Nga Glenn Diesen, Profesor në Universitetin e Norvegjisë Juglindore dhe redaktor në revistën Rusia në Çështjet Globale
Duke u maskuar si këshilltare, këto organizata me të vërtetë funksionojnë si grupe lobimi – dhe ndikimi i tyre po rritet
Ministrja hungareze e Drejtësisë Judit Varga ka paralajmëruar se Bashkimi Evropian është bërë një vëzhgues pengues i historisë dhe është gjithnjë e më i paaftë për të zgjidhur sfidat e qytetarëve të tij. Varga ve theksin tek mungesa e lidershipit politik. Ajo beson se blloku i BE drejtohet nga grupe kërkimore dhe organizata joqeveritare (OJQ) të cilat diktojnë se si duhet të udhëhiqet. Ndërkohë, Clare Daly – një eurodeputete irlandeze – deklaroi në mënyrë të ngjashme kohët e fundit në Parlamentin e BE-së se “imagjinatat paranojake të grupeve të ekspertëve të sektorit të sigurisë që parakalojnë këtu ditë pas dite” janë në gjendje të diktojnë politika të bazuara në “provat më të dobëta”.
OJQ-të janë përdorur prej kohësh si një instrument për të fituar ndikim në shoqërinë civile të shteteve të ndryshme. SHBA-ja ka qenë një novator në zhvillimin e projekteve, të cilat i financon dhe siguron që shpeshherë të ketë edhe njerëz të lidhur me Uashingtonin zyrtar. Përfundimisht, BE-ja adoptoi të njëjtën praktikë, ndonëse në një mënyrë tjetër, e fokusuar kryesisht në vetë Evropën. Si rezultat, OJQ-të e financuara nga shteti tani po manipulojnë gjithnjë e më shumë politikat perëndimore.
Ndërsa grupet e mendimit dhe OJQ-të rrisin ndikimin e tyre mbi politikëbërjen e BE-së, lind pyetja: Cilat janë pasojat e kontraktimit të lidershipit politik tek këto subjekte?
Adoptimi i modelit anglo-amerikan të privatizimit të politikëbërjes
“Think tanket”– kur ato punojnë në kuptimin klasik – mund të luajnë një rol të rëndësishëm në proceset e politikëbërjes duke ofruar ekspertizë, duke përfaqësuar interesa të ndryshme dhe duke mbrojtur për shkaqe specifike. Ndërsa bota bëhet gjithnjë e më komplekse, politikanët duhet të marrin vendime për një gamë të gjerë temash të ndërlikuara për të cilat ata shpesh kanë njohuri të kufizuara. Është thjesht joreale të pritet që udhëheqësit e zgjedhur të kenë ekspertizë të mjaftueshme dhe mirëkuptim të thellë në të gjitha fushat e politikëbërjes.
Megjithatë, duke u mbështetur gjithnjë e më shumë në ekspertizën e grupeve të mendimit dhe OJQ-ve, pushteti kalon nga zyrtarët e zgjedhur në ato që mund të konsiderohen lobistë dhe grupe avokuese. Ndërsa BE-ja imiton modelin anglo-amerikan të qeverisjes së grupeve të ekspertëve, është gjithashtu e nevojshme të eksplorohen dobësitë dhe pasojat e tij.
Në SHBA, think tank-et kanë fituar një ndikim të jashtëzakonshëm mbi politikëbërësit dhe publikun. Ato ofrojnë raporte kërkimore dhe analiza për politikanët, mbi të cilat ata bazojnë vendimet e tyre. Tank-et funksionojnë gjithashtu si një dhomë pritjeje për politikanët që janë jashtë qeverisë në një sistem dyersh rrotulluese, duke u mundësuar grupeve të vendosin “bashkëpunëtorët” e tyre në pozicionet më të larta në Uashington. Think tank-et gjithashtu ofrojnë analiza për seancat dëgjimore të Kongresit dhe dominojnë në media si burim i opinioneve të ekspertëve. Si rezultat, ata janë bërë një qendër e rëndësishme e pushtetit politik.
Ndërsa fuqia e think tank-eve vazhdon të rritet, lind pyetja: kush i financon ato – dhe pse?
Në masë dërrmuese, si grupet e mendimit liberal ashtu edhe konservator në SHBA financohen nga industria e armëve. Kjo lidhet me fuqinë e madhe të kompleksit ushtarako-industrial në Amerikë. Si pasojë, edhe me polarizimin ekstrem politik në Uashington, megjithatë ekziston një mbështetje e besueshme dypartiake për luftën si zgjidhje për shumicën e problemeve, pasi biznesi vendos bastet e tij mbi të dyja partitë politike. Opsioni i çmilitarizimit të politikës së jashtme amerikane dhe reduktimit të buxhetit ushtarak është kështu gjithnjë e më shumë jashtë kontrollit demokratik. Presidenti Dwight Eisenhower paralajmëroi kundër ndikimit ndërhyrës të “kompleksit ushtarako-industrial” gjatë fjalimit të tij lamtumirës në janar 1961. Eisenhower fillimisht përdori termin “kompleks ushtarak-industrial-kongres”, megjithëse e rishikoi atë për të shmangur turpërimin dhe provokimin e Kongresit.
Disa hetime nga New York Times zbuluan se industria e think tank-eve është rritur jashtëzakonisht gjatë dekadave të fundit dhe ka korruptuar politikën me një model biznesi që shet akses dhe ndikim. Matthew Rojansky, drejtor i Qendrës Wilson, dha alarmin duke paralajmëruar se grupet e mendimit “janë bërë grupe avokuese, apo edhe lobistë, me një emër tjetër”, thjesht si një funksion i forcave të tregut duke pasur parasysh se “partitë politike duan propagandistë besnikë, jo të ngathët. , duke ekuivokuar varësit akademike. Dhe donatorët e mundshëm duan që vrasësit veteranë të gjuajnë plumbat e politikave të tyre pikërisht në objektivin e duhur pikërisht në momentin e duhur.” Think tanket janë bërë më pas një simptomë e hiperkapitalizmit në të cilin të gjitha aspektet e shoqërisë janë bërë një shtojcë e tregut. Në ditët e sotme, edhe ndikimi politik është i rregulluar në këtë mënyrë dhe grupet e mendimit janë një komponent i rëndësishëm.
Siguria evropiane dhe dhënia e kontrollit tek grupet e mendimit-Think tankers
Këto institute kërkimore të financuara nga ushtria kanë bërë gjithashtu një hyrje të fuqishme në BE, ku OJQ-të tradicionalisht janë mbështetur më shumë në financimin e qeverisë sesa homologët e tyre amerikanë. Megjithatë, me rëndësinë në rritje të çështjeve të sigurisë dhe ushtarake në Evropë, industria e armëve ka bërë përparime. Gjatë viteve të Russiagate, grupet e mendimit të lidhur me NATO-n forcuan ndikimin e tyre në BE nën maskën e kundërshtimit të ndërhyrjes ruse. Daly vuri në dukje ironinë pasi autoriteti që u jepet think tankeve atlantike dhe të NATO-s, duke lobuar për interesa që përfitojnë nga konflikti, është një ironi e hidhur për një komitet që synon të hetojë dhe adresojë ndërhyrjen e huaj në proceset demokratike të Bashkimit Evropian”.
Ndërsa BE-ja përgatitet për tensione të zgjatura ushtarake me Rusinë, më shumë fuqi politike do të transferohet në grupet e mendimit. Shqetësimet për mungesën e lidershipit politik në BE do të bëhen kështu një temë më e zakonshme në vitet e ardhshme.
Burimi: RT
