Nga Maryam Qarehgozlou
Protesta masive janë raportuar në Marok pas ankorimit të një anijeje me flamur amerikan që transportonte armë amerikane drejt regjimit izraelit në mes të luftës gjenocidale në Gaza. Duke thirrur “Kushdo që mirëpret anijet e Izraelit nuk është njëri prej nesh,” qindra protestues marokenë protestuan kundër qeverisë së tyre për bashkëpunim në veprimet gjenocidale izraelito-amerikane.
Pasi autoritetet spanjolle e refuzuan atë pas zemërimit publik, anija Maersk Denver u lejua të ankorohej në Tangier Med të shtunën dhe u largua të nesërmen, sipas raporteve. Sipas sinjalit AIS dhe orarit të publikuar, destinacioni i saj i radhës ishte Omani. Sipas degës marokene të Boycott, Divestment, Sanctions (BDS), një anije tjetër e Maersk, Nysted, mbërriti në Tangier të hënën me flamur të Hong Kongut për të ngarkuar materialin që Denver kishte shkarkuar më parë në portin maroken.
Si sinjali AIS i Nysted ashtu edhe orari i publikuar tregojnë ndalesën e saj në Tangier të hënën dhe destinacionin e saj përfundimtar në Haifa, një qytet port në territoret e pushtuara nga Izraeli. Anijet e Maersk ishin parashikuar fillimisht të ankoroheshin në portin evropian të Algeciras, një nga më të mëdhatë në kontinent. Megjithatë, pas presionit nga aktivistët dhe ligjvënësit, ministria e jashtme e Spanjës njoftoi se dy anijet e Maersk në fjalë “nuk do të ankorohen në Spanjë.”
Autoritetet spanjolle gjithashtu deklaruan synimin e tyre për të hetuar raportet që sugjerojnë se anijet e Maersk kanë marrë më parë leje për t’u ankoruar ndërsa transportonin pajisje ushtarake për në Izrael. Maersk konfirmoi për Agence France-Presse (AFP) se autoritetet spanjolle i mohuan lejen për t’u ankoruar në Algeciras anijes Maersk Denver gjatë udhëtimit të saj nga New York për në Azinë Perëndimore.
Kur Spanja revokoi lejen e Maersk Denver për t’u ankoruar në portin e saj, ajo u devijua drejt Tangier në Marok.
Një shkelje e hapur
Një zëdhënës i kompanisë Maersk deklaroi se kompania transporton vetëm mallra të ligjshme, duke përjashtuar armët dhe municionet ushtarake, për regjimin e Tel Avivit. Megjithatë, Lëvizja Rinore Palestineze (PYM), një lëvizje ndërkombëtare në mbështetje të çlirimit të Palestinës, zbuloi më 4 nëntor se nga shtatori 2023 deri në shtator 2024, gjiganti danez i transportit dhe logjistikës A.P. Moller Maersk, dërgoi miliona paund me pajisje ushtarake për ushtrinë izraelite nga Shtetet e Bashkuara, përmes 2,110 dërgesash.
Nga këto dërgesa, 827 përfshinin komponentë për mjete të blinduara për personel, mjete taktike, avionë dhe sisteme predhash, zbuloi hetimi, i realizuar nga PYM si pjesë e fushatës së saj Mask Off Maersk. “Provat sugjerojnë se Maersk zakonisht dërgon një (1) anije në javë nga New Jersey drejt Spanjës, e cila përfshin zakonisht rreth 1,000 ton ngarkesë ushtarake në këtë anije në emër të ushtrisë izraelite,” thuhej në raportin hetimor.
“Duke kryqëzuar oraret e anijeve dhe të dhënat historike, mund të konkludohet me siguri se [ministria izraelite e çështjeve ushtarake] rrallë humbet një udhëtim javor në këtë linjë.” Pas këtyre zbulimeve, lëvizja e udhëhequr nga palestinezët BDS, e cila promovon bojkotin, heqjen e investimeve dhe sanksionet ekonomike ndaj regjimit të aparteidit, gjithashtu bëri thirrje që Maroku të ndalojë ankorimin e Maersk Denver.“Kjo është në kundërshtim me një rezolutë të UNHRC, një rezolutë të UNGA dhe deklaratat e dhjetëra ekspertëve të të drejtave të njeriut të OKB-së, të cilët kërkojnë një embargo ushtarake ndaj Izraelit për shkak të okupimit të tij të paligjshëm dhe për kryerjen e një gjenocidi të mundshëm ndaj 2.3 milionë palestinezëve në Gaza, siç u përcaktua nga ICJ më herët këtë vit,” tha BDS në një deklaratë të premten.
BDS paralajmëroi se, nëse Maroku lejon Maersk Denver të ankorohet në ndonjë nga portet e tij, sipas Raportueses Speciale të OKB-së Francesca Albanese, mund të jetë në shkelje të Konventës së Gjenocidit dhe vendimeve përkatëse të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë (ICJ).
Politika zyrtare e Marokut kundrejt opinionit popullor
Ky nuk është rasti i parë që Maroku luan rol në lehtësimin e dërgesave të armëve dhe municioneve për regjimin izraelit gjatë luftës së tij shkatërrimtare në Gaza. Në qershor, anija luftarake izraelite INS Komemiyut bëri një ndalesë teknike në portin Tangier Med të Marokut për t’u furnizuar me karburant dhe pajisje për ekuipazhin e saj me ushtarë detarë, gjë që gjithashtu shkaktoi zemërim publik, sipas mediave marokene Le Desk.
Partia opozitare Drejtësi dhe Zhvillim (PJD) e Marokut kohët e fundit ka kërkuar një hetim mbi ankorimin e dy anijeve që transportonin furnizime ushtarake për regjimin izraelit. Ish-kryeministri dhe lideri i PJD-së, Abdelillah Benkirane, i bëri thirrje qeverisë të komunikojë me qytetarët në lidhje me situatën.
“Ne i bëjmë thirrje qeverisë të zbulojë të vërtetën për qytetarët, të komunikojë me ta në lidhje me lajmet që qarkullojnë dhe të marrë përgjegjësinë e plotë,” tha Benkirane në një konferencë për shtyp të hënën. Situata aktuale lidhur me lidhjet e hapura të Marokut me Izraelin nxjerr në pah një kontrast të thellë midis qëndrimit zyrtar të qeverisë dhe ndjenjave pro-palestineze që mbizotërojnë ndër qytetarët marokenë.
Javën e kaluar, vendi i Afrikës Veriore iu bashkua mbi 50 kombeve në nënshkrimin e një letre drejtuar Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, duke bërë thirrje për masa të menjëhershme për të ndaluar furnizimin e Izraelit me armë, municione dhe pajisje të lidhura me to. Ndërkohë, pavarësisht presionit në rritje publik dhe politik për t’i dhënë fund marrëveshjes së normalizimit të ndërmjetësuar nga SHBA në vitin 2020, qeveria marokene vazhdon të mbajë lidhjet e saj diplomatike me Izraelin.
Reagimi i qytetarëve në internet
Përdoruesit e rrjeteve sociale shprehën zemërim për vendimin e Marokut për të lejuar ankorimin e anijes me destinacion Izraelin në portin e tyre, duke e perceptuar këtë veprim si mbështetje të heshtur për veprimet gjenocidale të Izraelit në Gaza. Qytetarët shfrytëzuan platformat e ndryshme sociale për të shprehur shqetësimet e tyre dhe për të kërkuar më shumë përgjegjësi nga qeveria marokene, duke kundërshtuar çdo përfshirje në lehtësimin e krimeve të luftës të Izraelit që përkeqësojnë krizën e rëndë humanitare në Gaza.
“Një vend i krishterë po bën më shumë për të ndihmuar sesa qeveria apo Maroku, një vend mysliman,” tha një përdorues në X pasi Spanja refuzoi ankorimin e Maersk Denver.
“A mund të më shpjegojë dikush pse vendet myslimane nuk e ndalojnë mbështetjen për Izraelin pasi kryen gjenocid në Gaza? Ndonjë arsye e veçantë që unë nuk e di,” shkroi një tjetër përdorues.
Një anije e tretë e Maersk, Maersk Seletar, pritet të mbërrijë në Algeciras të enjten ose të premten. Destinacioni i saj përfundimtar mbetet i panjohur.
BDS në një postim në Instagram të hënën paralajmëroi se më shumë anije mund të devijojnë drejt Portugalisë ose Marokut pas refuzimit të Spanjës për të lejuar ankorimin e anijeve Maersk në portin e saj.
Gjithashtu, lëvizja i bëri thirrje shoqërisë civile në Portugali që të ndërmarrë veprimet e duhura.
“I bëjmë thirrje popullit të Portugalisë të vazhdojë të ushtrojë presion mbi qeverinë e tyre për të përmbushur detyrimet e Portugalisë sipas ligjit ndërkombëtar,” tha BDS.
“Ndaloji këto anije të hyjnë në porte dhe ujërat territoriale, mos lejo që të regjistrohen si anije që mbajnë flamurin portugez,” shtoi ajo. Një fushatë e quajtur “#BlockTheBoat,” e udhëhequr nga BDS, ka fituar vrull të madh në platformat e rrjeteve sociale, me mbështetës që shprehin indinjatën dhe kundërshtimin e tyre ndaj ndihmës ushtarake që i ofrohet Izraelit.
Në mes të shtatorit, fushata e BDS bëri thirrje për veprim duke synuar vendet që kanë interes në anijen MV Kathrin, një anije ngarkesash që transportonte eksplozivë të destinuar për Izraelin. Fushata i kërkoi këtyre vendeve të ndalojnë anijen të ankorohet dhe të ndalojnë përfshirjen e tyre në luftën njëvjeçare të Izraelit në Gaza, që ka marrë pothuajse 43,700 jetë.
Fushata u bëri thirrje qytetarëve të ushtrojnë presion mbi qeveritë e tyre për të respektuar ligjin ndërkombëtar dhe për t’iu përmbajtur vendimeve të gjykatës më të lartë të Kombeve të Bashkuara.“Pjesëmarrja në transferimin e armëve drejt Izraelit përbën bashkëpunim në gjenocid, krime kundër njerëzimit dhe krime lufte. Përmbajtja nga çdo rol i drejtpërdrejtë apo i tërthortë në armatosjen e Izraelit gjatë masakrave të tij gjenocidale në Gaza është një detyrë ligjore për të gjitha shtetet,” thotë BDS./presstv/gazetaimpakt
