Sekretari i përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara (OKB), Antonio Guterres, ka paralajmëruar vendet anëtare për Libanin se “po bëhet një Gaazë tjetër” mes përshkallëzimit të tensioneve me Izraelin. Guterres iu drejtua vendeve anëtare gjatë hapjes së Asamblesë së Përgjithshme të 79-të të OKB-së në selinë e saj në New York, ku theksoi “transformimin epik” me të cilin po përballet bota.

“Bota jonë është në një vorbull. Jemi në një epokë të transformimit epik, duke u përballur me sfida të ndryshme nga ato që kemi parë ndonjëherë, sfida që kërkojnë zgjidhje globale”, tha Guterres, duke shtuar se “ndarjet gjeopolitike vazhdojnë të thellohen”. Duke theksuar ngrohjen globale, shefi i OKB-së tha se “luftërat po tërbohen pa asnjë të dhënë se si do të përfundojnë”. Ai theksoi kërcënimin e qëndrimit bërthamor dhe se “armët e reja po hedhin një hije të errët”.

“Ne po shkojmë drejt të paimagjinueshmes, një fuçie baruti që rrezikon të përfshijë botën”, tha ai. Guterres e fokusoi fjalimin e tij në dy realitete kyçe, respektivisht se gjendja aktuale globale e çështjeve është e “paqëndrueshme” dhe se sfidat me të cilat përballet bota janë “të zgjidhshme”.

“Niveli i mos ndëshkimit në botë është politikisht i pa mbrojtur dhe moralisht i pa tolerueshëm”, theksoi ai, duke u ankuar se shumë qeveri ndjejnë të drejtën të shpërfillin ligjet ndërkombëtare, konventat e të drejtave të njeriut dhe rezolutat e OKB-së. “Ata mund të pushtojnë një vend tjetër, të shkatërrojnë shoqëri të tëra ose të shpërfillin plotësisht mirëqenien e vet popullit të tyre. Dhe asgjë nuk do të ndodhë”, tha ai, duke theksuar se “mos ndëshkimi” mund të shihet në Lindjen e Mesme, Evropë, Afrikë dhe përtej.

Duke iu referuar Lindjes së Mesme, Guterres theksoi se “Gaza është një makth i pandërprerë që kërcënon të marrë të gjithë rajonin me vete”, duke shtuar “mos shikoni më larg, ja Libani”. Ai theksoi se të gjitha shtetet duhet të jenë “të alarmuara nga përshkallëzimi” midis Libanit dhe Izraelit, duke shtuar se, “Libani është në buzë”.

“Populli i Libanit, populli i Izraelit dhe popujt e botës nuk mund ta përballojnë që Libani të bëhet një Gaza tjetër”, theksoi shefi i OKB-së. Ai denoncoi ndëshkimin kolektiv të palestinezëve, duke përsëritur kërkesën e tij për një armëpushim të menjëhershëm dhe fillimin e një zgjidhjeje me dy shtete.

“Shpejtësia dhe shkalla e vrasjeve dhe shkatërrimeve në Gaza nuk ngjan me asgjë në vitet e mia si sekretar i përgjithshëm. Më shumë se 200 nga stafi ynë janë vrarë, shumë prej tyre (së bashku) me familjet e tyre”, tha ai. Guterres e krahasoi çrregullimin aktual global me tensionet më të strukturuara të epokës së Luftës së Ftohtë.

“Me gjithë rreziqet e saj, Lufta e Ftohtë kishte rregulla. Kishte linja telefonike, vija të kuqe dhe rrethojë mbrojtëse”, tha ai, duke shtuar se tani bota është në një “purgator i polaritetit” me shumë vende që veprojnë në mënyrë të papërgjegjshme në mungesë të një rendi botëror të qëndrueshëm.

Pa reformën e OKB-së, “fragmentimi është i pashmangshëm”

Më tej, Guterres theksoi pabarazinë globale dhe urgjencën e reformimit të institucioneve si Këshilli i Sigurimit të OKB-së dhe sistemi financiar. “Këshilli i Sigurimit i OKB-së u krijua nga fituesit e Luftës së Dytë Botërore. Pjesa më e madhe e Afrikës ishte ende nën dominimin kolonial”, tha Guterres, duke theksuar se Afrika nuk ka një vend të përhershëm deri më sot.

Guterres deklaroi se “ata me pushtet politik dhe ekonomik dhe ata që besojnë se kanë pushtet ngurrojnë gjithmonë të ndryshojnë”. Guterres paralajmëroi se “pa reforma, fragmentimi është i pashmangshëm dhe institucionet globale do të bëhen më pak legjitime, më pak të besueshme dhe më pak efektive”.

Ai gjithashtu theksoi kërcënimet e dyfishta ekzistenciale të ndryshimit të klimës dhe të inteligjencës artificiale.

“Ne jemi në një shkrirje klimatike”, tha ai, duke theksuar se më të varfrit janë goditur më rëndë.

Duke paralajmëruar për rrezikun e inteligjencës artificiale që krijon ndarje globale, nëse nuk menaxhohet siç duhet, Guterres tha se “rritja e shpejtë e teknologjive të reja paraqet një tjetër rrezik ekzistencial të paparashikueshëm”.

“Popujt e botës po shikojnë neve”, tha ai, duke u kërkuar kombeve të ndjekin drejtësinë, llogaridhënien dhe reformën për ta drejtuar botën drejt një të ardhmeje më të qëndrueshme./AA