Hamasi bashkohet përsëri me Teheranin

Nga: Taha Kilinç

Një zhvillim i rëndësishëm në javën e kaluar ishte vizita e një delegacioni të nivelit të lartë nga Lëvizja e Rezistencës Islame (Hamas) në kryeqytetin iranian Teheran.

Delegacioni i drejtuar nga Saleh El-Aruri, nënkryetari i byrosë politike të Hamasit, zhvilloi takime me liderin fetar të Iranit Ayatollah Ali Khamanei, Këshilltari Kryesor i Khamaneit Ali Akbar Velayati, dhe Kryetarin e Këshillit Strategjik të jashtëm të Parlamentit iranian, Kamal Kharrazi. Aruri, i cili nënvizoi se grupet e rezistencës në Palestinë janë tani më të forta se sa ishin në të kaluarën, i paraqiti Khamaneit një letër speciale nga lideri i Hamasit Ismail Haniyeh. Aruri gjithashtu tha se “Ne, si përfaqësues të Frontit të Rezistencës dhe Lëvizjes Hamas, shprehim solidaritetin tonë për Republikën Islamike të Iranit dhe theksojmë se çdo veprim armiqësor kundër Iranit është një veprim kundër Palestinës dhe Rezistencës, dhe ne e shohim veten në vijën e parë të mbështetjes së Iranit. ”

Hamasi, i cili e zhvendosi selinë e tij në Damask në kryeqytetin e Katarit Doha pas kryengritjes publike që shpërtheu në Siri në 2011, duke u shfaqur përsëri në Teheran, natyrisht, është i lidhur ngushtë me zhvillimet e fundit në Lindjen e Mesme. Fronti Iran-Rusi-Bashar Al-Asad që fitoi kontrollin në Siri është arsyeja kryesore dhe më e rëndësishme për këtë kthim. Kur regjimi Baath filloi të hapte zjarr kundër popullit dhe shtypi me gjakderdhje kryengritjen gjatë shpërthimit të revoltës, administrata e Hamasit e udhëhequr nga Khaled Mashal u largua nga Damasku. Siç mund të konstatohet nga deklaratat e Mashalit në atë kohë, në këto rrethana, sulmi ndaj demonstruesve të paarmatosur nuk mund të miratohej nga Hamasi.

Grupi, i cili mund të kompensonte lehtësisht ndihmën që Irani ndaloi pasi transferoi selinë e saj në Doha, gradualisht gjatë përiudhës në vazhdim humbi edhe mbështetjen në rajon, por tani është duke u drejtuar përsëri drejt Teheranit. Sigurisht, duhet të kujtojmë se afrimi midis Hamasit dhe Teheranit ka përkuar në të njëjntën kohë kur Katari është duke u radhitur me Iranin për shkak të armiqësisë së fqinjëve të tij me Gjirin. Kanali televiziv Al Jazeera me qendër në Doha ka kohë që ka zgjedhur të injorojë bombat në Siri. Politika e transmetimit të kanalit televiziv tani është përqendruar në “shtypjen saudite në Jemen”. Me gjithë dëshirën dhe entuziazmin e Hamasit, ende nuk është e sigurtë që regjimi i Damaskut do të ftojë përsëri ish-mikun e tij në vend. Në të vërtetë, sipas raportimeve të lajmeve, qeveria e Asadit është e prirur të marrë Hamasin dhe për të bërë lëshime të mëdha.

Arabia Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe (Emiratet e Bashkuara Arabe) dhe afrimi ekstrem dhe i hapur i Egjiptit me Izraelin është faktori i dytë që po e shtyn Hamasin të shkojë me Iranin. Duket se “qëndrimi i pakompromis” i Iranit siguron një lloj lehtësie kur bëhet fjalë për ngushëllimin e publikut palestinez që është i përfshirë në një krizë politike për shkak të “Marrëveshjes së Shekullit” dhe imponimeve të tjera. Përveç diskutimeve nëse Irani ka ndonjë qëllim konkret për të shpëtuar Palestinën dhe Jeruzalemin, në një atmosferë kaq të egër kjo mund të konsiderohet si një retorikë për të qetësuar situatën. Nevoja për mbështetjen ekonomike të Iranit për shkak të kufizimit të ndihmës së Katarit nga Izraeli dhe Egjipti, si dhe tensionet e vazhdueshme me administratën Mahmoud Abbas, mund të përmendet si arsyeja e tretë. Nëse do të konsideronim raportet nga burime të caktuara që thonë se ndihma financiare e Iranit për Hamasin në formën e miliona dollarëve është e vërtetë, duket se Teherani është mjaft bujar për të mbështetur Gazën. Në një deklaratë të bërë në maj 2018, Yahya Sinwar, udhëheqësi i Hamasit në Gaza, tha se ata morën vrull në luftën kundër Izraelit falë mbështetjes së Iranit dhe se ata e rritën forcën e tyre të armatimit me këtë mbështetje.

Të gjitha këto janë justifikime mjaft të kuptueshme. Duke marrë parasysh zhvillimet e fundit në rajonin tonë, në të vërtetë nuk kishte mundësi tjetër për Hamasin, por të kërkonte përsëri strehim në Iran. Sidoqoftë, duke iu afruar çështjes përsa i përket rrënjëve historike të lëvizjes, është gjithashtu e sigurt që ne jemi ballë për ballë me një pamje interesante:

Siç dihet, Hamasi është një lëvizje që udhëhiqet me ideologjinë dhe pozicionin e Organizatës së Vëllazërisë Myslimane (shkurt, ikhwan). Megjithëse në “dokumentin themelor” të botuar në vitin 2017, thuhet se lëvizja nuk ka lidhje organike me ikhwanet, është e qartë se Hamasi ndjek në çdo mënyrë, që nga struktura organizative e deri tek qëllimet e tij, gjurmët e vëllait të tij egjiptian.  Mund të thuhet se historia e fundit e regjimit Baath të Sirisë, i cili strehoi Hamasin ndërmjet viteve 1999 dhe 2011, përbëhet nga lufta kundër ikhwaneve.

Forcat e ikhwanëve që janë përplasur me regjimin që nga vitet 1960, gjithmonë kanë marrë një pozicion anti-baathist si politikisht ashtu edhe përmes operacioneve të grupeve të caktuara të armatosura që dolën nga radhët e organizatës. Hafez el-Asad, i cili kishte mbajtur kontrollin e saj në Siri që nga viti 1970, filloi operacione të shumta kundër anëtarëve të ikhuaneve, me masakrën më të madhe që ishte Masakra ne Hama në 1982 – në të cilën u vranë të paktën 30,000 njerëz. Anëtarët e ikhwaneve, të cilët arritën të shpëtonin nga bastisja e egër e shtetit që kërkonte jetën e tyre, aktualisht jetojnë në vende të ndryshme në mërgim.

Përkundër këtij pozicioni kundër ikhwaneve, Hamasi u desh të vendoset në Damask në 1999 pasi u detyrua të linte kryeqytetin e Jordanise Aman. Kur regjimi sirian e mori Hamasin nën mbrojtjen e tij, kjo bëri gjithashtu që organizata të shkëpusë të gjitha lidhjet e saj praktike me ikhuanet.

Në këtë pikë, kur Hamasi po kthehet përsëri në drejtim të Teheranit dhe Damaskut, zgjedhja e organizatës për të marrë këtë rrugë që çon në rritjen e ndryshimit të mendimit brenda saj, ndarja për të duket e pashmangshme. Në këtë periudhë, që politika palestineze është në një bllokade totale nga arabet, përfundimi i jetëgjatësisë natyrore të Hamasit dhe rritja e formacioneve të reja mund të fitojë perparësi.  Pavarësisht nga çfarë ndodh, mënyra se si evoluon ky shkëmbim, çështja se cila anë përfiton më shumë nga marrëdhëniet Hamas-Iran, si përfundim ofron një platformë kërkimore shumë dimensionale për historianët e së ardhmes./gazetaimpakt/yenisafak/

NDANI KËTË POSTIM

Mund tju interesojne