fushata gjenocidale e Izraelit është pjesë qendrore e interesave të tyre kombëtare. Fillimisht përdorën Hamasin si justifikim, por ngjarjet e fundit e kanë zbrazur këtë pretekst nga çdo përmbajtje. Të qëllosh mbi civilë që përpiqen të marrin miell pas ditësh urie është e pajustifikueshme sipas çdo standardi.
Vendimi i Britanisë për të refuzuar vendimet e Gjykatës Penale Ndërkombëtare dhe të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë pasqyron këtë qëndrim thellësisht imoral. Pavarësisht çmimit, këto fuqi synojnë të ruajnë interesin e tyre në agresionin kolonial zgjerues të Izraelit.
Ndërkohë, akuzat për “terrorizëm” ndaj grupeve palestineze po humbasin forcë. Gjithnjë e më shumë njerëz në botë, që mbështesin kauzën palestineze, po e shohin dhunën perëndimore—veçanërisht nga Britania dhe aleatët e saj—nëpërmjet prizmit të ekspansionizmit kolonial.
Deklarata e Kemi Badenoch, se “Izraeli po lufton një luftë përfaqësuese për Britaninë në Palestinë”, nuk shpreh asnjë kritikë. Dhe askush nuk do të priste ndonjë kritikë nga Partia Konservatore. Edhe kryeministri Keir Starmer dhe Partia Laburiste kanë përqafuar të njëjtën linjë. Në këtë kuptim, është krejtësisht e arsyeshme të interpretohet mbështetja britanike dhe gjermane për Izraelin sionist si shprehje e logjikës së strukturave të thella shtetërore në secilin vend. Në rastin e Britanisë, kjo mbështetje ka gjasa të lidhet edhe me vetë monarkinë.
Ky realitet nuk përputhet me pikëpamjet e përhapura në Turqi, ku shumë ende mbështeten në interpretimet e formësuara nga teologjia hebraike. Për arsye të pashpjegueshme, imazhi i Britanisë si aktor racist dhe gjenocidal has në një mur paragjykimesh. Madje, disa rrethe nacionaliste dhe konservatore minimizojnë rolin e Britanisë dhe Gjermanisë në këtë gjenocid, duke preferuar të përqendrohen vetëm te vetë Turqia. Që liberalët perëndimorë ta bëjnë këtë nuk është çudi—por që zëra konservatorë e nacionalistë po ndjekin të njëjtën rrugë, është më domethënës.
E megjithatë, Britania ishte fuqia perandorake që konceptoi dhe ndërtoi Izraelin kolonial. Vetë sionizmi u ushqye dhe u zhvillua nën kujdesin e Britanisë. Jemi mësuar të flasim për luftëra përfaqësuese në kontekste të ndryshme gjeopolitike. Por në rajonin tonë, lufta përfaqësuese më vendimtare është ajo që po zhvillohet përmes Izraelit./gazetaimpakt/yenisafak
