Turqia është drejtuar në Libi jo për të luftuar por për të bërë paqe

Nga: Yasin Aktay

Presidenti Rexhep Tajip Erdogan dhe homologu i tij rus Vladimir Putin duke i thirrur palët ndërluftuese në Libi në armëpushim u pranuan menjëherë nga qeveria legjitime e Tripolit, ndërsa administrata luftarake Khalifa Haftar në fillim deklaroi se nuk do t’i përmbahej kësaj marrëveshje. Kishte dy aspekte të çuditshme për këtë. E para ishte në thirrje, të cilën e kishim përmendur në artikullin e kaluar. Tjetri kishte të bënte me reagimin e Haftarit. Nessudia në thirrjen për armëpushim është se të dy palët që luftojnë në Libi nuk janë aspak të ngjashme, sepse është një situatë që u shfaq me agresionin e njërës palë. Thirrja në fakt duhet të ketë qenë ndaj agresorit Haftar, dhe në rastin kur ai nuk arrin t’i përmbahet kësaj thirrje, bashkësia ndërkombëtare, ndërgjegjja ose ligji – nëse ka akoma një gjë të tillë – duhet të kishte ndërmarrë veprime dhe të vendosë sanksione.

Përkundër kësaj, Turqia e trajtoi edhe agresorin Haftar si një entitet dhe i bëri thirrje që të pushojë zjarrin, duke treguar që prania e saj në Libi sigurisht nuk është për të luftuar, por për të mbështetur ligjin, sigurinë dhe stabilitetin e popullit libian.

Çudia e dytë ishte njoftimi i Haftarit se ai nuk do t’i përmbahej armëpushimit, megjithë thirrjen e bërë nga Rusia, e cila e ka mbështetur atë deri më tani. A mund të kishte bërë më shumë sesa kërkohej nga ata që e futën atë armë në dorë?

Le të mos jemi të shpejtuar për të gjykuar. Ai mund të mendojë për një moment që ai mund ta bëjë këtë vetëm, por pasi të vijë në mendje, është e pamundur për të që të mos e vërejë se kjo nuk mund të jetë e qëndrueshme.

Nuk është e mundur që Haftar të përparojë një iniciativë pa financimin e Emiratet e Bashkuara Arabe, mbështetjen teknike të Rusisë dhe veprimtarinë e PR në Francë brenda BE.

Ndërkohë, Turqia nuk kërkon asgjë tjetër përveç formimit të një atmosfere dialogu politik në rajon, duke bërë të mundur sigurimin e paqes dhe drejtësisë për të gjithë Libianët dhe stabilitetin për vendin, jo më shumë gjakderdhje. Nëse kjo sigurohet, do të ishte një përfitim i mjaftueshëm edhe për Turqinë. Turqia nuk e ka së qëllim të saj të vendoset në Libi ose territorin e një vendi tjetër; kur çdo vend drejtohet nga njerëzit e vet, kur njerëzit e çdo vendi janë të lirë dhe arrijnë stabilitet, nuk ka asgjë në lidhje me këtë që do të shqetësojë Turqinë.

Megjithatë, mediat e të dyja vendeve arabe dhe egjiptiane po kryejnë një fushatë të fortë propagandistike që Turqia është në Libi për të zhvilluar një luftë kundër arabëve. Shumica duket se marrin këshillat e tyre nga aleatët e tyre në Turqi, Partia kryesore e opozitës Republikane e Popullit (CHP).

Ndërsa, realiteti që duhet të godasë menjëherë CHP-në dhe ata që janë të ekspozuar ndaj kësaj propagande kundër Turqisë në Egjipt është: Turqia ishte vendi i vetëm që donte një armëpushim në Libi, askush tjetër. Në të vërtetë, e bëri këtë duke i kthyer marrëdhëniet e mira me Rusinë në një mundësi serioze diplomatike.

Nëse Turqia po synonte të luftonte në vend që të bënte paqe, do të shpallte luftë kundër Haftarit, i cili nuk ka legjitimitet, por fatkeqësisht ka konsoliduar fuqinë fizike, dhe do të zgjerojë ndikimin e tij. Është e qartë se Haftar nuk do të kishte shanse kundër Turqisë në një luftë të tillë; megjithatë, një sukses i tillë ushtarak nga Turqia ka të mundësi të çojë në një rënie të mëtejshme për popullin libian.

Megjithatë, Turqia po hyn në tokën libiane jo vetëm me fuqinë e saj ushtarake, por edhe me fuqinë e saj historike dhe kulturore, dhe natyrisht, më e rëndësishmja, për të ardhmen e Libisë, ajo po shkon atje me një vizion për të ofruar siguri për Libinë dhe Libianët. Për momentin nuk ka alternativë ndaj këtij vizioni dhe nuk ka bazë etike apo politike për të kundërshtuar këtë.

A mund të bëhet Libia një tokë mundësish për marrëdhëniet Turqi-Egjipt?

Ndërsa fushata në mediat egjiptiane thotë se Turqia po vjen në Libi për të luftuar kundër Egjiptit, ne u përgjigjëm: Turqia nuk po vjen në Libi për të luftuar popullin e Libisë ose ndonjë komb tjetër muslimano-arab. Përkundrazi, po vjen të ndalojë luftën në Libi dhe, në të vërtetë, po vjen me një kërkesë të qeverisë së njohur nga KB.

Si e tillë, ka më shumë arsye për bashkëpunim midis Turqisë dhe Egjiptit sesa ka arsye për të luftuar. Duke lënë mënjanë problemin e pazgjidhshëm me Abdel-Fattah El-Sisi për shkak të grushtit të tij të shtetit dhe shkeljes së të drejtave të njeriut kundër popullit të tij në baza, kjo mosmarrëveshje midis Turqisë dhe Egjiptit po ofron mundësi të panevojshme për të tjerët dhe i kushton të dyja vendeve dhe botës myslimane një çmim të madh.

Marrëveshja e Turqisë me Libinë gjithashtu ndihmoi që Ankaraja të rimarrë të drejtat e saj në Zonat Ekonomike Ekskluzive në Mesdheun Lindor, e cila u vodh si rezultat i marrëveshjes së Egjiptit me Greqinë. Duke parë mbrapa në kohë, mund të pyesim gjithashtu: A ka ndonjë arsye të parandalohet një marrëveshje me Egjiptin, e ngjashme me atë me Libinë? A do të shërbente një aleancë e tillë midis Turqisë, Egjiptit dhe Libisë në Mesdheun Lindor për të mbrojtur më mirë të drejtat e të tre vendeve?

Kush po e detyron Egjiptin të luajë kundër Turqisë, të bëjë aleanca me Greqinë dhe Izraelin sesa me Ankaranë?

Si rezultat, në marrëveshjen midis Izraelit, Qipros Jugore dhe Greqisë, Egjipti madje as nuk ishte përmendur. Përjashtimi i Egjiptit nga një aleancë e tillë që është krijuar kundër Turqisë nuk është mjaftueshëm paralajmëruese?

Mora mijëra mesazhe që reagonin ndaj kësaj thirrje që bëra përmes mediave sociale. Këto mesazhe, pozitive dhe negative, tregojnë se thirrja ka arritur qëllimin e saj. Kush e di? Ndoshta është koha për ta marrë këtë çështje më seriozisht./Gazetaimpakt/yenisafak/

NDANI KËTË POSTIM

Mund tju interesojne